29

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 18–28 stycznia 2013 nr 1 (173)

Zdecydowaliśmy, że zamkniemy

Jestem pełen szacunku dla pra-

bohaterka przekracza granicę, kiedy

postać. Takie budowanie realnego

starszymi – po to, by zrozumieć,

kurtynę i będziemy grali na prosce-

cy Elżbiety. Opanowanie pamięciowe

na moście dudniły kroki, usłyszała

człowieka jest dla mnie trudniejsze

by uzmysłowić sobie pewne fakty.

nium. Ale proscenium też jest ogrom-

takiego ogromnego tekstu (przedsta-

jakby biblijny głos Pana z Synaju:

niż postaci wymyślonej, bo ciągle

Choć, muszę przyznać, pewne rze-

ne. Jak zmniejszyć przestrzeń? Skon-

wienie trwa godzinę i 20 min.), kiedy

„Jam jest Pan Bóg twój, który cię

mam gdzieś w głowie myśl: czy pani

czy wciąż nie mieszczą mi się w gło-

centrować światło tylko na tej małej

aktorka jest cały czas w akcji i nawet

wywiódł… z domu niewoli”. Jest w

Beata na pewno w ten sposób by to

wie. Publiczność reagowała zawsze

przestrzeni, na której by zaistniała

jeżeli milczy to musi coś robić. I Elż-

tym optymistyczna nuta. Na tym mi

powiedziała?

wspaniale. A właściwie to zamierała.

nasza bohaterka. Na szczęście przed

biecie się to udaje. Będę rad, jeżeli

bardzo zależało, jest w tym nadzie-

Gdy milkłam i ja – miałam wrażenie,

I choć wszyscy podziwiają fakt,

nami występowali nasi koledzy z te-

będziemy mogli pokazać to przed-

ja, że z domu niewoli zawsze można

że nikt nawet nie oddycha. Czułam,

że zapamiętałam tak długi tekst

atru w Żytomierzu. Zobaczyłem, że

stawienie nie tylko we Lwowie.

wyjść i trzeba się o to starać.

że widzowie są cały czas ze mną.

(muszę przyznać, że nieco obawia-

reżyser zastosował ten sam chwyt.

Monodram jest trudniejszy w re-

Dziękuję im za to. Chcę podzięko-

łam się mówienia i w ogóle bycia na

Przed wyjazdem do Wilna, po-

alizacji niż przedstawienie wielooso-

wać Zbigniewowi Chrzanowskiemu

scenie przez półtorej godziny), to

O budowaniu roli, o emo-

prosiłem Lubę Lewak (matkę Elżbie-

bowe. W tym drugim jest partner, któ-

za zaufanie, jakim mnie obdarzył,

jednak bardziej się martwiłam o to,

cjach jakie towarzyszyły tej

ty, doświadczoną aktorkę naszego

ry pomoże, który wyręczy na scenie.

powierzając mi taką rolę. Przed każ-

czy będę potrafiła donieść do widza

pracy mówi aktorka Elżbieta

teatru), aby była naszą asystentką i

W tym przypadku odtwórca skazany

dym wyjściem na scenę dedykuję w

uczucia i przeżycia Beaty Obertyń-

Lewak:

zajęła się rekwizytami i strojem. To

jest na samego siebie, musi pamiętać

Beata Obertyńska jest wspa-

myślach ten spektakl Beacie Ober-

skiej oraz ludzi, których spotkał po-

niałą poetką i pisarką. To jej proza

tyńskiej. Za każdym razem proszę

dobny los? Jestem bardzo młoda,

i wiersze pomagały mi zrozumieć,

ją też, by czuwała nade mną. By

a mówię w imieniu osoby dojrzałej,

kim była. Jest to twórczość głęboka,

wdowy, kobiety, która widziała wię-

pomogła przekazać dalej to, co ona

bardzo szczera, wzruszająca, często

miała do przekazania.

cej życia niż ja… Rozmawiałam z

zabawna, poruszająca i mocna.

I najwidoczniej pomaga.

reżyserem, z rodzicami, z osobami

Bardzo czekałam na premierę

tego tytułu na scenie naszego lwow-

skiego Polskiego Teatru Ludowego.

Był to dla mnie ważny moment nie

tylko dlatego, że Beata Obertyńska

była lwowianką, ale i dlatego, że za

kulisami tego właśnie teatru rosłam

było ogromne szczęście. Od stro-

o bardzo wielu rzeczach. Bez pomocy

i poznawałam świat. Później na tej

ny sceny miałem człowieka, który

asystenta za kulisami, który zaopieku-

scenie debiutowałam w przedostat-

będzie czuwał nas spektaklem. Z

je się rekwizytami, strojem, bez czło-

niej klasie szkoły średniej w roli Pan-

akustykiem, który przyjechał z nami

wieka, który poprowadzi światło, bez

ny Młodej. A teraz miałam możliwość

z Przemyśla, musiałem czuwać nad

człowieka, który jest odpowiedzialny

wrócić na nią z nowym bagażem do-

dźwiękiem i światłem. To sterowanie

za efekty dźwiękowe, tego typu spek-

świadczeń, z nowymi przemyślenia-

odbywało się daleko poza sceną.

takl jest nie do pomyślenia. Widz nie

mi. I z bardzo trudnym tematem.

Pierwsza ścieżka rowerowa

W ogromnych nerwach i w biegu

wie z ilu elementów składa się taki

Pamiętam, gdy reżyser Zbigniew

zagraliśmy nasze przedstawienie,

spektakl. Jest to jak mozaika, z której

Chrzanowski zaproponował mi udział

i pomnik roweru

które bardzo się publiczności podo-

trzeba ułożyć pewien wzór i wszystko

w tym spektaklu, niezmiernie się

bało. Zbieraliśmy nie tylko wyrazy

musi się zgadzać.

ucieszyłam. Monodram to wyzwanie

W miejscowości Dolina w województwie iwano-fran-

akceptacji artystycznej, ale przede

Nie mogliśmy się obyć bez wier-

i niesamowita przygoda, wiedziałam,

kowskim (dawn. stanisławowskim) otwarto pierwszy

wszystkim mieliśmy satysfakcję z

szy Beaty Obertyńskiej, trzeba było

że będzie to wymagało dużo pracy,

tego, że tekst Beaty Obertyńskiej

je umiejętnie wpleść w scenariusz.

ale byłam zaintrygowana!

na Zachodniej Ukrainie pomnik roweru.

okazał się tak wzruszającym, docie-

Są jakby niezauważalne, a jednak

Pierwszym zadaniem, jakie otrzy-

SABINA RÓŻYCKA tekst

rającym do ludzi nawet bardzo mło-

są. Cudowna litania, fenomenalna

małam – było przeczytanie książki „W

RM Doliny zdjęcie

dych. W sali było bardzo dużo mło-

elegia o Uralu, wspaniałe pożegnanie

domu niewoli”, od deski do deski. Na-

dzieży, dla których Workuta, Syberia,

z domem. Wiersze w pewien sposób

stępnie wybieraliśmy fragmenty, które

„Pomnik jest w kształcie dwu-

wywózki, łagry były pewną egzotyka.

wypływają z sytuacji, z potrzeby ser-

cały czas, nawet w drodze do Wilna, z

metrowego koła, w centrum które-

Natomiast dla starszego pokolenia

ca artystki. Proza Beaty Obertyńskiej

żalem skracaliśmy. Najbardziej żal mi

go umieszczono stylizowany stary

był to ogromny dramat. Aktorka siłą

jest znakomita, zwięzła, oszczędna,

było wzruszającego fragmentu, gdy w

rower. Wokół są kamienne ścież-

swojego wyrazu aktorskiego potrafi-

jest jednak dokumentalna w tym

którymś więzieniu osoby internowane

ki i trawniki” – podano w informacji

ła to wszystko przekazać.

wszystkim, co opisuje. Pamięć jej

dostały po kubku gorącego mleka…

Rady miasta Doliny. Autorem metalo-

Natomiast lwowska premiera

jakby fotografowała wszystko, co się

Beacie Obertyńskiej przypomniało to

wej kutej kompozycji jest artysta-ko-

spektaklu 27 grudnia, była spo-

tam działo. Ale czasem wyłaniają się

dom, bezpieczeństwo, które czuła w

wal Rusłan Papadyniec, a przestrzeń

otwarciem pierwszej w województwie

kojniejsza, ale też niepozbawiona

fragmenty takiej lirycznej spowiedzi,

dzieciństwie, gdy świat wydawał się

wokół zaprojektowała architekt Rusła-

ścieżki rowerowej – powstała ona

na Gawrylkiw. Koncepcja przestrzeni

pewnego nerwu. Nasza kameralna

które umieszczone są w jej wier-

jej prosty i piękny…

przez naniesienie odpowiedniego

umożliwia wolny dostęp do rzeźby z

scena we Lwowie idealnie nadaje

szach.

Książka ta stworzyła we mnie

oznakowania na oba pobocza szo-

każdej strony – tak, że można dosiąść

się do takiego materiału. Ojciec Elż-

Jest mała zmiana, jeżeli chodzi

określony nastrój. Takie właśnie frag-

sy i ustawienie znaków drogowych.

roweru i zrobić sobie zdjęcie.

biety – Anatol Lewak – od lat zajmu-

o tytuł książki i tytuł przedstawienia.

menty, w których opisywała rzeczy

Rower od dawna był i pozostaje naj-

Ceremonia otwarcia zebrała na

je się oświetleniem naszej sceny, z

Książka nazywa się „W domu niewo-

intymne, wspomnienia, „okruchy”

bardziej popularnym środkiem loko-

placu wokół pomnika wielu uczniów

wielkim przejęciem przygotował się

li”, a przedstawienie postanowiłem

opisywane szczerze, czasem z dy-

mocji w Karpatach, chociaż młodzież

lokalnych szkół, mieszkańców Doli-

do występu córki, chciał to zrobić w

zatytułować „Z domu niewoli”, idąc

stansem, z poczuciem humoru, spra-

ostatnio coraz częściej przesiada się

ny, przedstawicieli władz samorządo-

sposób wyjątkowy.

za słowami, które są w finale. Kiedy

wiły, że mogłam próbować „budować”

na motorynki.

wych. Otwarcie pomnika zbiegło się z