12

Kurier kulturalny

Kurier galicyjski * 29 maja – 14 czerwca 2012 nr 10 (158) * www.kuriergalicyjski.com

hafty o ponad

W niewoli komedii

kilometrowej długości

Ostatnio jakoś trudno wybrać się do teatru na dobrą komedię.

Najstarszy haft krzyżykowy ma około stu lat. Jak powiada

mieszkanka Łucka Zofia Matwijczuk, haftowała go jeszcze jej

Już zawczasu spodziewasz się, że czeka cię karnawał

babcia na swoje wesele. „Przez długi czas w naszej rodzinie

wulgarności i sprośności. Ma się uczucie, że im wulgarniej, tym

wisiał on nad ikonami – mówi. – Później złożono go do skrzy-

ni, a nad ikonami umieszczono nowe płótno”.

lepiej. Najbardziej prymitywna komedia wywołuje zachwyt u reży-

AGNIESZKA RATNA

serów, bo mogą w tej brutalności wyprzedzić nawet seriale, czy

tekst i zdjęcia

nawet wszystkie comedy clubs razem wzięte. Nie spodziewałam

W wojewódzkim centrum Woły-

nia odbył się tradycyjny, trzeci już

się tego, że teatr może podarować prawdziwą komedię, bez

ogólnoukraiński festiwal „Haftowane

amulety jedności”.

chowania się za obrzydlistwo, jakie niektórzy uważają za sztukę.

Tradycją tego festynu jest ukła-

danie jak najdłuższego haftowanego

płótna (po ukraińsku – rusznyk – red)

idealnej żony. Reżyser zapropono-

wa miłość, i tylko ta kobieta umiała

HALINA KANARSKA tekst

z różnych haftowanych elementów.

Reprezentowane są różne rodzaje

wał to w rytmie walca z minionych

kochać, uświadamiając sobie bez-

DANUTA GRESZCZUK

haftów: krzyżykowy, satynowy, supeł-

lat – walca Zygmunta Karasińskiego

nadziejność tej miłości. Bohaterka

zdjęcie

kowy i gobelinowy. Każdy przybyły w

„Fransua”, który niby był stworzony

Jadwigi Pechaty wspaniale rozumie,

niedzielę 13 maja na plac Teatralny

Jednak mieszkańcy Lwowa mają

dla tego przedstawienia. Tak niespo-

że nie jest ostatnią kochanką w życiu

w Łucku wziął ze sobą rodzinna reli-

niesamowite szczęście, że mają w

dzianie francuski świat pojawił się we

tego sześćdziesięcioletniego chło-

kwię – haftowane płótno. Już po raz

Najstarszy haft festiwalu

mieście Polski Teatr Ludowy, który

Lwowie, z jego czarem i atrakcjami.

paka-lowelasa. Ona, jak nikt żyje w

trzeci na Dzień Matki (na Ukrainie

prezentuje swoje sztuki na malutkiej

Wiktor Lafarowicz, odtwórca głównej

przeczuciu nieuchronnego końca,

scenie Lwowskiego Domu Nauczy-

roli, nie gra zbawcy, ani fatalnego

chociaż jeszcze stara się zachować

ciela. Jego reżyser, Zbigniew Chrza-

mężczyzny. Jest on raczej „małym

kochanka… iluzją miłości z wielką

nowski – jest wyrafinowanym estetą

chłopcem”, który za wszelką cenę

porcją humoru. Gdy w tą historię

I babcia, i wnuczka namiętnie haftują

jest obchodzone w drugą niedzielę

ki mają ponad sto lat, – mówi kierow-

maja – red.) dzięki festiwalowi cen-

nik zespołu Tamara Mazuryk. – Są to

trum miasta zmienia się w muzeum

oryginalne stroje ze skrzyń naszych

etnograficzne pod otwartym niebem.

babć. Proszę spojrzeć – już są łatane

„Akcja ta zbiera wielu ludzi, nie-

i naprawiane nie jeden raz. Piosenki,

zależnie od przekonań politycznych,

które wykonujemy są rówieśnikami

wiary czy poglądów na życie, – twier-

naszych strojów. Obeszliśmy nie jed-

dzi autor idei festiwalu i przewod-

ną wioskę w okolicy, objechałyśmy

niczący komitetu organizacyjnego

nie jedno miasteczko, aby je zapisać.

Witalij Iwanicki, zasłużony działacz

Teraz zapraszają nas na festiwale

kultury Ukrainy. – Haftowane płótno

folklorystyczne na Wołyniu. I nie tylko

z wyczuciem smaku i dramaturgii.

chce dostać nowa zabawkę, a przy

wdziera się młoda dziewczyna (mło-

jest symbolem i talizmanem Ukrainy

na Wołyniu.

Umie na tyle dokładnie interpretować

tym nie ma odwagi rozstać się ze

da aktorka Elżbieta Gelich – god-

i jednoczy nas do dziś. Świadczą o

Naszymi piosenkami zaintere-

dramaturgię tego czy innego autora,

starymi, które były dla niego praw-

na partnerka dojrzałym aktorkom),

tym tradycje naszego narodu, których

sowali się również etnografowie z

że wydaje się być alter ego samego

dziwymi trofeami. Kobieta-zabawka,

dla której, wydaje się na początku,

nie można zniszczyć –są wieczne”.

Polski. Przyjeżdżali kilkakrotnie i na-

Najstarszy haft krzyżykowy ma

grywali nasze piosenki. Zapraszają

autora. Idąc na premierę komedii

wytwór jego wyobraźni staje się cen-

wszystko jeszcze przed nami i histo-

około stu lat. Jak powiada mieszkan-

nas też do siebie, jako okrasę imprez

„Czarujący łajdak” według Pierre

trum wzruszającej komedii.

ria nabierze nowego zabarwienia.

ka Łucka Zofia Matwijczuk, haftowała

folklorystycznych. Jeździmy chętnie,

Chasnota, obawa mnie nie opusz-

W świątecznym salonie na jubi-

Cztery kobiety, jak cztery strony

go jeszcze jej babcia na swoje wese-

bo choć świata trochę zobaczymy.

czała. Sztuka już od dawna była w

leuszu czarującego łajdaka spotkały

świata, niby na ołtarzu kładą swoje

le. „Przez długi czas w naszej rodzi-

Część ludzi w naszym zespole jest

planach teatru. Marzył o niej śp. Wa-

się jego dwie żony – pierwsza i dru-

życie dla, proszę nie pomyśleć, dla

nie wisiał on nad ikonami – mówi. –

bez pracy. Wszyscy mają rodziny,

lery Bortiakow, genialny scenograf,

ga. Rolę pierwszej wykonuje Natalia

czarującego łajdaka, a dla miłości,

Później złożono go do skrzyni, a nad

dzieci i wyszukać w budżecie rodzin-

ikonami umieszczono nowe płótno

nym pół tysiąca hrywni na paszport

brat-łata Zbigniewa Chrzanowskiego

Stupko, drugą jest Irena Słobodiana.

ale każda ze swoimi iluzjami i roz-

haftowane już satynowo. Gdy za-

zagraniczny nie zawsze się udaje.

i anioł stróż polskiego teatru. Jeżeli

Dwie wyraziste postacie. Natalia

czarowaniami. W rolach epizodycz-

częłam zbierać hafty znalazłam oba.

Stąd szukamy różnych mecenasów

oglądał premierę z niebios, to może

Stupko tworzy postać swej bohater-

nych nie gubią się aktorzy drugiego

W naszej rodzinie zawsze bardzo je

i sponsorów. Ale to nie jest łatwe”.

być dumny z teatru.

ki na granicy groteski i… czułości

planu Anna Gordijewska i Bogusław

szanowano. Wydaje się, że do dziś

Po tradycyjnych powitaniach

Sztuka Pierre Chasnota jest nie-

Udaje jej się połączyć rzeczy nie do

Kleban. Dodają oni przedstawieniu

utrzymały ciepło rąk tych, którzy je

nastaje najbardziej uroczysta chwila

zwykle atrakcyjną dla każdego te-

połączenia. A Irena Słobodiana roz-

szarmu, starając się pomóc widzo-

tworzyli”.

festiwalu, gdy jego uczestnicy stają

52-letnia Natalia Capiuk trzyma

obok siebie wzdłuż ul. Łesi Ukrainki

atru, wiele w niej ról kobiecych, a to

budowuje swoją bohaterkę tak, że

wi spojrzeć na sytuację inaczej, z

w rękach białośnieżne płótno, hafto-

i łączą swe haftowane płótna w jedną

jest rzeczą wyjątkową we współcze-

widz wierzy, ze tak właśnie powin-

innej strony, oczyma gości. Zresztą

wane satynowo. Mówi, że jest dla niej

linię. Jak powiedział przedstawiciel

snej dramaturgii. Polski Teatr Ludowy

na wyglądać idealna kobieta, która

wszyscy jesteśmy gośćmi czyichś

bardzo drogie; jest jej rówieśnikiem.

Księgi Rekordów Ukrainy Aleksander

zawsze sławił się wspaniałymi aktor-

nie pozwala sobie na emocje, która

stosunków.

Wyszyła go na chrzciny jej ciocia.

Szusteruk tegoroczna długość haftów

kami i cieszy to, że w nowej sztuce

robi wszystko, żeby zachować swe

Zbigniew Chrzanowski delikat-

Mniej więcej tyle lat ma haft Ireny So-

wyniosła 1 km i 130 m. Niestety. Nie

miały możliwość pokazać się we

domowe ognisko. W role kobiety,

nie prowadzi rozmowę z widzem

koluk, która przyjechała ze Sławuty w

udało się w tym roku pobić swego re-

wspanialej dramaturgii, a widzowie

która zaraz zniszczy to szczęśliwe

Chmielnickiem. Uwagę przyciąga nie

kordu z poprzednich lat – 1 km i 610

o poważnych problemach (bo co

tyle relikwia rodzinna, ile oryginalna

m. Ale do współzawodnictwa o pry-

mieli możliwość napawać się wyra-

małżeństwo i idyllę obu jego żon,

może być w życiu ważniejszego od

haftowana bluzka pani Ireny. Bardzo

mat zgłosili się mieszkańcy Sławuty

zistymi postaciami. Zbigniew Chrza-

wcieliła się Jadwiga Pechty. Tu

miłości) środkami komedii, prowadzi

w niej do twarzy młodej kobiecie.

w województwie Chmielnickim. Mają

nowski zorganizował w taki sposób

trzeba zaznaczyć, że zagrała ona

ją estetycznie, delikatnie, tak, że

Mówi, że miłością do rękodzieła zara-

już doświadczenie w ustanawianiu re-

sceniczną przestrzeń, że na scenie

swoją rolę jako benefis. Nie boi się

widzowi pozostaje tylko z zachwy-

ziła się od matki. Haftowała i krzyży-

kordów – bo to oni stworzyli najwięk-

zaistniały dwa pomieszczenia – biuro

być śmieszną i nieładną, nie boi się

tem śledzić wydarzenia na malutkiej

kiem, wykorzystywała muline i nawet

sza flagę swego miasta. Teraz kolej

projektowe głównego bohatera i jego

wybuchu emocji i staje się swego ro-

ozdabiała hafty lureksem.

na Łuck. Jak powiedział mer Sławuty

scenie, nie zauważając szybko mija-

Nikt nie mógł przejść obojętnie

Wasyl Sydor, jak do tej pory, nikomu

mieszkanie. Z biura na awanscenie

dzaju adwokatem ich nieszczęśliwej

jącego czasu. Wtedy staje się przy-

obok dziewczyn ze wsi Poleskie: za-

nie udało się pobić tego rekordu – nad

główny bohater zwraca się do widow-

miłości. Jadwiga tak przekonywująco

kro, że już się skończyło, ale duma

słuchasz się w stare piosenki ludowe

flagą pracowało 12 tys. mieszkańców

ni, niby proponując jej być uczestni-

wcieliła się w rolę, że widz wierzy, że

rozpiera, że takie miłe przedstawie-

i pocieszysz oko autentycznymi ludo-

województwa. Zostanie on wpisany

kiem swych przygód w poszukiwaniu

to właśnie w jej sercu żyła prawdzi-

nie powstało we Lwowie.

wymi haftowanymi strojami. „Te bluz-

do Księgi Rekordów Ukrainy.