18
nr 6 (394) | 31.03.13.04.2022
Wspomnienia
www.kuriergalicyjski.com
Lwowski okres kardynala Mariana Franciszka Jaworskiego
Kościól rzymskokatolicki we Lwowie w latach 19451991 (cz. 3)
się, że rozejdzie się wiadomość
przyjechal relacjonowal o.
MARIAN SKOWYRA
nie tylko o zamknięciu kościo-
Karaś. Co się stalo? Drakowa
Kościól pw. św. Marii
la, ale o jawnej walce z religią.
powiedziala, że poważnie za-
Magdaleny
Ta wiadomość będzie powta-
chorowal. Ja na to: na pewno nic
rzana nie tylko we Lwowie, ale
Od 1946 roku proboszczem
groźnego, poleży parę dni, jak
i w Polsce.
kościola św. Marii Magdaleny
już nieraz bylo, wstanie i przyj-
Ostatecznie od 1962 roku
byl wspomniany emerytowany
dzie do kościola. O, nie ojcze.
we Lwowie pozostalo zaledwie
kapelan wojska polskiego ks.
On już nie wyjdzie z tej choro-
dwie czynne świątynie: św.
plk Zygmunt Truszkowski. Od
by, on umrze. I rzeczywiście, we
Antoniego i katedra. Ostatnia
5 maja 1949 roku, bez pisem-
wtorek, 6 listopada 1949 roku
większa uroczystość w koście-
nej rejestracji, jedynie na pod-
w przeddzień rocznicy rewo-
le św. Marii Magdaleny odbyla
stawie ustnej zgody podjąl się
lucji październikowej, zmarl".
się 30 czerwca 1962 roku, kie-
tutaj duszpasterstwa wygna-
Mszę św. pogrzebową w ko-
dy świętowano zloty jubileusz
ny z Mościsk redemptorysta
ściele św. Marii Magdaleny ce-
kaplaństwa ks. Zygmunta Ha-
o. Marcin Karaś. Jak wspomi-
lebrowal ks. Karol Jastrzęb-
LWÓW, KATEDRA KS. ZYGMUNT HALUNIEWICZ W CZASIE
luniewicza. Uroczystości od-
nal o. Karaś po przedstawieniu
ski. Na pogrzeb przybylo kilku
SPISYWANIA AKTU ZAWARCIA SAKRAMENTU MALŻEŃSTWA
bywaly się również w katedrze
go ,,ks. pulkownik wysluchal
księży z okolic. Po przewiezie-
lwowskiej.
tego mianowania mnie jego
niu bocznymi ulicami miasta,
kościelny celowo zawyżal licz-
tegoż roku. Przed objęciem no-
Wobec faktu pozostania ni-
pomocnikiem z miną marso-
cialo ks. Zygmunta Truszkow-
bę uczęszczających do świąty-
wych obowiązków ks. Ha-
klej liczby kaplanów obawiano
wą, ani drgnąl, ani okiem nie
skiego spoczęlo w grobowcu
ni, chcąc uniknąć zamknięcia
luniewicz poddal się 14 lipca
się, że w szybkim tempie Lwów
mrugnąl". O. Karaś zostal przez
rodziny Draków na Cmentarzu
kościola.
operacji przepukliny. Oficjalnie
zostanie pozbawiony i tych
ks. Truszkowskiego przyjęty
Lyczakowskim.
Komitet kościelny w tym
duszpasterstwo przy koście-
dwóch świątyń. Obawy te byly
bardzo życzliwie, zaznaczając,
Po śmierci ks. Truszkow-
czasie liczyl 27 osób. Przez
le rozpocząl 11 sierpnia 1955
wywolane wieloma ówczesny-
że w kościele w prowadzeniu
skiego parafię św. Marii Mag-
wiele lat komitet nie odbywal
roku. Równocześnie pomagal
mi czynnikami. Brakiem du-
duszpasterstwa nie może być
daleny obslugiwal o. Marcin
spotkań, a sprawami kościola
w duszpasterstwie przy ko-
chowieństwa, ci zaś, którzy po-
żadnych zmian. Jak podawal
Karaś CSsR. Dzięki inicjatywie
zajmowalo się zaledwie kilka
ściele katedralnym.
zostawali we Lwowie w latach
redemptorysta, w kościele obok
duchownego przywrócono od-
osób na czele z przewodniczą-
Ostatecznie 22
50. XX wieku byli w większości
ks. pulkownika glówny glos
prawianie rekolekcji, które cie-
cą Waclawą Drak. Inni czlon-
października 1962
w starszym wieku. Przyklado-
mial Adam Glażewski, ziemia-
szyly się wielką popularnością
kowie mieli o niej mawiać, że
wo, przez pewien czas w 1955
nin z Zaleszczyk, który przed
we Lwowie. Nie moglo to nie
,,ona już 30 lat nie wychodzi
roku kościól św.
roku we Lwowie byl tylko je-
komitetem odpowiadal za ko-
zwrócić uwagi odpowiednich
z tego kościola". Dysponując
Marii Magdaleny,
den kaplan ks. Karol Jastrzębski
ściól. Przewodniczącą komitetu
slużb. W 1950 roku z Kijowa
szczuplymi finansami, komitet
po sporządzeniu
z katedry. W tym czasie w polo-
byla osoba szczerze oddana ks.
do lwowskiego pelnomocni-
zdobyl się na przeprowadzenie
odpowiedniego
wie lipca dwóch duszpasterzy,
Truszkowskiemu, żona dawne-
ka nadeslano pismo, w którym
remontu kościola, zniszczo-
protokolu
ks. Haluniewicz i o. Kiernicki,
go radcy Izby Skarbowej, Wa-
żądano zakazać prowadzenia
nego w wyniku niemieckich
i przekazaniu części
trafilo do szpitala, a ks. Chwirut
clawa Drakowa (18891965).
duszpasterstwa przez o. Kara-
bombardowań.
byl na urlopie. Normalny stan
Wraz z przybyciem o. Kara-
sia do sierpnia 1950 roku. Przez
Po śmierci Stalina wierni
inwentarza do katedry,
przywrócono dopiero pod ko-
sia zapoczątkowano w kościele
kolejne pięć lat kościól nie mial
podjęli próbę zarejestrowania
zostal zamknięty.
niec sierpnia 1955 roku.
gloszenie kazań oraz prowa-
stalego duszpasterza, jedynie
przy parafii kaplana. W kwiet-
Ks. Haluniewicz
dzenie nabożeństw majowych,
w niedzielę mszę św. sprawowal
niu 1954 roku wierni mieli
przeszedl wówczas do
Kościól pw. św. Antoniego
czerwcowych i paździer-
o. Rafal Kiernicki OFM Conv
zwracać się do pelnomocnika
katedry, gdzie pomagal
Los zamkniętych świątyń
nikowych. Zaczęli tlumnie
z katedry lwowskiej. Można
ds. kultów religijnych z prośbą
w duszpasterstwie.
mógl podzielić lwowski kościól
przybywać ludzie. ,,W pierw-
zatem przypuszczać, że część
o rejestrację dla niezidentyfi-
pw. św. Antoniego, po wyjeździe
szą niedzielę listopada ks.
wiernych w tym czasie zmie-
kowanego ks. dziekana kapla-
Przygotowania do zamknię-
do Polski w 1946 roku tutejsze-
Truszkowski do kościola nie
nila parafię, jednak komitet
na pracującego na Lotwie. Pel-
cia tego kościola trwaly od 1960
go proboszcza ks. Józefa Cza-
nomocnik w piśmie do Kijowa
roku, kiedy to 18 czerwca pel-
prana (18931972). Uratowanie
sugerowal raczej zezwolić na
tej świątyni zawdzięcza się ks.
nomocnik ds. religijnych kultów
rejestrację o. Kiernickiego, niż
Hieronimowi Kwiatkowskie-
M. Dryl w piśmie do K. Polonny-
wydawać zgodę na rejestra-
ka pelnomocnika ds. religijnych
mu, który przybyl tu z Żyda-
cję nowego księdza. Kijowski
kultów przy Radzie Ministrów
czowa w 1946 roku i poslugiwal
urzędnik zadowolil sugestię
USRR pisal, że ,,16 czerwca 1960
w charakterze proboszcza do
lwowskiego urzędnika i nie do-
1949 roku, kiedy zostal aresz-
roku sąsiad N. Sawiczew radzi
szlo do rejestracji nowego ka-
towany i zeslany do lagrów. Od
zdjąć z rejestracji w kościele ks.
plana we Lwowie.
tego czasu kościól św. Antonie-
Haluniewicza, pozostawiając go
Dopiero po powrocie z lagru
jedynie w kościele katedralnym,
go przez pewien okres pozosta-
do Lwowa w maju 1955 roku,
a w kościele Marii Magdaleny
wal bez duszpasterza.
duszpasterstwo przy parafii
zezwalać na sprawowanie nabo-
W 1950 roku z zeslania do
św. Marii Magdaleny we Lwo-
żeństw jedynie raz na pól roku".
Lwowa powrócil ks. Ignacy
wie objąl dawny kanclerz kurii
Chwirut, który poslugiwal przy
Dalej Dryl stwierdzal, że należy
metropolitalnej we Lwowie ks.
kościele św. Antoniego do 1969
uwzględnić fakt, że do kościo-
Zygmunt Haluniewicz, o któ-
la wciąż przychodzi 500600
roku. Do pomocy schorowa-
rego rejestrację zabiegali pa-
osób, których nie wolno baga-
nemu duszpasterzowi pośpie-
rafianie. Zamieszkal u Wandy
telizować, gdyż zamknięcie ko-
szyl br. Wincenty Moszkowicz
Kurkowskiej przy ul. Hercena
(19121985) jezuita lwowski,
ściola wywola protest wierzą-
6/4. Odpowiednią rejestrację
który zamieszkal nad zakry-
cych. W tej sytuacji obawiano
państwową otrzymal 15 lipca
stią kościola. Angażowal się
w dzialalność kościola, i zostal
uwieczniony na wielu zdję-
ciach z wydarzeń religijnych
tego czasu. Wedlug pamiątko-
wej tablicy w kościele św. An-
toniego we Lwowie w latach
19461948 byl więziony w la-
grach sowieckich. Po powro-
cie do Lwowa pozostawal tu co
najmniej do 1959 roku, po czym
wyjechal do Starej Wsi w Pol-
sce, gdzie zmarl w 1985 roku.
Ks. Chwirut, wedlug P. Ole-
chowskiego, pierwszą rejestra-
cję państwową otrzymal w 1951
roku, ,,ponieważ po zamknięciu
kościola Matki Bożej Śnież-
JUBILEUSZ 60-LECIA KAPLAŃSTWA KS. IGNACEGO CHWIRUTA
KS. ZYGMUNT TRUSZKOWSKI W OTOCZENIU DZIECI
nej w końcu 1950 roku, zda-
W KOŚCIELE ŚW. ANTONIEGO WE LWOWIE. (OD PRAWEJ) KS.
PIERWSZOKOMUNIJNYCH PARAFII ŚW. MARII MAGDALENY
niem sowieckiego komisarza,
KAZIMIERZ MĄCZYŃSKI
