10

Przegląd wydarzeń

30 października–15 listopada 2012 nr 20 (168) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Echa pokonferencyjne –

W nowy rok akademicki

z nowym rektorem

o kresach w Toruniu

Na Uniwersytecie Rzeszowskim zainau-

Druga edycja Interdyscyplinarnej Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Polskie

gurowano kolejny (2012/2013) rok akade-

Kresy Wschodnie i ludzie stamtąd” odbyła się 19–20 października na Wydziale

micki. Uroczysta Inauguracja odbyła się

Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Konferencję objął

w poniedziałek, 1 października. Gościem

patronatem honorowym rektor UMK prof. dr hab. Andrzej Tretyna. Organizatorami

honorowym, który wygłosił wykład inaugu-

Konferencji po raz wtóry były Fundacja „Polskie Kresy Wschodnie – Dziedzictwo

i Pamięć” oraz Uniwersyteckie Koło Naukowe Miłośników Ziem Kresowych.

racyjny pt. „Wielki Wybuch czyli początek

Wszechświata” był ks. prof. Michał Heller.

VADIM gIERKO

studia doktoranckie,

instytut socjologii, uMCs

w Lublinie

Uczestnikami konferencji byli stu-

denci i doktoranci polonijni studiujący

w Polsce i za granicą, doktoranci pol-

scy, a także przedstawiciele fundacji

oraz organizacji zrzeszających Pola-

ków w krajach byłego ZSRR. Wielkim

sukcesem jest fakt, że konferencja

dotycząca Kresów zgromadziła pra-

wie czterdziestu referentów oraz co

najmniej drugie tyle uczestników.

Referaty wygłaszane na konferencji

dotyczyły m.in.: sytuacji Polaków na

Kresach Wschodnich w I połowie

XX wieku, sytuacji Polaków w Ka-

zachstanie, działalności organizacji

polskich na Wschodzie, dylematów

tożsamościowych i nauczania języka

polskiego na Wschodzie. Po każdej z

pięciu sesji konferencji miały miejsce

przerwy o polskich modlitewnikach

– postawiony za czasów suwerennej

ożywione dyskusje, które były nie-

i książeczkach do nabożeństw dru-

Ukrainy.

Nowy rektor prof. dr hab. Aleksander Bobko w swoim prze-

jednokrotnie kontynuowane podczas

kowanych cyrylicą lub o modlitwach,

Bardzo bolesną i aktualną kwe-

mówieniu podkreślił znaczenie nowych inwestycji w przy-

przerw kawowych i obiadów. Wła-

które znają tylko w języku polskim,

stię lituanizacji polskich nazwisk

szłej pracy Uniwersytetu Rzeszowskiego

śnie w trakcie dyskusji, zwłaszcza

mimo, że na co dzień posługiwali się

przedstawiła Justyna Walkowiak z

tych nieformalnych, były nagłaśnia-

językiem ukraińskim lub rosyjskim.

UAM w Poznaniu. Problematykę tę

ne i omawiane najciekawsze i naj-

Tematem, który również zaan-

kontynuowano podczas dyskusji, któ-

nowymi władzami. Nowy rektor

ADAM KULCZYCKI tekst

bardziej aktualne problemy.

gażował uwagę słuchaczy, był język

rą podgrzało poszerzenie tego tematu

prof. dr hab. Aleksander Bobko

ELŻBIETA

Tematyka kilku referatów doty-

polski w różnych regionach Ukrainy,

o kwestię angielskiej i polskiej literacji

w swoim przemówieniu podkre-

WóJCikieWiCz zdjęcia

czyła sytuacji studentów ze Wschodu

Białorusi i Kazachstanu. Kwestią,

nazwisk i imion Polaków ze Wscho-

ślił znaczenie nowych inwestycji

studiujących w Polsce oraz prowa-

której nie dało się ominąć był tzw.

du, którzy studiują lub mieszkają w

w przyszłej pracy UR. Jednym z

Uroczystości rozpoczęły się

dzenia działalności gospodarczej

„wschodni” akcent, który przyspa-

Polsce. Polacy na Litwie zdecydo-

głównych punktów uroczystości

Mszą św. w kościele akademickim,

przez Polaków nie posiadających

rza wiele przykrości zarówno oso-

wanie sprzeciwiają się lituanizacji ich

obywatelstwa RP. Głoszono m.in.

bom przyjeżdżającym do Polski, jak

nazwisk. Polacy na Łotwie nie na-

była immatrykulacja studentów I

której przewodniczył biskup rze-

postulaty dotyczące umożliwienia

również tym, które zostają u siebie.

głaśniają tych problemów, ponieważ,

roku, którzy nie kryli obaw, niepo-

szowski Kazimierz Górny. Rektor

stypendystom RP i innych instytucji

Niektórym osobom, cytowanym w

zdaniem Ejnara Jurkiewicza – uczest-

koju, ale i radości z rozpoczynają-

Wyższego Seminarium Duchow-

ubiegania się o stypendia naukowe

referatach, doskwierało poczucie niż-

nika konferencji, lepiej wtapiają się w

cego się kolejnego etapu ich życia.

nego w Rzeszowie – ks. dr hab.

i artystyczne na wszystkich pol-

szości ze względu na „łamaną” polsz-

życie społeczno-polityczne Łotwy niż

Wszystkim studentom i wykła-

Jacenty Mastej w homilii zwrócił

skich uczelniach i ich wydziałach,

czyznę. Warto podkreślić, że chodzi

Polacy na Litwie. Dyskutowano rów-

dowcom Uniwersytetu Rzeszow-

uwagę na misję uniwersytetu, któ-

przyznawania stypendiów osobom,

tu także o osoby, które posługiwały

nież o podwójnej pisowni imienia

skiego „Kurier Galicyjski” życzy

ry ma kształcić młodzież, prowa-

które dostały się na studia w Polsce

się językiem polskim na Ukrainie za

i nazwiska na Karcie Polaka. Zakła-

indywidualnie na podstawie Karty Po-

Zbruczem. Osoby te wspominały

dano, że to usprawni „spolszcze-

owocnego kolejnego roku akade-

dzić badania naukowe, ale przede

laka, tuż po rozpoczęciu nauki, a nie

o deklarowanej niechęci sąsiadów,

nie” nazwisk, natomiast w praktyce

mickiego.

wszystkim propagować pozytywne

w następnym semestrze bądź roku

na przykład, w szkole. Natomiast w

wygląda to bardzo różnie – niektóre

Na Uniwersytecie Rzeszow-

wartości. Wykładowca akademicki

akademickim, pozwolenia na pracę

dyskusji padło ważne zdanie, że nie

instytucje uwzględniają tę pisownię,

skim studiuje na studiach dziennych

ma dążyć do doskonałości, którą

stypendystów od początku studiów

można winą za zniekształcenie języ-

natomiast inne biorą pod uwagę tylko

i zaocznych ponad 20 tys. żaków.

jest odkrywanie i głoszenie praw-

i wiele innych.

ka polskiego na tych terenach, które

pisownię w paszporcie zagranicz-

Obecnie Uniwersytet Rzeszowski

dy w miłości.

Po referacie Jarosława Szlązaka,

były przez dłuższy czas odizolowane

nym. Wtedy powstaje kolejny pro-

posiada 11 wydziałów oraz Między-

Nowy rok akademicki Uniwer-

dotyczącego losów ludności Wołynia

od Polski, obarczać mieszkańców

blem – różne pod względem pisowni

w latach 1943–44, miała miejsce

– mimo, że język się zniekształcił,

nazwiska na dokumentach tej samej

wydziałowy Instytut Filozofii.

sytet Rzeszowski rozpoczyna z

dyskusja nad historyczną i prawną

jednak przetrwał, a z nim przetrwała

osoby. Postulowano zatem aby kwe-

definicją ludobójstwa, a także nad et-

świadomość o swoim pochodzeniu

stia nazwisk obywateli Ukrainy, Biało-

nicznym składem ludności zamiesz-

i historii tego miejsca.

rusi i innych państw postsowieckich

kującej ówczesny Wołyń. Bardzo

Oprócz misji czysto naukowej,

została uregulowana instytucjonalnie

ciekawą prezentację na temat starań

konferencja poświęcona Kresom

w sposób jednoznaczny.

o upamiętnienie zamordowanych w

Wschodnim spełniła także inną waż-

Kolejną interesującą i chętnie

latach 40. XX w. profesorów lwow-

ną misję – społeczną – była idealną

omawianą kwestią były dylematy toż-

skich przedstawiła Lidia Kuzemska.

okazją do wymiany zdań i wspólnego

samościowe i narodowościowo-wy-

Referat ten stanowił socjologiczne

poszukiwania rozwiązań dawnych i

znaniowe. Impulsem do dyskusji były

spojrzenie na znaczenie miejsca

aktualnych problemów oraz nawią-

referaty Julii Halickiej-Koseckiej „Po-

pamięci narodowej Polaków. Pomnik

zania znajomości, które w przyszło-

lak-prawosławny i Ukrainiec-katolik

profesorom lwowskim we Lwowie

ści mogą przekształcić się w owocną

[...]” oraz Edyty Puklicz „Katolicyzm

został otwarty dwa lata temu po

współpracę. Niestety niemożliwe jest

a identyfikacja narodowa Polaków na

czterech nieudanych próbach, które

przedstawienie ogółu tematów w

Ukrainie [...]”. Po raz kolejny ukaza-

były rozciągnięte w czasie na kilka-

niniejszym artykule, dlatego wszyst-

no znaczenie wyznania katolickiego

dziesiąt lat. W prezentacji omawia-

kich zainteresowanych odsyłam do

i uczestniczenia w mszach w języku

no m.in. dylematy dotyczące tablicy

przyszłej publikacji materiałów po-

polskim poza granicami Macierzy dla

Na inaugurację licznie przybyli m.in. senatorowie i posło-

upamiętniającej – jaki napis należy

konferencyjnych. Wyrażam nadzieję,

kontynuacji tradycji polskiej, poczucia

wie, przedstawiciele rządu, władze wojewódzkie i miasta,

umieścić: Profesorowie Lwowscy czy

że za rok lub dwa odbędzie się III

przynależności do Narodu, a dla nie-

duchowieństwo, przedstawiciele służb mundurowych oraz

Profesorowie Polscy? Podkreślono

edycja konferencji w Toruniu, na któ-

których – dla odnalezienia i poznania

również, że jest to pierwszy pomnik –

rą Państwa serdecznie zapraszam.

swych korzeni. Niektórzy uczestni-

instytucji współpracujących na co dzień z Uniwersytetem

miejsce pamięci narodowej Polaków

cy konferencji wspominali podczas

rzeszowskim

kg