22

Kurier kulturalny

16–29 listopada 2012 nr 21 (169) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Na ratunek zabytkom architektury drewnianej

26 października br. we lwowskim ratuszu odbyła się polsko-ukraińska konferencja prasowa poświęcona współpracy

konserwatorów obu krajów kwestii ochrony obiektów wspólnego dziedzictwa kulturowego. Dziennikarzom telewizji lwowskiej

przedstawiono podsumowanie wspólnych działań związanych z realizacją projektów dotyczących sakralnego budownictwa

drewnianego na terenach Ukrainy i Polski.

pamiątkami kultury ukraińskiej. Całe

Ukrainy z inicjatywą wpisania tego

JUrIJ SMIrNoW

finansowanie tego przedsięwzię-

obiektu na listę zabytków. Propozy-

tekst i zdjęcia

cia bierze na siebie strona polska.

cja została ponowiona w 2001 i 2004

Wniosek jest wynikiem kilkuletniej

Konferencja prasowa została zor-

roku, gdy została wykonana kom-

ścisłej współpracy NID z odpowied-

ganizowana przez Urząd Ochrony

pleksowa inwentaryzacja świątyni.

nimi instytucjami ukraińskimi. W celu

Środowiska Historycznego Lwow-

W 2011 roku z inicjatywy prof. Romy

sporządzenia wniosku i koordynacji

skiej Rady Miejskiej. Jej celem było

Cielątkowskiej, kierownika katedry

działań obie strony powołały wspólny

szerokie o dokładne poinformowanie

projektowania środowiska Wydziału

zespół ekspertów, który był autorem

społeczeństwa ukraińskiego o spra-

Architektury Politechniki Gdańskiej,

dokumentacji wnioskowej. Zadania

wach konserwacji obiektów drewnia-

członka Polskiego Narodowego Ko-

zespołu polegają na uzgadnianiu

nych, ich ratowania i konserwacji.

mitetu ICOMOS, podjęto starania

wspólnej polsko-ukraińskiej polityki w

Sprawy omawiane w ścisłym gronie

mające na celu zachowanie zabytko-

zakresie kontaktów z UNESCO. Ze-

specjalistów polskich i ukraińskich

wej świątyni w Jazłowczyku. W maju

spół ponadto monitoruje stan zacho-

zostały szczegółowo naświetlone.

2012 roku projekt uzyskał wsparcie

wania i utrzymania nominowanych

Taka pozycja raz jeszcze podkreśla

finansowe Ministerstwa w kwocie

obiektów, określa kierunki działań

zainteresowanie stron w ratowa-

500 tys. złotych (około 1,2 mln hr.). W

niu zabytkowych dzieł architektury

2012 roku trwała realizacja pierwsze-

Konferencja prasowa we lwowskim ratuszu

ludowej. Na konferencji prasowej

go etapu projektu, obejmująca profe-

przedstawiono też konkretną, bezin-

sjonalną inwentaryzację i rozbiórkę

w niekorzystnym i nieprawdziwym

Ministerstwo finansuje też prace pro-

teresowną pomoc finansową i facho-

obiektu oraz zabezpieczenie metoda-

świetle. Prawdopodobnie jest to

wadzone w katedrze łacińskiej i kapli-

wą strony polskiej przeznaczoną na

mi konserwatorskimi poszczególnych

efektem braku informacji w mediach

cy seminaryjnej we Lwowie.

ratowanie drewnianych zabytków na

elementów konstrukcyjnych. Elemen-

i społeczeństwie o poczynaniach fa-

Lila Onyszczenko podkreśliła, że

terenie Ukrainy.

ty zabytkowego wyposażenia kościo-

chowców-konserwatorów.

bardzo ważnym w tych pracach jest

Ze strony polskiej udział w konfe-

ła konserwowano we Lwowie siłami

Dyrektor Roman Czmełyk wyraził

udział polskich specjalistów bardzo

rencji wzięli prof. Romana Cielątkow-

ukraińskich konserwatorów z PP

zadowolenie z długoletniej i owocnej

wysokiej klasy a także społeczności

ska (Politechnika Gdańska), Andrzej

„Renesans” – ukraińskiego partnera

współpracy Muzeum Etnograficzne-

lokalnej, jak na przykład społeczności

Siwek (Narodowy Instytut Dziedzic-

projektu. Pierwszy etap prac sfinan-

go we Lwowie ze stroną polska, z

ormiańskiej we Lwowie czy Lwow-

twa), Michał Michalski (Ministerstwo

sowany został ze środków MKiDN w

MKiDN, ze specjalistami z różnych

skiego Towarzystwa Ochrony Za-

Kultury i Dziedzictwa Narodowego)

sumie 165 tys. złotych. We wrześniu

polskich muzeów i instytucji. Plonem

bytków Kultury kierowanego przez

i konsul RP we Lwowie Marcin Zienie-

2012 roku odbyło się oficjalne spotka-

Prof. Romana Cielątkowska

tej współpracy stały się liczne wysta-

Andrija Saluka. Bardzo cennym jest

wicz. Stronę ukraińską przedstawiali:

nie stron i wizja lokalna w Muzeum

wy, publikacje naukowe, katalogi etc.

stałe wsparcie ze strony Konsulatu

Lila Onyszczenko (dyrektor Urzędu

architektury we Lwowie. W trakcie

konserwatorskich, organizuje i ini-

Michał Michalski zauważył, że

Generalnego RP we Lwowie. Doty-

Ochrony środowiska Historycznego

spotkania ustalono, że fundament

cjuje seminaria, szkolenia w zakre-

pięć lat współpracy polskich i ukra-

czy to również wspólnego projektu

Lwowa) i Roman Czmełyk (Muzeum

pod przeniesiony kościół zostanie

sie ochrony obiektów drewnianych.

ińskich konserwatorów w dziedzinie

złożenia wniosku o wpis na Listę

Etnograficzne we Lwowie). W toku

przygotowany ze środków własnych

Wspólny wniosek o wpis został zło-

ratowania zabytków kultury i sztuki

Światowego Dziedzictwa UNESCO

konferencji omówiono postępy w re-

Muzeum. W okresie zimowym 2012-

żony w Paryżu w styczniu 2012 roku

na terenie Ukrainy jest odpowiednim

drewnianych cerkwi w polskich i ukra-

alizacji wspólnego transgranicznego

2013 ma zostać wykonana komplet-

przez stronę ukraińską. Obecnie to-

momentem, aby wyciągnąć wnio-

ińskich Karpatach. Przedstawiciel

projektu o wpisie drewnianych cerkwi

na dokumentacja konserwatorska,

czy się wieloetapowy proces oceny

ski, określić problemy stojące przed

Narodowego Instytutu Dziedzictwa

regionu karpackiego Polski i Ukrainy

dostosowana do norm ukraińskich,

wniosku przez Komitet UNESCO.

każdą stroną w sprawie realizacji

Andrzej Siwek powiedział, że wspól-

na Listę Światowego Dziedzictwa

która pozwoli na montaż obiektu na

Decyzja o ewentualnym wpisie na

wielu projektów. Michał Michalski

ny projekt w tej sprawie został pod-

UNESCO i realizację projektu prze-

nowym miejscu na terenie skansenu.

Listę zapadnie w 2013 roku. Mamy

podkreślił, że MKiDN znajdowało

jęty jeszcze w 2009 roku. Wniosek

niesienia drewnianego kościoła z

W 2013 roku zaplanowana zo-

wielkie skarby architektury drewnia-

i nadal znajduje środki na dalsze

dotyczy 16 obiektów drewnianych,

miejscowości Jazłowczyk (rejon Bro-

stała realizacja drugiego etapu prac

nej, sztuki ludowej, ale ludzkość nic

kontynuacje prac konserwatorskich.

8 z których znajduje się na terenie

dy) do Muzeum Architektury Ludowej

– montaż przeniesionej świątyni z

o nich nie wie. Ten wpis sprawi, że

W latach 2008-2011 łączny koszt

ukraińskim i 8 – po stronie polskiej.

i Budownictwa we Lwowie.

odtworzeniem brakujących elemen-

unikatowe zabytki staną się znane

prac konserwatorskich, zrealizowa-

Zespół proponowanych do wpisu

Lila Onyszczenko podkreśliła, że

tów konstrukcyjnych. Całość pro-

całej ludzkości.

nych na Cmentarzu Łyczakowskim

drewnianych cerkwi jest unikatową

realizacja obydwóch projektów odby-

jektu została uzgodniona z partne-

Znaczna część konferencji pra-

wyniósł 2,26 mln złotych (ponad 4,5

spuścizną ludzkości. Wpis ma wypeł-

wa się przy czynnym udziale zarówno

rami ukraińskimi: Jazłowiecka Radą

sowej była też poświęcona projektowi

mln hrywien) i był całkowicie pokry-

nić istotną lukę w reprezentacji trady-

strony ukraińskiej, jak i polskiej. Jed-

Wiejska,  Lwowską  Wojewódzką

przeniesienia drewnianego kościoła

ty ze środków Ministerstwa. Koszt

cji drewnianych budowli sakralnych

nak ostatnio w mediach ukraińskich

Administracją Państwową, Lwowską

z miejscowości Jazłowczyk na teren

wszystkich prac, realizowanych w

Europy już znajdujących się w reje-

pojawiły się liczne materiały ukazu-

Radą Miejską i Muzeum Architektury

lwowskiego Muzeum Architektury

katedrze ormiańskiej we Lwowie w

strze UNESCO. Należy tu podkreślić,

jące kwestię przeniesienia świątyni

Ludowej – poinformowała o tym prof.

Ludowej. Po raz pierwszy MKiDN

tychże latach wyniósł około 1,6 mln

że wszystkie te obiekty są cerkwiami

drewnianej z Jazłowczyka do Lwowa

Roma Cielątkowska.

RP wystąpiło w 1996 roku do władz

złotych (około 3,9 mln hr.). Polskie

obrządku greckokatolickiego, czyli

Akcja Podaruj Znicz na Kresy”

Zebrane podczas VI edycji akcji „Podaruj Znicz na Kresy” przeprowadzonej na Górnym Śląsku

i na terenie Opola znicze zapłonęły na starych cmentarzach w Drohobyczu, Stryju, Borysławiu

i Truskawcu, a także na Cmentarzu Orląt Lwowskich i Cmentarzu Janowskim we Lwowie.

dzież akademicka, przedsiębiorcy,

nej na Jasną Górę oraz odrębnym

ALICJA BRZAN-KLOŚ

organizacje pozarządowe, organi-

transportem, sfinansowanym przez

Organizatorami akcji było po raz

zacje kresowe, parafie rzymskoka-

władze miasta Bytomia, do partner-

kolejny Koło Śląskie Stowarzyszenia

tolickie, instytucje samorządowe

skiego dla Bytomia miasta Drohoby-

Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej z sie-

z Bytomia, Zabrza, Gliwic, Opola,

cza, organizowanym przez wolonta-

dzibą w Bytomiu oraz Górnośląski

kiego z panem Arturem Deską, mi-

pozostały na zawsze na ukochanych

Katowic, Chorzowa, Tarnowskich

riuszy Koła Śląskiego SPZD.

Oddział Stowarzyszenia Wspólnota

nistranci z drohobyckiej parafii św.

Kresach, zapłonęło tysiące świateł,

Gór i Raciborza. W tym roku po raz

Znicze zapłonęły również w

Polska, Oddział w Katowicach –

Bartłomieja oraz działacze Oddziału

dając świadectwo naszej pamięci o

pierwszy do akcji aktywnie włączy-

miejscach narodowej pamięci, gdzie

przy wydatnym wsparciu prezydenta

Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi

naszych przodkach i polskiej tradycji

li się opolscy studenci i uczniowie

złożono także okolicznościowe wią-

Bytomia Damiana Bartyli, Wydziału

Lwowskiej i społeczność lokalna. W

narodowej na Ziemi Drohobyckiej.

PSP im. Orląt Lwowskich w Opolu.

zanki kwiatów. W Drohobyczu akcję

Kultury i Wydziału Oświaty Urzędu

pozostałych miejscowościach akcję

Zarząd oraz członkowie koła

W ramach tegorocznej ak-

koordynował prezes Oddziału Towa-

Miejskiego w Bytomiu, a także Biura

koordynowali działacze polskich or-

Śląskiego SPZD w Bytomiu uprzej-

cji zebraliśmy ponad pięć tysięcy

rzystwa Kultury Polskiej w Drohoby-

Organizacji Pozarządowych.

ganizacji społeczno-kulturalnych.

mie dziękują prezydentowi miasta

zniczy, które udało się w całości

czu Adam Aurzecki. W akcji zapala-

Jak corocznie w akcji uczest-

Przy pięknej i słonecznej jesien-

Bytomia Damianowi Bartyli oraz

przetransportować na Kresy przed

nia zniczy na drohobyckim cmenta-

niczyli uczniowie i nauczyciele pla-

nej pogodzie, w Dniu Wszystkich

wszystkim darczyńcom za wsparcie

1 listopada. Znicze wywieziono w

rzu aktywnie uczestniczyła młodzież

cówek edukacyjnych, społeczność

Świętych na opuszczonych i zapo-

oraz udział w tegorocznej akcji na-

dwóch etapach: podczas powrotu

pochodzenia polskiego i nie tylko,

lokalna, instytucje kulturalne, mło-

mnianych polskich mogiłach, które

szego Stowarzyszenia.

drohobyckiej pielgrzymki parafial-

młodzież z Caritasu greckokatolic-