19

nr 6 (394) | 31.03.­13.04.2022

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

we Lwowie wciąż pozostawa-

lo sporo wierzących Polaków.

Dlatego też wyrazil zgodę na re-

jestrację nowego kaplana w ko-

ściele św. Antoniego (poprzedni

proboszcz ks. Hieronim Kwiat-

kowski zostal zeslany do lagru).

Następnie, w 1952 roku, pelno-

mocnik ds. kultów religijnych

odmówil ponownej rejestra-

cji ks. Chwiruta, ponieważ nie

byl on zameldowany we Lwo-

wie (lecz w Zimnej Wodzie pod

Lwowem). W maju 1953 roku

zameldowano go w budynku

kościola św. Antoniego. Wobec

KONDUKT POGRZEBOWY KS. IGNACEGO CHWIRUTA NA CMENTARZU

tego wladza, utraciwszy swój

JANOWSKIM WE LWOWIE. 13.03.1973

poprzedni argument, musiala

się zgodzić na rejestrację".

Ks. Kazimierz Mączyński

podobnie jak ks. Zygmunt Ha-

Jednak wycieńczony wię-

korzystal z pomocy wielu osób

luniewicz w katedrze, jubile-

zieniem i zeslaniem ks. Chwirut

świeckich, takich jak wybitny

usz 50-lecia święceń kaplań-

nie mógl się podjąć należytego

muzyk, kompozytor i organista

skich. Na obrazku bl. Jakuba

duszpasterzowania. Z tej też ra-

lwowskiego kościola św. Anto-

Strzemię wydrukowanym z tej

cji zabiegano o ponowną reje-

niego Andrzej Tarasek, którego

okazji ręcznie zapisano nastę-

strację powracającego z zeslania

również zapraszal do Sambora.

pujące slowa: ,,W 50-ą rocznicę

ks. Hieronima Kwiatkowskiego.

Umial też zaskarbić sobie za-

święceń ofiaruje z kaplańskim

W1956 roku lwowscy rzymsko-

ufanie i życzliwość lwowskiego

blogoslawieństwem ks. Ignacy

katolicy podjęli próby rejestracji

artysty i scenografa Walere-

Chwirut Lwów 1912­30 czerw-

nowych wspólnot parafialnych.

go Bortiakowa, który namalo-

ca 1962". Dziesięć lat później

31 maja 1956 roku na biurko

wal trzy pokaźnych rozmiarów

wspomniani kaplani obchodzi-

pelnomocnika wplynęlo poda-

obrazy dla prezbiterium sam-

li we Lwowie diamentowe gody

nie J. Tychowskiego i Krawika

borskiego kościola, po tym jak

60-lecia święceń.

o zarejestrowanie wspólnoty

wladze nakazaly ks. Kazimie-

Ks. Ignacy Chwirut zmarl

parafialnej w kościele pw. św.

rzowi Mączyńskiemu zama-

we Lwowie 11 marca 1973 roku,

Marcina przy ul. Dekabrystów.

lować historyczne malowidla

a 13 marca w katedrze lwow-

JEDEN Z BOCZNYCH OLTARZY W KOŚCIELE ŚW. MARII MAGDALENY

skiej odbyly się jego uroczy-

Następnie niejaki Stanislaw

batalistyczne. Dzięki pomocy

stości pogrzebowe. Zostal po-

Greczek osobiście udawal się na

powrotu. ,,Dlatego, być może

perspektywy przed kościolem".

wielu życzliwych osób mógl

chowany w grobowcu jezuitów

rozmowy do pelnomocnika z żą-

uznano, że lepiej w tym przy-

Tego zadania podjąl się jeden

również przeprowadzić licz-

na Cmentarzu Janowskim we

daniem otwarcia kościola Mat-

padku w sposób wyważony,

z czlonków miejscowego komi-

ne prace restauracyjne, któ-

Lwowie, gdzie wcześniej 15 lu-

ki Bożej Ostrobramskiej przy

zgodnie z linią wladzy sowiec-

tetu kościelnego Adolf Wislow-

re wymienil w sprawozdaniu

tego 1970 roku zostal pogrze-

ul. Lenina, nieopodal pomnika

kiej skrytykować jego postawę.

ski, który swoje wspomnienia

z 1991 roku dla abpa Mariana

bany o. Ludwik Seweryn SJ,

czolgistów sowieckich.

Moglo to bowiem spowodować

o ratowaniu i remoncie kościola

Jaworskiego.

przez ostatni czas poslugujący

Urzędnik sowiecki nie mial,

nieco lżejsze traktowanie po-

św. Antoniego we Lwowie wy-

Do najważniejszych nale-

również przy kościele św. An-

oczywiście, zamiaru rejestro-

zostalych duchownych poslu-

razil w formie pisemnej. Zostaly

żalo sfinalizowanie zewnętrz-

toniego we Lwowie. Uroczysto-

wać żadnej z tych wspólnot.

gujących we Lwowie. Z calą

one opracowane i wydrukowa-

nego i wewnętrznego remon-

ściom pogrzebowym obydwóch

W sprawie podania Greczka

pewnością nie pomogloby to

ne. Starania o kaplana trwaly

tu kościola, wymiana więźby

kaplanów przewodniczyl dlu-

do urzędu byl wzywany na-

w otwieraniu kolejnych świą-

przeszlo pięć lat. W tym czasie

i blachy dachowej, naprawa

goletni przyjaciel ks. Zygmunt

wet proboszcz lwowskiej kate-

tyń, bo tego wladza nie zamie-

pod nieobecność ks. Chwiruta

schodów i muru przed kościo-

Haluniewicz. W obydwóch po-

dry o. Rafal Kiernicki. Wyja-

rzala czynić".

nabożeństwa w kościele spra-

lem, wyremontowanie dzwon-

grzebach wzięly udzial rzesze

śniono przy tym, że ,,potrzeby

W rzeczywistości z biegiem

wowali sporadycznie księża

nicy, trzy nowe bramy przy

wiernych.

wiernych w pelni zaspokaja

lat wladze zmienily ton w sto-

z Sambora, Szczerca lub z ka-

kościele. Dla kaplicy św. Jó-

świątynia św. Marii Magda-

sunku do ks. Chwiruta, choć

tedry. Wszystkie zabiegi o re-

zefa zostaly wykonane nowe

Bazylika metropolitalna

leny, dlatego też tam powinni

nie zaprzestano go śledzić.

jestrację drugiego księdza dla

witraże, wymalowano szereg

pw. Wniebowzięcia

się oni udawać na modlitwę".

W sprawozdaniach pelnomoc-

kościola św. Antoniego nadzo-

obrazów. Dodatkowo w ko-

Najświętszej Maryi Panny

Urzędnik tym samym chcial

nika, zwlaszcza po 1960 roku,

rowal i slużyl radą proboszcz

ściele wymieniono instalację

Cale życie religijne w okre-

przypomnieć,  że  niedawno

najczęściej pojawialy się krót-

lwowskiej katedry o. Rafal

elektryczną, polożono nowe

sie komunistycznym podobnie

w kościele Marii Magdaleny

kie sprawozdania o chorobie

Kiernicki.

rury wodociągowe oraz prze-

jak w minionych wiekach kon-

byl zarejestrowany nowy ka-

kaplana. W ,,Krótkiej charak-

Dopiero po pięcioletnich

prowadzono centralne ogrze-

centrowalo się wokól lwowskiej

plan. Za glównego inicjatora

terystyce stanu i dzialalności

staraniach we Lwowie, Kijo-

wanie kościola i mieszkania

Bazyliki Metropolitalnej pw.

podań o rejestrację kościolów

Kościola rzymskokatolickie-

wie, Moskwie i Rydze udalo

księdza. Warto też zauważyć,

Wniebowzięcia Najświętszej

uważano przybylego ks. Kwiat-

go" z 1 października 1960 roku

się zarejestrować w 1969 roku

że jako mieszkanie dla księdza

Maryi Panny, choć i tę świąty-

kowskiego. Ten jak go określa-

zapisano: ,,Regularnie są od-

pracującego już od kilku lat

slużyla zaadaptowana górna

nię niejednokrotnie próbowano

no ,,nocny ptak drapieżny", mial

prawiane nabożeństwa w tych

w Samborze i Mościskach ks.

kondygnacja zakrystii czyli

przeznaczyć na cele świeckie,

się znowu wziąć za ,,krecią,

kościolach, gdzie są zarejestro-

Kazimierza Mączyńskiego. Ka-

tzw. skarbiec. Większość tych

w tym na magazyn produk-

nienawistną pracę". To wlaśnie

wani księża, za wyjątkiem ko-

plan ten przez wiele lat, do 1991

prac wykonano w porach noc-

tów gastronomicznych. Dzięki

on mial podawać instrukcje

ściola św. Antoniego, w którym

roku regularnie każdej niedzie-

nych, gdyż wladze nie dawa-

determinacji duchowieństwa

świeckim, jak należalo starać

jest ciężko chory ks. Chwirut

li dojeżdżal do kościola św. An-

ly zezwolenia na żadne prace

udalo się jednak uratować od

się o nowe kościoly, aby tym

i prawie od roku odprawia na-

toniego, by w godzinach wie-

remontowe.

zniszczeń, w formie niemal

samym sobie zabezpieczyć po-

bożeństwa rzadko". W innym

czornych odprawiać mszę św.

Po wieloletniej pracy przy

w pierwotnej, ten zabytek sztu-

sadę proboszcza.

miejscu tegoż sprawozdania:

Pozostawal tu przez caly po-

tym kościele umęczony i scho-

ki sakralnej.

Z tej też racji ks. Kwiatkow-

,,Ks. Chwirut SJ, 73 lata, od roku

niedzialek, kiedy to mial zwy-

rowany ks. Kazimierz Mą-

W 1946 roku katedra prak-

skiego zmuszono do wyjazdu do

choruje i w ostatnim czasie

czaj odwiedzania lwowskich

czyński 25 sierpnia 1991 roku,

tycznie zostala pozbawiona

Polski. Pelnomocnik usprawie-

znajduje się w ciężkim stanie.

teatrów i opery, a we wtorek po

po uroczystym pożegnaniu,

księży, gdyż jej ostatni pro-

dliwial to jakoby wypowiedzią

W kościele rzadko bywa i to

porannej mszy św. wracal do

powrócil w rodzinne strony

boszcz ks. Kazimierz Dziurzyń-

przewodniczącego  komitetu

z pomocą innych. Od roku żad-

Sambora.

na Lotwie. Decyzja ta zostala

ski (1872­?) wraz pięcioma wi-

parafii św. Antoniego Mariana

nych obrzędów i nabożeństw

Przybywający do Lwowa

podjęta już po zmianach poli-

kariuszami wyjechal ze Lwowa.

Piotrowskiego, który w trak-

nie odprawia. Homilii nie wy-

ks. Mączyński mial też oka-

tycznych i odrodzeniu Kościo-

Nieco wcześniej w lipcu 1945

cie rozmowy mial powiedzieć

glasza". W 1964 roku ks. Chwi-

zję zapoznać się z wielowieko-

la katolickiego na Ukrainie,

roku w wieku 45 lat zmarl se-

o ks. Kwiatkowskim: ,,Dobrze

rut przebywal na leczeniu, co

wą tradycją tutejszego kościola

gdy ks. Mączyński, zwlaszcza

nior kolegium wikariuszy przy

się stalo, że on wyjechal do Pol-

też nie omieszkano zauważyć

poprzez poznanie wybitnych

w drugiej polowie lat 80., zacząl

bazylice metropolitalnej, a 25

ski. Uważal się za najmądrzej-

w sprawozdaniach.

kaplanów takich jak o. Rafal

często chorować. Przez pewien

marca 1946 roku w wieku 81 lat

szego i chcial mieć wszystkich

Z tej też racji w polowie lat

Kiernicki, ks. Zygmunt Halu-

czas w 1988 roku z powodu

zmarl we Lwowie tutejszy dlu-

pod sobą, nie mial respektu na-

60. XX wieku parafianie ko-

niewicz, ks. (bp) Jan Cieński, o.

choroby nawet nie odprawial

goletni katecheta ks. Andrzej

wet przed starszymi od siebie

ściola św. Antoniego, obawia-

Ludwik Seweryn, a szczególnie

w kościele i zastępowal go ks.

Kosztyla (1865­1946). Wszyst-

księżmi. Znacząco wplywal na

jąc się zamknięcia kościola po

ks. Ignacego Chwiruta, wciąż

Gerard Liryk.

kie te wydarzenia prowadzily

starsze babcie". Piotr Olechow-

śmierci ks. Chwiruta rozpo-

jeszcze w miarę możliwości po-

Ks. Ignacy Chwirut wraz

powoli do użycia na cele świec-

ski postulowal, że rzeczywi-

częli starania o zameldowanie

slugującego przy kościele św.

z przyjściem mlodego kapla-

kie tego bezcennego zabytku

ście takie slowa mogly paść

przy kościele drugiego księ-

Antoniego. Zostalo to również

na ks. Kazimierza Mączyń-

sztuki sakralnej, co moglo na-

z ust przewodniczącego ko-

dza, ,,tym bardziej, że ks. pralat

utrwalone na nielicznych za-

skiego mógl nieco odpocząć.

stąpić już pod koniec lat 40. XX

mitetu kościelnego po tym jak

Ignacy Chwirut bardzo chory,

chowanych zdjęciach z tego

Wcześniej, w 1962 roku świę-

wieku.

ksiądz opuścil Lwów bez prawa

odprawia na siedząco i smutne

okresu.

towal w kościele św. Antoniego