4

Przegląd wydarzeń

12–25 marca 2013 nr 5 (177) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Paweł Zalewski: Ukraina ma szansę stać się

normalnym, europejskim krajem

Rosją, a Ukrainą została zresztą

niej i potępić ją w taki sposób, aby

z PAWŁEM ZALEWSKIM,

już zawarta i niestety, ze względu

nigdy więcej do czegoś podobnego

polskim eurodeputowanym

na to, że Rosja traktuje instrumenty

nie doszło.

współprzewodniczącym Fo-

gospodarcze jako narzędzie swojej

Czy widzi Pan potrzebę

rum Polsko-Ukraińskiego

polityki imperialnej, sprawa człon-

powołania jakiegoś organu,

Partnerstwa, na temat umo-

kostwa Ukrainy w Unii Celnej może

np. Komisji do spraw trud-

wy stowarzyszeniowej i sto-

stanowić problem.

nych, która zajęłaby się tym

sunkach polsko-ukraińskich

Czy z punktu widzenia

tematem?

rozmawiał DARIUSZ MATER-

Na dzień dzisiejszy nie wydaje

Europy, formuła 3+1 jaką

NIAK, red. naczelny portalu

mi się to potrzebne, poza tym trzeba

proponuje Ukraina stronie

polukr.net.

pamiętać, że sami Ukraińcy są po-

rosyjskiej jest do zaakcep-

dzieleni w kwestii oceny tych faktów

towania?

Jak ocenia Pan na chwilę

Przede wszystkim, jak wiemy,

– nie jest to sytuacja taka jak z Rosją,

obecną szanse na postęp in-

taka forma współpracy jest nie do

gdzie możemy rozmawiać z przed-

tegracji Ukrainy z Unią Euro-

zaakceptowania przez Rosję – Mo-

stawicielami władzy i rozwiązywać te

pejską, czyli na podpisanie

skwa odrzuciła tą propozycję. Gdyby

problemy. Jest to kwestia znacznie

w najbliższym czasie umowy

nawet jednak Rosja zaakceptowała

szersza i wymagająca innego po-

stowarzyszeniowej?

takie rozwiązanie, pozostaje pyta-

dejścia. Musimy przede wszystkim

Trudno powiedzieć jakie są

nie w jaki sposób miałoby wyglądać

rozmawiać z ludźmi, z Ukraińcami,

szanse. Sytuacja się zmieniła, o ile

to porozumienie i czego miałoby

którzy są ludźmi dobrej woli, ale

rok temu miałem głębokie przekona-

dotyczyć, ponieważ w wielu punk-

często nie wiedzą lub nie rozumieją

nie, że są takie państwa jak Niemcy

tach członkostwo w Unii Celnej jest

pewnych faktów. Na Ukrainie obraz

– które nie chcą podpisać tej umowy

sprzeczne z zasadami funkcjonowa-

Stepana Bandery został zafałszowa-

bez radykalnych reform po stronie

Europoseł Paweł Zalewski

nia umowy stowarzyszeniowej. Oczy-

ny, często porównuje się go tam do

ukraińskiej i raczej traktują sytuację

wiście, jak najdalej idące zniesienie

Józefa Piłsudskiego, co nie ma nic

w ten sposób, że podpisanie umowy

barier handlowych pomiędzy Rosją

wa, to kwestia działalności polskiego

wspólnego z prawdą. Bardzo trud-

stowarzyszeniowej będzie efektem

śli warunki umowy nie będą

a Ukrainą leży w interesie obu tych

biznesu na Ukrainie – mamy podobne

no dokonuje się zmian tożsamości,

zasadniczych zmian na Ukrainie, a

realizowane, utknie ona na

krajów i tutaj Ukraina może otrzymać

problemy jak inni inwestorzy zagra-

zresztą to nie jest naszą intencją, my

z kolei rząd ukraiński jest zaintere-

etapie ratyfikacji?

tylko i wyłącznie wsparcie ze strony

Tak naprawdę ratyfikacja nie jest

niczni i biznesmeni ukraińscy. Widać

jedynie chcemy pokazać prawdę hi-

sowany reformami i chce wprowa-

UE i Polski.

najważniejsza, istnieje bowiem możli-

jednak wolę władz ukraińskich, aby

storyczną, w tym prawdę o Banderze

dzić w życie umowę, to dzisiaj mam

wość wprowadzenia w życie najważ-

rozwiązywać te kwestie i zmieniać

– to, że był on twórcą ideologii totali-

odmienne wrażenie. Wydaje się, że

Wracając jeszcze do sa-

niejszej części umowy – porozumie-

sytuację na lepsze. Dalej są relacje

tarnej na Ukrainie, opartej o integral-

rząd niemiecki złagodził stanowisko

mej umowy stowarzysze-

nia o wolnym handlu bez ratyfikacji

społeczne – i to one są dla mnie naj-

ny nacjonalizm, czego efektem było

i zaczyna podzielać polski punkt

niowej: poza problemami

przez parlamenty narodowe, a po

ważniejsze, ponieważ koniunktura

właśnie ludobójstwo na zachodniej

widzenia, który mówi, że umowa

natury prawnej, jakie musi

ratyfikacji przez parlament ukraiński,

polityczna czasami jest dobra, cza-

Ukrainie.

stowarzyszeniowa jest raczej instru-

rozwiązać Ukraina pozosta-

a po nieformalnej zgodzie Parlamen-

sami zła, a relacje między narodami

mentem zmiany, że ma dostarczyć

je jeszcze sprawa Julii Ty-

Przedstawiciele strony

tu Europejskiego. Podpis powinien

są zwykle czymś stałym. Tutaj moim

społeczeństwu ukraińskiemu instru-

moszenko i Jurija Łucenko.

ukraińskiej często stwierdza-

wystarczyć, aby w szybkim tempie

zdaniem sytuacja jest dobra. Niewąt-

mentów nacisku na władze, aby

Co w sytuacji, gdy kwestie

ją, że sprawę tą należałoby

weszła ona w życie. Umowa sama w

pliwie przełomowym momentem była

dokonywały reform. Z kolei pomimo

te nie zostanie rozstrzy-

oddać historykom, aby wy-

sobie jednak niczego nie rozwiązuje

„pomarańczowa rewolucja”, która

składanych deklaracji, zmian nie

gnięta do momentu podpi-

pracowali oni wspólne wnio-

– ona tylko tworzy instrumenty i jeśli

zaangażowała emocjonalnie milio-

chcą tak naprawdę władze Ukrainy.

sania umowy?

ski, zdolne do zaakceptowa-

Unia Europejska nie traktuje tych

Ukraińcy nie będą skutecznie naci-

ny Polaków po stronie Ukraińców,

Jednocześnie, wszystko wskazuje

nia dla obu stron.

dwóch kwestii łącznie. Domagamy

skali na władze, aby postanowienia

którzy walczyli o swoje prawa oby-

Dzisiaj bardzo niewielu history-

na to, że toczą się rozmowy pomię-

się jednoznacznie zwolnienia z wię-

tego porozumienia były realizowane,

watelskie, a tysiące Polaków wzięło

ków ukraińskich zajmuje się tą tema-

dzy Ukrainą a Rosją o warunkach

zienia zarówno Julii Tymoszenko jak

to nic z tego nie wyjdzie.

udziału w obserwacji tych wyborów

tyką, są niestety także tacy, którzy

wejścia Ukrainy do struktur Unii

i Jurija Łucenko, uważamy, że zostali

na Ukrainie. Dzięki temu nawiązała

stosując wątpliwą metodologię pod-

Celnej.

Skutecznie, to znaczy w

oni skazani z powodów politycznych,

się więź nie tylko pomiędzy polityka-

ważają oczywiste fakty. Uważam,

jaki sposób? Jak wiadomo,

Faktycznie Ukraina po-

natomiast nie ma bezpośredniego

mi, ale także między ludźmi. I myślę,

że dialog historyków jest niezwykle

wybory do parlamentu już

zostaje blisko powiązana z

związku pomiędzy zwolnieniem tych

że jest to największa wartość. Jest

istotny, ale sądzę, że w tym kontek-

się odbyły.

Rosją i krajami Unii Celnej,

osób, a podpisaniem umowy stowa-

Jest wiele sposobów obywatel-

oczywiście cierń, który tkwi w tych

ście ważniejszy jest dialog społecz-

zwłaszcza pod względem go-

rzyszeniowej. Trzeba pamiętać, że

skiej kontroli, obywatelskiego wpły-

relacjach, czyli sprawa ludobójstwa

ny, który toczy się między ludźmi. Nie

spodarczym. Jakie widzi Pan

największym problemem w związ-

wu, trzeba tą sprawę uczynić tema-

na Wołyniu i kwestia pojednania pol-

jest to problem tylko historyczny, ale

możliwości ułożenia stosun-

ku z podpisaniem umowy ze strony

tem numer jeden na Ukrainie. Tego

sko-ukraińskiego. Jest wiele barier,

problem rozumienia pojęcia narodu,

ków pomiędzy Ukrainą, a UE

ukraińskiej jest brak woli tamtejszych

oczekuję od polityków rządu i opozy-

które stoją na drodze do tego pojed-

tego w jaki sposób mogą funkcjo-

i Unią Celną?

elit do rozwiązania najpoważniejsze-

cji, a także od przedstawicieli ukra-

nania, a główną barierą jest niewie-

nować w jego ramach i rozwijać się

Unia Celna pozostaje instru-

go problemu, czyli aktywnej walki z

ińskich organizacji pozarządowych

dza – zarówno po stronie polskiej jak

mniejszości, a także w jaki sposób

mentem imperialnej polityki Rosji,

korupcją, która jest logiką systemu

i ruchów obywatelskich. Na Ukrainie

i po stronie ukraińskiej. Chodzi o to,

rozumiemy tolerancję i inne warto-

mającej na celu w taki sposób zor-

społecznego, politycznego i gospo-

funkcjonuje wiele organizacji, które

aby dokonać pojednania opartego

ści europejskie – czy chcemy być

ganizować przestrzeń poradziecką,

darczego na Ukrainie. Jeżeli byłaby

mają mocne postanowienie przenie-

na prawdzie, na niekwestionowa-

Europejczykami w Unii Europejskiej,

aby służyła ona interesom rosyjskich

determinacja w tej sprawie ze strony

sienia europejskich standardów na

nych faktach, aby prawda nigdzie

pamiętając o tym, że Unia Europej-

oligarchów i samego Kremla. Oczy-

ukraińskiej, wszystkie inne problemy

grunt europejski i uczynienia Ukrainy

nie była kwestionowana, a pamięć

ska powstała poprzez walkę z nacjo-

wistym jest, że Ukraina ma bardzo

zostałyby usunięte – korupcja jest

normalnym, europejskim krajem.

ofiar  odpowiednio  uszanowana.

nalizmem. Uważamy, że nacjonalizm

silne związki gospodarcze z Rosją

tym, co w największym stopniu po-

I jest to również przedmiot mojej

jest złym sposobem rozwoju naro-

– jedna trzecia wymiany handlowej

Jak oceniłby Pan stan

grąża Ukrainę.

troski i mojego zaangażowania w

dowego, jak często się na Ukrainie

to właśnie obroty z tym obszarem

obecny stosunków polsko-

ramach Polsko-Ukraińskiego Forum

uważa. Bardzo wielu liberalnych po-

i jest zrozumiałe, że Ukraina powin-

Czy jest możliwe, że po

ukraińskich?

Jest wiele obszarów tych sto-

Partnerstwa.

lityków ukraińskich i intelektualistów

na mieć możliwości współpracy z

podpisaniu porozumienia bę-

sunków, są to w pierwszej kolejności

uznało kwestię narodową za ważną.

tymi krajami. Niemniej jednak, jeśli

dzie większa determinacja ze

Czy może Pan powiedzieć

stosunki międzypaństwowe, czyli

I to bardzo dobrze, bo kwestia naro-

chodzi o kwestie formalne, regula-

strony ukraińskiej aby wpro-

jakie tematy będą przedmio-

między władzami – i te są bardzo

dowa jest ważna, ale jednocześnie

cji formalnych relacji handlowych

wadzać reformy?

tem prac Polsko-Ukraińskie-

Umowa zawiera zobowiązania

dobre. Są to relacje pomiędzy pre-

nie odcięli się oni od tego, do czego

– oba kraje są członkami WTO, po

go Forum Partnerstwa?

formalne, już nie tylko wobec ukraiń-

zydentami obu krajów i tu również

Do połowy bieżącego roku głów-

doprowadził nacjonalizm integralny,

drugie zaś, jeżeli Ukraina podpisze

skiego narodu, ale także wobec Unii

nie ma wątpliwości co do stanu tych

nym tematem, biorąc pod uwagę

a więc od ludobójstwa. Myślę, że mo-

umowę stowarzyszeniową i umowę

Europejskiej, aby dokonywać reform.

kontaktów – co więcej, prezydent

kontekst pojednania i zbliżającą się

żemy oczekiwać od naszych przyja-

o wolnym handlu, a w przyszłości

Istnieją konkretne instrumenty, w

Komorowski jest jedynym pośred-

siedemdziesiątą rocznicę ludobój-

ciół, którzy są patriotami ukraińskimi,

UE podpisze podobne porozumie-

formie zachęt, którymi UE może się

nikiem pomiędzy Ukrainą, a UE, a

stwa na zachodniej Ukrainie, będzie

którzy myślą o Ukrainie jako o kraju

nie handlowe z Rosją, to reguły tej

posłużyć, aby były one realizowane,

także pomiędzy Ukrainą, a Stanami

właśnie temat Wołynia. Chcemy za-

zachodnim – jeśli chodzi o wartości,

umowy będą obowiązywały także

ale również konkretne instrumenty

Zjednoczonymi. Prezydent Januko-

stanowić się w jaki sposób i jakimi

nie o położenie geograficzne – że

Ukrainę. Jeżeli nie byłoby imperial-

arbitrażu i kar, na wypadek, gdyby

wycz doskonale to wie i docenia to.

instrumentami możemy się posłużyć,

odniosą się do tej kwestii i potępią

nych zamierzeń ze strony Rosji, nie

tak się nie stało.

Jest także bardzo dobra współpraca

aby doprowadzić do upowszechnie-

te zbrodnie, które miały miejsce w

byłoby żadnego problemu aby zna-

pomiędzy rządami i ministerstwami

nia świadomości o tej zbrodni w Pol-

przeszłości.

leźć takie trójstronne porozumienie.

Czy nie ma zatem obawy,

spraw zagranicznych. Kolejna spra-

sce i na Ukrainie, oraz odnieść się do

Umowa o wolnym handlu pomiędzy

że nawet po podpisaniu, je-

Dziękuję za rozmowę.

CMYK