28

Nasz przewodnik

30 września–14 października 2013 nr 18 (190) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Notatki z letniej podróży

Dzień 15 sierpnia, który jest świętem narodowym i kościelnym w Polsce, uroczyście świętuje się także na

rumuńskiej Bukowinie, w miejscowości o swojsko brzmiącej (jak na Rumunię) nazwie – Kaczyka. Tego dnia

przyjeżdżają tu katolicy z całej Rumunii. Wśród nich obowiązkowo Polacy z polskich wsi na rumuńskiej

Bukowinie: Pleszy, Nowego Sołońca i Pojany Mikuli. Moja droga do Kaczyki wiodła tą samą trasą, którą po-

konuję co roku: przez granicę polsko-ukraińską, Lwów, Stanisławów, Czerniowce, granicę ukraińsko-rumuń-

ską, Suczawę. Chciałoby się powiedzieć – wzdłuż rubieży dwóch nieistniejących już imperiów: CK monarchii

i Związku Sowieckiego.

„wyrozumiałości dla obcokrajowców”.

WOJCIECH JANKOWSKI

Strażnik przy bramie uniwersyteckiej

tekst i zdjęcia

nie wpuścił mnie z dziećmi do środ-

Tę podróż rozpocząłem inaczej

ka. Powiedziałem wówczas do dzieci

niż zazwyczaj. Wyjechałem nie z

głośno i artykułując każde słowo tak

Warszawy, ale z miejscowości Szpi-

wyraźnie, aby było zrozumiałe: – Nie-

kołosy, położonej nieopodal Hrubie-

stety nie wejdziemy. Na Ukrainie cza-

szowa. To tereny dawnego pogra-

sami tak bywa… – Dobra! Wchodź-

nicza polsko-ukraińskiego, gdzie

cie, ale nie rzucajcie się w oczy za

miały miejsce krwawe walki Pola-

bardzo! – usłyszeliśmy od strażnika.

ków i Ukraińców, a które przeszły

Zasadę „wyrozumiałości dla ob-

do historii m.in. za sprawą jednego

cokrajowców” sformułował przed laty

z nielicznych wypadków współpracy

mój przyjaciel, historyk z Ukrainy, gdy

AK-WiN i UPA. Wspólna akcja odbi-

wybierałem się do lwowskich bibliotek

cia więźniów zakończyła się sukce-

i w korespondencji mailowej zapyta-

sem – i Polacy, i Ukraińcy rozeszli się

łem go, czy na Ukrainie nadal obowią-

w swoim kierunku. Koniunkturalne

zuje sowiecki kult okrągłych pieczątek.

porozumienie, wymuszone zwycię-

Odpisał: „Okrągłe pieczątki są oczy-

stwem Sowietów w tej części Europy,

wiście mile widziane, ale pamiętaj o

nie mogło być jednak zalążkiem przy-

zasadzie nr 2 ukraińskiej mentalności:

szłej współpracy. Nie stanie się też

wyrozumiałości dla obcokrajowców”.

zapewne symbolem polsko-ukraiń-

O innym statusie obcokrajowców

skiej współpracy w przyszłości. Był

świadczyły przywożone z Ukrainy

to jeden z nielicznych wyjątków.

opowieści znajomych, np. dialog z

Uniwersytet w Czerniowcach

Przelano zbyt dużo krwi. Znam jed-

promu Jałta – Sudak: – Przepraszam,

nak pewnego Ukraińca, organizatora

Około północy byłem na dworcu.

Dotarliśmy do Czerniowiec i cho-

gdzie jest toaleta? – spytał polski tu-

Przejadę zatem granicę i nie

imprez muzycznych, któremu marzy

Niestety, spóźniłem się na pociąg

ciaż wiedzieliśmy, że autobus do Su-

rysta. – Za bort! – ktoś odpowiedział.

utknę gdzieś pod Włodzimierzem

się wspólny transgraniczny koncert

do Czerniowiec. Kolejny odjeżdżał

czawy odjechał o 7 rano, udaliśmy się

– Budtie sieriozny! – zganiła go pani z

Wołyńskim. Będę na trasie do Lwo-

Polaków i Ukraińców w Hrubieszo-

o 3.30. Mimo to uważałem, że to

na dworzec autobusowy Pozostawa-

obsługi rejsu. – Eta inastrancy!

wa! Okazało się, że kierowca był

Awtowokzał w Czerniowcach

wie, który nawiązywałby do wydarze-

już koniec problemów. „Co prawda

ło pojechać do Porubnego i przejść

od 24 godzin za kółkiem i odprowa-

nia sprzed lat.

spóźniłem się, ale przecież kupię bi-

granicę na piechotę lub zabrać się z

obsługuje lokalne rejsy po Buko-

dzał auto na polskich numerach na

Dostałem się do najbliższego

let na następny pociąg i dojadę bez

kimś, kto oferował kurs do Suczawy.

winie i dalsze trasy do odległych

Ukrainę, do Kamionki. Stwierdził, że

przejścia z Ukrainą: Zosin – Uści-

przeszkód” – myślałem. Nie kupiłem!

Do dworca autobusowego jedzie

miast Ukrainy. Autobus do pobliskiej

wyświadczono mi niedźwiedzią przy-

ług. Tu miała rozpocząć się samot-

Biletów do Czerniowiec już nie było.

się około 20 minut trolejbusem, ale

Suczawy odchodzi raz dziennie, o

sługę, podwożąc do Zosina, bo na

na podróż przez Ukrainę Zachodnią

Pozostała mi stara sowiecka metoda

taksówkarz zaproponował korzystną

7:10. Zaczęliśmy się więc rozglądać

Lwów jedzie się z Hrebennego. Sta-

aż do Kaczyki. Ujrzałem kolejkę,

za kursami prywatnymi poza dwor-

nęło na tym, że dojadę do Kamionki

jak zwykle długą, choć nieporówny-

cem. Ktoś mi powiedział, że takie

Buskiej, a stamtąd pojadę taksówką.

walną do tych, które widywałem w

samochody stoją koło beczki z kwa-

Zadzwonił nawet do znajomego tak-

Hrebennem. Pora dnia nie była co

sem. Kierowca chciał po 100 hrywien

sówkarza z pytaniem o cenę za kurs

prawda najbardziej optymalna na

od każdego. Propozycja nie została

do Lwowa. „180 hrywien” – odpowie-

rozpoczęcie podróży, ale miałem

przez nas przyjęta entuzjastycznie.

dział tamten. Zgodziłem się.

nadzieję, że jakoś dojadę. W końcu

Moi towarzysze podróży planowali

O stanie dróg na Ukrainie pi-

zawsze jakoś dojeżdżałem, jednak

wyjazd do Rumunii i Bułgarii i liczyli

sano już wiele. Początkowo dobra

tym razem, gdy podchodziłem do

każdy grosz.

nawierzchnia zaczęła się zmieniać,

samochodów i pytałem: „Nie zabra-

Wróciliśmy na dworzec, usie-

aż osiągnęła stan zbliżony do tarki:

dliśmy w barze, kupiliśmy biliaszi,

libyście…?”, odpowiedzi były prze-

mniej więcej 66% asfaltu, 33% dziur.

czebureki, kwas i piwo i czekaliśmy

czące. Mina mi zrzędła.

Czasami nie były to dziury, tylko je-

Zbliżał się wieczór, a nie zapo-

na połączenie z Porubnem. Leniwą

den wielki „brak asfaltu”, który roz-

wiadało się, że przekroczę granicę.

pogawędkę przy piwie nagle ktoś

lewała się po jezdni niczym ser po

Wreszcie kobieta w samochodzie z

nam przerwał: – Podobno jedziecie

zapiekance. Prędkość zmalała do

polską rejestracją zgodziła się, mimo

do Suczawy, mogę was zabrać.

10 km/h. Rozmawialiśmy, po jakimś

że na początku wydałem się jej po-

Spieszył się. Chciał 20 euro od

czasie kierowca mówił coraz mniej

Suczawa, pomnik Stefana Wielkiego

dejrzany, bo nie widziała mojego ba-

wszystkich. Pojechaliśmy. Na granicy

wyraźnie. Ukraiński, którego rozu-

gażu. Jej współpasażer był zupełnie

ujrzeliśmy coś, co dla mnie było nowo-

cenę. Czas nas gonił, zostawiliśmy

dogadywania się z konduktorem, bo

mienie nie sprawia mi zwykle kłopo-

mi niechętny, w końcu jednak po raz

ścią – mnóstwo autobusów turystycz-

za sobą centrum Czerniowiec, ratusz,

jakoś tak dziwnie bywa, że biletów co

tów, zamieniał się powoli w dziwny

kolejny okazało się, że kobiety to

nych (ukraińskie tablice, kierunek:

ulicę Olgi Kobylańskiej, uniwersytet.

prawda nie ma, ale miejsca są.

ciąg dźwięków. W końcu zmęczenie

sojuszniczki autostopowiczów. Gdy

Bułgaria). Okazuje się, że od jakiegoś

W duchu obiecywałem sobie, że w

Rozmowa na peronie skoń-

wzięło górę i kierowca zasnął! Ale co

same prowadzą samochód, boją się

czasu Bułgaria przyciąga również

drodze powrotnej pospaceruję po tym

czyła się sukcesem. Jechałem do

złego może ci się przytrafić, gdy nie

wpuścić do samochodu obcą osobę

wielu turystów z Ukrainy. Od dawna

mieście… Chociaż może uniwersytet

Czerniowiec. Nie była to już samot-

da się rozwinąć prędkości większej

i nie zatrzymują się, ale gdy jadą z

jeżdżą tam Polacy i Czesi, bo pamię-

nie był taką stratą. Uczelnia znajdu-

na podróż. Wraz ze mną była trój-

niż 10 km/h. Wpadniesz w dziurę.

mężczyzną, strach znika, czują się

tają być może jeszcze wczasy z ko-

je się w byłej siedzibie metropolity

ka turystów ze Zgorzelca, których

Jest to niemiłe, ale nie niebezpiecz-

pewniej i wtedy dochodzi do głosu

munistycznych lat. Do nich jakieś 10

Bukowiny i Dalmacji. Jest to perełka

poznałem na dworcu we Lwowie.

ne. Może stan ukraińskich dróg to

kobieca empatia. Wiedziałem już,

lat temu dołączyli Rumuni, ponieważ

architektury. Zwiedzenie jej jednak

Nad ranem na dworcu w Czer-

efekt troski władz o poprawę coraz

że przejadę na drugą stronę granicy,

ceny były niższe, a standard wyższy.

niowcach milicjanci poprosili nas o

nie jest wcale proste. Wpuszczane są

gorszej sytuacji demograficznej?

ale był to sukces połowiczny. Będę

Obecnie także wielu Ukraińcom Buł-

zabranie bagaży i nieprzebywanie

tam tylko zorganizowane wycieczki.

Redukcja wypadków drogowych do

na Wołyniu – do Lwowa to szmat

garia wydała się atrakcyjną alterna-

w głównej hali, bo do tego służy

Prawdopodobnie obejrzelibyśmy bu-

zera! Dojechaliśmy do Kamionki.

drogi. Pytałem więc dalej i wreszcie

tywą dla Krymu, gdzie warunki nie

poczekalnia. Nowość na Ukrainie,

dynek jedynie z zewnątrz.

Kierowca nie wziął nawet kopiejki, a

usłyszałem wymarzone: – Na Lwów.

zmieniają się od lat, a opłaty często

kiedyś tak nie było, ale… na wła-

Kiedyś udało mi się obejść te

ja udałem się pośpiesznie na lwowski

– Ile? – Siadaj!

są nieprzyzwoicie wysokie.

dzę nie poradzę.

ograniczenia i skorzystać z zasady

dworzec.