12

Przegląd wydarzeń

16–29 listopada 2012 nr 21 (169) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Kresowianie na świecie

Międzynarodową konferencją naukową pod tym tytułem oraz szeregiem imprez towarzyszących, w dniach

11-13 listopada w Opolu, zainaugurowało swoją działalność Towarzystwo Naukowo-Społeczno-Kulturalne

Polonia-Kresy, które powstało niedawno w tym mieście. Patronat honorowy nad konferencją objął Marsza-

łek Województwa Opolskiego Józef Sebesta oraz rektor Politechniki Opolskiej prof. dr hab. inż. Marek

Tukiendorf oraz rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. dr hab. Stanisław Nicieja.

czytelnikom „Kuriera”. Zresztą nie ma

KoNStANtY CZAWAGA

nic dziwnego, że średnie i młodsze

tekst

pokolenia nie wiedzą o zabytkach i wy-

KONSTANTY CZAWAGA,

bitnych postaciach z Kresów. Odcho-

HUBERT CHUDZIO,

dzi pokolenie Kresowe. „Pamiętajmy

ANNA HEJCZYK zdjęcia

o Kresach o Kresowiakach – wzywał

Idea powstania Towarzystwa

dr Zbigniew Kostecki z Niemiec. – Za

Polonia-Kresy powstała rok temu

15 – 20 lat ich już nie będzie. Dlatego

po prezentacji książki „Kresowianie

musimy historię naszą pielęgnować,

na Śląsku Opolskim” pod redakcją

przekazać pamięć”.

prof. Marii Kalczyńskiej z Politech-

Dr hab. inż. Jerzy Hickiewicz,

niki Opolskiej, wieloletniej badaczki

prof. Politechniki Opolskiej dokłada

losów ludzi, którzy wywodzą się z

wszelkich starań, ażeby upamiętnić

Kresów. Zresztą rodzina pani Marii

wybitnych przedstawicieli światowej

pochodzi z Wilna, a jej męża – ze

techniki, którzy urodzili się w Stani-

Lwowa. Prezesem nowego Towa-

sławowie i Lwowie. Pomagają mu w

rzystwa została wybrana Krystyna

tym młodzi naukowcy.

Rostocka, wieloletnia prezes opol-

O udziale Urzędu Marszałkow-

skiego oddziału „Wspólnoty Polskiej”.

skiego Województwa Opolskiego w

Znaleźli wsparcie naukowców i dzia-

upamiętnieniu wybitnych Polaków na

łaczy kultury w Polsce oraz w innych

terenie obwodu iwano-frankowskiego

częściach świata. Obrady konferencji

(dawn. woj. stanisławowskiego) oraz

toczyły się w sali Urzędu Marszałkow-

na Litwie mówił Janusz Wójcik, dy-

Podczas obrad

skiego. Jego przedstawiciele zapew-

rektor Departamentu Kultury, Sportu

Towarzystwa Chrystusowego dla

polskiego cmentarza w Koji nad Je-

nili, że samorząd województwa opol-

i Turystyki. O dwudziestoletniej dzia-

podczas rozmów uczestników misji

Polonii Zagranicznej, która znaj-

ziorem Wiktorii w Ugandzie. Nekro-

skiego od wielu lat wspiera działanie,

łalności Instytutu Lwowskiego w War-

UP z salezjaninem ks. Ryszardem

duje się w Poznaniu. Można tam

polia ta jest jedyną pozostałością po

które przyczyniają się do pielęgnowa-

szawie – mówił jego dyrektor Janusz

Józwiakiem, narodziła się idea jej od-

znaleźć też współczesną polską

istniejącym na tym terenie, w latach

nia wiedzy o Kresach.

Wasylkowski.

budowy. Środki na ten cel przekazali

prasę z Ukrainy. Do szeregu egzo-

1942 – 1951, polskim osiedlu. Osie-

Na konferencję „Kresowianie na

Z udziałem uczniów jednego z li-

przede wszystkim sami Sybiracy (a

tycznych można było zaliczyć słowo

dle w Koji było jednym z 22 ośrodków

świecie” przyjechało wiele znanych

ceum na Śląsku przedstawiciele Od-

także ich znajomi, w tym pracowni-

o. Roberta Wawrzenieckiego OMI,

w Afryce Wschodniej i Południowej, w

osobistości z Europy Zachodniej

działu IPN otworzyli wystawę „Kaźń

cy UP) – dawni mieszkańcy osiedla

który opowiadał czym zajmowali

których schronienie po opuszczeniu

i Ameryki. Przybyła też młodzież.

Profesorów Lwowskich. Wzgórza

Koja, mieszkający obecnie w Polsce,

się przedstawiciele kresowego rodu

Związku Sowieckiego znalazła polska

„Cieszymy się, że mamy tu wszystkie

Wuleckie 1941”. Inna wystawa na

ale także w Kanadzie, USA, Wielkiej

Sapiehów Kenii, pod Kilimandżaro.

ludność cywilna (w liczbie ok. 18 tys.).

pokolenia” – zaznaczyła prezes To-

sali cateringowej Urzędu Marszał-

Brytanii, czy Australii. Idea uzyskała

To właśnie w ich kopalni znaleziono

W osiedlach dobrze funkcjonowało

warzystwa Krystyna Rostocka.

kowskiego została poświęcona Kre-

również wsparcie ze strony Urzędu

sowianom w Politechnice Opolskiej.

ds. Kombatantów i Osób Represjo-

Młoda opolanka Milena J. Kalczyń-

nowanych, a także Rady Ochrony

ska 13 listopada przedstawiła wy-

Pamięci Walki i Męczeństwa. Przed-

stawę fotografii „Pamiętnik wileński”.

stawiciele tych instytucji – dr Jan

Podczas konferencji prezentowano

Ciechanowski oraz prof. Andrzej

również „Kalendarz Kresowy” wyda-

Kunert swoją obecnością uświetnili

ny przez „Kurier Galicyjski” i dodatek

uroczystość otwarcia odbudowanego

„Polak Mały” ze Lwowa.

cmentarza. Na nekropoli postawiono

Aleksandra Ziółkowska-Boehm z

97 betonowych symbolicznych krzy-

USA stara się zachować pamięć po-

ży. Odnowiono pomnik znajdujący

przez swoje książki. „Moimi bohatera-

się w centralnym punkcie cmen-

mi są ludzie z Kresów, które przemi-

tarza, alejkę główną, wyremonto-

nęły z wiatrem czasu – powiedziała.

wano mur, otaczający nekropolię.

– Zginął ten świat. Sięgam po współ-

Pracami budowlanymi kierował pol-

czesność. Mam satysfakcję, że robię

ski ksiądz, salezjanin, Ryszard Jó-

coś sensownego. Jest to mój malutki

zwiak, który w nieodległej Kirze pro-

wkład w pamięć o Kresach”. Przywio-

wadzi ośrodek dla chłopców z ulicy.

zła swoje dzieła literackie po polsku

Aby zachować cmentarz w dobrym

i po angielsku. W opolskiej kawiarni

stanie i dalej, narodziła się idea

„Kafka” odbyła się promocja jej książ-

wybudowania w Koji szkoły imienia

Wystawa towarzyszaca w urzędzie marszałkowskim

ki „Lepszy dzień nie przyszedł już”.

Polskich Sybiraków. Byłby to żywy

Ale może jeszcze przyjdzie dzień,

pomnik, świadczący o losach pol-

gdzie zaprezentuje swoje książki we

skich Sybiraków na Czarnym Lą-

polskie szkolnictwo, prężnie rozwijało

Lokomotywą bloku historyczne-

kiedyś siedem największych rubi-

Lwowie czy w Iwano-Frankowsku

dzie, a także krok w przyszłość w

się harcerstwo, kwitła polska kultura.

nów świata.

go konferencji był referat prof. Marii

(daw. Stanisławowie)? Nie ukrywała,

sferze stosunków polsko – ugandyj-

Dziś ślad po Polakach na Czarnym

Barbary Topolskiej z Zielonej Góry,

że bardzo chciałaby by tak się stało.

skich. Pierwsze wpłaty na budowę

Lądzie znaczą wybudowane przez

która mówiła o Kresach i Kresowia-

Polski cmentarz w Ugandzie

Podobnie jak i autorzy innych wydań

szkoły zadeklarowali już obecni na

nich kościoły, a także pozostałe

Dr Hubert Chudzio i Anna Hej-

kach, jako o polskim dziedzictwie

czy imprez kulturalnych, które odbyły

uroczystościach polscy Sybiracy z

tam cmentarze. W 2009 r. do Afryki

czyk z Akademii Pedagogicznej w

wschodnim pogranicza europejskiej

się w Opolu w ramach inauguracji To-

kraju, a także z Australii i Kanady”.

Krakowie, którzy mówili o losach

Wschodniej wyruszyła misja naukowa

cywilizacji. Na przykład dr Barbara

warzystwa Polonia-Kresy.

Kresowian w Afryce Wschodniej

z Uniwersytetu Pedagogicznego, któ-

Leonowicz-Babiak z Dortmundu

zwróciła uwagę na działalność by-

podczas II wojny światowej i po jej

rą kierował dr Hubert Chudzio. Celem

Jak zachować pamięć?

Kto z obecnych na sali wie o

łych Kresowian w Zagłębiu Ruhry w

zakończeniu, powiedzieli też o swo-

misji była dokumentacja i renowacja

Rubinowa broszka

Montresor, że to jest miejsce pamięci

Niemczech, dr Julia Dziwoki z Czę-

im udziale w uroczystym otwarciu

istniejących tam trzech największych

ze lwowa

Wieczorem 12 listopada w Filhar-

o Kresach? – zapytała wprost Agata

stochowy powiedziała o realizacji

tam memoriału polskiego. Udostęp-

polskich cmentarzy w Tengeru (Tan-

monii Opolskiej odbyła się uroczysta

Kalinowska-Bouvy, polska poetka

ciekawego projektu Stowarzysze-

nili również krótki wywiad dla „Kurie-

zania), Koji i Masindi (Uganda). O ile

promocja książki Andrzeja Skibniew-

i dziennikarka z Paryża. Obiecywała,

nia Kresy-Syberia w Australii. Ks. dr

ra” oraz galerię zdjęć:

dwa z nich zachowane były w dobrym

skiego „Rubinowa broszka” wraz ze

że o polskim skarbie w tym francuskim

Paweł Melczewski zaprezentował

„4 listopada 2012 r. odbyła się

stanie, o tyle nekropolia w Koji była

spektaklem słowno-muzycznym „Z

miasteczku powie dokładniej także

„kresowiana” w zbiorach Biblioteki

uroczystość otwarcia odbudowanego

bardzo mocno zdewastowana. Stąd,