27

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 18–28 stycznia 2013 nr 1 (173)

Humor

wiązane ręce, u niektóre także i nogi.

dowiedzą się czegoś o losach swo-

i w pobliskich garażach. W czasie

ski jest specjalistą od archiwów

Dłonie wykręcano, ręce wiązano w

ich najbliższych.

rozstrzeliwania uruchamiano silni-

służb specjalnych ZSRR. Dzisiaj jest

nadgarstkach sznurem, obydwa koń-

Najpierw wyciągano ubrania,

ki samochodowe, które zagłuszały

dziennikarzem. Również potwierdza,

żydowski

ce sznura jeszcze raz przeciągano

potem wieszano je na przydrożnych

strzały. Ale i tak znaleźli się świadko-

że mogiły rozkopane przez Niemców

pomiędzy rękami i wiązano tak, by

drzewach. Tak, aby przyjezdni mo-

wie, którzy słyszeli dźwięki pojedyn-

w 1943, to tylko część z ogólnej

każda ręka była w oddzielnej pętli.

gli rozpoznać rzeczy bliskich. Kiedy

czych strzałów.

ilości grobów. Ponoć w niemieckich

Abram, właściciel straganu wa-

Nie było możliwości, by samemu

ubrania zaczęły znikać (nocą kra-

**

dokumentach są wpisane wszystkie

rzywniczego na bazarze, mówi do

uwolnić się z takich pęt.

dziono je, a po upraniu sprzedawano

Niedawno, dzięki zaangażowa-

miejsca masowych mogił. Według

żony:

Ofiary były ubrane prawie jed-

na targowiskach), na drzewach za-

niu mieszkańców Winnicy, odbyła

Witkowskiego, organizacja imprezy

- Zapamiętaj, nie kupuj dzisiaj

nakowo: – koszula, spodnie i mary-

wieszono tabliczki z napisem – „za

się konferencja prasowa przygoto-

rozrywkowej w miejscu, gdzie leżą

nic od Rabinowiczowej!

narka. Ze 196 trupów kobiet, 49 ciał

kradzież ubrań – śmierć”.

wana z powodu obchodów 75–lecia

tysiące zamordowanych ludzi jest

- A czemu?

były całkiem nagie, inne – ubrane

W innym miejscu – w ogrodzie

Winnickiego Parku Kultury i Odpo-

absolutnie niemoralna.

- Bo pożyczyła naszą wagę...

tylko w koszule. Większość z tych

na Dolinkach – zimą 1942/43 roku

czynku im. Gorkiego.

***

kobiet była w młodym wieku. Eksper-

miejscowi rozkradli wszystkie de-

– Na całym świecie ludzie wiedzą,

Przed świętami Bożego Naro-

ci określili, że przed śmiercią, prawie

ski z ogrodzenia. Wtedy już można

że ten winnicki park jest, po pierwsze

dzenia Żyd pyta rabina:

wszystkie były gwałcone. Ofiary za-

było zobaczyć wgłębienia w ziemi.

– polskim katolickim cmentarzem,

- Rebe, czy Żyd może mieć w

bijano strzałem w tył głowy. Czaszki

Potem przypadkowo odnaleziono

a po drugie – miejscem masowych

domu choinkę?

kilku trupów zostały rozbite ciężkimi

zwłoki i zaczęto kopać na całym te-

mordów ofiar NKWD w 1937–1938

- Może – odpowiada rabin – ale

po co...???

przedmiotami. Kilka trupów miało

renie. W ogrodzie rozkopano 34 doły,

latach, – opowiada Sergiusz Swytko,

***

pętle na szyjach. Większość ofiar

w których znajdowały się szczątki

deputowany do winnickiej rady ob-

Rozmawiają dwaj bankierzy:

bolszewickiego terroru w Winnicy to

5644 osób. W jednym z dołów były

wodowej. Podczas okupacji niemiec-

- Co u pana słychać panie Ro-

mężczyźni w wieku 30–40 lat.

tylko dokumenty, w drugim ubrania,

kiej w 1943 roku Niemcy odnaleźli 35

zenkranc?

Dokumenty i zeznania świadków

w innym – same buty.

zbiorowych mogił, z których 14 roz-

- Same kłopoty. Szukamy kasje-

pozwoliły ustalić, że rozstrzeliwanie

Ciała wrzucano do dołów w po-

kopano i podjęto próbę identyfikacji

ra.

ofiar miało miejsce na terenie NKWD

spiechu. Wszystkie zwłoki miały po-

ciał. Oznacza to, że na terenie parku

- Przecież niedawno zatrudnili-

(wyłączywszy 15 hektarów byłego

ście nowego!

polskiego cmentarza) znajduje się

- No i właśnie go szukamy!

21 niezbadanych zbiorowych mogił

ofiar zamordowanych przez komu-

Okładka książki Antina Dra-

Pani Izabela zgłasza się do rabi-

nistów. Według specjalistów, ilość

gana „Pamiętajmy o Winnicy”

na z prośbą o rozwód.

ciał waha się od 2 do 5 tysięcy ciał.

- Bój się Boga, kobieto – powia-

Switłana Maczulska, jako 11-

Celem utworzenia parku było zama-

da rabin. – Przecież ma pani takiego

letnia dziewczynka mieszkała nie-

skowanie przez stalinowską władzą

porządnego męża. Czy ma mu pani

opodal parku. – Mój tata przypadkiem

własnych zbrodni.

coś do zarzucenia?

zobaczył jedną z takich mogił. Powie-

W 1944 roku postanowieniem

- Rebe, ja podejrzewam mojego

dział, że mogiła była tak głęboka, jak

winnickiej rady miejskiej na uporząd-

męża, że to ostatnie dziecko, które

wiejska chata z kominem. Winnicki

kowanie parku z budżetu ZSRR wy-

mamy, to nie jest jego...

park leży na mogiłach, na krwi.

dzielono 10 tys. rubli, a w 1945 roku

***

Deputowany winnickiej obwodo-

– 2 miliony 308 tys. rubli. Ogromne

- Wiesz, Mosze, Rubinsztajnowie

wej rady Mykoła Zieliński:

pieniądze w powojennych realiach.

wreszcie doszli do porozumienia.

– Rozstrzelano moją babcię i

Wykorzystano je do zamaskowania

- Co ich pogodziło?

- Zdecydowali się na rozwód.

dziadka. Są pochowani gdzieś w par-

masowych mogił ofiar represji.

***

ku. Tych, kto ich rozstrzelał, już ukarał

Profesor historii Strukiewicz po-

Dzwoni telefon u Szmula i głos

Bóg.Ale nie rozumiem, jak miejscowe

twierdził, że Winnicki Park Centralny

mówi:

władze mogą wydawać zarządzenia,

jest miejscem pochówku zakatowa-

- Szmul, twoja Salcia się pusz-

o festynie na grobach naszych dziad-

nych przez NKWD ludzi. Skrytykował

cza.

ków, ja tego nie rozumiem. Przecież

obecne władze miasta za huczne

- A kto mówi?

Bóg wszystko widzi...

świętowanie rocznicy utworzenia

- Całe miasto.

Autorzy korzystali z książki

parku im. Gorkiego, który przez tyle

- Uf, takie miasto, dwie ulice na

ANTINA DRAGANA

lat był specjalnym obiektem NKWD.

krzyż.

Pomnik w Parku Gorkiego w Winnicy

„Pamiętajmy o Winnicy”

Były oficer KGB Wadim Witkow-

***

- Icek! Jak ci poszło na ostatnim

Pamięci abpa Ignacego Tokarczuka

polowaniu?

- Ustrzeliłem kozę.

- Przecież u nas nie ma dzikich

kóz!

2 stycznia br., w Przemyślu odbył się pogrzeb arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, wielolet-

- A kto powiedział, że ona była

dzika?

niego pasterza przemyskiego, który pochodził z Łubianek Wyższych koło Zbaraża.

***

Przychodzi biedny Żyd do sy-

nagogi, klęka i zaczyna się modlić.

Wschód kielichy, monstrancje, sza-

KONSTANTY CZAWAGA

Mówi:

ty liturgiczne. „Zawsze, kiedy się

- Panie Jedyny, spraw, abym

spotkaliśmy interesował się sytuacją

Arcybiskup Mieczysław Mokrzyc-

miał w życiu choć odrobinę szczę-

Kościoła lwowskiego” – powiedział

ki w rozmowie z „KG” przypomniał,

ścia.... abym tak czasem znalazł 5...

arcybiskup Mokrzycki.

że w zeszłym roku Ignacy Tokarczuk

może 10 złotych...

obchodził 70. lecie święceń kapłań-

Za nim podchodzi drugi Żyd, puka

Inf.

skich, otrzymanych 21 czerwca 1942

w ramię biednego i mówi szeptem:

Ignacy Tokarczuk urodził się 1

- Panie! Masz tu stówkę i spa-

roku w kościele seminaryjnym p.w.

daj.... bo my tu o poważne sumy się

lutego 1918 roku w Łubiankach Wyż-

Matki Boskiej Gromnicznej we Lwo-

modlimy!

szych koło Zbaraża. Studia we Lwo-

wie, z rąk ówczesnego lwowskiego

***

wie odbywał w Wyższym Seminarium

biskupa pomocniczego, Eugeniusza

Znany z małomówności Żyd przy-

Duchownym oraz na wydziale teologii

Baziaka.

chodzi do fryzjera.

na Uniwersytecie Jana Kazimierza.

„Z księdzem arcybiskupem To-

- Ostrzyc?

Po wojnie uzyskał stopień doktora

karczukiem miałem możność spoty-

- Aha.

filozofii na Katolickim Uniwersytecie

kać się bliżej podczas mego pobytu

- Ogolić?

Lubelskim.

w seminarium w Przemyślu, gdzie

- Aha.

Abp Ignacy Tokarczuk kierował

przez dwa lata studiowałem, jako

- Uczesać?

diecezją przemyską w latach 1966-

otoczyć troską wszystkich wiernych.

księży posłać na Wschód” – powie-

alumn archidiecezji lwowskiej z sie-

- Aha.

1993. W okresie Polski Ludowej wy-

Stąd w malutkich wioseczkach w

dział arcybiskup Mokrzycki. Dodał,

dzibą w Lubaczowie – przypomniał

- Gorący kompres?

- Aha.

mieniano go wśród najbardziej bez-

Bieszczadach budował świątynie

że rzeczywiście wielu kapłanów

arcybiskup Mokrzycki. – Ten kapłan

- Woda kolońska?

kompromisowych biskupów polskie-

i zawsze wspominał o Kościele na

archidiecezji przemyskiej w latach

i biskup imponował mi zawsze swoją

- Aha.

go kościoła. W 2006 roku za swoją

Wschodzie. Cieszył się dużą liczbą

dziewięćdziesiątych wyruszyło do

osobowością, swoim stylem kontak-

- Puder?

pracę został odznaczony Orderem

kleryków, a kiedy studiowałem było

archidiecezji lwowskiej. Mieczysław

tu z klerykami, swoją troską o po-

- Aha.

Orła Białego. Zmarł 29 grudnia w

nas w seminarium przemyskim 420

Mokrzycki z wdzięcznością mówił

wierzoną sobie diecezję przemyską.

- Płaci pan dziesięć koron.

Przemyślu, miał 94 lata.

i przeczuwał, że przyjdą czasy, kie-

o hojności arcybiskupa Ignacego

Walczył o wolność Kościoła, o prawa

- Oho!...

dy będzie mógł przynajmniej dwustu

Tokarczuka, przekazywał on na

człowieka. Przykładem uczył nas jak

KG

www.budowniczy.net