4

Przegląd wydarzeń

28 czerwca–15 lipca 2013 nr 12 (184) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Sąsiadów połączył Dniestr Pogańskie tradycje

Polesia

W Horodence na Przykarpaciu odbył się festyn, który połączył naddnie-

strzańskie rejony czerniowieckiego, tarnopolskiego i iwanofrankiwskie-

Setki turystów odwiedza wołyńską wioskę Swaryce-

go województw. Udział w imprezie wzięła delegacja z polskiego Brze-

wicze w rejonie dubrowickim woj. rówieńskiego, aby

gu. Etnografowie podkreślają zbieżność kulturową, tradycji i twórczości

obejrzeć pogański obyczaj Prowadzenie Krzaka. Za-

ludowej mieszkańców rejonów zaleszczyckiego, zastawnickiego i ho-

chował się jeszcze z czasów, gdy te ziemie zamiesz-

rodeńskiego. To w Zastawnej w 1993 roku odbył się pierwszy festiwal

kiwało plemię Drewlan.

sąsiadów „Dniestrowe świty”.

We wsi zbiera się kilka takich grup,

SABINA RÓŻYCKA tekst

każda ze swoim „Krzakiem”. Chodzą

zdjęcie z archiwum

po wsi i składają życzenia sąsiadom:

swarycewickiej rW

najpierw młode dziewczęta, później

– zaręczone, a na koniec – kobiety

Obrządek odbywa się w święto

zamężne. Chodzą od chaty do cha-

Zesłania Ducha Świętego (Piędzie-

ty i śpiewają: „…Krzak z krzakiem, a

siętnicy), zwane też Trójcą lub Zielo-

żyto z prosem, żeby wam się żytko

nymi Świętami. W Swarycewiczach

rodziło i w komorze płodziło!”. Gospo-

w tym czasie wodzą „Krzak”. Takiego

dynie wynoszą chleb, wypieki i kom-

obrządku już nigdzie nie można zo-

pot z suszu. Następnie grupa śpiewa

baczyć.

kilka piosenek obrzędowych, częstuje

- W obrządku udział biorą

się i idzie dalej.

dziewczęta i kobiety. Wybierają

Mieszkańcy wierzą, że im więcej

pośród siebie najbardziej urodziwą

„grup krzakowych” odwiedzi domo-

dziewczynę, którą nazywają „Krza-

stwo, tym większy dostatek będzie

kiem”. Wyplatają jej z ziół spódnicz-

w obejściu. Jeżeli z jakiejś przyczy-

kę, którą nakładają na krajkę, za pas

ny „Krzak” ominie jakąś chatę, moż-

wkładają gałązki z liśćmi i kwiaty

na uznać to za obrazę gospodarzy.

– opowiadają mieszkańcy miejsco-

Goście z Polski w kolumnie świątecznej

Tradycja mówi: „Kogo krzak ominie

wości. – Na głowę Krzaka wkładają

– tego szczęście minie”.

kilka wianków z kwiatów i liści klonu.

wała naszym przodkom pożywienie,

Pisanki są z drewna. To takie połą-

SABINA RÓŻYCKA

Po zakończeniu wodzenia Krza-

Takie przebranie rzeczywiście przy-

po niej pływali, docierali na Podole

czenie kultury kołomyjskiej z tradycją

tekst i zdjęcia

ka grupy schodzą się na łące nad

pomina krzak. Tradycja powiązana

i Bukowinę – mówi Maryna Lewani-

regionalną. Zegar umieszczamy pod

rzeką i śpiewają: „Wodziliśmy Krza-

jest z tym, żeby gospodarz, do któ-

na, przewodnicząca rady rejonowej

szkło. Potrzebna jest jeszcze bateria

Czym chata bogata…

ka od chaty do chaty, żeby ludzie

rego chodzi się składać życzenia nie

Na centralnej ulicy Horodenki gra

z Zastawnej na Bukowinie. – Dla-

– i już odmierza czas. Taki pisankowy

byli szczęśliwi i bogaci!”. Na koniec

poznał dziewczyny.

orkiestra dęta. Tłum mieni się od ko-

tego zwyczaje, choć różnią się,

zegar z Kołomyi jest nawet w Waty-

obrzędu z Krzaka należy zdjąć de-

Reszta uczestników orszaku

lorowych haftowanych koszul i orygi-

mają wiele wspólnych cech. Melodie

kanie.

korację kwietną ze słowami: „To na

ubiera się odświętnie, starsze kobie-

nalnych strojów ludowych. Dziewczę-

i tematy pieśni, podobne elementy na-

A ile potraw było na festynie!

urodzaj i dobrobyt!”.

ty przystrajają się w zielone gałązki.

ta z Zastawnej w letnim upale stoją

szych strojów ludowych, potrawy z ryb

Każda wioska z okolic Horodenki

w długich futrzanych kubrakach, w

i grzybów”.

przedstawiała własne potrawy i na-

których chodziły chyba jeszcze ich

poje regionalne: różne rodzaje zup

babcie. Ale stroje zachowane są

grzybowych, dania ze smażonej

Horodenka:

wspaniale. „W takich strojach cho-

fasoli, pączki z nadzieniem, placki

smacznie i ładnie

dzimy zapraszać na wesele o każdej

Festiwal co roku odbywa się w

ziemniaczane, faszerowane pieczar-

porze roku – wyjaśnia Oksana z Bu-

innych rejonie i za każdym razem w

ki, dania z ryb. „Jedzcie, goście ko-

kowiny. – Jeżeli zdejmie się kubrak –

ciągu 20 lat nie przestaje zadziwiać

chani, sąsiedzi i krewni – zapraszały

to tak, jakby się wyrzec swego rodu.

wytworami sztuki ludowej, piosenka-

do spróbowania potraw gospodynie.

Dlatego przechowujemy nasze stroje

mi i potrawami. Na stołach Horoden-

całe stulecia”.

ki tysiące przedmiotów przygotowa-

Przez doświadczenie

Głowy dziewcząt dekorują nie-

nych przez miejscowych artystów:

Brzegu do europy

tradycyjne na Przykarpaciu wianki.

lusterka w drewnianych oprawach,

Festiwal „Dniestrowe świty” przy-

Wyglądają jak wielkie bukiety – każdy

rzeźbione szkatułki, setki haftów,

padł akurat na piątą rocznicę współ-

inny. Trudno sobie wyobrazić, że takie

skórzanych torebek z pokuckim or-

pracy Horodenki i miasta Brzeg w

rzeczy zachowały się do dziś. Tarno-

namentem. Lokalne artystki nawet z

woj. opolskim. „Ta współpraca odby-

wa się na różnych płaszczyznach –

Do roku 2014 powstanie Centrum

opowiada przewodniczący Rady rejo-

kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego

nowej Bogdan Kobylański. – Przede

wszystkim jest to wymiana naszych

- Najpóźniej w roku 2014 plano-

Przedstawiciele struktur wojsko-

dzieci. Takie wymiany są bardzo po-

wane jest otwarcie Centrum Kultury

wych podkreślili, że z ich strony zo-

pularne, chcemy, żeby nasze dzieci

Polskiej i Dialogu Europejskiego na

stało zrobione wszystko, aby sforma-

widziały jak wygląda życie w pań-

terenie byłych koszarów przy uli-

lizować przekazanie terenu koszarów

stwie europejskim, gdzie mentalność

cy Szewczenki we Lwowie – takie

z własności Ministerstwa Obrony na

mieszkańców jest bliska naszej. Pola-

zapewnienia padły 17 czerwca br.

miejskie mienie komunalne.

cy są naszymi przyjaciółmi, a można

podczas spotkania delegacji przed-

W czasie spotkania omawiano

powiedzieć, że braćmi, bo od wieków

mieszkaliśmy razem na tej ziemi”.

stawicieli Ministerstw Obrony Polski

również kwestie współpracy wojsko-

Dzieci z Horodenki podróżowały

i Ukrainy. Spotkanie odbyło się w

wej pomiędzy Polską i Ukrainą: stwo-

do Polski do nowych przyjaciół, dzie-

Lwowskiej Akademii Wojsk Lądo-

rzenie wspólnych oddziałów, przygo-

ci z Brzegu przyjeżdżały do Horo-

wych. W spotkaniu udział wzięli wice-

towanie spotkań ministrów i wspólne-

polanie prezentują swoje koszule z

kawałka styropianu mogą stworzyć

denki. Byli to głównie uczniowie lice-

minister obrony Ukrainy Aleksander

go szkolenia kadry oficerskiej.

lnu i konopi, marszczone spódnice,

dzieło sztuki. 22-letnia Olga Jasz-

ów przemysłowego i budowlanego.

Olijnyk i wiceminister obrony narodo-

stare buty z cholewami. A swoje me-

man pokazuje niewielkie styropia-

- Oprócz wyjazdów naszych dzieci,

wej RP Robert Kupiecki.

źródło: zik.ua

lodie wygrywają na tarach – deskach,

nowe figurki do dekoracji ogródków.

ważną dziedziną współpracy jest rol-

używanych kiedyś do prania.

– Tego nauczył mnie tato – opo-

nictwo – uzupełnia wypowiedź swe-

Poszukuję grobów swoich przodków

- Proszę spojrzeć, jakie mamy

wiada dziewczyna. – Takie figurki

go ukraińskiego kolegi Maciej Ste-

bogactwo – mówi etnograf i kra-

można ustawiać w przedszkolach

fański, starosta powiatu brzeskiego.

Zwracam się z prośbą o pomoc w odszukaniu grobów moich przodków,

joznawca z Horodenki Jarosław

i szkołach. Dzieci lubią bohaterów z

Mamy zakład produkujący maszyny

pochowanych na cmentarzu we Lwowie. Podaję dane krewnych, które je-

Łewkun. – Było by przestępstwem,

bajek i kreskówek, tym bardziej jeże-

rolnicze i chcemy je pokazać naszym

stem w posiadaniu:

gdybyśmy utracili zwyczaje, a stroje

li same będą mogły pokolorować je

przyjaciołom. Prawdopodobnie te

1. Wodziński Pankracy, ur. 1829 r.;

trzymali w muzealnych szafach i pre-

farbami olejnymi. Do zabawy raczej

maszyny przydałyby się w ich pracy,

2. Lesniowska Zofia, ur.(?), żona Pankracego;

zentowali tylko podczas występów

się nie nadają – są kruche.

bo tereny Horodenki to wspaniałe

3. Pionka Wacław, ur. 1866 r.;

zespołów folklorystycznych. Dlatego

Setki gości zachwycają się ze-

czarnoziemy.

4. Wodzińska Jadwiga, ur. 1882, żona Wacława.

też grupa entuzjastów z trzech woje-

garkami Hanny i Oresta Jurijczuków

Według słów Bogdana Kobylań-

Dla w/w osób jestem wnukiem i prawnukiem. Ponadto proszę jeśli jest to

wództw w 1993 roku zainicjowała fe-

z Kołomyi. Ich wyroby mają formę

skiego, współpraca z Brzegiem jest

możliwe podanie kto zamieszkał w kamienicy przy ul. Murarskiej 1 i 1d przed

stiwal „Dniestrowe świty”. Nikt się nie

pisanek. „Przed dwoma laty wymy-

cenna jeszcze pod innymi względami

samą wojną zaraz po wojnie. W tej kamienicy urodził się mój ojciec Zbigniew

spodziewał, że impreza dla sąsiadów

śliliśmy taki zegar, – dzieli się Orest.

– po przejęciu doświadczeń polskiej

w 1904 r.

przetrwa 20 lat. Z zasady takie im-

– W jego podstawie jest najprostszy

i niemieckiej gospodarki, można by

Za poniesione koszty jestem zobowiązane pokryć. Za pomoc serdecz-

prezy kończą się po kilku latach.

mechanizm, jego tło – to haft pokuc-

dać pracę rolnikom. Mogliby hodo-

nie dziękuję.

Mieszkańcy mówią, że Dniestr

ki lub znane zabytki Kołomyi. Każda

wać jagody, maliny czy ziemniaki –

Z wyrazami szacunku Roman Płonka

od zawsze łączył ludzi. „Ta rzeka da-

godzina oznaczona jest inną pisanką.

bo ziemię tu mają wspaniałą.

ul. Biały Słup 15/9; 22-470 Zwierzyniec; tel.: 84-687-21-06