23

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 14–27 września 2012 nr 17 (165)

Wspomnienie o Marianie Kłoku

850 km

Nasz szkolny kolega

na dwóch kółkach

Do Czortkowa w województwie tarnopol-

Urodziliśmy się, wyrastaliśmy,

dojrzewaliśmy w trudnych latach po-

skim zawitali rowerzyści z Polski, którzy

wojennych. Potrafiliśmy się cieszyć z

pokonali 850 km. Czortków już od wielu

każdej drobnostki. Od najmłodszych

lat byliśmy solidarni, ufaliśmy sobie.

lat utrzymuje stosunki partnerskie z gmi-

Marian miał usposobienie lidera,

wszędzie był zauważalny. Kiedy po-

ną Dobrodzień w województwie opolskim.

łączono nasze dwie klasy, został sta-

rostą. Nie bał się stanąć w obronie

Ale wizytę na tak niecodziennym sprzęcie

słabszego, potrafił wziąć na siebie

odpowiedzialność i odwagę przepro-

goście z Polski złożyli tu po raz pierwszy.

sić, gdy ktoś czy wspólnie dopuścili-

Program zwiedzania okolic Czortkowa

śmy się jakiejś szkolnej psoty. Potrafił

zorganizować chłopaków do gry w

zorganizowała ekologiczna społeczna

siatkówkę, często rywalizowali z gro-

nem pedagogów w tej dziedzinie, a

organizacja „Zielony Świat”.

także bronili honoru szkoły.

Uzdolniony artystycznie, wraz z

kolegami utworzyli kwartet. Podczas

Chrzciciela, z którego pił Jan Sobieski

SABINA RÓŻYCKA

podwieczorków przy mikrofonie z

w czasie wyprawy na Turków. W

opracowanie

Jurkiem Gugą i braćmi Bielickimi wy-

Nagorianach obejrzeli stadninę koni

zdjęcie z archiwum

konywali aktualne przeboje polskie jak

i zamek Lanckorońskich. W towarzy-

ekologicznej organizacji

„Cicha woda”, „Bambino”, „Serce mam

stwie dyrektora muzeum regionalne-

Czortkowa

tylko jedno”, czy „Rozszumiały się

go Stepana Buberniaka zwiedzili mu-

wierzby płaczące” i „Serce w plecaku”.

„Czworo zapaleńców – Józef

zeum i kościół Wniebowzięcia NMP

Nie bacząc na nadzwyczaj ate-

Włodarz, Janusz Szafarczyk, Łu-

i zadzwonili w dzwony kościelne ku

istyczne nastroje w państwie, nie bał

kasz Urbanek i Waldemar Grejner,

pamięci Karoliny hrabiny Lanckoroń-

się być ministrantem w kościele p.w.

są członkami klubu turystyki rowero-

skiej, zmarłej przed dziesięciu laty.

św. Marii Magdaleny.

wej „Jednoślad” w Dobrodzieniu nad

W Czortkowie miał miejsce

Gdyśmy się spotkali po latach,

drze stał przed kościołem reklamował

Urządzaliśmy również spotkania

Odrą. Ten maraton trwał siedem dni

okrągły stół z udziałem mera miasta

powiedział zażenowany: „Pewnie

i sprzedawał gazetę.

w domach prywatnych, słuchaliśmy

po terytorium Polski i Ukrainy. Naj-

Mychajła Werbickiego, który obda-

się czuję wśród wysoko postawio-

Jako inteligent i człowiek komu-

muzyki, tańczyliśmy, dyskutowali-

starszy z uczestników ma 62 lata,

rował gości upominkami, a dyrektor

nych osobistości, a wśród was, mych

nikatywny miał wielu przyjaciół wśród

śmy. Marian chętnie uczestniczył w

a najmłodszy zaledwie 17. Ale pol-

muzeum regionalnego Jaromir Czor-

szkolnych kolegów, jestem onieśmie-

dziennikarzy z Polski. Jednym z nich

pracy kółka literackiego.

scy rowerzyści wykazali hart ducha

pita zapoznał gości z historią miasta.

lony”. Był najwyraźniej wzruszony.

był Grzegorz Górny, któremu pomógł

Szybko minęły lata szkolne. Każ-

i kondycję fizyczną pokonując po

Członkowie organizacji „Zielony świat”

Od tego momentu znów byliśmy w

w okresie jego pobytu we Lwowie.

dy z nas obrał swą drogę. Kontakt na

120-130 km dziennie i to w 36-37

przedstawili kronikę działalności Po-

stałym kontakcie. Był do dyspozycji

Przez pewien okres oprowadzał

pewien czas się urwał. Jak później

stopniowym upale. Wieźli ze sobą

dolskiego Towarzystwa Turystyczno-

w każdej potrzebie. Poznaliśmy się z

wycieczki po Lwowie, pracował w

opowiadał, miał ciekawe życie. Wy-

jego żoną Natalią, osobą nadzwyczaj

przedsiębiorstwie polsko-ukraińskim.

jechał do Leningradu. Studiował w

sympatyczną. Swego syna, Stanisła-

Nasze wzajemne wsparcie, za-

szkole morskiej Piotra I. Podczas

wa, oddali do szkoły nr 10, szkoły,

ufanie i wierność zasadom, które

manewrów utonęła łódź podwodna,

którą ukończył Marian.

wpoili nam nasi rodzice i nauczycie-

on się uratował, został zwolniony z

Marian przybliżył się na nowo

le pozwoliły wierzyć, że ogromnym

armii i wrócił do Lwowa. Młodzień-

do spraw i życia społeczeństwa pol-

skarbem człowieka jest właśnie

cza miłość, małżeństwo, studia na

skiego w naszym mieście. Pewien

PRZYJAŹŃ.

Politechnice Lwowskiej, służba woj-

okres poświęcił współpracy z „Ga-

Zabrakło Mariana, pożegnali-

skowa w Żytomierzu. Po powrocie

zetą Lwowską”. Gazeta, która przez

śmy się z Nim.

rozpad małżeństwa, kontynuacja

pewien czas była drukowana w Rze-

Ale pozostanie w naszej pamię-

studiów politechnicznych. W 1979 r.

szowie (Marian zajmował się dostar-

ci jako niezawodny, solidny, zawsze

spotkał swą wielką miłość i po raz

czeniem jej do Lwowa), dzięki jego

życzliwy kolega.

drugi zawarł małżeństwo. Jako inży-

interwencji i znajomościom zaczęła

nier pracował na fabryce im. Lenina

W imieniu przyjaciół

być drukowana we Lwowie. Jego syn

(„125 zawod”), przez trzy lata był

TERESA KULIKOWICZ-

Staś często po „pierszówce” w kate-

głównym inżynierem w Tiaczewie.

DUTKIEWICZ

Polscy rowerzyści w Czortkowie

List do redakcji

cały sprzęt i bagaże, ponieważ je-

Krajoznawczego z lat 1925-1939, któ-

chali bez towarzyszącego wozu.

ra powstała przy okazji 110. rocznicy

Poszukuję informacji

Nocowali – „gdzie się dało” – podaje

urodzin Józefa Opackiego, pioniera

strona internetowa Tarnopolskiego

krajoznawstwa w Czortkowie.

Centrum Informacji Turystycznej.

Goście  zwiedzili  podziemne

Klub „Jednoślad” istnieje już dru-

labirynty jednej z największych pie-

o swoich przodkach

gi rok. Celem uczestników klubu jest

czar w regionie – pieczary „Młynki”,

propagowanie kolarstwa jako aktyw-

ogólna długość korytarzy której

nego wypoczynku i zdrowego trybu

określa się na 50 km. Do atrakcji na-

życia, wsparcie ochrony przyrody i

leżał również spływ katamaranem

tego co wiem, lecieli do Niemiec na

tów?) na lotnisku lwowskim. Chciał-

Interesuje mnie sprawa działań

inicjatyw wychowawczych. W klubie

po Dniestrze i wspinaczka na ścianę

dochodzenie po awarii (katastrofie)

bym potwierdzić, czy fakt dywersji

wojennych we wrześniu 1939 roku

kanionu w Rzeżawie. Oprócz tego

aktywnie działa ponad stu uczest-

lotniczej i też mieli wypadek: wskutek

jakim było zniszczenie magazynów

we Lwowie.

wypoczywali kąpiąc się w Dniestrze

ników, co dla 4-tysięcznego mia-

uszkodzenia kabiny major Harasimo-

paliwa czy samolotów miał miejsce.

Otóż mój ojciec urodził sie w tej

i wodospadach. Siły i wytrwałości

steczka jest ilością pokaźną. Klub

wicz zachorował na płuca i wkrótce

Niestety ani dziadek, ani ojciec

miejscowości a dziadek (Rudolf Hara-

gościom można tylko pozazdrościć.

co niedzieli organizuje wycieczki

zmarł. Był to rok 1954. Ale mnie inte-

już nie żyją. Wiem tylko, że przez

symowicz, później zmiana nazwiska

Kolejnym punktem odwiedzin był

krajoznawcze i sportowe wyjazdy w

resuje tylko, jak wspomniałem okres

lata wojny dziadek ukrywał się

na Harasimowicz) był wojskowym w

okolice. Każdorazowo bierze w nich

park Brunickich w Zaleszczykach.

wrześniowych walki, to co działo sie

6 Pułku Lotniczym. Do krwawych dni

(nikt nie wie dokładnie, a pogłoski

Prezes klubu „Jednoślad” Józef

udział 30-40 rowerzystów.

kilka tygodni później.

wrześniowych był podoficerem-me-

są, że przebywał nawet w Wielkiej

Włodarz – prywatnie właściciel firmy

W Czortkowie polscy rowerzyści

Czy może ktoś z Państwa po-

chanikiem. Prawdopodobnie też zaj-

Brytanii). Jego żona, a moja babcia

specjalizującej się w montażu urzą-

przejechali trasą Czortków-Zabłotów-

siada jakieś informacje na ten temat

mował sie konstrukcjami lotniczymi.

wraz z dziećmi przebywała między

dzeń energooszczędnych, zdradził,

ce-Ułaszkowce-Nagórianka-Jagiel-

lub ewentualnie gdzie mogę szukać

Z tego też powodu musiał uciekać ze

innymi w Krakowie i Sanoku. Po za-

że żona wybierała się na urlop do

nica-Czortków. W Zabłotówce zwie-

odpowiedzi na swoje pytania. Z góry

swojego miasta (przed Niemcami).

kończeniu wojny Rudolf powrócił do

Chorwacji, ale on pojechał trząść się

dzili drewnianą cerkiew św. Trójcy; w

dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

Ale drugim powodem dla którego

swojej rodziny i w końcu osiedlili sie

po drogach Podola na rowerze i tu

Ułaszkowcach – opuszczony kościół,

musiał ratować życie (tym razem

w Poznaniu. Dziadek nadal był woj-

spotkał ludzi z otwartym sercem

klasztor bazylianów z najstarszą ikoną

poszukiwany przez Sowietów) było

skowym, miał stopień majora i zaj-

Wojciech Harasimowicz

i szeroką duszą.

Maki Boskiej z XVII wieku, źródło Jana

zniszczenie składów paliw (i samolo-

mował sie katastrofami lotniczymi. Z

wharasimowicz@op.pl