27

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 marca–12 kwietnia 2012 nr 6 (154)

humor

Polski w latach 1944 – 45 głównie do

zach. Pod Smoleńskiem istniały tzw.

ekshumacji znaleziono wśród ofiar

numer jednostki, bowiem jednostka

kopalń na Uralu. To przecież karta

Asfaltowo-Betonowe Rejony (ABR):

zbrodni zwłoki jedynej kobiety. Nie

nr 537 – to był pułk łączności dowo-

równie tragiczna jak zbrodnia ściśle

Kuprinskij, Krasninskij i Smolenskij,

umieli sobie wytłumaczyć, skąd mo-

dzony przez Ahrensa, który pojawił

żydowski

katyńska. Można odnieść wrażenie,

których więźniowie budowali dro-

gła wziąć się wśród oficerów kobieta,

się w okolicach Smoleńska w grudniu

że los tych grup więźniów został

gi i linie kolejowe, oraz leśny łagier

więc zatajono ten fakt. Jej zachowa-

1943 roku i podlegał sztabowi armii

dziwnie i bezzasadnie „ukryty” w

OŁP nr 9 – którego więźniowie zaj-

na czaszka trafiła później do badań

„Środek”.

Może zwrócić

cieniu Katynia i mało kto dzisiaj chce

Pana Hirscha napadł na placu

mowali się eksploatacją lasów.

kryminologicznych, które pozwoliły

Bernardyńskim we Lwowie bandyta.

o tym pamiętać.

Warunki życia w omawianych

na identyfikację, po uzyskaniu do-

Hitler nad Katyniem

Odebrał mu portmonetkę i wysypu-

obozach zapewne nie różniły się

kumentacji katyńskiej. Dzisiaj wiemy,

Warto dodać, że wiosną 1943

jąc jej zawartość do swego kułaka,

od tych praktykowanych w całym im-

że tą kobietą była 32-letnia ppor. lot-

sztab niemieckiej armii „Środek”

Sowiecka wpadka

aż jęknął.

Jak wyżej wspomniałem, o zbrodni

perium GUŁAGU, natomiast istotna

nictwa Janina Lewandowska, córka

(marsz. von Kluge, gen. von Tre-

- Nie do uwierzenia, ile ten dźwi-

katyńskiej polski wywiad poinformował

różnica nastąpiła z chwilą wybuchu

przedwojennego generała Józefa

sckow) w ścisłym współdziałaniu z

ga drobnych... Pięćdziesiąt koron

zachodnich aliantów już latem 1940

wojny niemiecko-sowieckiej w 1941

Dowbor-Muśnickiego (nb. dowódca

samymi Szostakami, aż strach!

Abwehrą (adm. Canaris, gen. Oster)

Przygnębiony wydarzeniem pan

roku, jednakże prawdziwa awantu-

roku, bowiem w wyniku szybko postę-

Powstania Wielkopolskiego). Absol-

przygotowali precyzyjnie zamach na

Hirsch ożywia się nagle.

ra międzynarodowa z tego powodu

pującej ofensywy niemieckiej, obozy

wentka Wyższej Szkoły Pilotażu i ra-

życie Hitlera, podczas jego odwie-

- Według przepisów obowiązują-

wybuchła dopiero po opublikowania

położone stosunkowo blisko granicy

diotelegrafistka, która jako pierwsza

dzin Armii „Środek” w Smoleńsku 13

cych w handlu – powiada przymilnie

przez Niemców komunikatu z dnia

były w wielkim pospiechu likwidowa-

kobieta w Europie wykonała skoki

marca 1943 roku. Zgodnie z planem,

do bandyty – nie musi pan przyjąć

13 kwietnia 1943, w wyniku której

ne. Co to oznaczało dla więźniów?

ze spadochronem z wysokości 5000

na pokład samolotu Hitlera została

więcej drobnych niż dziesięć koron.

m.in. ZSRR śmiertelnie się obraził na

Zdrowych i zdolnych do marszu for-

m. Aresztowana przez Sowietów we

przemycona bomba, pod postacią

Resztę może mi pan zwrócić...

polski rząd emigracyjny i formalnie

mowano w kolumny i ewakuowano

wrześniu 1939 roku pod Tarnopolem,

prezentu imitującego dwie butelki

Ile można dać?

na wschód, w większości pieszo bo

Pan Joel, znany lwowski „kupiec

nie starczało transportu, zajętego na

starożytnościowy”, czyli handełes,

cele wojskowe i ewakuację urzędów

powraca późną porą na ulicę Berka

i funkcjonariuszy państwowych. Były

Joselewicza Nagle zza rogu jakie-

to klasyczne marsze śmierci, bowiem

goś domu wypada ogromny drab,

przykłada rewolwer do piersi pana

kto nie był w stanie podołać forsow-

Joela i woła:

nym marszom był zabijany w drodze

- Dawaj pieniądze!

przez wojska konwojowe NKWD.

- Ojej! – woła pan Joel, patrząc

Znany jest fakt, że już 22 czerwca

z przestrachem na rewolwer. – Ile ja

1941 lwowskie NKWD uformowało

mogę dać za taki stary pistolet? Naj-

800-osobową kolumnę marszową,

wyżej jeden złoty, no, góra – złoty

pięćdziesiąt...

którą pognano przez Tarnopol – Czort-

ków – Berdyczów do Moskwy, a z Mo-

Zwariował z radości

skwy powieziono ich koleją do Pier-

W górę ulicy Gródeckiej we

wouralska. Na miejsce dotarło 248

Lwowie biegnie uradowany, wyma-

więźniów. Podobnego marszu śmierci

chując rękami, kupiec żydowski.

z Czortkowa, sformowanego 2 lipca z

Zatrzymuje go, zdziwiony jego za-

chowaniem, znajomy lekarz.

954 więźniów, po dwóch tygodniach

- Gdzie pan tak biegniesz, panie

pochodu, nie przeżył nikt. Zdaniem dr

Markus?

Kisielewskiego, większość więźniów

- Na Kulparków! Do domu wa-

rozstrzelano na miejscu w lipcu 1941

riatów!

i to nie tylko tych niezdolnych do mar-

- Po co pan idziesz na Kulpar-

szu czy transportu.

ków? Przecież pan jesteś zdrowy na

umyśle...

Taki sam proceder był stosowa-

- Zdrowy na umyśle? Ja? Dzi-

Janina Dowbór-Muśnicka i Mieczysław Lewandowski (w środku grupy), rok 1938 w Tę-

ny w obozach i więzieniach m.in. w

siaj? Ta daj pan spokój! Mój kon-

goborzu (źródło: Dziennik Polski z dnia 30.04.2011)

Wilnie, Łucku, Równem. Tarnopolu,

kurent z przeciwka zwinął interesa

Stanisławowie, Samborze i in. Oce-

i zamknął sklep, to ja mam być

nia się, że wycofujące się jednostki

zerwał wszelkie stosunki z tym rzą-

zginęła w Katyniu 22 kwietnia 1940

koniaku dla jednego z generałów

zdrowy na umyśle? Ja już zupełnie

NKWD wymordowały około 10 000

dem. Jesienią 1943 roku, w wyniku

roku, dokładnie w swoje 32 urodzi-

w Berlinie, która miała zniszczyć

zwariowałem z radości!

więźniów (w samym Lwowie zabito

sowieckiej ofensywy prowadzonej na

ny. Czaszkę ppor. Lewandowskiej w

samolot w ok. pół godziny po star-

Poważna przyczyna

ok. czterech tysięcy więźniów). Zu-

odcinku bronionym przez niemiecką

2005 roku złożono do grobu rodzin-

cie ze Smoleńska, co oznaczało, że

- Panie Lupa, dlaczego pan nie

pełnie nieznana jest sprawa ok. 220

Armię „Środek”, pod koniec września

nego w Lusowie k. Poznania, obok

Hitler miał zginąć właśnie w okolicy

chcesz wziąć do spółki tego Uber-

ofiar smoleńskiego NKWD, pogrze-

Smoleńsk został odbity z rąk niemiec-

szczątków ojca. Mąż jedynej kobiety

Katynia.

kranza? Przecież to porządny czło-

banych w dwu zbiorowych mogiłach

kich. Do pracy w lesie katyńskim przy-

zamordowanej w Katyniu, instruktor

Z nieznanych przyczyn, do eks-

wiek, ma rozum i pieniądze.

w samym Smoleńsku. Podobnie,

stąpiła sowiecka Komisja Specjalna

szybowcowy Mieczysław Lewandow-

plozji w samolocie nie doszło i Hitler

- Widzisz pan, to wszystko praw-

da, ale są poważne przyczyny, które

prawie w sferze mitu pozostaje kwe-

pod przewodnictwem naczelnego

ski, przez wiele lat po wojnie bezsku-

cały i zdrowy, po dwóch godzinach

uniemożliwiają mi współpracę z tym

stia zatopionych barek z polskimi

chirurga Armii Czerwonej, profesora

lotu, wylądował w Wilczym Szańcu

tecznie poszukiwał żony. Po latach

człowiekiem.

więźniami na morzach północnych

neurochirurgii, 67-letniego Nikołaja

pod Kętrzynem, a spiskowcy zdołali,

ponownie założył rodzinę i zmarł w

- Poważne? Nie może być...

(Białe, Barentsa). Zdaniem dr Kisie-

Burdenki, która w styczniu 1944 roku

przez specjalnego kuriera, odzy-

Anglii w 1997 roku.

- A jednak! Widzi pan, Uberkranz

lewskiego, zatopienia te były raczej

opublikowała komunikat, z którego

skać w kwaterze Hitlera niefortun-

Czytelnikom, którzy są zainte-

był pierwszym mężem mojej żony...

zatonięciami, bo Sowieci nie byli

wynikało, że „jeńcy polscy w 1941

ne dwie butelki tego szczególnego

resowani ludobójstwem sowieckich

- No i co to panu przeszkadza?

- O, bardzo przeszkadza. Niech

zainteresowani wożeniem więźniów

roku wpadli do niewoli niemieckiej

„koniaku” i uniknęli natychmiastowej

zbrodniarzy na narodzie polskim,

się pan sam zastanowi: czyja mogę

tysiące kilometrów aby ich zatopić,

i zginęli jesienią z rąk stacjonujących

demaskacji. Miesiąc później Niemcy

polecam znakomitą książkę Pana

brać do spółki człowieka, który był

skoro można było ich uśmiercić na

w Katyniu żołnierzy 537 batalionu

ujawnili światu zbrodnię katyńską.

dra Tadeusza A. Kisielewskiego pt

mądrzejszy ode mnie?

miejscu ich pobytu, a ponadto cho-

roboczego pod komendą oberstleut-

„Zatajony Katyń 1941. Nieznana tra-

źródło:

dziło im przecież o wykorzystanie siły

nanta Arnesa”. Dzisiaj wiemy, że ko-

gedia polskich wojskowych”, wyd.

Jedyna kobieta

Janusz Wasylkowski,

roboczej. Równie mało znane są losy

munikat ten zawierał tyle prawdy, co

Jako ciekawostkę warto odno-

Rebis – 2011, z której zaczerpnąłem

Obyś żył w ciekawych

zbiorowe i indywidualne tysięcy Po-

czasach,

przysłowiowe wiadomości radia Ere-

tować, że komunikaty niemieckie z

część informacji do niniejszego ar-

Warszawa 1991

laków (żołnierzy AK), wywiezionych z

wań. Zgadzał się w zasadzie tylko

1943 roku nie podały, że podczas

tykułu.

kresowiacy z namysłowa

remont kościoła pw. Marii Magdaleny

List do redakcji

we Lwowie i w Zaleszczykach. Orga-

nizują spotkania opłatkowe, maratony

Polskiego, którzy po przeszkoleniu

Powiatowe miasto Namysłów, le-

roku, a sądowa rejestracja nastąpiła

tam pozostały. Ci, którzy tam raz byli

na trasie Namysłów – Jaremcze oraz

w Sumach, koło Kijowa przemierzali

żące na Dolnym Śląsku, położone w

na przełomie 2010/2011 roku. Sze-

obiecują sobie kolejną podróż senty-

pielgrzymki do Lwowa, Zaleszczyk,

cały szlak bojowy, a niektórzy z nich

połowie drogi pomiędzy Wrocławiem

fem towarzystwa został emerytowany

mentalną, pielgrzymkę.

Krzemieńca, Kamieńca Podolskiego,

zwycięsko zakończyli go w Berlinie.

a Opolem jest w znacznej większości

nauczyciel, przewodniczący Rady

Członkowie

namysłowskiego

Rudek koło Lwowa.

To głównie oni nie mieli dokąd wra-

zasiedlone ludnością z Kresów II RP.

Miasta Namysłów Jarosław Iwanysz-

stowarzyszenia organizują często

O działalności swej piszą w wy-

cać, gdyż ich rodzinne strony stały

Głównie Wołynia – z okolic Łucka, a

czuk, którego korzenie tkwią w Za-

spotkania z autorami książek o „utra-

dawanym miesięczniku „Namysłow-

się „zagranicą”.

także ze Lwowa, Tarnopola i Stani-

leszczykach. Członkami towarzystwa,

conym raju Polaków”, czy „Golgocie

skie Spotkania Kresowe”. Poczy-

Sentyment, ciągłe nawroty na

sławowa. To głównie oni – pionierzy

oprócz ludzi tam urodzonych lub po-

Wschodu”: Stanisławem Sławomirem

naniami towarzystwa interesują się

jawie i we śnie do miejsc z lat dzie-

– zasiedlali ten powiat i przyczyniali

tomków tychże, są również osoby nie

Nicieją, Kazimierzem Łukawieckim,

miejscowe władze i przedsiębiorcy,

cinnych i młodzieńczych sprawiły

się do jego zagospodarowania. Prze-

mające z tymi ziemiami związków, bo

Tadeuszem Bednarczukiem. Mate-

wspierając je duchowo i materialnie.

i przyczyniły się do utworzenia Towa-

siedlani z Kresów sąsiedzi i tu pozo-

urodzili się w Namysłowie, a ich rodzi-

rialnie wspierają Polaków żyjących w

Namysłowskiemu TMLiKPW po

rzystwa Miłośników Lwowa i Kresów

stawali sąsiadami. Wołyniacy – to w

ce pochodzą z tzw. Polski Centralnej.

miejscowościach swego urodzenia,

ukończeniu pierwszego roku istnie-

Południowo-Wschodnich z siedzibą

zdecydowanej większości żołnierze

Wstępują do towarzystwa z potrzeby

wysyłają książki i materiały do na-

nia życzymy kolejnych udanych lat

w namysłowskim ratuszu.

27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.

serca. Pociąga ich swoisty kresowy

uczania plastyki w szkole w Równem.

i przedsięwzięć.

Nieformalną działalność towa-

Wielu z osiedlonych – to także żoł-

klimat, tęsknota za ludźmi tam miesz-

Wspierają materialnie odbudowę

z wyrazami szacunku

rzystwo rozpoczęło 3 listopada 2010

nierze I i II Armii Ludowego Wojska

kającymi i śladami polskości, które

kościoła w Mikołajowie koło Lwowa,

ZBIGNIEW MALIŃSKI