9

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 16–29 listopada 2012 nr 21 (169)

Walk i Męczeństwa. – Zawsze mi

Nie umiera ten, kto trwa

niuszowi Cydzikowi Krzyża Koman-

„Urodził się obywatelem Polski

smutno gdy przyjeżdżam na Kresy, a

dorskiego Orderu Zasługi Rzeczy-

i umarł obywatelem Polski”– zazna-

zwłaszcza do Lwowa. Mimo wszyst-

pospolitej Polskiej, którym prezydent

czył konsul generalny RP we Lwowie

w pamięci żywych

ko, Lwów miał szczęście, że w czasie

RP Bronisław Komarowski odznaczył

Jarosław Drozd. Wysokie odznacze-

II wojny światowej nie został zniszczo-

go za wybitne zasługi w upowszech-

nie odbierały córki zmarłego Krystyna

W Dniu Wszystkich Świętych na cmen-

ny. A Cmentarz Łyczakowski jest chy-

nianiu wiedzy o historii Polaków na

i Wanda w towarzystwie warty hono-

ba największą pamiątką o Polakach.

rowej lwowskich harcerzy – wnuków

Ukrainie, za działalność na rzecz

tarzu w Krysowicach odbyła się uroczy-

Niestety widać często w jaki sposób

uhonorowanego. W imieniu rodziny

upamiętniania miejsc pamięci naro-

jest to zacierane, nie doprowadzone

śp. Eugeniusza Cydzika słowa po-

dowej.

stość poświęcenia grobów żołnierzy pol-

do remontu, albo niszczone po to tyl-

dziękowania wygłosiła jego córka

„Piękne to było życie – powie-

ko, żeby to zatraciło polski charakter.

Krystyna Adamska. „Jest to uznanie

dział Kierownik Urzędu do spraw

skich, poległych w 1939 r.

To jest dla mnie najbardziej bolesne,

naszej działalności, naszego bycia

Kombatantów i Osób Represjono-

tego jest mi najbardziej żal. A poza

i trwania tutaj” – zaznaczyła.

wanych prof. Jan Stanisław Ciecha-

tym oczywiście jest to najpiękniejszy

Prof. Jan Stanisław Ciechanow-

nowski. – Śp. kapitan Cydzik urodził

cmentarz jaki widziałem. Tym bar-

ski, Kierownik Urzędu do spraw Kom-

się na Grodzieńszczyźnie. To też

dziej ze względów rodzinnych. Tutaj

batantów i Osób Represjonowanych

jest miejsce bliskie sercu każdego

na Cmentarzu Orląt jest pochowany

powiedział dla Kuriera: „To jest wspa-

Polaka. I tam też są takie krzyże.

Jan Kanty Władysław Dancewicz.

niała okazja, żeby odwiedzić Lwów

Krzyż to nie tylko znak pamięci

To mój krewny, brat mojego prapra-

w taki szczególnym dniu jakim jest 1

ale to również znak nadziei. I tą

dziadka, który był porucznikiem w

listopada. Dziś różnie wygląda w Eu-

nadzieję przez całe swoje życie

czasie obrony Lwowa. Nie zginął w

ropie obchodzenie Święta Zmarłych,

śp. Eugeniusz Cydzik zaszczepiał

czasie walk, tylko zmarł z ran w 1919

w innych Polaków. Był więźniem

ale jeszcze w polskiej tradycji jest to

roku. Jest tutaj pochowany”.

Podczas Mszy św. z rzymskimi

katolikami modlili się również księża

ukraińskiego Kościoła greckokatolic-

kiego. Przy Grobie Nieznanego Żoł-

nierza na Cmentarzu Orląt i przy są-

siednim Memoriale Ukraińskiej Armii

Galicyjskiej odmówiono też wspólną

modlitwę z kilkunastoma przedsta-

wicielami Ukraińskiego Uniwersytetu

Katolickiego i niezależnego czasopi-

sma kulturalnego „Ji”, którzy corocz-

nie organizują taką akcję.

2 listopada, w Dzień Zaduszny,

Mszy św. przewodniczy ks. Paweł Antolak

arcybiskup Mieczysław Mokrzycki

przewodniczył mszy św. na Cmenta-

pamięci o poległych w bitwie pod

Nabożeństwo na Cmentarzu Janowskim. Bp Leon Mały (od

JUlIA lEUSZ tekst

rzu Janowskim we Lwowie. Homilię

Mościskami wniósł tarnowski oddział

lewej), abp Mieczysław Mokrzycki i ks. Józef Pawliczek

WITALIJ STROGAN zdjęcia

wygłosił biskup pomocniczy Leon

Towarzystwa Miłośników Lwowa i

Mały. Po zakończeniu liturgii metro-

Kresów Południowo-Wschodnich, na

Krysowice to wioska, która sły-

lagrów. Jego życiorys pokazuje

bardzo silnie zakorzenione. Myślę,

czele z wiceprezesem inż. Edwardem

nie z bogatej historii. Świadczy o

nam tragiczne losy tego najpięk-

że to dla każdego Polaka jest wielkie

Kupiniakiem. Tarnowskie TMLiKPW

tym też cmentarz parafialny, na któ-

niejszego pokolenia w historii Pol-

przeżycie, ażeby odwiedzić Cmen-

przekazało Towarzystwu Kultury Pol-

rym znajduje się bardzo ważne miej-

ski. Pokolenia Kolumbów. Później

tarz Łyczakowski, Cmentarz Orląt we

skiej w Krysowicach na czele z pre-

sce dla każdego mieszkańca wioski

robił wszystko co można było zro-

Lwowie, bo trudno cokolwiek z pol-

zes Danutą Strogan ofiarę pieniężną

– groby polskich żołnierzy, którzy

bić w ciemnej nocy sowieckiego

skiej historii zrozumieć bez historii

na renowację grobów polskich żoł-

zginęli w 1939 r. w czasie II wojny

komunizmu, by pamięć o polskich

tego regionu, tego wspaniałego mia-

nierzy. Są to groby porucznika Woj-

światowej. Są to nasi bohaterowie,

miejscach pamięci nie zaginęła.

sta. I myślę, że bardzo dobrze, że od

ska Polskiego 38DP płk. Alojzego

ci którzy w wolnym kraju byliby mi-

By pamięć o polskich grobach, o

kilku lat taka akcja jest prowadzona,

Wira-Konasy oraz żołnierzy 38DP,

nistrami, urzędnikami, dowódcami,

polskich cmentarzach, o wybitnych

ażeby pokazać, że Polacy pamiętają

którzy zginęli w nierównym boju z

naukowcami, lecz spotkał ich gorzki

Polakach była cały czas żywa. I to

o swoich grobach, Szczególnie, że

niemieckim najeźdźcą 14 września

los. Jest to fragment naszej historii,

między innemu dzięki niemu mamy

jest to jeden wielki wspaniały zabytek,

1939 r.

o który musimy dbać i o którym mu-

dzisiaj możliwość modlić się za na-

jeden z najwspanialszych polskich

simy pamiętać.

Towarzystwo Kultury Polskiej w

szych rodaków na Cmentarzu Orląt

cmentarzy na świecie. Bardzo się cie-

Przez długie lata groby te były

Krysowicach prace rozpoczęło w maju

Lwowskich, a nie na byłym Cmenta-

szę, że mogłem tutaj przyjechać”.

bardzo zaniedbane, później zostały

2012 r. Od tego czasu zrobiono już wie-

rzu Orląt Lwowskich. Niech pamięć

„Ja jestem rodem z Kresów –

uporządkowane przez nowo utwo-

le: m.in.: wykonano betonowe zbrojne

polita lwowski poprowadził procesję

o tym wybitnym patriocie nigdy nie

powiedział w rozmowie z polskimi

rzone Towarzystwo Kultury Polskiej

obramowania wokół mogiły dowódcy

po tym cmentarzu.

zaginie i niech mu ta lwowska zie-

dziennikarzami ze Lwowa Maciej

w Krysowicach i krysowicką mło-

oraz zbiorowej mogiły, zamontowano

Niestety Cmentarz Janowski w

mia lekką będzie. Jeszcze Polska

Dancewicz, naczelnik wydziału za-

dzież należącą do Lwowskiego Klu-

betonowe krzyże i tablice z napisami.

tych dniach nie wyglądał aż tak im-

nie zginęła!”

granicznego Rady Ochrony Pamięci

Przy pracach renowacyjnych zaan-

bu Stypendystów Fundacji Semper

ponująco. 1 listopada znicze płonęły

gażowali się Wasyl Strogan wraz z

Polonia. Wielki wkład w zachowanie

tylko na pojedynczych grobach, na

synami Janem i Witalijem, Tomasz

mogiłach walk 1918-1920 i na zacho-

Bogaczyk oraz Danuta Leusz.

wanych mogiłach wojskowych na tzn.

1 listopada 2012 r., w Dzień

„kwaterze lotników”. Wszystkie krzy-

Wszystkich Świętych, odbyła się uro-

że na wojskowych pochówkach zo-

czystość ponownego poświęcenia

stały udekorowane biało-czerwonymi

tych mogił, która rozpoczęła się Mszą

wstążkami i świeciły się jednakowe

św. na miejscowym cmentarzu. Uro-

znicze, a pomnik Chwały również był

czystości przewodniczył proboszcz

udekorowany zniczami i wiązankami

parafii ks. Paweł Antolak. Był to czas

kwiatów. Po Mszy św. nielicznie zgro-

modlitwy i moment zastanowienia się

madzeni wierni, którzy w niej uczest-

dla każdego z osobna nad swoim ży-

niczyli, rozeszli się po mogiłach bli-

ciem i postępowaniem. Musimy być

skich, aby oddać im cześć.

dumni, że właśnie na tych terenach

I już na marginesie jedna uwa-

spoczywają tak Wielcy ludzie.

ga. W tradycji kościoła wschodniego

Należy się tutaj podziękowanie

cześć zmarłym oddaje się w okresie

wszystkim za otwarte i czułe serce,

Świąt Wielkanocnych, ale we Lwo-

za poświęcony czas i wielki trud, za

wie ostatnio groby bliskich odwie-

każdą włożoną cegiełkę w tak wielkie

dzane są i przez Ukraińców i przez

dzieło – odnowienie grobów polskich

Rosjan. Oddawanie hołdu zmarłym

żołnierzy. A szczególne podziękowa-

jest pięknym zwyczajem i to kato-

nia chcemy przekazać Towarzystwu

lickie święto jest również czczone

Miłośników Lwowa i Kresów Połu-

przez wyznawców innych odłamów

dniowo-Wschodnich oddział w Tarno-

Odnowiony nagróbek pol-

wiary chrześcijańskiej. Tak rodzi się

wie i wiceprezesowi inż. Edwardowi

skich żołnierzy, poległych

nowa tradycja.

Znicze na Grobie Nieznanego Żołnierza

Kupiniakowi, za dobre i wielkie serce.

w 1939 r.

kg