14

Przegląd wydarzeń

17–30 sierpnia 2012 nr 15 (163) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Potomek dawnych lwowskich cukierników

wykładał we współczesnym Lwowie

W dniach od 30 lipca do 2 sierpnia, we Lwowie miało miejsce kolejne spotkanie polsko-ukraińskiej komisji

konserwatorskiej, tym razem połączone z warsztatami konserwatorskimi „Wspólnie do ratowania piękna

przeszłości”. W warsztatach udział wzięli również konserwatorzy dzieł sztuki z Rumunii. Była to pierwsza

taka trójstronna akcja, która okazała się bardzo owocną dla wszystkich.

Władysław Zalewski pisał: „ Jestem

całą wizytówkę Lwowa, a smak cia-

JURIJ SMIRNOW

wyczerpany po chorobie i muszę

stek i kandyzowanych pomadek do

tekst i zdjęcia

się odżywiać i ubrać, bo jestem do-

dziś jeszcze każdy ma w gębie”. Dla

Tym razem komisja skupiła swo-

słownie ogołocony, w łachmanach,

naszych czytelników przypominam,

ją uwagę tylko na jednym obiekcie –

prawie, bo w 80%, bosy”. Zmarł w

że jest to właśnie ta słynna cukiernia

kościele oo. jezuitów p.w. św. Piotra

Tiumeni 28 grudnia 1947 roku. Wte-

i sklep z cukierkami, który za czasów

i Pawła (obecnie cerkwi garnizonowej

dy rodzina Zalewskich postanowiła

sowieckich nosił nazwę „Switocz”, a

UGKC). Natomiast warsztaty kon-

wyjechać ze Lwowa. Osiedlili się w

teraz bez żadnego smaku i walorów

serwatorskie odbyły się w dawnym

Krakowie. Tam Władysław Zalew-

artystycznych został przerobiony na

pałacu Sapiehów. Udział w wykła-

ski – junior zrobił wspaniałą karierę

„Puzatą Chatę”.

dach wzięli fachowcy z Krakowskiej

historyka sztuki, uczonego, konser-

Nikt lepiej od Janickiego nie

ASP im. Jana Matejki, Krakowskiej

watora, prorektora Akademii Sztuk

może już uchwycić najbardziej cha-

Akademii Górniczo-Hutniczej, Uni-

Pięknych. „Przyjechałem do Lwowa

rakterystycznych obrazków przed-

wersytetu Sztuki z Cluj-Napoca (Ru-

jako konsultant, – mówi profesor. –

wojennego Lwowa. Otóż mistrz pióra

Prof. Władysław Zalewski

munia) i Lwowskiej ASP. W szkoleniu

Jeszcze pracuję na uczelni, choć już

pisze o tej rodzinie: „Zalewski to nie

wzięła też udział grupa lwowskich

od dawna jestem na emeryturze”.

tylko firma cukiernicza, której wyro-

portret, świeżo wykonany na Mont-

konserwatorów sztuki i studentów z

Na lwowskich warsztatach kon-

by co dnia samolotem fruwały do

parnasse w Paryżu, jeszcze przy

lwowskiej ASP.

serwatorskich wysłuchaliśmy rów-

Warszawy i Paryża. Był to cały rytu-

stoliku w kawiarni dyskurs wiedli

Z wielkim zainteresowaniem

nież wykładu dr Anny Forczek z Kra-

ał obyczajowy: niedzielne spotkania

Majkowski z Balickim o swym pod-

Prof. Edward Kosakowski

wy-słuchano wykładu prof. dr. hab.

kowa „Problemy adaptacji obiektów

po „dwunastówce” w Katedrze, klub

ręczniki „Mówią wieki”, a już zbliżała

podczas wykładu

Edwarda Kosakowskiego pt. „Pro-

zabytkowych do funkcji współcze-

dyskusyjny, gdzie przy kawie rozpra-

nowa data nie wieku, a całej epoki,

jektowanie konserwatorskie”. Na

snych”, dr. Adama Boronia z Kra-

wiali Mościcki, Bartel, Makuszyński,

sce”. W województwach wschodnich

która na długo Azję miała przesunąć

konkretnych przykładach prac kon-

kowa „Fotogrametria w konserwacji”

Badeni i Zbierzchowski, tradycyjne

współczesnej RP znajduje się dużo

w środek Europy. Tą datą był dla

serwatorskich, na takich obiektach

oraz „Współczesne metody doku-

miejsce, gdzie studenci ubiegali

obiektów zabytkowych, w których za-

Lwowa dzień 22 września, kiedy

jak Zamek Królewski na Wawelu,

mentacji konserwatorskiej”, wygło-

się o podpis w indeksie u Oswalda

chowały się malowidła, wykonane w

bolszewicy weszli do miasta”.

zamek w Krasiczynie, zabytkowe ka-

szonego przez dr. Pawła Bolińskiego

Balcera, Gerstmana, czy Askanaze-

tradycjach kościoła wschodniego, w

„Zakład Zalewskich zamieniono

mienice w Krakowie i Rzeszowie prof.

z Krakowa. Zorganizowano pokaz

go, to coroczne bożonarodzeniowe

tradycji bizantyjskiej. Ciekawe, że nie

na radziecką „Kooperatywę Trud

Kosakowski opowiadał o nowych me-

i szkolenie w zakresie wykonania

wystawy, na których kompozycje z

tylko w dawnych cerkwiach greckoka-

Inwalidów”, zaś dawny pan właści-

todach tworzenia projektów konser-

giga panoram i skaningu lasero-

marcepanów i czekolady projekto-

tolickich, ale i w kościołach rzymsko-

ciel wraz zrobił się „konditorskim

wacji, w tym komputerowych. W tym

wego, które to akurat prowadziła w

wał Batowski i Sichulski…. Niestety

katolickich, a nawet w słynnej kaplicy

robotnikom”. Nie wytrzymało tego

wypadku wyniki konserwacji można

kościele oo. jezuitów grupa polskich

finał życia założyciela dynastii Za-

królowej Zofii w katedrze wawelskiej.

wszystkiego serce starego Ludwika

już przewidywać na stadium powsta-

specjalistów.

lewskich nie należał do słodkich…

Postać prof. Zalewskiego wzbu-

Zalewskiego. Zmarł 17 lutego 1940

wania projektu. Ale dla tego trzeba

Warsztaty konserwatorskie zo-

Nadchodzi rok 1939, o którym nikt

dziła szczególne zainteresowanie

roku. Rodzina przeprowadziła się z

wcześniej zgromadzić wiele potrzeb-

stały zorganizowane wspólnie przez

jeszcze nie wie, że już „miało się

wśród obecnych również z powodu

ogromnego mieszkania przy Kadec-

nej informacji i wszystkie możliwe

stronę polską, ukraińską i rumuńska

ku końcowi starożytnemu światu…”

jego lwowskiego pochodzenia. Jest

kiej, do skromniejszego przy Grun-

materiały. Działalność konserwatora

przy aktywnym udziale Michała Mi-

Jeszcze sześcioosobowy lśniący

on wnukiem znanego lwowskiego

waldzkiej. Ale w 1944 roku NKWD

składa się w taki schemat: informa-

chalskiego inspektora Ministerstwa

„Buik” woził fortunatów Zalewskich

cukiernika Ludwika Zalewskiego, o

dotarło i na Grunwaldzką i aresz-

cja – analiza – projekt – realizacja. Ta

Kultury i Dziedzictwa Narodowego

na karnawałowe bale do Strzelnicy

którym znawca tematyki lwowskiej

towało Władysława Zalewskiego,

metoda skutecznie działa już na ASP

RP, konsulatu generalnego RP we

na Kurkowej, jeszcze miss Polonia,

Jerzy Janicki napisał: „Jego firma

syna założyciela firmy, a ojca obec-

w Krakowie w pracowni projektowania

Lwowie, lwowskiej i krakowskiej ASP

Zofia Batycka, ofiarowała im swój

na Akademickiej 12 wystarczała za

nego profesora krakowskiej ASP,

konserwatorskiego. Podstawą każdej

oraz krakowskiej AGH. Przebieg

również Władysława Zalewskiego.

pracy konserwatorskiej jest precyzyj-

warsztatów we Lwowie zorganizował

Profesor opowiada, że szczegól-

ny projekt. „Doceniamy to w trakcie

Andrij Saluk, wiceprezes ICOMOS

nie jest związany z kościołem oo.

realizacji, która jest rozciągnięta w

Ukrainy i prezes Fundacji Ochrony

jezuitów, bo był w tym kościele

czasie. Mogą być nawet różni wyko-

Historyczno-Architektonicznej Spu-

bierzmowany w 1945 roku. „Prze-

nawcy, ale projekt ma obejmować

ścizny Lwowa oraz księża cerkwi

prowadzaliśmy się w czasie wojny

całość” – powiedział na zakończenie

garnizonowej p.w. św. Piotra i Pawła

z jednego mieszkania do drugiego.

prof. Edward Kosakowski.

z proboszczem o. Stepanem Susem

Kiedy ojca aresztowano, zostaliśmy

Bardzo aktualnym dla słuchaczy-

na czele.

we Lwowie i czekaliśmy na jego po-

konserwatorów z Ukrainy był referat

Prace komisji konserwatorskiej

wrót z Syberii, gdzie go zesłano do

prof. dr hab. Władysława Zalewskiego

i wyniki jej prac omówimy w następ-

Tiumeni. Miał tam spędzić pięć lat.

z ASP w Krakowie pt. „Konserwacja

nym reportażu.

W rodzinie zachowały się listy z tej

malowideł bizantyjsko-ruskich w Pol-

nieludzkiej ziemi. W jednym z nich

Uczestnicy warsztatów

kg

Na politologię do Polski

spotkanie z doradcą prezydenta ds.

munistycznego dyktatu” – zaznaczył

współpracy międzynarodowej, z do-

Wasyl Kedyk.

radcą prezydenta miasta Krakowa, z

Studenci-politolodzy odwiedzili re-

„Polska droga do demokracji i formowanie społeczeństwa obywatelskie-

przedstawicielami Fundacji Conrada

dakcję Gazety Wyborczej. Spotkali

Adenauera, aktorem Stanisławem

się z zastępcą redaktora naczelne-

go. Polska i Ukraina” – tak brzmiała nazwa letniej szkoły młodych polito-

Mikulskim i innymi.

go. Na zakończenie szkoły wszyscy

logów z Ukrainy, która odbyła się przy Uniwersytecie Warszawskim.

W Gdańsku spotkali się z Lechem

otrzymali odpowiednie certyfikaty

Wałęsą, który rad był się spotkać z

zakończenia kursu. Młodzież wróciła

młodzieżą, ponieważ na młodzieży

do swych miast – ktoś na Wschód,

uczelni Wasyl Marczuk. – Przez dwa

sytetu, eurodeputowanych, znanych

SABINA RÓŻYCKA

spoczywa teraz największa odpo-

ktoś – na Zachód. Jedni wzięli ze sobą

tygodnie w Warszawie studenci i

polityków, działaczy społecznych.

wiedzialność za przyszłość. Aspirant

cząstkę kultury i tolerancji, inni – dobre

„Już po raz szósty młodzi stu-

młodzi uczeni ze wszystkich zakąt-

Zwiedzili znane miejsca historyczne

wydziału politologii Wasyl Kedyk, naj-

stosunki z przedstawicielami mediów

denci i naukowcy z Instytutu Historii i

ków Ukrainy studiowali i zdobywali

w Polsce. Odwiedzili Gdańsk i Kra-

bardziej zapamiętał spotkanie z laure-

i profesorami Uniwersytetu Warszaw-

Politologii Uniwersytetu Przykarpac-

doświadczenie formowania wartości

ków, odwiedzili ambasadę Ukrainy

skiego. Ale w pamięci utkwiły spotka-

atem Oskara i wielu prestiżowych na-

kiego im W. Stefanyka biorą udział w

demokratycznych, tradycji instytu-

w Warszawie, Pałac Prezydencki,

nia z kolegami, które już niebawem

gród filmowych reżyserem Andrzejem

tym projekcie. Organizatorem Szko-

cyjnych, politycznej kultury i mieli

gmach Sejmu, Biuro Bezpieczeństwa

staną się dobrym początkiem wpro-

Wajda. „To właśnie spotkanie dało

ły jest Instytut Nauk Politycznych

możliwość na własne oczy przeko-

Narodowego. Organizatorzy pobytu

nam możliwość zrozumienia feno-

wadzania nowych wspólnych ogólno-

Uniwersytetu Warszawskiego, MSZ

nać się w wartościach europejskiej

pokazali również tragiczne karty hi-

menu polskiego kina na tle dążenia

ukraińskich projektów, badań, spotkań

RP i Fundusz Europejski – powie-

integracji”.

storii, miejsca kaźni Polaków, Żydów

Polaków do przemian demokratycz-

w ramach porozumienia i współpracy

dział dziennikarce Kuriera prorektor

Uczestnicy szkoły mieli możli-

i Ukraińców w obozach Auschwitz i

nych, niepodległości i wolności od ko-

Polski i Ukrainy.

ds. współpracy międzynarodowej

wość wykładów profesorów uniwer-

Birkenau. Na długo zapamiętają też