3

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 15–28 października 2013 nr 19 (191)

600-lecie Unii Horodelskiej

W dniach 3–6 października na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej

w Chełmie oraz w Horodle toczyły się obrady międzynarodowej konferencji naukowej „Europa Unii. Unie poli-

tyczne w Europie Środkowo-Wschodniej: historia i tradycje” poświęcone 600. rocznicy Unii Horodelskiej i 444.

rocznicy Unii Lubelskiej. W otwarciu konferencji uczestniczył Iwan Hrycak, konsul generalny Ukrainy w Lublinie.

Podczas obrad w Chełmie 4 paź-

KoNStANty CZAWAGA

dziernika odbyła się m.in. prezentacja

tekst i zdjęcia

monografii dr. Andrzeja Wawryniuka

Unia w Horodle z 1413 r. jest jed-

o gminie Horodło. Prof. dr hab. Jurij

ną z siedmiu unii polsko-litewskich.

Makar z Uniwersytetu Narodowego

Potwierdzała wspólną politykę obu

im. Jurija Fedkowicza w Czerniow-

państw, wprowadziła instytucję od-

cach prezentował szereg wydań o

rębnego wielkiego księcia na Litwie

współpracy ukraińsko-polskiej i dą-

wybieranego przez króla Królestwa

żeniu Ukrainy do integracji z UE.

Polskiego za radą i wiedzą bojarów li-

tewskich oraz panów polskich, wspól-

Obchody w Horodle

ne sejmy i zjazdy polsko-litewskie,

Niezapomnianym  przeżyciem

urzędy wojewodów i kasztelanów na

dla uczestników konferencji były

Litwie, a litewską szlachtę katolicką

odwiedziny ziemi horodelskiej. W

zrównała z polskimi rodami.

miejscu, gdzie wszystko się zaczęło

„Unia Horodelska należy do ka-

goście weszli na kopiec. Potem był

mieni milowych, wyznaczających

apel przy odsłoniętym kilka dni temu

bieg historii w naszej części Europy –

pamiątkowym obelisku i poświęce-

napisał prezydent RP Bronisław Ko-

nie tablicy umieszczonej na nowej

morowski, który objął patronat hono-

dzwonnicy z okazji jubileuszu. Na

rowy nad konferencją. – Z satysfakcją

zakończenie obchodów 600-lecia

przyjąłem, że z okazji 600. rocznicy

Unii Horodelskiej w kościele św.

tego wydarzenia i 444. rocznicy Unii

Jacka w Horodle odprawiono mszę

Lubelskiej spotyka się na konferencji

św., w której uczestniczyli naukow-

grono znakomitych historyków z Pol-

cy polscy i ukraińscy.

ski i Ukrainy”. Wspomniał też słowa

„Dokument Unii Horodelskiej w

bł. Jana Pawła II, który wskazywał

swojej głębi wyrasta ponad wszyst-

na drogę od Unii Lubelskiej do Unii

kie znane w historii przymierza mię-

Europejskiej. „Papież Polak wpro-

dzynarodowe i jest świadectwem

wadził również do międzynarodowej

najwyższej klasy polskiego katoli-

debaty ideę „dwóch płuc Europy”:

cyzmu u schyłku średniowiecza” –

zachodniego i wschodniego. Przypo-

mówił w kazaniu ks. prof. Krzysztof

Uczestnicy konferencji przy kopcu Unii Horodelskiej

mniał, że bez uwzględnienia dorobku

Grzesiak z Katolickiego Uniwersy-

wschodniej części kontynentu jed-

Unii Horodelskiej z okazji jubileuszu

ropy Środkowo-Wschodniej ukształ-

mieszkańców Wielkiego Księstwa.

tetu Lubelskiego.

ność europejska nie będzie auten-

600.lecia tego przymierza dotyczy

towanej po Unii Lubelskiej, której

Zakładał on podwaliny braterstwa

Ponadto na terenie przykościel-

tyczna ani trwała. Ta myśl pozostaje

różnych obszarów badań i zagadnień

444 rocznica przypada także w tym

wyrastającego z chrześcijańskiej

nym otwarto wystawę przygotowa-

ciągle aktualna, zwłaszcza teraz, gdy

tematycznych. Jego zdaniem to, że

roku – powiedział prof. Osadczy.

miłości i braterstwa. Nawet jeżeli

ną przez Muzeum w Zamościu.

otwiera się perspektywa podpisania

inicjatorem konferencji „Europa Unii.

Przypomniał, że w pojęciu na-

oficjalna doktryna Kościołów nie

„Do tych bardzo ważnych uroczy-

umowy stowarzyszeniowej między

Unie polityczne w Europie Środkowo

rodów politycznych Korony i Wiel-

przewidywała aż tak daleko posu-

stości w Horodle przygotowaliśmy się

Unią Europejską a Ukrainą” – zazna-

-Wschodniej: historia i tradycje” jest

kiego Księstwa mieścili się proto-

niętej otwartości na „innowierców”,

praktycznie kilka lat – powiedział dla

czył Bronisław Komorowski.

Centrum Ucrainicum Katolickiego

plaści  współczesnych  Polaków,

a w sytuacji Kościoła katolickiego

Kuriera Dariusz Tuz, prezes Towa-

„Idziemy śladem naszych przod-

Uniwersytetu Lubelskiego Jana Paw-

Białorusinów, Litwinów, Ukraińców.

dopiero po II Soborze Watykańskim

rzystwa Miłośników Ziemi Horodel-

ków, których zjednoczeniowe dzieła

ła II nie stało się przypadkiem.

- Nie sposób pominąć także inne

wyklarowała się myśl ekumeniczna

skiej. – Współpracujemy z księdzem

były prekursorskie na tle ówczesnej

- W dominującym wątku hi-

mniejszości, które w różnych cza-

– powiedział prof. Osadczy.

proboszczem Henrykiem Krukow-

Europy – zaznaczył dalej prezydent

storyczno-politologicznym

łatwo

sach osiedlały się na tych ziemiach

Wspomniał, że niezwykle waż-

skim z parafii św. Jacka w Horodle.

RP. – Pokojowo, bez użycia przemo-

nym faktem było to, że podwaliną

Łączymy aspekt ewangelicznej mi-

cy zbudowali oni sprawny państwo-

sojuszu narodów stała się rodzina.

łości, która ukazana została w akcie

wy organizm, oparty na współpracy

– 47 rodów rycerskich przyjęły do

Unii Horodelskiej”.

kilku politycznych ośrodków, łączący

swych klejnotów rodowych bojarów

Powracając z Horodła, rozma-

wiele narodów, umożliwiający dialog

litewskich. Więzy rodzinne miały

wiamy z prof. dr hab. Ryszardem

wielu religii i kultur. Wieloetniczna

się stać rękojmią trwałości wspól-

Szczygłem z Uniwersytetu Marii Cu-

Rzeczpospolita nie była oczywiście

nego państwa, którego fundamenty

rie-Skłodowskiej w Lublinie – znanym

tworem doskonałym. Przetrwała jed-

położył 1385 r. związek małżeński

polskim specjalistą badającym dzieje

nak próbę czasu, przez stulecia sta-

Jadwigi i Jagiełły. „Unia rodzin” sta-

miast i mieszczaństwa w historii

nowiła ważny element ładu w regio-

ła się udziałem nie tylko rodzin szla-

średniowiecznej: „Polska jest w tej

nie. Wpisała się w pamięć pokoleń,

checkich pogranicza, ale i ogarnęła

chwile w Unii Europejskiej, a Ukraina

stała się inspiracją dla nowych wizji

szerokie masy ludu. Świadectwem

do przygotowuje się do wstąpienia,

politycznych, dla marzeń o „wolności

tego były liczne małżeństwa polko-

dlatego też trzeba szukać korzeni dla

waszej i naszej”. Poruszającym tego

litewskie, białoruskie, ukraińskie,

naszych wzajemnych kontaktów, a

dowodem była Manifestacja Jedno-

w ramach których wychowywano

głównym programowym celem Unii

ści Rzeczypospolitej, zorganizowana

mieszkańców tych ziem w duchu

Horodelskiej było porozumienie – za-

w 1861 roku w rocznicę Unii Horodel-

poszanowania inności językowej i

znaczył historyk. – Ale nie na zasa-

Prof. Włodzimierz Osadczy, Lublin (od lewej) i prof. Jurij

skiej. Obok Polaków i Litwinów, wzięli

religijnej. Wymownym symbolem

dzie siły tylko na zasadzie wzajem-

Makar, Czerniowce

w niej udział także Ukraińcy” – pod-

tamtych czasów były powszechnie

nego interesu i świadomej łączności

kreślił Bronisław Komorowski.

się dopatrzyć głębokich aspektów

stosowane na pograniczu praktyki

i korzystając z atmosfery tolerancji

i dlatego jej przesłanie dzisiaj dla

etycznych, wyrastających z chrze-

podwójnego świętowania świąt (wg

tworzyły wielobarwną paletę pogra-

Unii Europejskiej jest bardzo wiel-

ścijańskiej tradycji. Łączenie się

obu kalendarzy chrześcijańskich:

nicza. Wspomnieć należy Żydów,

kie. Jeżeli Unia Europejska chce ze

Ciągle kultywować

ludów odbyło w kategoriach dobro-

gregoriańskiego i juliańskiego),

Niemców, Ormian, Karaimów i in-

sobą na trwale połączyć narody, ma

wspólne dziedzictwo

Prof. dr hab. Włodzimierz Osad-

wolnego sojuszu opartego na zasa-

znajomość obu tradycji kościel-

nych – zaznaczył prof. Osadczy.

to zrobić nie tylko poprzez interesy

czy, dyrektor Centrum Ucrainicum

dach miłości. Zresztą sam Akt Unii

nych, tworzenie wspólnej prze-

Zwrócił uwagę, że akt Unii Horodel-

ekonomiczne, ale poprzez świadomą

Katolickiego Uniwersytetu Lubel-

Horodelskiej zawarty 2 października

strzeni duchowej na styku wpływów

skiej dotyczył katolickich poddanych

działalność i wybór ludzi. Żeby chcieli

skiego, który był pomysłodawcą oraz

1413 rok nazywany jest dość często

łacińsko-polskich i bizantyńsko-ru-

obu państw. – Tym niemniej już po

tutaj wspólnie jakiś cele realizować.

głównym organizatorem konferencji

„hymnem miłości”. Był to kolejny

skich – podkreślił prof. Włodzimierz

20 latach nastąpiło zrównanie w pra-

I to jest główne przesłanie Unii Ho-

powiedział, że dyskusja wokół tematu

krok do utrwalenia się cywilizacji Eu-

Osadczy.

wach katolickich i prawosławnych

rodelskiej”.