26

góry świata

Kurier galicyjski * 29 maja – 14 czerwca 2012 nr 10 (158) * www.kuriergalicyjski.com

powietrza i odczuwał, że są one

na rzeczy, zrozumiałem po przeczy-

Leczenie, jeśli starczy czasu,

nieboszczyków. Zmarłych liczy się

Czy aby chodzi w takich wypad-

„puste”, każdy taki haust zawierać

taniu wywiadu, jakiego udzielił zna-

jest właściwie dość proste. Należy

już setkami. W tej naturalnej lodow-

kach naprawdę tylko o własną nie-

będzie niewiele tlenu, więc odrucho-

nemu dziennikowi jeden z taterników.

koniecznie znieść chorego w dół,

ni ciała nieboszczyków dobrze się

moc, czy może też o to, żeby ten sil-

wo, człowiek zaczyna wtedy ziać, jak

Według jego oceny, na wspinaczce

poniżej strefy śmierci i podać mu

konserwują i pozostają niezmiennie

niejszy, gnany pragnieniem zdobycia

zgoniony pies, ale i to niewiele mu

nikt nie podziwia widoków, nikt nie

tlen. Tylko, że w warunkach wspi-

w tej samej pozycji w jakiej zginęli.

szczytu, nie musiał zawracać sobie

pomoże. Pozbawiony tlenu orga-

zachwyca się przyrodą, bo na to nie

naczkowych nie zawsze jest to moż-

Często siedząc, tak jak usiedli „tylko

głowy nieszczęściem słabszego?

nizm, dodatkowo obciążony ciężką

ma czasu, bo tego wtedy nasz umysł

liwe do realizacji.

na chwilę”, żeby odpocząć. Pomija-

Słyszałem o polskim himalaiście,

pracą wchodzenia na górę, zacznie

zupełnie nie rejestruje. Przed sobą

jąc już zmarłych, ogromna rzesza

który w podobnej sytuacji zrezygno-

szaleć, włączając wszystkie swoje

ma się tylko konkretne zadania do

wspinaczy pozostawia po sobie nie-

wał z szansy na zdobycie szczytu,

Zachowania himalaistów

mechanizmy obronne mające do-

rozwiązania, a każdy błąd w rozwią-

Himalaiści radzą sobie wspoma-

słychane ilości śmieci i porzuconego

żeby pomóc koledze. Ten pan nie

prowadzić do uzyskania równowagi

zaniu kończy się na cmentarzu. I tak

gając się aparatem tlenowym, który

sprzętu. Na stokach, po każdej wy-

raz już pomagał kolegom w warun-

pomiędzy organizmem, a zmienio-

to zapewne jest. Piękne opowieści

wielokrotnie ratował im życie. Cho-

prawie pozostają liny, jakie wyprawa

kach naprawdę okropnych i niewiele

nymi warunkami zewnętrznymi, w

zaczynają się tu. Na dole.

ciaż bywa i tak, że nawet wspoma-

rozciągnęła i wiszą tak te liny do dziś.

mu to przeszkodziło w osiągnięciach

jakich się znalazł. Jeśli mu damy

Nie ze wszystkim jesteśmy tam

ganie tlenem nie pomaga. Zasada

Te nowsze i te stare z dawnych lat,

sportowych. Zdobył Koronę Himala-

na to czas, organizm się dostosuje,

zdani tylko na siebie. Himalaiści

jest jedna. Jeżeli wystąpiły chociaż

plącząc się między sobą w porywach

jów, czyli komplet wszystkich ośmio-

a my nazwiemy to aklimatyzacją.

wspominają, że najczęściej powy-

nieznaczne objawy choroby wysoko-

dzikich wiatrów.

tysięczników, a w dodatku nagrodę

Jeżeli z jakichś powodów aklimaty-

żej wysokości 7000 metrów, nagle

ściowej wiadomo, że same nigdy nie

Uczestnikom wspinaczki pozo-

Fair Play za swoje sportowe i huma-

zacja będzie niemożliwa, człowiek

zauważają, że koło nich jest ktoś

ustąpią! Możliwe jest tylko pogorsze-

stawiającym na górach śmiecie, prze-

nitarne zachowanie. Więc on jakoś

umiera. Pamiętacie Państwo Anglika

jeszcze! Ktoś dobry i przyjazny. Ktoś

nie! Należy schować dumę i ambicję

pada niemała kaucja jaka musi być

mógł! – Tak?! Nie pieprzył o moral-

Aleksandra Kellasa z pierwszej bry-

opiekuńczy. Kto pociesza i doradza.

do kieszeni i uciekać na dół jak tylko

teraz wpłacona przed rozpoczęciem

ności kończącej się jakoby po iluś

tyjskiej wyprawy pod Mount Everest

To jest bardzo silne i bardzo wyraź-

się da najprędzej.

wyprawy. Szerpowie, w ramach akcji

tam, zasmarkanych metrach.

Potrójna góra Gasherbrum: Gasherbrum I – 8068 m n.p.m., Gasherbrum II – 8035 m

Broad Peak – 8047 m n.p.m.

n.p.m., Gasherbum III – 7952 m n.p.m.

ne odczucie. Ludzie rozmawiają z

rządowej zajęli się oczyszczaniem

tym drugim. Rozlewają herbatę do

Zachowań himalaistów jest za-

Podobno, jak twierdzą ludzie,

i jego zaskakującą śmierć „na ser-

Mount Everestu. W samej strefie

dwóch kubków, dla siebie i dla nie-

pewne tyle samo, ilu jest samych

którzy tam byli, choremu z ostrymi

ce”, jak to się wtedy mówiło?

śmierci znajduje się ponad 300 tru-

go. Rozglądają się zdziwieni, że go

himalaistów. Inaczej zachowują się

objawami choroby nie da się pomóc.

Aklimatyzacja jest możliwa, ale

pów i całe góry porwanych namiotów,

nie widzą. Mądrale powiedzą Pań-

tam, gdy widzą przed sobą wierz-

Każdy himalaista jak gdyby z góry

tylko do pewnej wysokości, po prze-

butli tlenowych i innego badziewia.

stwu, że to są halucynacje związane

chołek, a inaczej będą zachowywać

zgadza się na to, że z chwilą, gdy

kroczeniu której warunki na tyle się

W roku 2008 Szerpowie znieśli z

z niedotlenieniem mózgu. Nie dziwi

się na dole, kiedy wszelkie napięcia

zasłabnie, nie może się spodziewać

zmienią, że żaden ludzki organizm

góry 13 ton śmieci, 400 kilogramów

Państwa to, że wszyscy jak jeden

i emocje z nich opadną. Tak to sobie

pomocy od swoich kolegów. Warun-

już się do nich nie będzie mógł do-

ludzkich odchodów i ciała czterech

mąż mają tylko jedną i zawsze taką

wyobrażam. Twarde, bezwzględne

ki, jakie panują na tych ogromnych

stosować. Jest taka granica zwana

himalaistów. Postanowiono zebrać

samą halucynację? Mądrale chodzą

zmaganie się z górą, na dole przy-

wysokościach są tak przerażające,

strefą śmierci. To wysokość powyżej

wszystkie trupy, by je pochować lub

zapewne do kościoła, ale spotkanie

biera postać romantycznej opowie-

że każdy ledwo jest w stanie zadbać

7800 metrów n.p.m. Regeneracja

skremować. Zdjęcie nieboszczyka z

Anioła Stróża wolą nazywać halucy-

ści, pełnej przepięknych krajobrazów

o samego siebie. Zdobywcy ośmio-

organizmu jest tu już niemożliwa.

góry nie jest proste, ale stało się to

nacją.

i estetycznych doznań. Że coś jest

tysięczników, ogłupiali od ciągłego

Ustaje nawet wchłanianie pokarmów.

koniecznością. Inaczej góra przypo-

W miarę doskonalenia techni-

przyduszenia, zesztywniali od dzikie-

Organizm zaczyna spalać białko wła-

minać będzie niedługo duże, zanie-

ki wspinaczkowej Himalaje zaczęły

go mrozu, snują się według tych re-

snych mięśni! Powyżej tej wysokości

dbane pobojowisko. Ostatnio roz-

Rośnie liczba

odwiedzać tłumy. Oczywiście każdy

lacji niby półtrupy, każdy zapatrzony

nie powinno się w ogóle przebywać,

waża się też postawienie na Mount

śmiertelnych

chce wejść na Mount Everest. Jest

tylko w swój cel, mijając, zostawiając

a jeśli się już tam wejdzie, to najwyżej

Evereście przynajmniej kilku przeno-

najwyższy i nie budzi takiego respektu

w śniegu swojego umierającego ko-

na jeden, dwa dni.

śnych toalet. Niektórzy twierdzą, że

wypadków i powoli

jak K-2, więc do niego garnie się naj-

legę. „Wysokość powyżej 8000 me-

Choroba wysokościowa może

będzie to końcem romantycznego

więcej chętnych. W miarę upływu lat

trów – to nie jest miejsce, gdzie ludzie

mieć kilka postaci, z których naj-

Mount Everestu! Bo ja wiem? Cze-

najwyższe szczyty

rośnie liczba śmiertelnych wypadków

częściej występuje wysokościowy

mogą sobie pozwolić na moralność”

mu zaraz końcem? Niechby sobie

Himalajów

i powoli najwyższe szczyty Himalajów

obrzęk płuc, wysokościowy obrzęk

– jak powiedział himalaista z Japonii

w strefie śmierci stanęły wychodecz-

zamieniają się w wielkie cmentarze.

mózgu i zakrzepica. Wszystkie te od-

kiedy się okazało, że Japończycy zo-

ki. Babki klozetowe mogłyby przed

zamieniają się w

Przewodzi oczywiście Mount Eve-

miany choroby są właściwie śmier-

stawili w stanie ciężkiej choroby wy-

nimi przyjmować opłaty, sprzedawać

wielkie cmentarze.

rest i K-2, ale inne ośmiotysięczniki

telne. Zabijają czasami zaskakująco

sokościowej trzech Hindusów, którzy

pocztówki, miętowe dropsy i prezer-

też powoli powiększają liczbę swoich

szybko.

oczywiście zginęli.

watywy…

Czasy się zmieniają

niehigieniczne. Z tego powodu go-

skółki, z nutami. To był powszechnie

spodarze powinni niszczyć gniazda

spotykany widok, wykorzystywany

BOHDAN ŁYP

tego miłego ptaka. Dla mnie jest to

przez grafików do ozdoby np. blan-

Jak było w czasie mojej młodości (1930–1950)

okrucieństwo, tym bardziej, że ja-

kietów telegramów. Jaskółki z białym

Wzrost

skółek już prawie nie ma. Żywiły się

W wojsku zbiórka kompanii od-

podbrzuszem i czarnym wierzchnim

Jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?)

owadami łowionymi w locie, a owady

bywała się zawsze biegiem, tworząc

upierzeniem przypominały eleganta

wytruliśmy pestycydami, chcąc mieć

kres możliwości przypisany rodzajowi

dwuszereg według wzrostu. Najwyżsi

we fraku. I ten motyw przenoszono

zaprzestano obarczania dzieci ciężką

owoce bez robaków. Ingerencja w

ludzkiemu? Badania przeprowadzo-

biegli na czoło, najniżsi na koniec, a

na papier, podobnie jak widok jaskół-

pracą na roli. Poprawił się też sposób

środowisko spowodowała, że ja-

ne w Polsce, w 1985 roku, wykazały,

ja jako średni, do części środkowej.

ki lecącej z rozpostartymi skrzydłami,

odżywiania, co radykalnie przyczyniło

skółki w Polsce teraz są rzadkością.

że najwyższa młodzież wtedy była w

Miałem wzrost 172 cm, co było uwa-

a w dziobie trzymającej… list. Były

się do zwiększenia wzrostu naszej

Szybują teraz gdzieś nad Turcją czy

Warszawie, w Gdańsku i w Krakowie.

żane za wysokość normalną. Tata mój

one ozdobą polskiego nieba, zaś ich

młodzieży.

Kirgizją, gdzie jeszcze chemizacja

W miastach tych rodzice najwyższych

wspominał, że przed I wojną świato-

śmigły, ślizgowy lot, zawsze wzbu-

Moi dorośli wnukowie mają wzrost

rolnictwa jest mniejsza. Także wró-

dzieci należeli do najlepiej zarabiają-

wą, też był w środku kompanii, mając

dzał podziw. Ulubionym miejscem na

180 do 190 cm, a więc ich pokolenie

belków jest coraz mniej, a do miast

cych i wykonywali zawody: inżynie-

wzrost 164 cm. Jak z tego wynika,

gniazda jaskółcze, ulepione z gliny,

w mojej rodzinie jest znowu wyższe.

sprowadziły się ptaszyska wyjadają-

rów, milicjantów oraz funkcjonariuszy

można przyjąć, że różnica między

były narożniki wnęk okiennych. Gdy

Gdzie mi tam teraz do ich wzrostu?

ce pisklęta i jajka drobnych ptaków.

służb specjalnych. Zatem wnioski na-

średniakami dwu pokoleń wynosiła

gniazd powstało zbyt wiele, niektórzy

Między młodzieżą czuję się jak kucyk

W miastach rozgościły się sroki,

suwają się same.

około 8 cm. Dla mnie stanowiło to po-

niszczyli je, co powszechnie potępia-

pośród koni. W przerwie przedstawie-

kiedyś spotykane tylko na wsiach.

wóddozadowolenia.W Polscewzrost

no, uznając za barbarzyństwo. Ptaki

nia teatralnego, stanąłem w pocze-

Podobnie biała wrona, która trzymała

mężczyzn i kobiet wyraźnie zaczął się

te, obok bocianów, stanowiły żywą

kalni, wśród gromadki drągali i tyczek.

Jaskółki

się z dala od siedzib ludzi, dziś siada

Wzdłuż dróg kilometrami stały

podnosić tuż przed II wojną światową,

cząstkę naszego sentymentalnego

Jacy oni są wysocy! Zastanawialiśmy

na okapie mego okna w wielkim mie-

drewniane słupy linii telefonicznych,

zaś po wojnie jeszcze bardziej ruszył

ojczystego krajobrazu.

się z żoną, czy mają 2 m, czy wię-

ście. Teraz nie spotykam jaskółek,

podtrzymujące przewody, na których

wzwyż. Ludzie przestali być gnębieni

Dowiedziałem się, że jaskółki nie

cej? Były dwie pary, których widok

ptaszków mego dzieciństwa, więc żal

gromadnie siadały jaskółki. Przewo-

przez ciężkie choroby wycieńczające

powinny się gnieździć w gospodar-

nasuwał pytanie, czy ich dzieci będą

mi, że tak wiele się zmieniło.

dy kojarzyły się z pięciolinią, a ja-

organizm, przez niedożywienie oraz

stwie hodującym krowy, gdyż jest to

jeszcze wyższe? Chyba już osiągną