4

Przegląd wydarzeń

3–17 lipca 2014 nr 12 (208) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

O czeskich refleksjach

wydarzeń na Ukrainie

Po raz pierwszy od uzyskania niepodległości przez Ukrainę wydarzenia, które rozgrywały

się na kijowskim Euromajdanie od listopada 2013 roku zaczęły budzić żywe zaintereso-

wanie polityków i opinii publicznej w Czechach. W tamtejszych mediach wiele miejsca

zaczęto poświęcać nie tylko bezpośrednim relacjom z miejsc wydarzeń, ale próbowano

także, korzystając między innymi z opinii polityków czy ekspertów dokonywać analizy

sytuacji, starając się ocenić jej wpływ na dalsze losy Ukrainy i Europy. Bez wątpienia

stanowiło to istotną i pozytywną zmianę, szczególnie w porównaniu z przecież nie tak

odległymi czasami, kiedy to ogólne zainteresowanie tematyką ukraińską było nikłe,

a większość dyskusji toczyła się tylko w gronie, rzec by można, bardziej elitarnym.

który jest między innymi przewodni-

MICHAL LEBDUŠKA

czącym „Stowarzyszenia Przyjaciół

W sferze semantycznej przeja-

Rosji w Republice Czeskiej”.

wiało się to między innymi kojarze-

Dwoiste stanowisko prezentuje

niem Ukrainy wyłącznie z częścią

również rząd Republiki Czeskiej.

wielkiej Rosji. Takiej wadliwej katego-

Oficjalnie co prawda popiera dąże-

ryzacji nie przeszkadzał nawet fakt,

nia Ukraińców, czego dowód sta-

że Ukraińcy, w liczbie ponad stu ty-

nowiło wysłanie grupy lekarzy do

sięcy, stanowią przecież największą

Kijowa lub umożliwienie leczenia w

grupę obcokrajowców w Czechach.

Czechach osób poszkodowanych

Wynikało to zapewne ze zwycza-

podczas walk na Majdanie. Jednak-

jowego określania całego Związku

że z drugiej strony wprowadza w

Radzieckiego mianem właśnie Rosji,

życie zasadę „ekonomizacji” polity-

bez rozróżniania poszczególnych

ki, według której powinno się unikać

republik. Wiele problemów wynikało

zbytniej krytyki Rosji, gdyż może to

również z tego, że Czesi nie mieli

powodować negatywny wpływ na

przed II wojną światową bezpośred-

czeską gospodarkę.

niej styczności z ZSRR czy wcze-

W szerszym kontekście relacji

śniej Cesarstwem Rosyjskim, dzięki

międzynarodowych, należy z ubole-

czemu mniej było punktów zapalnych

waniem podkreślić, że takie postę-

niż na przykład w przypadku Pola-

powanie staje się w czeskiej polityce

ków. Co więcej Związek Radziecki

normą. Już w 2012 roku ówczesny

Sprawując swój urząd Miloš Ze-

złożoność i niejasność problematyki

to z niewiedzy, bądź z ignorancji,

był traktowany po 1945 roku niemal-

premier Petr Nečas oświadczył, że

man wymusił między innymi nomino-

uniemożliwia udzielenie jednoznacz-

przedstawiają absurdalny obraz

że bezkrytycznie, jako wyzwoliciel

popieranie takich postaci jak Da-

wanie na stanowisko ambasadora w

nej odpowiedzi, wymagając w zamian

sytuacji. Przykładem służy tutaj in-

spod panowania zła. Takiej postawy

lajlama oraz zespołu „Pussy Riot”,

Moskwie Vladimíra Remka, jedyne-

cierpliwego oczekiwania na dalsze

formacja z lutego 2014 roku o tym,

nie zmieniła nawet tragedia 1968

ma zły wpływ na czeski eksport. W

go czeskiego kosmonauty – bohate-

kroki podejmowane przez niego.

jakoby Lwów ogłosił niepodległość.

roku i dlatego do dzisiaj pozostała

podobnym tonie wypowiadał się też

ra ZSRR oraz byłego posła w parla-

Zmierzając powoli do końca roz-

Niemniej pomimo problemów z

pewna część społeczeństwa, która

obecny minister spraw zagranicz-

mencie europejskim z ramienia par-

ważań, warto wspomnieć o byłym

medialną otoczką zdarzeń, społe-

z nostalgią wspomina czasy komu-

nych Lubomír Zaorálek, który pod-

tii komunistycznej. Co więcej, gdy

ministrze spraw zagranicznych oraz

czeństwo potrafiło samo stanąć na

nizmu, zachowując przy tym mocno

czas wizyty w Chinach powiedział,

Majdan krwawo walczył o lepsze

kandydacie na urząd prezydenta (w

wysokości zadania, organizując się

prorosyjskie poglądy.

że Czechy w żaden sposób nie po-

jutro, prezydent Zeman nalegał na

ostatnich wyborach) Karolu Schwa-

dla wsparcia Ukrainy. W Pradze zor-

Nie jest więc przypadkiem, że

pierają dążeń niepodległościowych

zaproszenie Wiktora Janukowycza

rzenbergu. Polityk ten jest prze-

ganizowano wiele wieców poparcia,

Czechy są jedynym państwem Eu-

Tybetu. Nie trzeba dodawać, że

do Pragi (sam był na Ukrainie jesie-

wodniczącym drugiej najsilniejszej

ale także wystaw i dyskusji pane-

ropy Środkowej, w którym nadal ist-

takie słowa, jak i samo popieranie

nią 2013 roku). Na początku kryzysu

partii opozycyjnej (po komunistach)

lowych. Godnym podkreślenia jest

nieje partia komunistyczna (oficjal-

praw człowieka w państwach nie-

na Krymie krytykował również prze-

– prawicowej TOP 09. Jest także, co

również to, że po raz pierwszy bar-

na nazwa to: Komunistická strana

demokratycznych, mają minimalny

kazanie tego półwyspu Ukrainie w

bardzo istotne, kontynuatorem poli-

dzo widoczni byli Ukraińcy mieszka-

Čech a Moravy – Komunistyczna

wpływ na stosunki handlowe, co nie

1954 roku oraz oświadczył, że kraj

tycznych tradycji Václava Havla. W

jący w Czechach, którzy z oddaniem

Partia Czech i Moraw), otrzymują-

przeszkadza jednak chętnie szafo-

ten powinien stać się państwem fe-

wielu debatach prezentował on zde-

wspierali wszystko to, co mogło

ca w wyborach tradycyjnie około

wać podobną argumentacją.

deracyjnym.

cydowanie proukraińskie poglądy,

przynieść zmiany w ich ojczyźnie.

10–15% głosów. Oprócz tego ist-

Kontrowersyjną i pełną sprzecz-

Jednakże wkrótce po tym prezy-

silnie akcentując przy tym wspieranie

Charakterystycznym przykładem ta-

nieje grupa ludzi związana z byłym

ności postacią jest także czeski pre-

dent Czech zmienił poglądy, zaczy-

praw człowieka, czego dowód stano-

kich działań było zbudowanie sym-

prezydentem Václavem Klausem,

zydent Miloš Zeman. Jego poglądy

nając dla odmiany popierać obec-

wiła między innymi grudniowa wizyta

bolicznego cmentarza „Niebiańskiej

która stara się bezkrytycznie powta-

w sprawach rosyjsko-ukraińskich

ność wojsk NATO na Ukrainie w sy-

w Kijowie, która stanowiła wyraz soli-

Sotni”, który stał w Pradze przez

rzać rosyjską propagandę, dotyczą-

opisał miedzy innymi znany czeski

tuacji, gdyby znalazła się tam armia

darności z narodem ukraińskim.

kilka kwietniowych dni.

cą nie tylko spojrzenia na ogólne

komentator Jiří Macháček. Według

rosyjska. Niejako pokłosiem nowej

Reasumując, należy uznać, że

Bez wątpienia pozwala to na

sprawy międzynarodowe, ale i rolę

niego, Zeman jest od dłuższego

(?) polityki stało się również odwo-

czeska scena polityczna pod wzglę-

optymistyczne spojrzenie na budują-

Rosji i jej wpływy we współczesnym

czasu znany z bliskich kontaktów z

łanie, po raz pierwszy w kadencji,

dem wsparcia dla dążeń Ukrainy

cą się wśród Czechów „świadomość

świecie. Według Klausa Ukraina

rosyjską firmą „Lukoil”. Macháček

uczestnictwa w przygotowanych

wypada niezbyt korzystnie, szcze-

sprawy ukraińskiej”. Wielu ludzi

jest sztucznym państwem i jej ści-

zauważa również, że Putin, wkrótce

przez rosyjską ambasadę w Pradze

gólnie gdy odnosimy to do działań

przestało bowiem myśleć o Ukrainie

słe połączenie z Rosją jest zupełnie

po zwycięstwie Zemana w wyborach

uroczystościach „Dnia Zwycięstwa”.

Polski. Jednak należy podkreślić

wyłącznie pod kątem tradycyjnych

naturalne, bo Ukraina jest niczym in-

prezydenckich oficjalnie mu pogratu-

Jak co roku udał się tam natomiast

też i pewne pozytywy, jednym z nich

stereotypów, co więcej – uzyskało

nym, jak jądrem rosyjskiej państwo-

lował, podkreślając przy tym wybitne

były prezydent Václav Klaus.

jest to, że duża część społeczeń-

o niej znacznie szerszą, niż dotych-

wości. Stąd, jego zdaniem, źródłem

zasługi Zemana dla rozwoju cze-

Przytoczone, sprzeczne i nie-

stwa po raz pierwszy otrzymała tak

czas wiedzę. I fakt ten pozostanie

wszystkich konfliktów na Ukrainie

sko-rosyjskich stosunków. Na mar-

rzadko kontrowersyjne działania

wiele informacji o Ukrainie, dzięki

niezwykle istotnym osiągnięciem

jest wyłącznie Zachód, który popiera

ginesie warto dodać, że prezydent

zmuszają do zastanowienia się,

czemu bliższe stały się problemy

ukraińskiego „Euromajdanu”.

iluzje radykałów z zachodu Ukra-

Rosji wcześniej „zapomniał” wysłać

czym w perspektywie stosunków

tego kraju. Niestety wciąż pewnym

iny. W podobnym tonie wypowiadał

kondolencje, kiedy zmarł pierwszy

czesko-rosyjsko-ukraińskich  kieru-

problemem pozostaje zła praca nie-

Współpraca Jan Łapuszewski

się na przykład Jiří Vyvadil, polityk,

czeski prezydent Václav Havel.

je się prezydent Zeman? Niestety

których dziennikarzy, którzy bądź