17

Polski Konsulat we Lwowie 1987–2012

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 15–28 października 2013 nr 19 (191)

NI MA JAK LWóW!…

polska placówka we Lwowie oraz jej

nego Ambasadora RP na Ukrainie

PIOTr KONOWrOCKI

działalność bywała przez gospoda-

oraz nieżyjącego już Tomasza Marka

Na placówce we Lwowie spędzi-

rzy i mieszkańców miasta nie zawsze

Leoniuka, przedwcześnie zmarłego

łem sześć i pół roku. Rozpocząłem

postrzegana pozytywnie. Wymagało

właśnie we Lwowie, dokąd przyjechał

pracę jako wicekonsul do spraw

to od nas, konsulów i wszystkich

po latach z wizytą, gdy piastował już

prawnych we wrześniu 1993 roku,

bez mała pracowników, olbrzymiego

funkcję konsula generalnego RP Ał-

a opuściłem Lwów, ukończywszy

wyczucia i zrozumienia dla trudnej

ma-Aty w Kazachstanie.

misję konsula generalnego RP w

historii. Staraliśmy się pamiętać, że

Sprawa ta absorbowała również

lutym 2000 roku. Na początku mojej

ta historia w równie bolesny sposób

mnie, najpierw jako wicekonsula do

długiej przygody ze Lwowem urząd

doświadczała zarówno żyjących Po-

spraw prawnych, a później kierow-

był Agencją Konsularną RP, liczącą

laków, jak i od wieków mieszkających

nika placówki. Byłem uczestnikiem

szesnastu pracowników, w tym czte-

tu Ukraińców.

wielu kontynuowanych przez kilka lat

rech konsulów. W maju 1994 roku

Trzeba jednakże powiedzieć, że

spotkań z władzami miasta, prowa-

ranga placówki została podniesiona

w dużym stopniu właśnie ten kontekst

dzonych z naszej strony przez Radę

do poziomu Konsulatu Generalne-

historyczny oraz związana z nim at-

Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa,

go RP (de facto podniesienia rangi

mosfera miasta były fascynujące.

z sekretarzem generalnym Andrze-

urzędu do Konsulatu generalnego

Czuło się to od razu, od pierwszych

jem Przewoźnikiem na czele – a ze

dokonano w grudniu 1993 roku, choć

strony ukraińskiej przez ówczesnego

chwil po przyjeździe. Zanurzaliśmy

uroczystości związane z tym wyda-

mera Lwowa, Wasyla Kujbidę. Były to

się w olbrzymiej dawce historii Polski,

rzeniem odbyły się dopiero w maju

bardzo trudne rozmowy. Strona ukra-

choćby tej emanującej z architek-

1994 – przyp. red.) Była to placów-

ińska nie negowała potrzeby odbu-

tury miasta, z pomników i pięknego

PIOTr KONOWrOCKI

ka nieduża, mieszcząca się w willi

dowy cmentarza, jednak chciała, aby

Cmentarza Łyczakowskiego oraz z

KONSUL GENErALNY rP WE LWOWIE

przedwojennego malarza Stanisława

rekonstrukcję ograniczyć. Aby nie

przyległego, kompletnie wtedy zde-

(1 IX 1997–29 II 2000)

Kaczor-Batowskiego. Willa została

przywracano mu dawnej monumen-

wastowanego, ale podnoszącego się

Piotr Konowrocki, urodził się 27 października 1963 roku w Otwocku. Ab-

solwent XXVI LO w Warszawie im. Henryka Jankowskiego „Kuby”, doktor

nauk humanistycznych, absolwent Wydziału Dziennikarstwa Państwowego

Uniwersytetu Moskiewskiego. Doktorat z zakresu dziennikarstwa telewizyjne-

go uzyskał w 1993 roku. W 1991 rozpoczął pracę w charakterze referenta w

Wydziale Konsularnym Ambasady RP w Moskwie. Od września 1993 wice-

konsul w Konsulacie Generalnym RP we Lwowie. W latach 1998–2000 konsul

generalny RP we Lwowie. Za jego kadencji doszło m.in. do podpisania porozu-

mienia z władzami Lwowa w sprawie odbudowy Cmentarza Orląt Lwowskich,

otwierającego drogę do rozpoczęcia przez stronę polską prac na cmentarzu,

oraz porozumienia z władzami Krzemieńca w sprawie utworzenia muzeum

Juliusza Słowackiego w zachowanym rodzinnym dworku Słowackich.

W latach 2000–2004 radca w Departamencie Europy MSZ. Zajmował

się wówczas problematyką Ukrainy i Federacji Rosyjskiej. W latach 2004–

2008 konsul generalny RP w Toronto. W latach 2008–2011 pierwszy radca

w Departamencie Konsularnym MSZ. Od lutego 2012 radca-minister, kie-

rownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Waszyngtonie.

Za działalność związaną z archiwizacją i wspomaganiem renowacji pol-

skich zabytków na Ukrainie otrzymał złoty medal „Opiekuna Miejsc Pamięci

Narodowej”, przyznany przez sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci

Walk i Męczeństwa.

Żonaty, żona Julia jest doktorem nauk humanistycznych. Mają dwoje

dzieci: Patryka i Julię.

Zwiedzanie katedry lwowskiej. Jerzy Bahr, ambasador rP w Kijowie (od lewej); Aleksander

Kwaśniewski, prezydent rP; Jerzy Janicki, pisarz; Marian Jaworski, arcybiskup diecezji

przyjacielskie relacje z prezydentem

Odbudowa jednej z najpiękniej-

lwowskiej; Andrzej Przewoźnik, sekretarz generalny rOPWiM, konsul generalny rP Piotr

Ukrainy Leonidem Kuczmą. Prezy-

szych polskich nekropolii to zasługa

Konowrocki, rok 1998. (Fotografia ze zbiorów autora wspomnień)

dent złożył kilka wizyt we Lwowie.

naszej konsekwencji w rozmowach

Podczas jednej z nich zabrał prezy-

ze stroną ukraińską. Wymagało to

wyremontowana, a faktycznie odbu-

już z ruiny, Cmentarza Orląt Lwow-

talności oraz ładunku patriotycznego,

denta Kuczmę na Cmentarz Orląt.

cierpliwości i zaangażowania wie-

dowana z ruiny, ze środków budżetu

skich. Ta atmosfera nie mogła po-

jaki bezsprzecznie w sobie – zgodnie

Na miejscu tłumaczył, co i w jaki

lu osób – przede wszystkim jed-

państwa polskiego.

zostawić obojętnym żadnego z nas,

z zamysłem młodego architekta Ru-

sposób chcielibyśmy odbudować.

nak sekretarza generalnego Rady

Moja droga od obowiązków wi-

którzy przyjeżdżaliśmy do pracy w

dolfa Indrucha – był zawierał. Przez

Wykonane na cmentarzu zdjęcie,

Ochrony Pamięci Walk i Męczeń-

cekonsula do konsula generalnego

polskim konsulacie. Czuliśmy szcze-

kilka lat negocjacji pertraktowaliśmy

gdy w jednym geście ściskają sobie

stwa, Andrzeja Przewoźnika. Tu, na

to wiele ciekawych i znaczących

gólną odpowiedzialność i poczucie

z naszymi partnerami o każdy niemal

dłonie prezydenci Polski i Ukrainy,

miejscu, we Lwowie sprawa odbu-

wydarzeń. Wszystko to, co działo

dodatkowej misji, i to niezależnie od

element cmentarza, każdy kamień,

mer Lwowa Wasyl Kujbida, minister

dowy była w tym czasie na porząd-

się we Lwowie, w czym uczestniczy-

zakresu powierzonych nam obo-

gdyż w każdym z nich władze Lwo-

Andrzej Przewoźnik (także mnie

ku każdego dnia. Wracała przy naj-

liśmy, pomagaliśmy i co inicjowali-

wiązków.

wa upatrywały symbol polskiego pa-

udało się dołączyć do tego grona)

mniej spodziewanych sytuacjach.

śmy, miało w tym czasie olbrzymie

Dość szybko spostrzegliśmy, że

nowania na tych terenach, tego zaś

obiegło polską i ukraińską prasę. W

Wymagała od kierownika placówki

znaczenie. Było ważne nie tylko dla

oto mamy okazję poznania Ukrainy,

uwieczniać nie chciały. W 1998 roku,

2005 roku odbyło się uroczyste, z

ciągłego wyjaśniania i przekonywa-

Polaków zamieszkałych w tym pięk-

kraju bardzo bliskiego, którego tak

po dziesięciogodzinnych rozmowach

udziałem prezydentów obu państw,

nia różnych środowisk do naszych

nym mieście, ale i dla odradzających

naprawdę wcale nie znamy. Również

w ratuszu, udało się wreszcie podpi-

otwarcie Cmentarza Orląt, nazywa-

zamiarów i intencji. W najgorętszym

się ukraińskich elit. Kształtowało jesz-

to było dla nas niezwykle fascynujące

sać porozumienie. Udzielono zgody

nego w Polsce również Cmenta-

okresie negocjacji sekretarz Andrzej

cze nie do końca zdefiniowane rela-

i wzbogacające. Spojrzenie na wiele

na rozpoczęcie przez stronę polską

rzem Obrońców Lwowa. Zostałem

Przewoźnik przyjeżdżał do Lwowa

cje polsko-ukraińskie w pierwszych

spraw oczami naszych gospodarzy

odbudowy Cmentarza Orląt, ustalo-

na nie zaproszony i mimo odległości

co kilka tygodni. Skrajne, nacjona-

latach nowo powstałego państwa.

dawało nam sporo do myślenia. Po-

no również zakres jego rekonstrukcji.

(pełniłem już wtedy funkcję konsu-

listycznie nastawione środowiska

Byliśmy w Konsulacie wnikliwymi ob-

magało w licznych kontaktach, nie

Porozumienie było oczywiście kom-

la generalnego RP w Toronto), nie

ukraińskie miały negatywny stosunek

serwatorami tych skomplikowanych

tylko służbowych, ale i prywatnych,

promisem. Nie udało się uzyskać

wahałem się ani chwili. Poleciałem

do naszego zaangażowania. Dały

procesów, związanych z kształto-

które siłą rzeczy zawsze się pojawia-

zgody na pełną odbudowę, polega-

do Lwowa na tę uroczystość, wzru-

temu wyraz, dewastując odnowiony

waniem się nowego państwa w tym

ją, a nawet bywają konieczne, jeśli

jącą między innymi na odtworzeniu

szającą dla mnie i dla wielu zwią-

napis na głównej płycie cmentarza, a

szczególnym dla Polaków i Ukraiń-

chce się dobrze poznać kraj, gdzie

kolumnady wokół łuku triumfalnego

zanych emocjonalnie z odbudową

także demonstrując przed budynkiem

ców miejscu. Procesów, które mia-

pracuje się i przebywa.

oraz na przywróceniu wywiezionych

ludzi. Wspominałem moje pierwsze

konsulatu. Demonstracja odbywała

ły również wiele niebezpiecznych

Jednym z najważniejszych pro-

stamtąd kamiennych figur lwów. Nie-

wizyty na tej historycznej nekropolii

się pod hasłami: „Konsul Konowrocki

wątków. Obok sympatii do Polski,

blemów w okresie mojego – ale nie

mniej trzeba przyznać, że cmentarz

w 1993 roku, jeszcze w znacznym

i Przewoźnik – won ze Lwowa!”.

państwa, które pierwsze uznało nie-

tylko mojego – pobytu we Lwowie

miał zostać w znaczącej części przy-

stopniu zdewastowanej i w wielu

Tu przypomnę ciekawą sytuację,

podległość Ukrainy, wyzwoliły one

była sprawa odbudowy Cmentarza

wrócony do stanu sprzed dewastacji

miejscach niepodobnej do cmenta-

która zdarzyła się podczas wizyty

również wiele historycznych niechęci

Orląt. Absorbowała ona bardzo po-

dokonanej przez władze radzieckie.

rza – i z radością rozglądałem się po

polskiego prezydenta we Lwowie.

i urazów, o których można było – już

ważnie wszystkich moich poprzed-

W sprawę odbudowy Cmentarza

bielejącym w słońcu, odnowionym,

Kiedy Aleksander Kwaśniewski ra-

bez komunistycznej cenzury – swo-

ników, oraz tych, z którymi miałem

Orląt zaangażował się osobiście pre-

a właściwie przywróconym do życia,

zem z prezydentem Leonidem Kucz-

bodnie mówić i pisać. Jest w tym

przyjemność pracować – konsula

zydent RP Aleksander Kwaśniewski.

polskim campo santo.

mą składali kwiaty pod pomnikiem

kontekście zupełnie zrozumiałe, że

generalnego Henryka Litwina, obec-

W tym celu wykorzystywał swoje