14

Przegląd wydarzeń

16–29 listopada 2012 nr 21 (169) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Czy konstytucja jest wartością absolutną?

Gościem kolejnego XXVII Spotkania Ossolińskiego był prof. Mirosław Wyrzykowski, sędzia Trybunału

Konstytucyjnego w latach 2001–2010, znany polski prawnik. Jako naukowiec, prof. Wyrzykowski przez

wiele lat związany był z Uniwersytetem Warszawskim, wykładał również na uniwersytetach w Lozannie,

Sorbonie, Budapeszcie, Bonn, Sydney, Konstancji i Bayreuth.

mokratycznego państwa jest właśnie

gwarantuje prawa mniejszościom,

JUrIJ SMIrNoW

niezależność władzy sądowniczej.

prawa jednostki w każdym wymiarze

tekst i zdjęcia

W niektórych krajach obowiązują

i w każdej sytuacji. Możemy walczyć

Tematem jego wykładu we Lwo-

bardzo demokratyczne konstytucje,

z władzą publiczną, gdy ta władza

wie była kwestia „Czy Konstytucja

lecz nie ma prawdziwej demokracji,

nie respektuje przepisów prawnych.

jest wartością absolutną?”. Obecni

bo wiele zapisów pozostaje wyłącz-

Konstytucja ma też wartość symbo-

na spotkaniu byli naukowcy z uniwer-

nie na papierze, a praktyki rządzenia

liczną, pozwala organizować życie

sytetu i politechniki lwowskiej, pra-

państwem są odmienne.

społeczne wokół pojęć prawnych,

cownicy konsulatu RP we Lwowie,

Prelegent absolutnie swobodnie

daje bardzo trwały drogowskaz roz-

lwowskich muzeów i bibliotek, człon-

czuł się w tłumaczeniu złożonych

woju Państwa.

kowie TKPZL. Prelegenta przedsta-

zagadnień życia politycznego RP

Czy trzeba dążyć do zmiany

wił prof. Myrosław Romanicki, dyrek-

w ostatnich latach, których był nie

Konstytucji? Jakimi metodami? Od-

tor Biblioteki Akademii Nauk Ukrainy

tylko świadkiem, ale i bezpośred-

powiedź brzmi – metody powinny być

im. Wasyla Stefanyka, a spotkanie

nim uczestnikiem, jako sędzia Sądu

uwzględnione w konstytucji i są one

prowadziła Wiktoria Malicka, przed-

Konstytucyjnego. Złożone, jak by

uwzględnione w Konstytucji RP. Dzię-

stawicielka Zakładu Naukowego im.

nie było, kwestie uzupełnił miłym

ki skutecznemu działaniu Konstytucji

Ossolińskich we Wrocławiu.

uśmiechem i wyrazistą gestykulacją,

mamy w kraju trwałe warunki spoko-

Mirosław Wyrzykowski wygłosił

co bardzo zbliżało go do słuchaczy.

ju społecznego, mamy mechanizmy

swój referat starał się nie zanudzać

W wykładzie zaznaczył, że Kon-

odpowiedzialności władz za swoje

sformułowaniami prawniczymi lub

stytucja jest elementem żywego spo-

czyny. Żadna konstytucja nie zapew-

długimi cytatami z tekstu Konstytucji

łeczeństwa. Jakie społeczeństwo,

ni obywatelowi szczęścia, ale uchroni

RP. Był to mimo wszystko wykład

jakie są jego elity polityczne – taki też

państwo i społeczność od katastrofy.

naukowy, podparty licznymi przy-

jest poziom realizacji i stosowania w

Referat prof. Wyrzykowskiego

kładami z życia politycznego współ-

praktyce przepisów konstytucyjnych.

wywołał dyskusję, w której uczestni-

czesnej Polski, rozmyśleniami o

W tej sprawie, obok władzy sądowni-

czyli obecni na spotkaniu przedsta-

prawach i obowiązkach władzy pań-

czej, bardzo ważną rolę do odegra-

wiciele strony ukraińskiej i polskiej.

stwowej przed swymi obywatelami,

nia ma też „czwarta władza” – prasa

Miedzy innymi obecnych niepokoiła

współpracy ze sobą, rozgraniczaniu

i media. Niestety we współczesnej

kwestia czy tak naprawdę konstytu-

pełnomocnictw i, co najważniejsze,

Polsce ta władza jest jeszcze słaba,

cja na charakter wartości absolutnej

Profesor Mirosław Wyrzykowski

o roli społeczeństwa w wykonywa-

niepewna, a często bywa na usługach

i czy jest ona w niektórych niedojrza-

niu przepisów konstytucyjnych.

władz politycznych. W III RP siedem

ną, wyższą od każdej ustawy rządu,

terenie Polski. Człowiek ten ma takie

łych demokracjach instrumentem sił

W tej sprawie niezwykle ważne

lat poszło na uchwalenie obecnie

Sejmu, czy też rozporządzeń prezy-

prawa, które gwarantuje mu polskie

politycznych, które sprawują władzę.

jest rozdzielenie pełnomocnictw po-

obowiązującej Konstytucji, która,

denta. Dlatego ta ustawa zasadnicza

prawo.

Prelegent podkreślił, że ma dużo

między władzą wykonawczą, usta-

była kompromisem różnych opcji

powinna mieć odpowiednich zdecy-

Najważniejszym elementem jest

zastrzeżeń do kultury politycznej we

wodawczą i sądowniczą. Ostatnia

politycznych. Podstawą Konstytucji

dowanych strażników. Konstytucja i

mechanizm kontroli czy ta ustawa

współczesnej Polsce. Nie raz Sejm

powinna być naprawdę niezależną

jest suwerenność narodu, jego prawo

tylko ona jest podstawą działalności

jest przez wszystkich w państwie

robił próby obejścia Konstytucji, nie

i wolną od decyzji władzy politycznej.

wybierania i kontrolowania odpowied-

władz na każdym szczeblu. Parla-

traktowana poważnie, czy osoby wy-

mając większości konstytucyjnej.

Niezwykle ważną i odpowiedzialną

nich władz politycznych. Konstytucja

ment, rząd, prezydent nie może inge-

konujące władzę publiczną nie prze-

Nie jest możliwe stworzenie idealnej

pod tym względem jest działalność

wysoko ceni i deklaruje wartości eu-

rować w zapisy Konstytucji. Konsty-

kraczają ram określonych w Kon-

sytuacji w państwie i społeczeństwie,

Sądu Konstytucyjnego, gwaranta

ropejskie, takie jak prawo wyborcze,

tucja jest gwarantem prawa nie tylko

stytucji. Dlatego Konstytucja – to też

ale polityk powinien dobrze wiedzieć,

dotrzymania paragrafów Konstytucji,

prawo wolności o inne. Konstytucja

dla obywateli RP, ale też dla każdego

fantastyczne „kajdanki”, które społe-

że przekroczenie praw prowadzi do

jej strażnika. Jedną z podstaw de-

w chwili obecnej ma wartość absolut-

obcokrajowca, który przebywa na

czeństwo nałożyło na władze, aby nie

poniesienia odpowiedzialności zgod-

było możliwości nadużyć. Żeby był

nie z przepisami prawa i Konstytucją.

porządek, musi być strażnik. Takim

Próby nadużyć są, ale po to istnieje

strażnikiem jest Sąd Konstytucyjny.

Trybunał Konstytucyjny i działa w

Ta instytucja wykazała w ostatnich

Polsce skutecznie. Czy jest potrzeba

latach swoje oddanie prawu i Kon-

zmian Konstytucji? Teoretycznie tak,

stytucji w wielu poważnych sprawach

ale praktycznie jedno wydarzenie, je-

kompetencyjnych na najwyższym

den wypadek nawet na najwyższym

szczeblu. Sąd Konstytucyjny był tym,

szczeblu nie może decydować o

kto wygłosił ostatnie słowo prawdy w

zmianie konstytucji.

tych sprawach. To tłumaczy ważność

Prowadząca spotkanie Wiktoria

Konstytucji nad innymi urzędami.

Malicka podziękowała prelegen-

W każdym demokratycznym

towi w imieniu wszystkich zebra-

państwie bardzo ważny jest też

nych i ogłosiła, że kolejne Spotkanie

urząd Rzecznika Praw Obywatel-

Ossolińskie odbędzie się 3 grudnia,

skich. Dzięki Konstytucji obywatele

zaś kolejnym prelegentem będzie

państwa mają pewność, że nic złe-

dobrze znany i ceniony we Lwowie

go stać im się nie może. Konstytucja

profesor Stanisław Nicieja z Opola.

chroni określone grupy społeczne,

Uczestnicy XVII Spotkania Ossolińskiego

Dyplomacja

Poezja Haliny Poświatowskiej w przekładzie Wołodymyra Harmatiuka

і зазирають листям

w ciepłych palcach wieczoru

przeciąga się podłużnie

зеленим

mieszkają świerszcze

mruczy

Oksana i Olga wymieniają spojrzenia

Oksana opiera swoją długą nogę

в нахабно примружені очі зірок

i dlatego wieczór się śmieje cicho

wśród zatęchłych ścian unoszą się

na szafce z zegarkiem

a czasem płacze

w tym krajobrazie twoja tkliwość

pyłki

Olga włącza lampki i kołysanie bioder

rozkwita jak zapach pokrzywy

а місяць

na komodzie stoją dwie lampki

teraz chyba pora żebym się obudził

topole bardzo ciekawe

посмішку ховаючи у вуса

z czarnym i czerwonym kloszem

jest lipiec gołębie piją wodę

wspięły się na palce

в теплих пальцях вечора

потягається усім тілом

Olga przypomina mi że siła jest

z kałuży

i zaglądają zielonymi liśćmi

живуть цвіркуни

муркоче

w ludzie

druga noga Oksany próbuje

w bezczelne przymrużone

тому він сміється тихо

Oksana milcząco siada na łóżku

wepchnąć

ślepia gwiazd

а часом плаче

в тому пейзажі

za oknem przygarbiona staruszka

ostry przedmiot pod łóżko

твоя ніжність

szuka butelek w kontenerze

udaję że tego nie widzę

a księżyc

тополі з надмірної цікавості

розцвітає запахом

te z napisem Baczewski

wąsy uniesione w uśmiech

зіп ялися навшпиньки

кропиви

są bardzo drogie

Piotr Sobota, Rzeszów