13

nr 6 (394) | 31.03.­13.04.2022

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

alternatywnych

instytu-

Porównując z latami 1990., znacznie

Widzę to tak: Ukraina stanie się

odczuwamy to na ulicach, gdzie

trzeba tym ludziom pomóc, bo zna-

cji. Jaki cel stawial sobie Pan

poszerzyly się możliwości wydaw-

wielkim placem inwestycyjnym.

uchodźcy rozmawiają glównie po ro-

leźli się w trudnej sytuacji, w biedzie.

z przyjaciólmi przy tworzeniu

nicze. Jeżeli wówczas bylo 2­3 wy-

Wplyną tu olbrzymie pieniądze, dla-

syjsku. Na początku lat 2000. mia-

Żaden inny kraj nie wziąl na siebie

tego miejsca?

dawnictwa, zajmujące się aktualną

tego Ukraińcy będą wracać, bo place

sto stalo się jednolitym pod wzglę-

tak wiele i nie przyjąl takiej liczby

literaturą ukraińską, dziś mamy ta-

będą tu wyższe niż w innych krajach

dem języka ukraińskiego. I jest to

uchodźców, jak Polska. Można tu od-

Jest nas trzech wspólwlaścicieli, któ-

kich dziesiątki lub setki. Mlody au-

Unii. Naturalnie może być i gorszy

naturalne, że pojawili się wówczas

czuwać jedynie wielką wdzięczność

rzy zainwestowali w ten lokal. To Ro-

tor może latwo odnaleźć swoja niszę.

scenariusz, gdy wolne miejsca pracy

autorzy ukraińscy. Gdy wzrastasz

i cieszyć się z tego, że nasze stosunki

styslaw Szpuk, który przyklada się

Iwanofrankiwskie wydawnictwo

zapelniać będą uchodźcy z krajów

w środowisku ukraińskim, to w tym

ocieplily się. Obecnie jest wiele czy-

najbardziej do funkcjonowania ,,Wa-

,,Lilea-NW" wówczas dzialalo pelną

trzeciego świata: Bangladeszu, Paki-

języku tworzysz, czując się jak ryba

sto ludzkiego ciepla i nikt nie zatrze

gabundo", Aleksander Kowtun i ja.

mocą. Obecnie z rozwojem rynku po-

stanu czy Wietnamu ­ takie są prawa

w wodzie. Możliwe, że taki jest jesz-

w pamięci jak wiele pomocy Polska

Nie mieliśmy jakiegoś precyzyjnego

jawil się książkowy marketing, zo-

zglobalizowanego państwa. Musimy

cze Tarnopol. Sytuacja we Lwowie już

okazala Ukrainie. Ukraińcy nigdy

planu dzialania. Zaczęliśmy od tego,

rientowany na masowego czytelnika

z tym żyć i przyjąć tę realność. Mowa

jest bardziej zlożona, polifoniczna.

tego nie zapomną. Chodzi o to, aby-

że chcieliśmy mieć takie miejsce.

i drukowane są popularne gatunki.

tu nie tylko o roboczych rękach, ale

Wydaje mi się, że zaszlo tu zjawisko

śmy nie zatracili tego stosunku do

Postanowiliśmy być otwarci: niech

Można teraz uprawiać dowolne ga-

glównie o mózgach. Jednak dzię-

,,indukcji", gdy zjawi się ktoś jeden,

Polaków i nadal podtrzymywali tę

zwraca się do nas każdy, będziemy

tunki literatury ­ wszyscy są wolni

ki sieci można pracować zdalnie i to

przyciąga on innych ­ pojawiają się

atmosferę, którą, niestety, musiala

zapraszać i nikogo nie będziemy wy-

w wyborze rodzajów twórczości. Na-

też trzeba wykorzystać. Ludzi będzie

inni, których on ,,naladowuje". Ponie-

wywolać dopiero wojna.

praszać. Takie podejście zadzialalo.

turalnie, nastąpil ilościowy wzrost

przyciągać aura państwa-zwycięz-

waż miasto jest stosunkowo niewiel-

Niedawno uslyszalem o interesują-

,,Wagabundo" stalo się tym przykla-

autorów różnych gatunków: nazw,

cy. W każdym razie zwyciężymy i ten

kie, więc i kontakty międzyludzkie

cych zmianach w życiu kulturalnym

dem, gdzie naszą niezależność może

nazwisk autorów, nakladów itd.

minus przeksztalcimy na plus.

są bardziej ścisle i pracuje to szybciej.

Polski. W tym roku w Krakowie na

zabrać chyba jedynie okupant. To

Dla mlodych twórców znacze-

wielkim festiwalu sztuki ma miej-

rozwiązalo nam ręce i w ciągu trzech

Dlaczego Iwano-Frankiwsk ma

Co chcialby Pan przekazać czy-

nie mają stale kontakty z autorami

sce ukraiński przeklad obok angiel-

lat umocniliśmy się w świadomości

tak wielu pisarzy w porówna-

telnikom Kuriera Galicyjskiego

zza granicy, wyjazdy, obcowanie

skiego. Myślę, że będzie wiele ta-

miasta, nawet pomimo pandemii. Te-

niu z innymi miastami?

i jego czytelnikom w Polsce?

z kolegami.

kich pozytywnych zmian. Obecnie

raz mamy trudne czasy, ale ludzie tu

Mialem taką teorię w czasach Feno-

Odkąd Polska otworzyla swój rynek

jest to stosunek nie jak do emigran-

lgną, przynoszą swoje idee. Wydaje

Ukraina traci swoją ludność

menu, w latach 90. XX w. Dzieje się

na swego największego sąsiada, Po-

tów zarobkowych, ale jak do dużej

mi się, że jest to miejsce żywe i bardzo

z powodu uchodźctwa. Jak tę

tak glównie dzięki językowi ukra-

lacy nie musieli przyzwyczajać się do

wspólnoty.

potrzebne. Mieliśmy pomysl jakiejś

sytuację zmienić na plus?

ińskiemu, który tu funkcjonuje zu-

Ukraińców. Z pewnością ten naplyw

restauracyjki, powiązanie jej z kul-

,,Wagabundo"

w

Iwano-

Myślę, że nie jest to sytuacja nie-

pelnie naturalnie. Możliwe, że po

uchodźców zmieni mentalność Po-

turą, ale ostatecznie go odrzuciliśmy.

-Frankiwsku stalo się już

odwracalna. Jestem pewien, że po

wojnie znajdziemy się w innym mie-

laków. Jeżeli wcześniej patrzono na

Nie wiążemy ,,Wagabundo" z bizne-

nieoficjalnym

ośrodkiem

zwycięstwie nastąpi wielki powrót.

ście pod względem języka. Obecnie

nich, jak na silę roboczą, to obecnie

sem i to tlumaczy jego sukces.

Ukraińcom determinacji

O. Aleksander Lytwyniuk OFMConv: Ukraina będzie miejscem,

gdzie ludzie będą odnawiać swoją ludzką godność

nie brakuje

Miesiąc temu w podkijowskim

Boryspolu lądowaly samoloty

Rozmowa

z calego świata. Znajduje się

jest dystrybucja w gląb kraju, zgod-

z BARTOSZEM CICHOCKIM,

tam największy ukraiński port

nie z zapotrzebowaniem ustalanym

ambasadorem RP w Kijowie.

lotniczy. Teraz miasto jest

przez stronę ukraińską. Ostatnio

prawie puste. Jednak swoją

przyjechali do nas wolontariusze ze

dzialalność duszpasterską

Jak obecnie wygląda sytuacja

Świnoujścia z pomocą medyczną do

w mieście nadal kontynuują

w stolicy Ukrainy? Wiemy, że

dziecięcego szpitala onkologiczne-

ojcowie franciszkanie.

wojska ukraińskie wypiera-

go. Mówili nam, że w miastach, które

Jak po rosyjskim ataku

ją Rosjan z obwodu kijowskie-

mijali ­ np. Biala Cerkiew, Fastów, nie

zmienilo się życie mieszkańców

go. Czy w tej części miasta,

brakuje zaopatrzenia w żywność czy

Boryspola, opowiedzial

w której Pan się znajduje, jest

w medykamenty. Ale paradoksalnie

o. ALEKSANDER LYTWYNIUK

bezpiecznie?

np. w Równem, mieście polożonym

OFMConv z parafii pw.

Kijów to bardzo duże miasto. Często

bardziej na zachód od Kijowa, jest

Przemienienia Pańskiego.

o potężnych uderzeniach rakieto-

dużo gorzej.

Rozmawiala z nim

wych dowiaduję się po fakcie, z te-

KARINA WYSOCZAŃSKA.

W Kijowie jest relatywnie le-

lewizji. W bezpośrednim otoczeniu

piej niż na wschodzie kraju, ale

ambasady nie slyszalem w ostatnim

to chyba nie oznacza, że tej po-

Rosyjscy okupanci wystrze-

Jakie  są

nastroje

wśród

czasie eksplozji. Intensywne, ale

miast. Dawaliśmy im nocleg, jedze-

mocy nie potrzeba?

lili na Boryspol trzy pociski:

parafian?

nieregularne walki toczą się na za-

nie i wyprawialiśmy dalej na zachód.

dwa zostaly zestrzelone, trze-

chodnich przedmieściach miasta,

Bez kolejnych dostaw, np. takich

Nasi ojcowie franciszkanie w klasz-

Nastroje wśród

ci uderzyl w jednostkę woj-

rosyjskie rakiety sięgają dzielnic

jak z KPRM, zapasy miasta skoń-

torach polożonych bardziej na zachód

parafian są

skową. Jaka jest teraz sytuacja

Swiatoszyno czy Niwki. Zaczęlo plo-

czylyby się bardzo szybko. Ki-

przyjmują uchodźców. Dają im chwi-

w mieście?

nąć jedno z wysypisk śmieci ­ po-

jów jest dziś miastem wyludnio-

lę odetchnąć. Droga, którą kiedyś po-

zdecydowanie bojowe.

wietrze w Kijowie przez krótki czas

nym. Ponad polowa czy nawet trzy

W Boryspolu sytuacja jest mniej

konywano w parę godzin, teraz trwa

Ludzie udzielają

bylo nieznośne. Oficjalne źródla po-

czwarte mieszkańców wyjecha-

kilka dni. Więc żeby wyruszyć dalej

więcej spokojna. Jesteśmy bardzo

się w mieście dla

dają, że udalo się odepchnąć Rosjan

lo, więc nie ma już takiego dużego

w bezpieczne miejsce, potrzebują na-

blisko linii frontu, ale nasi obrońcy

wspólnego dobra,

ze wschodnich przedmieść miasta.

zapotrzebowania. Niemniej przed

dzialają wspaniale i bronią miasto

brać sil.

dzialają w obronie

Na zachód od Kijowa: w Irpieniu, Ho-

aptekami, tymi nielicznymi, któ-

od zagrożeń. Często slychać alarmy

terytorialnej.

Obecnie wiele ukraińskich

stomelu, Borodziance, udalo się na-

re funkcjonują, stale widać kolejki

powietrzne. Nadal prowadzimy dzia-

miast jest zniszczonych, lu-

tomiast otoczyć Rosjan. Można więc

kilkunastu, kilkudziesięciu osób.

lalność duszpasterską. Odprawiamy

Parafia czym może

dzie doznali tyle bólu. Jak Oj-

powiedzieć, że w centralnej części

Lekarstwa są, jednak w niedo-

msze święte. Oczywiście jest zmie-

pomaga naszym

ciec myśli, jaka jest przyszlość

państwa jest spokój. Trzeba jednak

statecznej ilości punktów. Sklepy

niony porządek nabożeństw z powo-

obrońcom. Gotujemy

Ukrainy?

pamiętać, że w takich miastach, jak

również są otwarte. Oczywiście,

du godziny policyjnej. Trochę mniej

jedzenie i dostarczamy

Charków, Czernihów, Mariupol sy-

wybór towarów jest dużo skrom-

jest ludzi, ponieważ wiele osób wy-

Myślę, że po zwycięstwie Ukraina

pomoc humanitarną

tuacja jest zupelnie inna. Jeśli w naj-

niejszy niż przed wojną. Czasem

jechalo z miasta. Przeważnie byly to

będzie rzeczywiście takim miejscem,

żolnierzom i osobom

bliższym czasie nie uda się tam do-

spóźniają się dostawy chleba czy

matki z dziećmi. Owszem, slusznie,

dokąd wielu będzie chcialo przyjechać,

potrzebującym.

starczyć pomocy żywnościowej,

warzyw. Wszystko zależy od bie-

że dzieci powywozili, nie jest to teraz

by dotknąć tych miejsc, które zaznaly

medycznej, to zacznie się tam robić

żącej sytuacji, od tego, czy noc

tak wielkiego cierpienia, ale też obu-

bezpieczne miejsce dla nich.

Czego

teraz

najbardziej

katastrofalnie. Pomoc humanitarna

byla spokojna, czy nie. Na stacjach

dzily ducha wolności.

W jaki sposób pomagacie teraz

potrzebujecie?

do tych miejsc jest blokowana przez

benzynowych także nie zawsze

Ukraina będzie

swoim wiernym?

Rosjan.

jest pelen wybór paliwa. Bywa, że

Potrzebujemy suchego prowiantu,

miejscem, gdzie ludzie

jest tylko olej napędowy lub jedy-

Gdziekolwiek jesteśmy, i jakie są

kaszy, konserw. Oczywiście środki

A jak jest z dostarczaniem żyw-

nie benzyna. Jeszcze dwa tygodnie

warunki ­ w takich pracujemy. Tu-

medyczne, opatrunkowe, przeciwza-

będą odnawiać swoją

ności do Kijowa?

temu jedna z sieci wydawala talony

taj naprawdę ludzie potrzebują na-

palne. Nasze wojsko wciąż potrzebu-

ludzką godność.

Zgodnie z szacunkami KPRM z Pol-

na paliwo. Można bylo zatankować

szej obecności, wzmocnienia. Bo

je różnych rzeczy, których żolnierze

Czeka nas wspaniala

ski wjechalo na Ukrainę już ponad

tylko określoną jego ilość. Widocz-

ręce są gotowe do pracy, ale jeszcze

używają na co dzień: bielizna, kari-

przyszlość.

2500 tirów. Są to dary pochodzące

nie byly klopoty z dostawą. Dziś już

potrzeba ducha. Ludzie wychowa-

maty, śpiwory.

zarówno od urzędów centralnych,

nie ma talonów, ale zdarzają się sy-

ni w chrześcijańskim środowisku,

Czy wielu uchodźców przyby-

Dziękuję za rozmowę. I na ko-

samorządów, wojewodów, jak i pry-

tuacje w sklepach spożywczych, że

pytają jak to jest z wojną, z zabiciem

wa do miasta?

niec chcę pożegnać się fran-

watnych osób. Ta pomoc przekazy-

przyjmowane są platności wylącz-

wrogów, z przebaczeniem. Pomaga-

ciszkańskim pozdrowieniem

wana jest stale. Zazwyczaj transpor-

nie kartą. Wlaściciele sklepów nie

Nasza parafia jest przyfrontowa, lu-

my im odnaleźć się w tym wszyst-

,,Pokój i Dobro".

ty docierają na granicę lub do Lwowa,

chcą gromadzić gotówki w kasach.

kim, żeby nie tylko nie stracili swo-

dzie stąd raczej wyjeżdżają. Kiedy

albo do innej miejscowości przy-

jeszcze bylo w miarę spokojnie, przy-

Zawsze i wszędzie.

jej wiary, ale wzmocnili się nowym

granicznej. I stamtąd prowadzona

jeżdżali do nas uchodźcy z innych

doświadczeniem.

ŹRÓDLO: NASZDZIENNIK.PL