7

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 3–17 lipca 2014 nr 12 (208)

4 lipca – pomnik niedokończony

ległości” – powiedział Poroszenko w

trakcie uroczystości.

UE i Ukraina podpisały

drugą część umowy

Przed kilkoma miesiącami podczas porządkowania papie-

stowarzyszeniowej.

27.06.2014

rów po moim ojcu trafiły mi do rąk dwa zdjęcia, które były

Około tysiąca członków

schowane głęboko w notesie pod jego okładką. Zdjęcia te

ochotniczych  batalio-

nów obrony terytorialnej „Donbas”

przedstawiały jedyny betonowy blok z pomnika, który miał

i „Ajdar” oraz przedstawicieli Maj-

danu i mieszkańców Kijowa ma-

upamiętnić w czasach sowieckich polskich profesorów

nifestowało w niedzielę w pobliżu

administracji prezydenta Ukrainy,

lwowskich uczelni pomordowanych 4 lipca 1941 roku.

żądając wprowadzenia stanu wo-

jennego. „W imieniu narodu Ukrainy

Wuleckie przechodnie spostrzegli,

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

(...) zwracamy się do pana z żąda-

że ani nawet ślad nie pozostał po

tekst

niem przerwania rozejmu, wprowa-

rusztowaniach i cokole montowa-

WACŁAW SZYMAŃSKI

dzenia stanu wojennego, wydania

nego pomnika. W tej atmosferze ze-

zdjęcie

odpowiedniej ilości broni ochotni-

rwane zostały, oczywiście, i umowy

czym batalionom i zezwolenia im

Osobiście pamiętam ten blok,

realizacji filmu o profesorach.

na podejmowanie działań w celu

na którym, spod resztek otaczają-

Mogłem do nich powrócić dopie-

zniszczenia terrorystów” – napisano

cych go desek, widoczne były po-

ro po siedmiu latach, kiedy już zain-

w oświadczeniu przyjętym na wiecu.

stacie ludzkie. Osobiście widziałem

stalowała się we Lwowie placówka

Zebrani domagali się także od prezy-

ten blok wielokrotnie, spacerując w

Polskiej Agencji Konsularnej. To wła-

denta Petra Poroszenki wypełnienia

okolicy Wzgórz Wuleckich. Niestety

śnie ona upomniała się, by powrócić

przedwyborczych zobowiązań doty-

zniwelowany teren i dwa fundamen-

do pomysłu postawienia pomnika.

czących zabezpieczenia socjalnego i

ty, na jednym z których był ustawio-

Długi czas utrzymywano, że go tam

ubezpieczenia na życie uczestników

ny ten blok, zostały zniszczone na

w ogóle nigdy nie było. Ostatecznie

operacji antyterrorystycznej przeciw

początku lat 80. XX wieku.

zgodzono się na obelisk symbolicz-

separatystom na wschodzie kraju.

W naszym domu tej tragedii nie

nie oznaczający miejsce kaźni.

Prosili ponadto, by zwrócił się do

ukrywano. Dziadek przed wojną

Dlaczego tak skromnie – wyja-

państw Unii Europejskiej o wprowa-

miał pracownię szkła laboratoryjne-

śnił to przydzielony do ekipy filmo-

dzenie kolejnego etapu sankcji wo-

go i znał wielu profesorów Lwow-

wej konsultant historyczny, którego

bec Rosji jako agresora prowadzą-

skiej Politechniki i Uniwersytetu. Na

nazwiska z litości nie przytaczam.

cego niewypowiedzianą formalnie

ich zamówienie wykonywał nawet

Otóż po pierwsze – nie wszyscy

wojnę przeciwko Ukrainie.

specjalistyczne przyrządy, służące

rozstrzelani zasłużyli sobie, by ich

Majdan domaga się

do badań naukowych. Znał wielu

upamiętniać w pomniku. Był wśród

wprowadzenia w kraju stanu

z tych, którzy zginęli w tę noc. W

nich bowiem np. Kazimierz Bartel,

wojennego. 29.06.2014

późniejszym okresie w czasie woj-

premier... faszystowskiego rządu. Po

ny serdecznym przyjacielem ojca

drugie (ta uwaga dotyczyła już nie

- Jeśli chodzi o pod-

stał się jedyny ocalały syn państwa

pomnika, a scenariusza filmu) – nie

pisanie umowy przez

Longchamps de Bérier – Jan, zwa-

byli to uczeni polscy, lecz... radziec-

Ukrainę, to najcelniej sformułował

ny w naszej rodzinie zdrobniale Ja-

cy pochodzenia polskiego, o czym

to jej minister gospodarki, Pawło

nuszkiem.

świadczy fakt, że wszyscy oni przyjęli

Szeremeta: „To przełom w naszej

Zacząłem poszukiwać jakichś

obywatelstwo ZSRR w 1939 roku.

Dopiero u Jerzego Janickiego

Z racji przygotowań do realizacji

historii; wydarzenie, które ostatecz-

materiałów źródłowych, kto był w

Prawnie i administracyjnie rzecz uj-

udało mi się odnaleźć wzmiankę o

filmu o tragedii profesorów lwow-

nie cementuje związki Ukrainy z Eu-

czasach sowieckich autorem tego po-

mując, byli to zatem uczeni radzieccy,

losach tego pomnika. Tak pisał on w

skich byłem mimowolnym bliskim

ropą” – zaznaczył Jerzy Buzek.

mnika? Kiedy zaczęto go wystawiać?

bo takie właśnie obywatelstwo mieli

1991 roku w wydaniu specjalnym ty-

świadkiem tych zawiłych losów po-

- To porozumienie zobowiązuje

Dlaczego przerwano jego realizację?

wpisane w paszporty pod koniec 39

godnika „Przekrój” w „Zawiłych dzie-

mnika. Oto, kiedy już cokół i pierw-

do przyjęcia unijnych standardów

Z tych informacji udało mi się uzyskać

roku.

jach jednego pomnika”:

sze zarysy pomnikowych postaci

praktycznie we wszystkich dzie-

datę: 1956 rok. Chyba jest to data

(…) Tryb rozumowania konsul-

„Wciąż jednak czeka Lwów na

stanęły w jarze wuleckim (a oglą-

dzinach życia gospodarczego. Tak

błędna, bo o ile pamiętam w połowie

tanta nawet dla jego zwierzchników

zapowiedziany przed jedenastu laty

dałem je na własne oczy), nastał w

naprawdę oznacza to budowę od

lat 70. jeszcze tam niczego nie było

okazał się jakby przesadny, toteż

pomnik, który poświadczałby ślady

Polsce sierpień 80 roku. Data dla

podstaw państwa prawa. Przecież

oprócz zarośli i krzaków.

konsultanta zdjęto i film doczekał

pozostawionej tu polskości, a jed-

nas tyle wymowna, by pojąć przera-

chodzi o jasne, transparentne reguły

Dlaczego sowieci zdecydowali

się wkrótce realizacji”.

nocześnie byłby dziełem obecnych

żenie ówczesnych komunistycznych

prowadzenia biznesu, wprowadzenie

się na budowę tego pomnika? Znów

Tym razem i nam udało się roz-

gospodarzy miasta. Intencje, jak

władz miasta przed zainfekowaniem

reguł uczciwej konkurencji, walkę z

z dostępnych materiałów okazało

stawić kropki nad „i” co do okresu

wymarzone dla wciąż podnoszonej

się polskimi reformami. Temat polski

monopolami, ochronę konsumen-

się, że postanowili fakt mordu na

powstania i autora sowieckiego po-

idei konieczności współżycia polsko-

tak dokładnie objęty został indek-

tów czy przyjęcie unijnych zasad w

profesorach lwowskich wykorzystać

mnika pomordowanym profesorom.

ukraińskiego.

sem tematów zakazanych, że w

bankowości. Przed Ukrainą głębo-

we własnych celach – walce z „ukra-

Idea upamiętnienia wybitnych oso-

W 1980 roku podjęto stosowną

ciągu jednej nocy rozpędzono na

kie reformy strukturalne, dotyczące

ińskim burżuaznym nacjonalizmem”.

bistości w świecie nauki przez zawi-

uchwalę, by z okazji okrągłej, bo

cztery wiatry zespół amatorskiego

m.in.  sądownictwa,  prokuratury,

W tamtych czasach szeroko mówiło

rowania polityczno-propagandowe

czterdziestej, rocznicy postawić na

teatru polskiego, zniesiono przywi-

służb mundurowych czy stworzenia

się o udziale w tej akcji batalionu

doczekała się realizacji dopiero po

Wzgórzach Wuleckich pomnik 24

lej zaproszeń dla odwiedzających

prawdziwego systemu lokalnej i re-

Nachtigal, złożonego z Ukraińców.

70 latach. Ponownie z „pewnych”

profesorów lwowskich, zamordowa-

się rodzin, nałożono embargo na

gionalnej samorządności. Ukraińców

Z opublikowanych materiałów źró-

względów nie została zrealizowana

nych w tym właśnie miejscu o świcie

polską prasę. Któregoś ranka zmie-

czekają co najmniej trzy lata wielkich

dłowych, do których dotarł ukraiński

w pełni…

4 lipca 1941 roku przez hitlerowców.

rzający do pracy przez Wzgórza

wyrzeczeń. Ich kraj jest w gorszej sy-

Memoriał wynika, że pod koniec

Przypomnijmy, że rozstrzelano tam

tuacji niż my byliśmy w 1990 roku.

1959 roku jeden z kierowników

wówczas intelektualną i naukową

Buzek o umowie z Ukra-

Prośba o przesyłanie szkiców

NKWD, Fiodor Szczerbak, rozpo-

elitę Lwowa, m.in. Tadeusza Boya-

iną: to propozycja wielkich

czął tworzenie materiałów kompro-

Żeleńskiego, profesorów: Antonie-

przemian cywilizacyjnych.

pomnika Jana III Sobieskiego

mitujących jednostkę Nachtigal. W

go Cieszyńskiego, Antoniego Ło-

Paweł Jabłoński,

jego dyrektywie mowa jest nawet o

mickiego, Tadeusza Ostrowskiego,

30.06.2014

We wrześniu 2013 roku na mię-

Polskiej Ziemi Lwowskiej, oddział w

„przygotowaniu zeznań świadków”.

Jana Greka, Romana Renckiego,

dzynarodowej konferencji naukowej

Jaworowie zwraca się do artystów-

Wiązało się to z dyskredytacją ów-

rektora UJK Romana Longchamps

korzystaj z usług

poświęconej 330. rocznicy bitwy

plastyków i rzeźbiarzy o przesyłanie

czesnego ministra ds. emigrantów

de Berier, Władysława Dobrzaniec-

pod Wiedniem, która przebiegała

szkiców przyszłego pomnika. Takie

polskich

RFN Theodora Oberlandera, który

kiego i wiele, wiele innych sław na-

w Jaworowie – mieście, gdzie król

materiały potrzebne są do wytypowa-

w swoim czasie był zastępcą do-

ukowych.

przewodników

Jan III Sobieski w swej rezydencji

nia najlepszego projektu i określenia

wódcy batalionu Nachtigal. Dopiero

Projekt pomnika powierzono

odbierał gratulacje po zwycięstwie

kosztów jego realizacji.

ze Lwowa!

ostatnio opracowana przez Dietera

znanemu rzeźbiarzowi lwowskiemu,

nad Turkami, podjęto decyzję o upa-

Schenka „Noc morderców” rozsta-

rektorowi Instytutu Sztuk Pięknych,

miętnieniu jednego z największych

Materiały prosimy nadsyłać na

Fachowe oprowadzanie po Lwowie,

wiła wszystkie kropki nad „i”. Zna-

Emanuelowi Myśko. Odtąd dzieje

władców Europy. Władze miasta

adres:

pilotowanie grup turystycznych

czy, że inicjatywa wystawienia po-

tego pomnika toczyć zaczęły się

przychylnie ustosunkowały się do

Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi

po Kresach w języku polskim

tej decyzji i określiły miejsce pod

Lwowskiej, oddział w Jaworowie

mnika pomordowanym profesorom

meandrycznie, w rytm błyskawicz-

tel.: 0-0380679447843,

przyszły pomnik.

ul. Makoweja 7/6

nie mogła powstać wcześniej. Nic

nie zmieniających się historycznych

0-380677477329, 0-380676750662,

Za  pośrednictwem  „Kuriera

prezes Zofia Michniewicz

nie działo się wtedy bez dyrektywy

wydarzeń. Raz był pomnik, to znów

0-380504304511, 0-380504307007,

Galicyjskiego” Towarzystwo Kultury

tel. kom.: +380 674 792 946

„partii i rządu”.

go nie było.

0-380509494445, 0-380987175971