Historia w monety wpisana

29

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 31 sierpnia–13 września 2012 nr 16 (164)

Masz brodę? Płać!

Lwowski

ETNOWYR” 2012

Kilka lat po objęciu w 1869 r. rosyjskiego tronu, Piotr I Wielki postanowił na wła-

sne oczy zobaczyć, jak żyją ludzie na zachodzie Europy. Wyruszył w drogę

22 sierpnia we Lwowie rozpoczął się V Międzynaro-

z wielką świtą (ale incognito) w marcu 1697 r., wrócił w sierpniu 1698 (w drodze

dowy Festiwal Folkowy „Etnowyr”. Jest to największa

powrotnej zatrzymał się w Polsce, zwiedził Wieliczkę i długo biesiadował z królem

na Ukrainie impreza pod otwartym niebem z udzia-

Augustem II). W rezultacie zgromadzonych w czasie podróży wrażeń uznał, iż

łem zespołów z wielu krajów świata. Tym razem Pol-

czas najwyższy zmodernizować, zeuropeizować Rosję.

skę reprezentuje zespół pieśni i tańca uniwersytetu

wo wprowadził w Anglii Henryk VIII w

TADEUSZ KURLUS

Gdańskiego „Jantar”, który działa od 1970 roku.

1535 r. Dlaczegoż by więc nie wpro-

Z wielu jego poczynań zajmijmy

wadzić podobnych zasad w Rosji!

glii, Szwajcarii, Norwegii, Słowenii,

KONSTANTy CZAWAGA

się tu tylko niby drobną sprawą, ale

Przy okazji kasa państwowa, w której

Irlandii, Bułgarii i Holandii, gdzie

tekst i zdjęcie

dla niego bardzo istotną. Otóż car

wciąż, przy wielkich planach inwesty-

zdobywał uznanie i liczne nagrody.

uznał, że najbardziej o zacofaniu

cyjnych Piotra I i ciągłych pokusach

Już w pierwszym dniu Festiwalu

W ciągu kilku dni „Jantar” zapo-

Rosji świadczą męskie brody. Dość

do prowadzenia wojen pojawiały się

„Jantar” zachwycił widzów wysokim

zna mieszkańców i gości Lwowa ze

tych brodaczy, na dworze i w ogó-

dziury, bardzo by się wzbogaciła. Fi-

poziomem tańców oraz przepięknymi

swoją twórczością. Zespół składa się

le w całym kraju, orzekł, i wydał w

skus zadziałał szybko: pomysł cara

strojami ludowymi z różnych części

z grupy tanecznej, grupy wokalnej

sierpniu 1698 r. ukaz, że wszyscy

zrealizowano już w 1699 r., uiszcze-

Polski.

i kapeli. Są to studenci i absolwenci

mają się golić. Ale trafiła kosa na

nie opłaty poświadczano wydaniem

Wśród uczestników tegoroczne-

Uniwersytetu Gdańskiego oraz in-

kamień. Na Rusi ludzie od dawien

miedzianego żetonu.

go „Etnowyru” były też zespoły folk-

nych trójmiejskich uczelni. Obecnie

kazu noszenia brody, tego pięknego

dawna uważali, że Bóg stworzył

Na cały kraj rozesłano urzędni-

lorystyczne z Hiszpanii, Turcji, Bia-

bogaty repertuar „Jantara” zawiera

atrybutu męskości, napisał „Hymn do

człowieka na swoje podobieństwo,

ków do kontrolowania, czy brodacze

łorusi, Ukrainy. „Niestety, nie będzie

m.in.: tańce kaszubskie, lubelskie,

brody”, czym bardzo zraził sobie car-

a zatem mężczyznom przystoi no-

stosują się do carskiego ukazu, je-

zgłoszonych wcześniej zespołów z

krakowskie, łowickie i rzeszowskie.

ski dwór. W następnych latach stop-

sić brodę. Więcej – jest ona syno-

śli ktoś nie okazał im żetonu, mieli

egzotycznych krajów Afryki i Kolum-

„Jantar” znany jest zarówno w Pol-

niowo łagodzono przepisy, ostatni

bii – powiedział Andrij Sydor, współ-

sce, jak i poza jej granicami. Koncer-

carski ukaz likwidujący jeszcze obo-

organizator Festiwalu. – Te zespoły

tował na festiwalach w Niemczech,

wiązujące, ukazał się 27 marca 1901

chyba nie dostały wiz”.

Hiszpanii, Francji, Turcji, Danii, An-

r., gdy na tronie zasiadał Mikołaj II.

Nasze reprodukcje to żeton naj-

starszy, pokazany z obu stron, kopia

żetonu z XIX w. (wówczas mennica

w Petersburgu wybijała je na zamó-

wienie) oraz awers i rewers żetonu

z 1725 r.

nimem męskości, siły, dostojności,

prawo opornego na miejscu ostrzyc.

mądrości, tylko jacyś nieudacznicy

Nieuczciwi urzędnicy wykryli wów-

mogą się bez niej obejść. Ruska

czas, że pojawiło się nowe źródło

Prawda, ustanowiony przez Ja-

dodatkowych dochodów, za łapów-

rosława Mądrego w XI wieku ko-

kę puszczali „przestępców” wolno.

deks prawny, przewidywała srogie

W kolejnych latach carski ukaz kilka

Zespół pieśni i tańca Uniwersytetu Gdańskiego „Jantar”

kary za naniesienie jakiegokolwiek

razy zmieniano, najważniejszą ko-

uszczerbku cudzej brodzie. Po-

rektą wprowadzoną w 1705 r. zróż-

Podkop pod… gmachem

równajmy: za kradzież lub zabicie

nicowanie opłat za noszenie brody,

konia należało zapłacić 2 grzywny,

im ktoś należał do wyższego stanu,

administracji wojewódzkiej

za potarganie brody, czy to podczas

tym więcej musiał płacić, na przykład

bójki, czy w swawoli – 3 grzywny, a

dworzanie i wyżsi urzędnicy – 60 ru-

Hoszowska Pani

za pozbawienie jej – aż 12 grzywien!

bli rocznie, bogatsi kupcy – 100 ru-

Nie jest to kolejna informacja o tunelu przemytniczym. Po prostu

Najgorszą obelgą było naplucie ko-

bli, średni kupcy i rzemieślnicy – 60,

podczas przekładania kabla opodal gmachu administracji woje-

Hoszowska Madonno,

muś w brodę.

fryzjerzy, furmani, pocztylioni oraz

wódzkiej w Iwano-Frankowsku (dawn. Stanisławowie) natknięto

Jakże podobna

wszyscy Moskwianie chcący zacho-

Do naszej Częstochowskiej,

się na podziemne labirynty.

wać brodę – 30. Wyłączono z tego

Królowo Jasnej

cennika popów i diakonów (ale np.

Góry Karpackiej,

dzwonnicy, musieli płacić) i chłopów,

W jej malowniczym zakątku.

z tym, że ci przyjeżdżając i wyjeżdża-

jąc z miasta zobowiązani byli zapłacić

O twarzy ciemnej,

kopiejkę. Kolejną zmianę przyniósł

Bruzdą strapienia

rok 1715, kiedy ujednolicono taryfę,

Ludzkiego nieprzeoranej.

odtąd wszyscy brodacze mieli płacić

W oczach słodyczą,

50 rubli.

W blasku obliczem,

W niektórych guberniach znaki

Módl się za nami.

pełniły rolę waluty, cenionej, bo był

Nic dziwnego zatem, że poniża-

na nią spory popyt. Kilkakrotnie zmie-

W chwili zwątpienia

jący mężczyzn nakaz golenia bród

niano wygląd znaków, zachowały się

I w smudze cienia,

Słynąca łaskami Pani,

spotkał się z ogromną falą niezado-

nieliczne egzemplarze z lat 1699 (tyl-

Królowo Jasnej

wolenia, gdzieniegdzie dochodziło

ko jeden(!), w gabinecie numizma-

Góry Karpackiej,

nawet – zwłaszcza na Syberii – do

tycznym Ermitażu), 1705 i 1725.

główną świątynią miasta – kolegiatą

Módl się, módl się za nami.

SABINA RÓŻYcKA

buntów. Zaoponowała także cer-

Po śmierci Piotra I Elżbieta Pio-

stanisławowską. Podobno poruszać

tekst i zdjęcie

kiew, powołując się na Iwana Groź-

trowna potwierdziła ważność ukazów

się mogły po nim nawet powozy.

Ty nasze bóle

nego (1530–1584), który twierdził, iż

ojca. W 1757 r. Michaił Łomonosow

Prawdopodobnie natrafiono na frag-

Na razie pracownicy pracują

Osładzasz czule,

golenie brody to ciężki grzech, które-

zniecierpliwiony utrzymywaniem za-

ment tego tunelu.

wewnątrz wykopu, aby dostać się

Wskazując ręką na Syna,

go nie zmyje krew nawet wszystkich

Igor Panczyszyn, kierownik wy-

do dna podziemnego korytarza,

Co na Twym łonie,

męczenników. Podobnie wyraził się

działu ochrony spuścizny historycz-

który powstał najprawdopodobniej

W złotej koronie

Adrian, patriarcha Moskwy (sprawo-

nej, stwierdził, że odnalezione ka-

w czasie budowy stanisławowskiej

Słucha Cię, Matko jedyna.

wał urząd 1690–1700).

zamaty zapewne wchodziły w skład

fortecy w XVII wieku. „Mamy zadanie

Car zrozumiał, że popełnił błąd.

stanisławowskiej fortecy. „Charakte-

wyczyścić wykop aż do podstawy

O jakże piękna

rystycznym dla Stanisławowa było to,

Lecz miał już w zanadrzu inne roz-

korytarza, – powiedział jeden z pra-

Twoja sukienka,

że komunikacje i kazamaty znajdo-

cowników. – Tunel jest dosyć prosty

wiązanie. Będąc na Zachodzie do-

Złotymi lśni kolorami.

wały się pod ziemią. O przeznacze-

i głęboki. Pracować można będąc

wiedział się, że w niektórych krajach

Hoszowska Pani

niu fragmentu tunelu można będzie

wyprostowanym”.

już od dawna noszenie brody było

Pod Karpatami,

sądzić dopiero po zakończeniu prac

Według legendy pod śródmie-

dopuszczalne, ale musiało być opo-

Módl się, módl się za nami!

badawczych, które dopiero się rozpo-

ściem Stanisławowa przebiegał tu-

datkowane! Między innymi takie pra-

STANISłAwA NOwOSAD

częły” – powiedział pan Panczyszyn.

nel, który łączył pałac Potockich z