5

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16 lipca–15 sierpnia 2013 nr 13–14 (185–186)

Muzyczne epitafium

czyniają się do odkrywania i propa-

nia i odwołujących się do wartości

gowania prawdy o udziale naszych

chrześcijańskich. Do podjęcia się

wiernych w krzyżu naszego Pana

trudu stanięcia w prawdzie i wkro-

Jezusa Chrystusa.

czenia na drogę pojednania zachęca

w katedrze łuckiej

nas list rzymskokatolickie Konferen-

Na tle ostatnich konferencji na-

cji Episkopatu Ukrainy, która objęła

ukowych o tragicznych wydarzeniach

swym honorowym patronatem kon-

na Wołyniu z udziałem prawie tych

ferencję: „Żaden rachunek sumie-

„Epitafium Wołyńskie 1943” skomponowałem dla upamiętnienia tragedii Polaków na

samych polskich i ukraińskich history-

nia nie jest łatwy, a rozliczanie się

ków oraz polityków i działaczów spo-

z bolesnych a zarazem wstydliwych

Wołyniu. Być może to muzyczne epitafium pozwoli choć na chwilę ukoić ból tych, którzy

łecznych Forum Lubelskie na KUL

win przeszłości, także rodziców,

pamiętają, choć minęło już 70 lat” – powiedział kompozytor Marcin Mirowski. Jego kom-

wyróżnia różnorodność środowisk

dziadków, sąsiadów, czy dalekich

pozycję, jak również „Dolorosa Wołyń 1943” organisty i kompozytora Roberta Grudnia,

i klarowne zdefiniowanie tematów.

krewnych jest szczególnie skompli-

a także 3 Symfonię Henryka Mikołaja Góreckiego wykonano wieczorem 13 lipca w łuc-

Prof. Jacek Nowakowski z Lublina

kowane. Ale uświadomienie sobie

kiej katedrze łacińskiej z okazji 70. rocznicy Rzezi Wołyńskiej.

akcentował na kwalifikacji prawnej

grzechu i nazwanie go po imieniu

zbrodni nacjonalistów ukraińskich na

jest zawsze początkiem pojedna-

polityków i muzyka wśród ludzi kul-

sać by jednakowo nawet to słowo

Konstanty Czawaga

Wołyniu i historii śledztw prowadzo-

nia. Wymaga to pokory i wiąże się z

tury winna jednoczyć okaleczone

odebrali wszyscy. Do prawdy trzeba

tekst i zdjęcie

nych w tej sprawie przez polskie in-

pewną ofiarą, ale bez tego pojedna-

przeszłością narody” – powiedział

dorastać, trzeba dojrzeć. Społeczeń-

stytucje. Ewa Siemaszko zapropono-

nie jest niemożliwe”.

dr Jan Sęk.

stwa polskie i ukraińskie są w tym

Obecnych w świątyni wzruszyło

wała temat: „Przeciw sacrum. Specy-

z listu abp Mieczysława

Koncert pod tytułem „Epitafium

dążeniu do poznania kardynalnych

wykonanie przez autora „Dolorosa

ficzne okoliczności ludobójczych akcji

Mokrzyckiego, Przewodni-

Wołyńskie 1943” w łuckiej katedrze

podstaw społeczeństwa obywatel-

Wołyń 1943”. Robert Grudzień wyja-

św. Apostołów Piotra i Pawła za-

skiego na różnych etapach drogi.

śnił, że ten utwór został skompono-

szczycili swoją obecnością, polscy

Rzecz naturalna: Polska wybiła się

wany z okazji 65. rocznicy tragedii

dyplomaci z placówek w Kijowie,

na niepodległość wcześniej, wiosna

na Kresach II Rzeczpospolitej. „Nie

Lwowie, Winnicy i Łucku na czele z

nadziei ogarnęła Ukrainę później.

było łatwo zmierzyć się z tym tema-

ambasadorem RP na Ukrainie Hen-

I musimy to też szanować i to wi-

tem, gdyż współpracuję z Ukraińca-

rykiem Litwinem, duchowieństwo

dzieć. Trzeba też z całą otwartością

mi, ale mam też przyjaciół, którzy w

katolickie dwóch obrządków i pra-

powiedzieć, że takie rzeczy straszli-

masakrach stracili swoich krewnych

wosławni. Wśród słuchaczy było też

we, które nie powinny się zdarzyć w

– zaznaczył. – Nieraz całe rodziny.

wielu pielgrzymów z Polski.

Europie, w środku, w sercu Europy,

„Dolorosa” to hołd ich pamięci”.

Po zakończeniu „Epitafium Wo-

zdarzyły się. Tragiczniejsze może

„Epitafium Wołyńskie 1943” Marci-

łyńskiego 1943” zastępca przewod-

jak te, które były w Katyniu i jak te,

na Mirowskiego jest darem przygoto-

niczącego sekcji krajowej oświaty

które były w niejednym obozie hitle-

wanym przez filharmoników lubelskich

i wychowania NSZZ „Solidarność”

rowskim, niemieckim. Ale trzeba po-

dla mieszkającej tutaj społeczności.

Nie tylko polskiej, ale również Ukra-

ińców - sympatyków kultury polskiej,

ludzi, którzy chcą zbliżenia z Polską,

zbliżenia z Europą. Chcą po prostu

OUN-UPA”, a ks. Tadeusz Isakowicz-

czącego Konferencji Rzym-

zbliżenia między dwoma słowiań-

Zaleski przedstawił referat o Ludobój-

skokatolickiego episkopatu

skimi narodami” - powiedział dr Jan

stwie Ormian w I i II wojnie światowej.

Ukrainy do organizatorów i

Sęk, dyrektor Filharmonii im. Henry-

Ks. prof. Krzysztof Grzesiak przybliżył

uczestników konferencji na-

ka Wieniawskiego w Lublinie i prezes

poglądy polityczne duchowieństwa

ukowej

Fundacji Willa Polonia. Zaznaczył, że

prawosławnego międzywojennej Lu-

Tereny, na których rozgrywały się

projekt koncertu z udziałem Orkiestry

belszczyzny. Prof. dr hab. Andrzej

tamte tragiczne wydarzenia, należą

Filharmonii Lubelskiej pod batutą

Zięba opowiedział o postawie metro-

do metropolii lwowskiej obrządku

Wojciecha Rodka i solistki Ewy Ve-

polity Andrzeja Szeptyckiego wobec

łacińskiego i w wiernych tegoż ob-

sin z Wrocławia został zrealizowany

ideologii nacjonalizmu i akcji ludobój-

rządku było wymierzone w głównej

dzięki wsparciu konsulatu generalne-

stwa, dr Adam Kulczycki z Rzeszowa

mierze zbrodnicze działanie. Dziś,

go RP w Łucku.

mówił o Kościele greckokatolickim

kiedy po długim okresie przemilcza-

„Myślę, że idea tego koncertu

dr Jan sęk (od lewej) i dyrygent wojciech Rodek

wobec masowego ludobójstwa Po-

nia bolesnej prawdy po raz pierwszy

dojrzewała długo – mówił dalej dr Jan

laków dokonanego przez OUN-UPA

tak otwarcie mówi się o tamtych

Sęk. – Byliśmy tutaj rok temu jako fil-

Teresa Misiuk powiedziała dla Ku-

wiedzieć, że to nie narody są winne.

na Kresach Wschodnich. Materiały

wydarzeniach, pragnę wyrazić moje

harmonia, prezentując 13 Symfonię

riera: „Jestem bardzo szczęśliwa,

Ani Polacy wówczas nie mieli wła-

archiwalne i świadectwa o duchow-

gorące podziękowania Organizato-

Szostakowicza „Babij jar”. Symfonię,

że mogłam posłuchać tego kon-

snego państwa, ani własnej władzy,

nych katolickich obrządku łacińskiego

rom Konferencji. Ufam, że jej rezul-

która przełamała myślenie inteligen-

certu, szczególnie po całym dniu

ani Ukraińcy tym bardziej byli jej

zamordowanych z rąk nacjonalistów

tatem będzie pomoc w zrozumieniu

cji, zwłaszcza w bloku wschodnim,

naszej pielgrzymki do wielu miejsc

pozbawieni i struktur państwowych,

ukraińskich prezentowali ks. prof.

głębokiego sensu Cyceronowego

komunistycznym. Wówczas pokaza-

gdzie spoczywają wymordowani

i struktur rządowych. Trzeba widzieć

Józef Marecki z Krakowa i dr Wacław

stwierdzenia: „Historia magistra vi-

ła beznadziejność drogi związanej z

Polacy. Tak to jest, kiedy brakuje

konkretnych sprawców, konkretne

Szetelnicki z Legnicy. O postaciach

tae”. Tylko wówczas jednak historia

totalitaryzmem wschodnim, z totali-

słów wobec dramatu. My żyjący te-

grupy, konkretne partie polityczne,

polskich karmelitów bosych zamor-

okazuje się nauczycielką życia, kiedy

taryzmem zachodnim, upadlanie ko-

raz, po tylu latach, odwiedzający te

konkretne ideologie. I nawet po czę-

dowanych w Wiśniowcu w 1944 roku

jest stawaniem w pełnej prawdzie,

biet, upadlanie prostych ludzi i upa-

miejsca, trudno wyrazić nam słowa-

ści konkretne hierarchie duchowne.

mówił o. dr Szczepan T. Praśkiewicz

zwłaszcza wówczas gdy wymaga

dlanie przede wszystkim inteligencji.

mi nasze emocje, za to wybrzmiały

Też nie w całości.” – zauważył pre-

OCD z Lublina. Wspominano też

ona odwagi. W przeciwnym razie

Ta rzecz, z którą przyjechaliśmy rok

one na tym koncercie. Koncert był

zes Fundacji Willa Polonia.

duchownych obrządku wschodniego

może się okazać, że jest ona „magi-

temu została bardzo dobrze przyjęta.

pięknym zakończeniem dnia. Dzięki

„Musimy po prostu trzymać się

– neounitów, grekokatolików, pra-

stra mortis”.

Razem z pracownikami i władzami

niemu łatwiej nam sobie poradzić z

prawdy, jak mówił wielki człowiek

wosławnych, których zamordowano

My, chrześcijanie jesteśmy po-

konsulatu RP w Łucku szukaliśmy

wszystkimi emocjami, z tym, czego

papież-słowianin, zwiastun nadziei

podczas akcji antypolskich. Czy są

wołani do życia w miłości. Ufam

czegoś, co było by wskazane i ade-

doświadczyliśmy dzisiaj – a zaczęli-

bł. Jan Paweł II: prawda nas wyzwo-

kwatne do tego wielkiego wydarzenia

śmy o świcie od Mszy św. na jednym

oni ofiarami rzezi czy męczennikami

więc, że Konferencja, którą poprze-

li. Ale na to trzeba czasu. A myślę,

z którym mieliśmy dzisiaj. Bezmiar

z cmentarzy wołyńskich. Osobiście

że dzisiaj najwłaściwszym językiem,

za wiarę? O możliwości prowadzenia

dził udział w katedrze w Łucku we

ludzkiej tragedii, który miał miejsce

nie mam żadnych związków z trage-

który powinniśmy sobie uświadomić,

procesów beatyfikacyjnych mówił o.

Mszy św. w intencji pomordowanych

70 lat temu wbrew pozorom trudno

dią wołyńską, ale ci, którzy je mają,

który jest potrzebny, to jest język

prof. dr hab. Wiesław Bar OFMConv

na Wołyniu oraz pielgrzymka do

jest opisać słowem. Trudno jest opi-

przeżywają, to jeszcze bardziej”.

bez słów. Może cisza w wykonaniu

z Lublina. Naukowców z Ukrainy re-

miejsc męczeństwa, pozwoli odsło-

prezentowali dr Oleksandr Zajcew

nić prawdę i podzielić się nią z miło-

i dr Nazar Kiś ze Lwowa oraz dr Ołeh

ścią, także z tymi, dla których może

Papież Franciszek

Sawczuk z Łucka.

okazać się ona bolesna. Życzę

Czystki  etniczne  pozostawi-

wszystkim uczestnikom Konferencji,

ły swój ślad nie tylko na Wołyniu.

aby rzetelność badań, której doma-

o 70. rocznicy rzezi wołyńskiej

Kilka refleksji na temat kościoła a

ga się pamięć ofiar, była jednocze-

nacjonalizmu w Europie Środkowo-

śnie wyrazem czci, jaką pragniemy

Wschodniej (XIX – pocz. XX wieku)

im oddać.

Podczas spotkania papieża Fran-

spotkania z wiernymi: „Łączę się w

narodów, polskiego i ukraińskiego.

przedstawił dr Matteo Piccin z Wene-

Wyrażając organizatorom uzna-

ciszka z wiernymi na modlitwie Anioł

modlitwie z biskupami i wiernymi

Wraz z pasterzami Kościoła na

cji. O stanowisku Stolicy Apostolskiej

nie za wieloaspektowość podejmo-

Pański w rezydencji Castel Gandol-

Kościoła na Ukrainie, zgromadzony-

Ukrainie i w Polsce powierzam Bo-

wobec ludobójstw XX wieku mówił

wanej tematyki oraz międzynarodo-

fo, papież zwrócił się do uczestników

mi w katedrze w Łucku na mszy św.

żemu miłosierdziu dusze tych ofiar,

prof. dr hab. Marco Jačov z Rzymu.

wy zasięg Konferencji pragnę zapew-

uroczystości odbywających się w 70.

żałobnej, z okazji 70. rocznicy masa-

a dla obydwóch narodów proszę o

Na zakończenie konferencji zosta-

nić o wdzięczności całej metropolii

rocznicę zbrodni wołyńskiej w Łucku

kry na Wołyniu. „Czyny te, wywołane

łaskę głębokiego pojednania i poko-

ła odprawiona msza św. w kościele

lwowskiej obrządku łacińskiego za to

na Ukrainie.

przez nacjonalistyczną ideologię w

jowej przyszłości w nadziei i szczerej

św. Józefa oo. karmelitów bosych w

niezwykle pożyteczne dzieło. Z serca

14 lipca po modlitwie Anioł Pań-

czasie II wojny światowej, spowodo-

współpracy na rzecz wspólnego bu-

Lublinie.

też błogosławię wszystkim, którzy w

ski ojciec święty Franciszek zaapelo-

wały dziesiątki tysięcy ofiar śmiertel-

dowania Królestwa Bożego”.

duchu chrześcijańskiej miłości przy-

KG

wał do Polaków i Ukraińców podczas

nych i zadały ranę braterstwu dwóch

RW