25

Historia w znaczki wpisana

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 31 lipca–16 sierpnia 2012 nr 14 (162)

Pozdrowienia

Skarby Watykanu

ze Stanisławowa

Można się spierać, która z antycznych rzeźb jest najwspanialsza, ale

niewątpliwie wśród tych, które należą do dzieł arcymistrzowskich, znajduje

W Stanisławowie, w galerii „Bastion” w centrum mia-

sta, zaprezentowany został pierwszy polsko-ukraiński

się tzw. Grupa Laokoona, praca aż trzech najprzedniejszych artystów dłu-

przewodnik po tym mieście „Pozdrowienia ze Stani-

ta – Agesandrosa, Polidorosa i Atenodorosa z wyspy Rodos. Powstała w

sławowa”.

ich pracowniach prawdopodobnie około 150 r. przed Chrystusem. Rzeźba

przedstawia ostatnie chwile życia trojańskiego kapłana Laokoona i jego

SABINA RÓŻYCKA

tekst i zdjęcia

dwóch synów-bliźniaków – Antiphantesa i Thymbraeusa, zmagających się

z oplatającymi ich w śmiertelnym uścisku dwoma wężami.

Autorem nowości wydawniczej

jest krajoznawca Iwan Bondariew,

który umiejętnie połączył teksty i ilu-

polonika, zarówno w Muzeach, jak

TADEuSz KuRLuS

stracje. Te ostatnie – to pocztówki z

i w Bazylice św. Piotra i jej skarbcu,

kolekcji znanego kolekcjonera staro-

w Bibliotece Apostolskiej, w Tajnym

Jak doszło do tej dramatycznej

żytności Olega Hreczanika. Jest on

Archiwum Watykańskim oraz w pa-

sceny? Otóż Laokoon ostrzegał wo-

posiadaczem największej kolekcji

pieskiej rezydencji w Castelgandol-

dzów trojańskich, aby nie wpuszczali

pocztówek (może nawet w całej Eu-

fo. Wspaniały ich opis znajdziemy

do oblężonego przez Greków miasta

ropie Wschodniej). Zewsząd zwoził

w wydanej przed kilku laty, bogato

konia trojańskiego, był bowiem prze-

karty pocztowe: z widokami miast, z

ilustrowanej książce Janusza St.

konany, że to podstęp. Miał rację.

podobiznami osobistości historycz-

nych, działaczy kultury. Z czasem

Pasierba i Michała Janochy Polonika

Ale trwającymi już niemal dziesięć

nawiązał kontakty z filokartystami z

artystyczne w zbiorach watykańskich

lat walkami interesowali się też bo-

całego świata i zaczęła się wymia-

(połóżmy tu nacisk na słowo arty-

gowie. Między innymi Atena, która

na. Przed 15 laty zainteresowały go

Iwan Bondariew z nowym

styczne, nie rejestruje ona bowiem

oczywiście pragnęła, aby szala zwy-

historyczne pocztówki z rodzinnego

przewodnikiem

poloników o charakterze dokumen-

cięstwa przechyliła siłę na stronę

talnym, historycznym. Przytoczmy tu

Greków. Nie spodobało jej się więc,

jedynie, że najstarszym polonikiem

że Laokoon chciał pokrzyżować

ich plany i postanowiła go ukarać,

straszliwie. Gdy więc Laokoon skła-

dał ofiarę Posejdonowi, z otchłani

morskich wynurzyły się przysłane

przez nią dwa wielkie węże – Porkes

i Chariboia, szybko owinęły się wokół

kapłana i jego synów i równie szybko

sprawiły, że wyzionęli ducha. Rzeź-

jest regest Dagome Iudex, będący

biarzy zainspirował Homer, który w

zarazem najstarszym dokumentem

państwowym związanym z Polską.

Zawiera on prośbę księcia Dagome

Liczni przyjaciele stanisławowskiego krajoznawcy

i jego żony Ody tudzież ich synów,

adresowaną do papieża Jana XV

brakuje literatury krajoznawczej po

miasta. W nowej publikacji niektóre

(985-996), o przyjęcie ich posiadłości

angielsku, niemiecku, ale publikacji

ilustracje można obejrzeć po raz

po polsku prawie nie ma. A turystów

pierwszy. Najstarsza datowana jest

pod opiekę Stolicy Apostolskiej).

z Polski jest przecież najwięcej.

na rok 1897.

Lektura wymienionej książki

Szczególnie tych którzy praktykują

Przekładu przewodnika na język

podsunęła nam myśl, którą kierujemy

nostalgiczne wyjazdy. Dla tych kto

polski dokonał Taras Zajac. Ukazał

pod adresem Poczty Polskiej. Otóż

mieszkał kiedyś w Stanisławowie,

się on w nakładzie zaledwie 1000

mogłaby ona wydać serię znaczków

lub mieszkali tu ich rodzice i krew-

egzemplarzy.

pokazujących najcenniejsze polskie

ni na pierwszej i ostatniej stronach

W książce przedstawione jest

obiekty znajdujące się w zasobach

przewodnika są stara i współczesna

siedem okresów rozwoju miasta po-

watykańskich placówek muzealnych.

mapy Stanisławowa.

między dwoma Bystrzycami: okres

Precedens istnieje: w 1933 r. ukazał

szczegółach opisał walki o Troję, w

„Polacy z tego przewodnika mo-

austro-węgierski, pierwszej wojny

się znaczek przedstawiający obraz

tym także śmierć Laokoona.

gą lepiej poznać swoje miasto i do-

światowej, okres międzywojenny, so-

Jana Matejki Sobieski pod Wiedniem,

Co działo się z rzeźbą po jej

wiedzieć się wiele nowego, – mówi

wiecka i niemiecka okupacja, okres

przewodnicząca polskiego Stowa-

ZSRR i czasy niepodległości Ukrainy.

ukończeniu, jakim drogami dotarła z

rzyszenia „Przyjaźń” Łucja Kubicka.

Szczególne miejsce udzielono kutym

dalekiej wyspy na Półwysep Apeniń-

– Jesteśmy dumni, że taka publikacja

rzeźbom, które stały się już wizytów-

ski, nie wiadomo. Pierwsza wzmian-

pojawiła się w naszym mieście”.

ką turystycznego Iwano-Frankowska.

ka o jej obecności na tym półwyspie

Ciepło wypowiadają się o wy-

„Historię miasta można pozna-

zawarta jest w encyklopedycznym

daniu i miejscowi krajoznawcy. Ale

wać różnie, – mówi dziennikarce

dziele Pliniusza Starszego Historia

ponieważ jest to jedno z pierwszych

Kuriera Iwan Bondariew. – Można

naturalis, w którym pisarz zanotował,

wydań tego typu zostanie ono wzno-

studiować poważne prace krajo-

że widział ją na dworze cesarza Ty-

wione z uzupełnieniami. „Każda

znawcze, a można oglądać pocztów-

tusa. Potem gdzieś się zapadła. I oto

nowa książka o naszym mieście, o

ki z widokami miasta i ruin, symboli

14 stycznia 1506 r. przy pracach re-

naszych stronach karbuje pamięć

tej czy innej epoki i tak zanurzać się

zaczątkiem watykańskich zbiorów

a malowidło to znajduje się przecież

montowych w podziemiach rzymskiej

czytelnika – mówi dyrektor Instytutu

w dawne czasy. Te działania arty-

turystyki Przykarpackiego Uniwer-

styczne nigdy nie kłamią. Gdy zwykłe

muzealnych. Czyli Muzea Watykań-

w specjalnej sali Muzeów Watykań-

winnicy, założonej na ruinach Złotego

sytetu Wołodymyr Wełykoczij. – Na

przewodniki zapraszają na wędrów-

skich, zwanej Salą Sobieskiego.

skie (odwiedza je corocznie ponad

Domu Nerona na Eskwilinie (jednym

pocztówkach oddano coś nieuchwyt-

kę w przestrzeni, to te ilustracje pro-

cztery miliony osób!) mają już ponad

Obraz, którego malowanie zajęło mi-

z siedmiu wzgórz miasta), natrafiono

nego, co we współczesnym świecie

wadzą nas w czasie”. Według słów

500 lat.

strzowi cały rok, rodacy chcieli odeń

na zamurowane pomieszczenie, w

już trudno odnaleźć. Zachowały się

Olega Hreczanika, pomysł by wydać

Poczta watykańska uczciła ju-

kupić, lecz on podarował go narodo-

którym stała Grupa Laokoona! Jak

tam chwile z życia ludzi, miasta,

taki przewodnik narodził się jeszcze

bileusz pięćsetlecia wydanym 12

wi, ze wskazaniem, iż należy dzieło

tam trafiła i dlaczego aż przez kilka-

okresy upadku i odrodzenia Stani-

w 2009 roku, spontanicznie. Zaczęło

października 2006 r. blokiem pokazu-

– akurat obchodzono, był rok 1883,

naście wieków nikt nic nie wiedział o

sławowa”.

się to, gdy jedna z gazet opubliko-

jącym Grupę Laokoona w całej oka-

dwusetną rocznicę wiktorii wiedeń-

tym schowku, pozostanie tajemnicą.

Pozytywnie wypowiadają się o

wała artykuł o moich zainteresowa-

załości (nakład: 120.000) oraz trze-

skiej – przekazać w darze papieżowi

Wieść o odkryciu obiegła cały Rzym,

książce i kierownik miejskiego wy-

niach. Wtedy właśnie pan Bondariew

ma znaczkami przedstawiającymi w

Leonowi XIII (na marginesie: piszący

zainteresował się nią także papież

działu turystyki Wołodymyr Ustinskij,

napisał kilka artykułów i zilustrował

zbliżeniu głowy ojca i jego dwóch

te zdania zapytał dziesięć osób, czy

Juliusz II i jeszcze tego samego dnia

krajoznawca Mychajło Gołowaty,

je pocztówkami Olega Hreczanika.

członkowie polskiego towarzystwa

Jako ilustracje wybrał on 10-15 pocz-

synów, pozwalającymi dostrzec, z

wiedzą, w którym muzeum wisi słyn-

wysłał na miejsce znaleziska swego

i goście z Opola. Pojawiły się już

tówek, a w gazecie zmieściło się je-

jakim wysiłkiem próbowali się uwol-

ny obraz Matejki. Ani jedna odpo-

nadwornego architekta Guliana da

propozycje, aby ukazały się wersja

dynie 3-4.

nić od śmiertelnie duszących ich

wiedź nie była prawidłowa!). Sądzi-

Sangallo. Był zachwycony i zaraz

ukraińsko-niemiecka. Za swoja pra-

Krajoznawcy widzieli znaczne

gadów.

my, iż seria znaczków mogłaby nam

opowiedział swemu patronowi, co wi-

ce Iwan Bondariew otrzymał miejską

zainteresowanie czytelników tymi

Skoro już trafiliśmy do Muzeów

unaocznić, jakie wspaniałe skarby

dział. Nie zwlekając, papież postano-

premię im. Iwana Franki w dziedzinie

materiałami, w szczególnie z Polski.

Watykańskich, to godzi się choć-

polskiej proweniencji znajdują się w

wił kupić rzeźbę i ją odrestaurować,

dziennikarstwa i został laureatem

To dzięki polskim partnerom udało

by wspomnieć, że w watykańskich

Watykanie.

co powierzył Michałowi Aniołowi. Co

konkursu na najlepszą pieszą wy-

się rozstrzygnąć kwestię dwujęzycz-

zbiorach sztuki znajdują się liczne

szczególnie ważne: nabytek stał się

kg

cieczkę o mieście.

nego wydania. W województwie nie