5

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 28 czerwca–15 lipca 2013 nr 12 (184)

Zbudować dialog Awangardowa sztuka

„Tragedia Wołyńska widziana z obu stron granicy” –

Tomasza Domańskiego

taki był temat kolejnego posiedzenia Galicyjskiego Klu-

bu Dyskusyjnego „Mytusa”. Tym razem, 24 czerwca,

miejscem spotkania ukraińskich intelektualistów

Kolejna wystawa z cyklu „Most kultury” została otwarta w salach lwow-

z uczestnikami Polsko-Ukraińskiego Forum Partner-

skiego Pałacu Sztuki przy ul. Kopernika. Tym razem organizatorzy

stwa było Centrum Historii Miejskiej Lwowa. W spo-

przedstawili kompozycje artystyczne Tomasza Domańskiego, artysty

tkaniu wziął udział Paweł Zalewski, polski poseł do

z Wrocławia. Projekt „Most Kultury” organizowany jest przez Konsulat

Parlamentu Europejskiego i konsul generalny RP we

Generalny RP we Lwowie we współpracy z Biurem Wystaw Artystycz-

Lwowie Jarosław Drozd oraz konsulowie Marcin

nych w Kielcach i lwowskim Centrum Informacyjno-Artystycznym-365.

Zieniewicz i Marian Orlikowski.

JUrIJ sMIrnoW tekst

Konstanty CzaWaga

zdjęcie

Na wystawę przyszli przedsta-

wiciele lwowskiego świata artystycz-

nego, dziennikarze, pracownicy Kon-

sulatu Generalnego RP. Większość

kompozycji artysty została wykonana

w formach monumentalnych. Przy

wejściu ustawiono monumentalną,

stylizowaną figurę świni, zaś na płót-

nie obok oglądać można postacie

Adama i Ewy („by Dürer” – jak okre-

ślił sam autor). Dzieła kojarzą się ze

sztuką jaskiniową, znaną z rysunków

naskalnych z południowej Francji.

Wystawę zdominowała ogromna

Tomasz Domański

kompozycja na całą ścianę przedsta-

ności. „Recykling Program” to także

z których powstają tak niezwykłe

wiająca brukowaną ulicę lub drogę

rodzaj komentarza do współczesnej

kompozycji. Sam artysta stał obok

do wieczności…

rzeczywistości. W kontekście cią-

dość skromnie, w jego zachowaniu

Nieco później zwróciłem uwagę

gle rosnącej produkcji przedmiotów

nie dało się wyczuć chęci epatowa-

na mniejsze ekspozycje, bardziej

i rosnącego tempa życia naturalny

nia skandalem. Miły, bardzo sym-

kameralne, przedstawiające kom-

rozkład materii stał się zbyt wolny;

patyczny, pewny siebie człowiek,

pozycję z dziewięciu zasuszonych,

człowiek musi wspierać naturę w

otwarty i szczery, gotowy wytłuma-

zmumifikowanych myszy, czy zmu-

procesie zarówno tworzenia nowych

czyć swoje pomysły i sposoby wyra-

mifikowanego kota w półkuli z plek-

form, jak i rozkładu. Przedstawianie

żania swej twórczej tożsamości.

si. Mysze w drewnianych ramach

powstałych wcześniej rzeczy i zja-

Autor jest absolwentem ASP we

kojarzą się z zasuszonymi motylami

wisk jest także jednym z założeń

Wrocławiu. Jeszcze na studiach wy-

z wystaw przyrodniczych. Nie od-

postmodernizmu, opierającego się

brał rzeźbę, jako główny rodzaj swojej

ważyłem się, czując wstręt, patrzeć

na swoistym recyklingu idei i stylów

działalności artystycznej. – Ale ma-

na szkło powiększające, pod którym

Paweł Zalewski (od lewej) , Adam eberhardt, Wołodymyr

artystycznych.

larstwo też mnie interesuje – powie-

eksponowane były ludzkie paznokcie.

Pawliw

Profesor Orest Hołubeć powie-

dział artysta. – Wybrałem kierunek

Przy bliższym zapoznaniu się z dzie-

dział, że zaskoczyły go komentarze

bardziej abstrakcyjny niż figuralny,

łami, dało się zauważyć, że wielkie

Na stwierdzenie Myrosława Ma-

Konstanty CzaWaga

niektórych lwowskich mediów na

choć nie mam nic przeciwko figura-

kompozycje (obawiam się nazywać

rynowycza, że przecież deklaracja o

tekst i zdjęcie

wystawę Domańskiego. Wystawione

cji. Niestety współcześni studenci

ten rodzaj sztuki obrazami) zostały

polsko-ukraińskim pojednaniu została

dzieła nie są żadną prowokacją ar-

ASP często nie potrafią namalować

wykonane z odpadków. Tak więc,

Wołodymyr Pawliw, moderator

przyjęta już dziesięć lat temu, repliko-

tystyczną, ale współczesną sztuką,

figury, ale to teraz nie jest tak ważne

brukowaną ulicę wykonano z zuży-

„Mytusy” przypomniał, że jeszcze

wał historyk dr Wasył Rasewycz: „tak,

pełna polotu, twórczej myśli i wolności

– trzeba mieć ideę w głowie – to jest

tych torebek herbacianych, starannie

ponad rok temu uczestnicy Klubu

deklaracje zostały przyjęte, zabrakło

twórczej. Artyści od dawna zadają py-

znacznie ważniejsze. Jestem jednak

ułożonych i przyklejonych jedna obok

poruszali sprawę obchodów 70.

jednak działań napełniających je tre-

tanie: kim jest człowiek i jakie jest jego

artystą jeszcze starej daty, umiem

drugiej (ciekawy byłem ile tysięcy tych

rocznicy Tragedii Wołyńskiej. Nie-

ścią. Czasem też praktyka przeczyła

miejsce w przyrodzie. Czy człowiek

malować i rysować. Ale twórcza idea

torebek artysta wykorzystał i ile czasu

stety wewnętrzna sytuacja politycz-

deklaracjom”. Jako przykład przywo-

istnieje tylko po to, żeby zostawić po

jest o wiele bardziej cenna niż malo-

zajęło mu wykonanie tego „dzieła”).

na na Ukrainie, brak wiedzy w spo-

łał postawienie w Równym pomnika

sobie góry śmieci? Człowiek, nieste-

wanie. Swoim hasłem do tej wystawy

Adama i Ewę autor wykonał z kawał-

ty, jest największym drapieżnikiem

chciałem zwrócić uwagę na to, że my

ków świńskiej skóry, włosów, włókna

łeczeństwie o tych wydarzeniach

Kłyma Sawura, dowódcy UPA – Pół-

na naszej planecie, chce całkiem

i przyroda – natura jesteśmy jak jed-

konopnego i metalowych zszywaczy.

historycznych oraz wzmocnienie

noc, bezpośrednio odpowiedzialnemu

świadomie zniszczyć wszystko wokół

no całe. Kiedy niszczymy przyrodę –

Adam jest przedstawiony niczym ze

roli nacjonalistycznej partii „Swobo-

za mordy Polaków na Wołyniu. Wska-

siebie. Żyjemy w otoczeniu recyklin-

niszczymy samych siebie.

starogreckich malowideł, zaś Ewa

da” spowodowały, że strona ukraiń-

zał też na skrajnie nacjonalistyczne

gu odpadów, szkodliwej działalności

Człowiek zasypał odpadkami

jest typem kobiety-neandertalczyka.

ska w przededniu tej daty nie jest do

nutki w przemówieniach greckokato-

samego człowieka. Właśnie to za-

całą planetę. Wygląda to tak, że już

Kompozycja pod nazwą „Wczorajsza”

niej należycie przygotowana.

lickiego arcybiskupa Igora Woźniaka

demonstrował artysta, zwrócił naszą

samego człowieka trzeba szukać

została zrobiona ze skórek kiełbasy

- Mówmy jednak o dialogu,

pod pomnikiem Bandery oraz w in-

uwagę na problem życia i śmierci,

wśród tych odpadków. Kierunki sztuki

naklejonych na karton. W odpowied-

budujmy infrastruktury dialogu na

nych miejscach publicznych.

perspektywę istnienia człowieka,

współczesnej tłumaczyli zebranym

nim momencie nastąpiło uroczyste

przyszłość – wzywał dr Adam Eber-

„Dzisiaj nie możemy już ukrywać

jako gatunku. Niestety, we Lwowie

znani historycy sztuki współczesnej

otwarcie wystawy – na salę wkroczył

hardt, politolog, znawca problematy-

faktów” – powiedział poseł Parla-

nowoczesna sztuka nie jest przyj-

Stanisława Zacharko-Łagowska z

sam artysta Tomasz Domański, który

ki wschodnioeuropejskiej, wicedyrek-

mentu Europejskiego Paweł Zalew-

mowana ze zrozumieniem jej zna-

Kielc i prof. Orest Hołubeć ze Lwo-

dźwigał na sobie duży kawał drewna.

tor Ośrodka Studiów Wschodnich w

ski. Ostrzegał przed wznoszeniem

czenia ideowego. Nasz mieszczanin

wa.

Trudno określić czy to drewno miało

Warszawie.

„muru z bólu”. Stwierdził, że nie oce-

żyje stereotypami dawnych czasów,

Stanisława Zacharko-Łagowska

symbolizować łódź, w której autor pły-

Polacy i Ukraińcy słusznie na-

nia negatywnie wszystkich członków

nie widzi i nie chce widzieć, co dzieje

powiedziała, że prezentowane kom-

nie rzeką swego życia, czy też łóżko,

rzekali na brak istytucjonalnej wy-

„Swobody” i apelował o rozpoczęcie

się w szerokim świecie, jest mało-

pozycje Tomasza Domańskiego za-

w którym odpoczywa, czy po prostu –

miany młodzieży. Zdaniem konsula

rachunku sumienia. „Kontekst chrze-

miasteczkowy i często zarozumiały.

tytułowane „Recykling program” for-

zjednoczenie autora z naturą. Ku zdu-

Mariana Orlikowskiego potrzebne

ścijański powinien dominować” – po-

malnie są abstrakcyjnymi kolażami.

Nic dziwnego, że niektórzy lwowscy

mieniu publiczności artysta napisał

jest stałe forum polsko-ukraińskie

wtarzał kilkukrotnie.

Zaznaczony jest w nich kontrast po-

twórcy odnoszą sukcesy na wysta-

kredą na podłodze: „Jestem bardziej

do spraw dotyczących trudnych

Wymiana zdań i poglądów na

między myślą artysty, a materiałem,

wach zagranicznych, ale nie chcą

drzewem niż człowiekiem”. To hasło

pytań.

temat Tragedii Wołyńskiej prawie nie

w którym tworzy on swoje dzieła. To

wystawiać swych prac we Lwowie.

trzeba było rozumieć jako… logo ca-

- Prawda zawsze będzie inna

różniła się. I choć zabrakło czasu na

Jest to bardzo przykre zjawisko.

już nie gnijące odpadki, budzące

łej wystawy, a może i całej twórczości

– zauważył Myrosław Marynowycz,

uzupełnienie niektórych wypowiedzi

Na zakończenie konsul Anna Ku-

wstręt, ale przedmiot postrzegany w

artysty, jego credo artystyczne.

wicerektor Ukraińskiego Katolickie-

obecnych uczestników Klubu „Mytu-

likowska zapowiedziała kontynuację

pozytywnych kategoriach estetycz-

Wśród wypowiedzi organiza-

projektu „Most kultury”. W najbliż-

nych. Domański dotyka tym samym

torów wystawy i historyków sztuki,

go Uniwersytetu.

sa”, pozostaje nadzieja, że debata

szym czasie do Lwowa przyjedzie

odwiecznego ludzkiego lęku przed

wyjaśniono publiczności zasady

- Prawda nie może się różnić.

będzie kontynuowana podczas kolej-

teatr z Kielc „Ecce Homo”, twórczość

unicestwieniem i równie odwieczne-

warsztatu artysty i doboru odpadków

Ona jest jedna – oponował lwowski

nych spotkań polskich i ukraińskich

którego znana jest na całym świecie.

go marzenia o trwaniu, nieśmiertel-

wyprodukowanych przez człowieka,

publicysta Antin Borkowski.

intelektualistów.