25

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 15–28 października 2013 nr 19 (191)

Cegła dla historyka

według niesprawdzonych danych,

Sowieccy i ukraińscy wojskowi,

w sali jadalnej i teatralnej zachować

a właściwie 39 brygada szturmowo-

się miały żeliwne kolumny. Nie jest

desantowa (jedna z największych

to koniec historii – w sierpniu 2013

w ZSRR, rozlokowana pod samą

roku zabytek został sprzedany na

granicą) i 80 Pułk lotniczy gospoda-

Historyk z wykształcenia, filozof z zamiłowania, stanisławowianin o pol-

aukcji za 2.231 tys. hrywien firmie

rzyli w zabytkowych gmachach do

skim pochodzeniu Roman Szabłowski jest kolekcjonerem starych

„Chyrów-rent-inwest”, która wiąza-

początku XXI wieku.

na jest przez wielu z przedsiębiorcą

Osobiście po raz pierwszy od-

cegieł. Po wejściu do mieszkania widzę prawdziwe muzeum. Nie ma

Andrijem Łopuszańskim, byłym kan-

wiedziłem słynny zakład w paździer-

tam jednak obrazów, wazonów czy starych rzeczy. Jest tam dużo

dydatem na deputowanego. Pozwo-

niku 2007 roku. Wówczas prywatni

lenie na prywatyzację wydała Lwow-

ochroniarze prawie pod eskortą

cegieł. Do nietypowej kolekcji i zamiłowań Romana przywykła już rodzi-

ska  Wojewódzka Administracja.

oprowadzali mnie po terenie kon-

na i przyjaciele, ale ci, którzy po raz pierwszy trafiają do jego mieszka-

Według słów mera Chyrowa Iwana

wiktu. Zdążyłem jednak obejrzeć

Gołubcia, nowi właściciele zaczęli

zabudowania z lat 80. XX w., wznie-

nia dziwią się, jak można żyć pośród cegieł?

już prace remontowe. Zadeklarowali

sione na miejscu spalonej części

odtworzenie XIX-wiecznego zabytku

gmachów i sfotografować cudem

SABINA rÓŻYCKA

i przekształcenie go w kompleks wy-

ocalałą na fasadzie starego gmachu

tekst i zdjęcie

poczynkowy dla dorosłych i dzieci.

figurę Matki Boskiej.

Na koniec warto dodać, że na

Latem 2013 roku już nie stara-

dlaczego zaczął pan ko-

starym cmentarzu przy drodze na

łem sie dostać do środka, chciałem

lekcjonować cegły – moż-

Niżankowice zachowała się wspa-

jedynie poprosić prawosławnego ka-

na przecież gromadzić coś

niała kaplica oo. jezuitów (niedawno

płana o otwarcie mi kaplicy (od 2003

mniejszego i cenniejszego?

została odnowiona) z kompozycją

roku urządzono tu cerkiew św. Miko-

- Jestem historykiem i zbierac-

„Pieta” i inskrypcją na fasadzie:

łaja Ukraińskiej Cerkwi Autokefalicz-

two od dzieciństwa jest mi bliskie.

„Deo Autem Gratias Qui Redit Nobis

nej). Jednak nie było go w domu,

Zbierałem znaczki pocztowe, mone-

Victoriam Per Dominum Nostrum

więc odszedłem z kwitkiem. Za-

ty, żołnierzyki, a nieco później płyty

Iesum Xpm [Christum – red.]” (Z

uważyłem, że od mojej pierwszej tu

Wysockiego. Cegły dla mnie – to

wdzięczności Bogu, który dał nam

wizyty kopułę wieży zamieniono na

przede wszystkim cząstka mojego

zwycięstwo przez Pana naszego

zupełnie niepasującą pseudo złotą.

miasta, produkcji, ludzi. Około dzie-

Jezusa Chrystusa). Jeszcze jeden

Na szczęście nikt nie zniszczył rene-

sięciu lat wstecz w jednym z centrów

ślad zaginionej Atlantydy…

sansowego frontonu. Oprócz tego,

sztuki współczesnej, mój przyjaciel

Igor Panczyszyn miał niewielkie

pomieszczenie, gdzie zbierał różne

starocie w tym cegły. Wiedząc o jego

zamiłowaniach też przynosiłem mu

czasem stare cegły. Pewnego razu

Igora nie było i czekając na niego

musiałem nosić te cegły. Nosiłem,

nosiłem, aż mi się to znudziło i zosta-

wiłem je w domu. Przyjrzałem im się

dokładnie… i porwał mnie ten temat.

Zresztą zbieranie cegieł ma też inne

szedł i coś sobie wybrał. Jedną cegłę

XX wieków. Najstarszy mój egzem-

wytłumaczenie – kiedyś pracowałem

przyniosłem nawet z obserwatorium

plarz ma około 200 lat. Znalazłem

w cegielni. Wprawdzie ładowałem

na Pop Iwanie. Wie pani, zbieractwo

ją w Iwano-Frankiwsku w miejscu

tylko gotowe cegły, ale od tamtego

to swego rodzaju choroba – widzę

gdzie był klasztor trynitarzy. Jest to

okresu wiem o cegle wszystko.

i chcę to mieć. Zajmując się swoim

tak zwana „palczatka”. Nie ma żad-

hobby zrozumiałem, że nie jestem

nego oznakowania, jedynie smugi od

Czy jakoś klasyfikuje pan

osamotniony. Wiele ludzi propono-

palców. Stąd jej nazwa. Kiedyś aby

dawna kaplica – obecnie cerkiew św. Mikołaja

cegły?

- Naturalnie, przeważnie według

wało, abym odsprzedał im którąś ze

cegły były gładkie zacierano je w for-

okresów produkcji. O każdej cegle,

swoich cegieł. Ale nie mam zamiaru

mach ręcznie. Opowiadano mi, że w

Ruszyła telewizja

szczególnie jeżeli ma oznakowanie,

nic sprzedawać. Cegły mają szcze-

dawnych czasach na gotową cegłę

staram się dowiedzieć jak najwięcej:

gólną energię, dodają mi sił i tworzą

miała stąpić nóżka dziecka, wtedy

gdzie mieściła się cegielnia, kto był

swoistą aurę w mieszkaniu.

cegłę uważano za szczęśliwą. Od ta-

Kuriera galicyjskiego

jej właścicielem, w jakim celu ją wy-

kiej cegły zaczynano budowę domu.

Co tygodnia cegieł przy-

palano itd. Mam setki egzemplarzy

Mam jeszcze cegły z odbitkami psich

bywa. Co ma pan zamiar z

o różnym oznakowaniu, różnych

łap. Chyba na psi urok.

nimi robić?

kolorach i wymiarach. O, proszę,

- Bardzo chciałbym zrobić mu-

Gdzie  odszukuje  pan

są cegły oznakowane „URMAN”,

zeum cegły, bo według takich zbio-

swoje eksponaty?

„TIGER”, „PATRIA”. Z takich cegieł

rów można studiować historię ar-

- Wszędzie, na ulicach, w po-

zbudowana jest stara część Iwano-

chitektury, historię miasta. A nawet

dwórkach. Kiedyś w mieście było

Frankiwska. Jest też specjalna ognio-

proces produkcji, bo stara cegła jest

wiele starych domów. Rozbierano

trwała cegła – szamotka. Wykładano

tak mocna, że trudno ją rozbić. Wy-

lub remontowano je i stamtąd bra-

nią piece i była produkowana z białej

palano ją z dobrej gliny, bez domie-

łem dużo eksponatów. Przynosili mi

szamotowej gliny. Cegły oznaczano

szek, a cały proces technologiczny

też cegły moi przyjaciele i znajomi,

nie tylko literami łacińskimi, ale też

– od suszenia do wypalania – był

który wiedzieli o moim hobby. Znajo-

i cyrylicą, np. ДЦ, МК, MKIC.

ściśle przestrzegany. Moją kolekcję

mi przywożą mi cegły z innych miast,

W swojej kolekcji mam kilkaset

mogę przekazać do muzeum histo-

dostaję cegły nawet na urodziny. Od-

cegieł. Już przestałem je liczyć. Po-

rii Stanisławowa, jeśli takie muzeum

bieram też telefony, że ktoś rozbiera

chodzą przeważnie z przełomu XIX-

powstanie.

dom czy piec i prosi, żebym przy-

Odnowiona brama

Drodzy Przyjaciele, z myślą o Was, uruchomiliśmy wyjątko-

że ogrodzenie stoi na fundamentach

starych murów obronnych. Według

wy projekt – „Kurier Galicyjski TV”. Nowe spojrze-

zasad rekonstrukcji należało prze-

W Iwano-Frankiwsku (dawn. Stanisławowie) ukończo-

nie na zwyczajne wydarzenia.

prowadzić prace archeologiczne.

Są to krótkie filmy, które pokazują najciekawsze wydarze-

no trzyletnie prace przy rekonstrukcji bramy pałacu

Dlatego okres rekonstrukcji wydłu-

żył się. Konserwatorzy podkreślają,

nia ze Lwowa i całej zachodniej Ukrainy. Zawsze obiektywne,

Potockich.

że wszystkie prace wykonywano

zawsze prawdziwe, zawsze na czasie. Niebawem zaprezentu-

niezwykle starannie.

SABINA rÓŻYCKA

jemy też cykl reportaży „Nieznana Galicja”. A także wiele innych

Za jakiś czas brama zostanie

udostępniona. Obecnie omawiana

ciekawych tematów.

Podczas odnawiania bramy wja-

jest koncepcja całościowego od-

zdowej fachowcy wzorowali się na

Subskrybujcie nasz kanał: Kurier Galicyjski na

nowienia zabytku. W planach jest

zdjęciach z lat 1903-1905. Zachowało

youtube

stworzenie na terenie pałacu ho-

się wiele elementów autentycznych.

(www.youtube.com/user/KurierGalicyjski)

telu i muzeum, w którym znajdzie

W czasie demontażu pewnych

się ekspozycja znalezisk odkry-

elementów wszystkie zostały opisa-

i pierwsi dowiadujcie się o nowych filmach.

tych podczas rekonstrukcji bramy.

Wykonawcy stwierdzili, że tech-

ne – mówi Wadym Pisnyj, kierownik

Bądźcie z nami i nie przegapcie kolejnych odcinków „Kurier

Ogólny koszt prac przy renowacji

nicznie nie było to zadanie trudne.

projektu rekonstrukcji. – W konstruk-

Galicyjski TV”. do zobaczenia na: www.kuriergalicyj-

bramy pałacowej wyniósł 600 tys.

Według Wołodymyra Marceniuka,

cji zachowało się do 60-70% au-

hrywien.

szefa firmy, która prowadziła prace,

tentycznych cegieł. Reszta została

ski.com

w czasie rekonstrukcji okazało się,

zniszczona z biegiem czasu”.

kg