24

Kurier kulturalny

31 sierpnia–13 września 2012 nr 16 (164) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Wczoraj, dziś i jutro Festiwalu

Kultury Kresowej w Mrągowie

Od 10 do 12 sierpnia 2012, w Mrągowie odbył się tradycyjny już XVIII Festiwal Kultury Kresowej, pierwotnie zwany

Festiwalem Polskiej Kultury Kresowej. Z upływem lat założenia programowe twórców Imprezy ulegały nie zawsze

korzystnym zmianom. Festiwal jest nierozerwalnie związany z Towarzystwem Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej.

mimo dokuczliwego chłodu, towa-

włADYSłAw TRZASKA-

rzyszyła wykonawcom aż do ostat-

KOROWAJCZyK

nich akordów „Hej, hej sokoły…”.

tekst

Klimat każdej imprezy tworzą wy-

EwA DOLIŃSKA-

konawcy, konferansjerzy, a publicz-

BACZEWSKA

ność dostosowuje się do stworzonej

zdjęcia

atmosfery. Nie wszystko wypadło

Wyżej wspomniane towarzystwo

najlepiej. Oceny poziomu artystycz-

zostało zawiązane w 1988 przez

nego zespołów i poszczególnych

uczonych, o rodowodzie kresowym,

wykonawców, są zawsze subiek-

głównie z Uniwersytetu Mikołaja Ko-

tywne. Jednym podoba się to, inni

pernika w Toruniu, z prof. Wilhelminą

wyżej klasyfikują zupełnie co innego.

Iwanowską na czele. W krótkim cza-

Nam szczególnie podobały się „Mło-

sie, w kilkudziesięciu miastach Polski,

de Liście” z Baru, śpiewaczka Luba

zaczęły powstawać Oddziały. Mrągo-

Skyba z Żółkwi, „Sto Uśmiechów” z

wo nie pozostawało w tyle, powstał

Gimnazjum im. Mickiewicza z Wilna,

Oddział, a pierwszym jego prezesem

„Akwarele” z Grodna, kapela „Wesołe

został Ryszard Soroko. Po jego w

Wilno” z przebojem „My Polacy z Wi-

śmierci w 1999 „buławę” prezesa

leńszczyzny” będącego nieoficjalnym

przejęła Aniela Dubielska i mocno

hymnem naszych Rodaków nad Wilią

dzierży ją po dzień dzisiejszy.

i oczywiście bezkonkurencyjna „Wi-

W gronie przyjaciół, z inicjatywy

leńszczyzna” pod kierownictwem dr

Ryszarda Soroki, w początkach lat

Jana Mincewicza. Ten ostatni zespół

dziewięćdziesiątych zrodził się pomysł

znalazł się w Mrągowie dzięki bojowej

zorganizowania Festiwalu, w którym

postawie Anieli Dubielskiej.

stiwalem…? Drzewiej nie brakowało

było zdobyć. Oczywiście były również

Rodacy, od których Ojczyzna odje-

sponsorów, a teraz o darczyńców

zespoły czysto polskie, ale jakby tro-

chała „jałtańskim pociągiem”, „mogliby

jest coraz trudniej. Gdzie te czasy, w

chę spychane do drugiego szeregu.

przedstawić własne osiągnięcia arty-

których uczestnicy wyjeżdżali z Mrą-

W ostatnich latach, coraz trudniej,

styczne, swoje tęsknoty, przywiązanie

gowa z niebagatelnymi nagrodami.

jest określić jaką narodowość repre-

do mowy ojczystej, i kultywowanie

W 2012 Ministerstwo Kultury i Dzie-

zentują wykonawcy. Idea, jaka prze-

kultury polskiej, kultury pradziadów.

dzictwa Narodowego przekazało na

świecała Ryszardowi Soroko, ulega

Pomysł wsparły władze Mrągowa z

nagrody 10 tys. zł!

stopniowemu zatarciu.

burmistrzem Otylią Siemieniec na

W pierwszych Festiwalach Pol-

Tak to wygląda w 2012 r., ale przy-

czele, zyskano poparcie 2 Programu

skiej Kultury Kresowej selekcję i kwa-

szłość rysuje się jeszcze gorzej. Padło

TVP, Senatu RP, Urzędu Marszał-

lifikację dokonywał sam Ryszard Soro-

hasło „odnacjonalizowania” Festiwalu

kowskiego. Rozpoczęły się żmudne

ko. Wsiadał do samochodu, objeżdżał

Kultury Kresowej, na rzecz kultury

prace organizacyjne. Każda tego typu

ośrodki polskie na Ukrainie, Białorusi,

różnych narodów zamieszkujących

impreza wymaga przecież pieniędzy,

Litwie i Wileńszczyźnie dobierał ze-

Kresy Wschodnie, a więc w jednako-

odpowiednich założeń programowych

społy i artystów, prawie wyłącznie

wy sposób należy traktować kulturę

i doboru zespołów, artystów i twórców

Polaków i z polskim repertuarem. Na

polską, rosyjską, białoruską, litew-

na najwyższym poziomie. Po inten-

ogół nie mylił się i poziom artystyczny

ską, ukraińską, żydowską, huculską,

sywnych przygotowaniach w 1995

tych pierwszych imprez był wysoki, ale

cygańską i kulturę innych narodów

mógł się odbyć I Festiwal, jeszcze

programowej, w skład której powinni

i ogromne, patriotyczne zaangażowa-

mieszkających na tamtych ziemiach.

Polskiej Kultury Kresowej.

XVIII Festiwal Kultury Kresowej

wchodzić organizatorzy z Mrągowa,

nie wykonawców. Ci ostatni nie zawsze

Uważam, że nie jest to szczęśliwy

Organizatorzy pierwszych Festi-

zakończył się w niedzielę wspania-

kierownicy centrów z Kresów oraz

mieli odpowiednie stroje, ale serca za

pomysł. Należy przypuszczać, że

wali nie natrafiali na poważniejsze

łym koncertem Reprezentacyjnego

kompetentne osoby spoza Mrągowa

to gorące. Swoje przywiązanie do

w takiej formule, festiwal zostanie

kłopoty finansowe, choć jak zawsze

Zespołu Wojska Polskiego. Artyści

związane z Towarzystwem Miłośni-

Ojczyzny, która odjechała „jałtańskim

zdominowany przez zawodowe lub

pieniędzy było za mało. Senat RP

w mundurach, w części pierwszej,

ków Wilna i Ziemi Wileńskiej.

pociągiem” wyrażali w pieśniach i tań-

półzawodowe zespoły litewskie, bia-

hojnie dofinansowywał imprezę,

zaprezentowali chwytający za gardło

18 Festiwal Kultury Kresowej

cach, w wierszach i rękodziełach. W

łoruskie, ukraińskie i rosyjskie, mają-

a i TVP nie szczędziła grosza. Z

repertuar patriotyczny, część druga

przeszedł do historii. Główne im-

pamięci utrwalił się wspaniały program

ce bogate wsparcie finansowe „me-

każdym rokiem było jednak coraz

to piosenki rozrywkowe. Festiwal

prezy odbywały się w Amfiteatrze,

„Z dymem pożarów” w wykonaniu Ze-

cenasów” państwowych, a polskie

trudniej. Jeszcze w 2011 udało się

Kultury Kresowej przeszedł do histo-

który kosztem 10 milionów złotych

społu „Wileńszczyzna” kierowanego

zespoły, bez porównania uboższe fi-

uzyskać dofinansowanie na Festiwal

rii. Jakie rysują się perspektywy tej

został prawie od podstaw zbudowany

przez Mistrza Jana Mincewicza. Każdy

nansowo, nie będą w stanie sprostać

w kwocie 200 tys. zł, ale już w 2012

imprezy? W znacznym stopniu bę-

i może pomieścić około 5.300 widzów,

galowy koncert kończył się wspólnym

konkurencji. Najlepszym rozwiąza-

organizatorom pozostało do dyspo-

dzie to zależało od finansów, ale czy

spełniając wszystkie warunki bezpie-

odśpiewaniem „Roty” przez wszyst-

niem byłoby zorganizowanie dwóch

zycji zaledwie 116 tys. Niestety per-

minister Radosław Sikorski okaże

czeństwa. Wystrój robi wrażenie, ale

kich artystów i widownię, a wszyscy

festiwali, jeden kultywujący kulturę

spektywy nie rysują się różowo. De-

hojność? Tego nie jesteśmy pewni.

te siedziska, trochę przymałe nawet

mieli łzy w oczach.

polską, a drugi dla pozostałych naro-

cyzją Sejmu RP, pieniądze na rzecz

Drugą sprawą, budzącą wątpliwości,

dla widzów o średnich gabarytach.

Z biegiem lat charakter Festiwalu

dowości z Kresów Wschodnich.

Polonii i Polaków za granicą zostały

jest propozycja by „odnacjonalizo-

Przez trzy dni Festiwalu w Ma-

zmieniał się i słowo „Polskiej” wy-

Daje się odczuć brak koordyna-

przekazane z Senatu do Minister-

wać” Festiwal. Trudno pochwalać ten

łym Amfiteatrze odbywały się kon-

mazano z afisza. Zaczął przeważać

cji między organizatorami Festiwalu

stwa Spraw Zagranicznych. Przed

pomysł. Jego realizacja spowoduje

certy zespołów i demonstrowano

program ludowych tańców i wiejskich

w Mrągowie, a centrami kultury pol-

2011 do dyspozycji Senatu, z prze-

zepchnięcie polskich zespołów na

rękodzieła kresowe.

przyśpiewek. Z pewnością są to waż-

skiej na Litwie, Białorusi i Ukrainie.

znaczeniem na wsparcie Rodaków

dalszy plan, a przecież pomysłodaw-

Festiwal rozpoczął się mocnym

ne elementy kulturowe, ale nie tylko

Owe centra nie zawsze przysyłają do

poza granicami, było 75 milionów

com imprezy w Mrągowie chodziło

akordem. Wieczornica poświęcona

one powinny być przedstawiane.

Mrągowa takie zespoły, które odpo-

złotych. W 2012 na cele, o których

o coś zupełnie innego – chodziło o

była wybitnej śpiewaczce operowej,

Niżej podpisany określił to zjawisko

wiadają założeniom programowym

mowa, pozostało w Senacie 10 milio-

to by Polacy z Kresów Wschodnich

rodem z Landwarowa koło Wilna,

„cepeliadą”. Akordem końcowym sta-

i wymaganiom telewizyjnym. Dobór

nów, pozostałe kwoty przejęło MSZ.

mogli podtrzymywać swoją kulturę

Teresie Żylis – Gara. Widzowie mogli

ły się „Sokoły”, też ochoczo śpiewa-

zespołów jest często subiektywny.

Siłą rzeczy w 2012 trzeba było

i język ojczysty. Jest jeszcze jedna

zapoznać się z życiem i działalnością

ne, ale już bez łezki w oku.

Niektóre kapele i piosenkarze nie

zacisnąć pasa. Budżet Festiwalu mu-

sprawa, mogąca przesądzić o losach

artystyczną wybitnej śpiewaczki. Ar-

Na scenie Amfiteatru pojawiać

znajdują akceptacji w ośrodkach

siał zamknąć się kwotą 116 tys. Do 16

imprezy w Mrągowie. Współorgani-

tystka jest nadal w znakomitej formie,

się zaczęły zespoły, z polskim reper-

decyzyjnych. Nie szuka się artystów

zespołów zmniejszono liczbę uczest-

zatorem Festiwalu jest Towarzystwo

pełna temperamentu ukazała widzom

tuarem, ale bez znajomości języka

wyrażających nowoczesnych form

ników, skrócono do minimum pobyt

Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej.

całe bogactwo swojej osobowości.

polskiego. Warto przecież zaprezen-

wyrazu, a lansuje się muzykę ludo-

artystów w Mrągowie, a nawet roz-

Biologia jest nieubłagana, a czy znaj-

Koncert Galowy odbył się w Am-

tować taki program, który gwaranto-

wą, czyli „cepeliadę”. Koordynacja

poczęto Koncert Galowy o godzinie

dą się kontynuatorzy szlachetnej idei

fiteatrze nad jeziorem Czos i trwał

wał sceniczny występ w Amfiteatrze,

programowa jest nieodzowna. Rze-

17.00, by zaoszczędzić na energii

Festiwalu?

prawie pięć godzin, a publiczność,

a i przy okazji jakąś nagrodę można

czą konieczną jest powołanie rady

elektrycznej. A co będzie z XIX Fe-

kg