10

Przegląd wydarzeń

3–17 lipca 2014 nr 12 (208) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Święty patron Lwowa – Jan z Dukli

28 czerwca we Lwowie obchodzono uroczystość 600. rocznicy urodzin św. Jana

z Dukli, patrona Lwowa. Uroczystość rozpoczęła adoracja relikwii w kościele p.w.

św. Andrzeja, dawnym bernardynów, w którym obecnie urzędują bazylianie.

Odprawiono uroczystą mszę św., po której relikwiarz z procesją przeniesiono do

katedry, gdzie odmówiony został akt oddania się w opiekę św. Janowi z Dukli.

sję po wałach miejskich, czym dodał

ALINA WOZIJAN

otuchy mieszczaństwu, a atak został

odparty. Odtąd nazywać go zaczęto

Przewodniczył uroczystościom

„gromem na bisurmanów”. Pamięta-

metropolita lwowski abp Mieczysław

no na pewno o tym we Lwowie, więc

Mokrzycki, kazanie wygłosił ordy-

wiara lwowian jeszcze dwukrotnie

nariusz kijowsko-żytomierski abp

za pośrednictwem św. Jana z Dukli

Piotr Malczuk. Abp Malczuk zaak-

pomogła obronić swoje miasto – w

centował, że Jan z Dukli 21 lat swego

1648 i w 1672.

zakonnego życia spędził we Lwo-

Tak oto opisał ukazanie się po-

wie. Poświęcił go posłudze chorym

staci Jana z Dukli nad Lwowem w

i grzesznikom, właśnie we Lwowie.

1648 roku wybitny historyk Ludwik

Nie patrzył, jakiej narodowości czy

Kubala w wydanej po raz pierwszy

jakiej wiary był potrzebujący. „Bo nie

w 1896 roku i kilkakrotnie wznawia-

ma już Greka ani Żyda, jest Duch

nej monografii „Oblężenie Lwowa w

Chrystusowy, który odradza świat

roku 1648”:

do nowego życia. Tę piękną świąty-

„… Już pierwsze oddziały kozac-

nię ojcowie bernardyni tworzyli na-

kie z okrzykiem: „Nute, mołojci, nute!”

tchnieni Duchem Świętym, tworzyli

rzuciły się ku wałom, kiedy jakby na

na potrzeby całego Lwowa. Jacy

dany znak, niewiadomo z jakiego po-

szczęśliwi są lwowianie, że mają ta-

wodu, atak na całej linji został wstrzy-

kiego świętego patrona w niebie”.

many, Kozacy rozpoczęli odwrót.

Na uroczystości do Lwowa przy-

Ten niespodziewany odwrót nie-

byli zakonnicy ze wszystkich klasz-

przyjaciela, a z nim ocalenie miasta,

torów franciszkańskich i bernardyń-

Procesja z relikwiami św. Jana z Dukli

przypisywano cudowi. Opowiadano,

skich Ukrainy i Polski. Przybyli też

że Chmielnicki i Tuhaj-bej ujrzeli w

(Córeczka pani Bałabanowej, staro-

goście z sąsiedniego województwa

mało. Urodził się w Dukli, za datę

święcenia kapłańskie. Swoją poboż-

chmurach wieczornych nad klasz-

ściny trembowelskiej, utopiwszy się

– z Dukli, Przeworska, Rzeszowa.

urodzenia ogólnie przyjęto rok 1414.

nością i innymi zaletami zwracał na

torem bernardynów postać zakon-

w rzece i przestając oddychać, wy-

Marszałek województwa podkar-

Jego rodzice byli mieszczanami, hi-

siebie uwagę i został wybrany kilka

nika, klęczącego z wzniesionemi

płynęła i siłą modlitwy ożyła. 1551).

packiego Władysław Ortyl powie-

storia nie podaje ich imion i nazwisk.

razy gwardianem, między innymi

rękami, i, widokiem tym przestra-

Zwykli ludzie, ze swoimi ludzkimi

dział: „Byłem na uroczystościach

Milczy również o tym, gdzie pobierał

w Krośnie i we Lwowie. Był także

szeni, dali znak do odwrotu. OO.

tragediami, zmartwieniami, choroba-

w Dukli, a dalej za świętym Janem

nauki i jak spędził lata młodzieńcze.

kustoszem w kustodii ruskiej, która

Bernardyni uznali, że to był bł. Jan z

mi. Zwykli, tacy jak my, zamieszkują-

podążyłem dzisiaj do Lwowa. We

Jan zapewne ukończył szkołę para-

należała do najważniejszych. Spra-

Dukli; to też po opuszczeniu Lwowa

cy to samo miasto nieco wcześniej.

wspaniałej procesji z relikwiami św.

fialną, a tradycja przypisuje mu na-

wował też inne urzędy zakonne, peł-

przez Kozaków, całe miasto udało

Pozostawili nam pamiątki swojej wia-

Jana z Dukli każdy miał chwilę dla

wet studia akademickie.

nił funkcję spowiednika i kaznodziei.

się do grobu jego z procesją, zło-

ry w możliwość doznania cudu. Pa-

refleksji, dla zadumy. Cieszymy się,

W młodości Jan, poszukując

Urzeczony surowością obyczajów

żyło tamże koronę, a w następnym

trząc w przestrzeń wieków możemy

że spotykamy tu miejscowych Pola-

większej więzi z Bogiem, obrał pu-

nowo powstałej gałęzi obserwanc-

roku wystawiło przed kościołem

stwierdzać, iż jakie by zmiany nie

ków, ale się martwimy, że tak mało

stelniczy tryb życia, co zresztą w

kiej, zwanej bernardynami zmienił

bernardynów kolumnę, która do

następowały w ludzkim społeczeń-

jest pielgrzymów i turystów. Święty

tamtych czasach było też bardzo

zakon.

dziś dnia istnieje. Na szczycie tejże

stwie, zawsze człowiek pozostaje

Jan z Dukli dokonywał cudów poko-

powszechne. Kilka lat pustelniczych

W 1463 roku Jan był już w klasz-

znajduje się postać Jana z Dukli w

słaby i niepewny swej przyszłości,

jowych, módlmy się więc do niego o

poszukiwań przekonało Jana o

torze bernardynów we Lwowie, gdzie

takiej postawie, jak go wówczas w

zawsze będzie potrzebował stałe-

wstawiennictwo w przywróceniu po-

słuszności wyboru życia zakonne-

przez swą nieprzeciętną świątobli-

chmurach widziano, a w środku ko-

koju i normalizacji życia na Ukrainie

lumny napis: «Miasto Lwów za przy-

i na świecie”.

czyną Jana z Dukli 1648 cudownie

**

uwolnione od oblężenia Bohdana

W prezbiterium kościoła p.w.

Chmielnickiego i Tohaja-beja, cha-

św. Andrzeja we Lwowie oglądać

na tatarskiego (sic), pomnik ten wy-

możemy 90 drewnianych tabliczek

stawiło 1649Č”.

wotywnych, na których, z krótkimi

Od tego czasu jeszcze jednym

opisami po łacinie, namalowane są

wizerunkiem św. Jana z Dukli w

sceny uzdrowień, wskrzeszeń i in-

ikonografii staje się przedstawie-

nych doznanych cudów. Ofiarowywali

nie świętego w pozie modlitewnej,

te tabliczki wierni od początku XVI do

z wzniesionymi ku górze rękoma

końca XVIII w.

i twarzą, klęczącego na chmurce.

GABRIEL SPECTABILIS VOLFANGI

Tak właśnie był przedstawiony na

BERNARDI WOLBORNETTI CON-

kolumnie na placu Bernardyńskim.

SULIS LEOP[OLIENSIS] FILIUS,

Figurka została zniszczona po woj-

BIENNIO MORBO AFFLICTUS CO-

nie, obecnie kościół katolicki podjął

NVALUIT. 1505 (Gabriel, syn godne-

starania o umieszczenie na kolumnie

go Wolfganga Bernarda Wolbornet-

repliki figurki, ale mimo starań, aby w

tiego, rajcy lwowskiego, chorujący

roku jubileuszu Jan z Dukli wrócił na

przez dwa lata, wyzdrowiał. 1505).

swoje miejsce, kolumna pozostaje

ANNA  VIDUA  LEOP[OLIENSIS]

Objawienie św. Jana z Dukli w czasie oblężenia Lwowa w 1648 roku, pocz. XVIII wieku.

pusta. Powodem podawanym przez

EX MORBO ENORMEM HABENS

Obraz olejny z Muzeum prowincji ojców bernardynów w Leżajsku

władze są niedopełnione formalności

MAXILLAM & OCULUM OBFUSCA-

go. Ikonograficznie najczęściej św.

wość, pokorę, mądrość i gorliwość

prawne.

go wsparcia sił wyższych. Nasze

TUM, CURATUR. 1506 (Wdowa

Jan przedstawiany jest w pozie

cieszył się wśród braci i mieszkań-

Pod koniec życia stracił wzrok

codzienne życie obfituje w cuda,

Anna, lwowianka, przez chorobę ma-

modlitewnej, gdy wśród chmur ob-

ców wielką powagą. We Lwowie

i cierpiał z powodu owrzodzenia

tylko nie zawsze je zauważamy. Cud

jąca zbyt wielką szczękę i zmętniałe

jawia się mu Matka Boska z Dzie-

zasłynął jako wielki kaznodzieja i

nóg. Nadal jednak prowadził życie

właściwie jest rzeczą powszechną,

oko, dochodzi do zdrowia. 1506).

ciątkiem, która – jak głosi tradycja

spowiednik, przy tym nadal pełnił w

ascetyczne, wykonywał po dawne-

każdy z nas doznaje cudów nieraz,

ILLUSTRIS DOMINAE BALABA-

– wskazała mu życie zakonne.

klasztorze najprostsze posługi: przy

mu obowiązki zakonne, budując bra-

tylko nie zawsze je zauważamy. I pro-

NOWA CAPITANEAE TREBOULIE-

Wybrał franciszkanów konwentual-

kuchni i w ogrodzie. W roku 1474

ci nieustanną modlitwą i kapłańską

simy. Prosimy o cud świętego Jana z

N[SIS] FILIOLA, IN FLUMINE SUB-

nych w Krośnie. Tu, po skończeniu

podczas oblężenia Lwowa przez Ta-

gorliwością. Zmarł we Lwowie 29 IX

Dukli.

MERSA & SUFFOCATA, ENATAUIT

studiów teologicznych, otrzymał

tarów, Jan urządził uroczystą proce-

1484 roku w opinii świętości.

O życiu świętego wiemy bardzo

& PER VOTUM REVIXIT. 1551.