20

nr 6 (394) | 31.03.­13.04.2022

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Wojna

w calej Ukrainie, rozpoznawali

miejscowość, a teraz kierują ar-

tylerię wroga na różne obiekty.

(część 2)

Wszyscy zaczynają podejrzli-

wie patrzeć na nielokalne tabli-

ce rejestracyjne na samocho-

dach, na obcych. Czuję się jak

widać, że w pobliżu znajduje się

TEKST I ZDJĘCIA

gdyby obcym i niepotrzebnym,

sklep samochodowy. Udaję się

DMYTRO ANTONIUK

dezerterem.

tam, zostawiając w samocho-

25 lutego 2022,

Wieczorem slyszymy prze-

dzie przestraszoną żonę z kot-

ziemia kijowska, winnicka

nikliwy dźwięk dzwonu klasz-

ką w torbie. Punkt kontrolny

i chmielnicka: droga

tornego: alarm lotniczy! Ojciec

jest kilka metrów dalej. Mijam

Nadchodzi ojciec Wiktor.

Mikolaj dzwoni, ciągnąc za

go i widzę punkt montażu opon.

Zabiera szczeniaka i na moją

linę, bo w miasteczku nie ma

Decyduję się wejść, wyjaśniam

syren. Tymczasem ukrywamy

prośbę blogoslawi nas na drogę.

sytuację ­ facet mówi, że może

się w piwnicy niedaleko domu.

Jakże będę tęsknić za tym sko-

mi pomóc. Po jakimś czasie

Nasza kotka bardzo się boi.

mlącym klębkiem...

podchodzi do nas i razem, przez

Podobnie jak inne zwierzę-

W mieście jest dużo rozgalę-

punkt kontrolny, opóźniając

ta, które przybyly z rodzinami

zień kolejowych i boję się ataku

ruch samochodów, pchamy sa-

uchodźców, a wlaściwie ,,osób

z powietrza ­ przez te wszyst-

mochód do punktu montażu.

czasowo przesiedlonych" ­ tak

kie tory musimy przejechać

Mechanik grzebie w bezpiecz-

się teraz oficjalnie nazywamy.

w kierunku zachodnim. Mimo

nikach, wyjmuje jakiś element

Godzinę  później  kolejny

to wyjeżdżamy bez incyden-

i mówi, że ,,ta żabka jest do wy-

alarm i ojciec Mikolaj pro-

tów. Na drodze jest wiele sa-

miany". Nie mam pojęcia, co to

si mnie, żebym byl dzwonni-

mochodów, wszystkie z Kijowa

jest. Jednocześnie pyta, jak jest

kiem. Zadanie nie jest latwe, ale

i obwodu. Niektórzy jadą razem

w Kijowie? Co zostalo zbombar-

wszystko robię rzetelnie, pa-

w kilka samochodów. Celowo

dowane, co slychać? Przy tym

trząc na pólnocno-wschodnie

wybieram drogi drugorzęd-

cicho, przez zęby klnie. W koń-

zachmurzone niebo, czekając

ne, aby uniknąć ewentualnych

cu przymocowuje coś do kabli

na rakiety czy samoloty. Odwo-

korków. Krajoznawstwo przy-

i mówi, że możemy ostrożnie

lanie alarmu i reszta nocy mija

dalo się bardzo. Bylem w tych

jechać. I rzeczywiście ­ auto

spokojnie. To jest teraz nasza

miejscach wiele razy i wiem,

odpala, chociaż komputer na-

rutyna.

gdzie latwiej da się przejechać.

dal wyświetla chaotyczne ko-

szczęście dzień później przyby-

Wszystkie stacje benzynowe

munikaty, a światla hamowa-

z Chmielnika. Zmęczenie jest

Koniec lutego ­ początek marca.

są zamknięte. Nie ma paliwa.

wa jej brat z żoną i malym syn-

nia z tylu nie gasną. Nie wiemy,

bardziej psychologiczne niż

Podole: uchodźcy

Jednak ludzie stoją w kolejce

kiem, którzy uciekli z Dmy-

jak dziękować. Pytam: ,,Ile je-

fizyczne. Kotka, która przez

U o. Mykolaja mamy ide-

nawet na zamkniętych stacjach

trówki przed orkami (teraz tylko

stem winien?", nasz wybawca

caly czas glośno miauczala, już

alne warunki: osobny pokój,

benzynowych. Pewnie liczą

tak ich nazywamy). To jakieś 15

skromnie mówi: ,,Ile nie szko-

wyczerpana i po prostu siedzi

prysznic, toaleta z cieplą wodą,

na cysterny dowożące paliwo.

kilometrów przed stolicą! Ciągle

da". Daję największy bank-

w torbie. Nasze próby nakar-

jedzenie na czas, a my stara-

A może po prostu mają prawie

myślę o powrocie, który mnie

not z portfela, mocno ściskam

mienia jej lub podania wody są

my się pomagać. Jest świetnie,

zero benzyny...

naprawdę przeraża...

mu rękę, a on i jego wspólpra-

bez skutku.

ale stale wyostrza się poczu-

Mijamy obw. kijowski i już

Żona brata jest przestra-

cownik życzą nam szczęśliwej

Okolo godziny 22:00 docie-

cie, że zajmujemy czyjeś miej-

jesteśmy w obwodzie winnic-

szona, wszyscy są bardzo wy-

drogi.

ramy wreszcie do klasztoru,

sce. Szczególnie u mnie. Muszę

kim. Przed wjazdem do Kozia-

czerpani. Jesteśmy proszeni

Jechać dość trudno. Nie-

gdzie czeka na nas ojciec Miko-

być wśród obrońców, a nie tu-

tynia dluga kolejka. Patrzę na

o udanie się do rady gminy i za-

ustannie sluchamy radia, które

laj. Naprawdę, chcę się napić ja-

taj ­ w cieple i sytości. Staram

mapę ­ stacja benzynowa! Po-

rejestrowanie się. To nowe wy-

nadaje niepokojące wiadomo-

kiegoś alkoholu. Pamiętam, jak

się pomagać, jak tylko mogę

stanawiamy stanąć i wszyst-

magania. Mężczyźni w wieku

ści o postępach orków. W pew-

w czasie pokoju kosztowalem tu

­ w Chmielnickim kupuję po-

ko się potwierdza: jest paliwo.

18­60 lat nie są już wypusz-

nym momencie wylączamy te

wspaniale nalewki gospodarza.

trzebne rzeczy i produkty, do-

Stoimy okolo godziny, kolejka

czani za granicę. Jednak dla ma-

wiadomości, trwamy w ciszy,

Ale on nic nie proponuje, a ja

starczam je samochodem (swoją

powoli się przesuwa. Sprzedają

tek z dziećmi granice są mak-

ale myśli wciąż się kotlują. Na-

postanawiam milczeć. Slusz-

drogą chcialem tam oddać krew,

po 20 litrów do auto. Z sąsied-

symalnie otwarte, zniesiono

dal nie chcę mi się jeść. Mijamy

nie. Ukraina następnego dnia

ale kolejki są takie, że powie-

niego samochodu wysiadl męż-

wszystkie formalności. Nawet

kurort Chmielnik. Znowu wyją

wprowadzi zakaz sprzedaży al-

dziano nam, że dziś nie zdąży-

czyzna, otworzyl bagażnik i tuż

zwierzęta są wywożone do in-

syreny, ale nie widzimy nikogo

koholu, i przyrzekam sobie nie

my); razem z innymi uchodź-

obok wyrzucil śmieci na trawę.

nych krajów bez dokumentów.

biegnącego do schronu. Może

wypić ani kropli aż do naszego

cami zacieniamy okna naszego

Siedzę chwilę, ale nie mogę tego

Czytamy i slyszymy od znajo-

to alarm ćwiczebny? W dro-

zwycięstwa. Ale teraz wydaje

domu poduszkami i kocami (że-

znieść, wychodzę. ,,Szanowny

mych o ogromnych kolejkach

dze do Chmielnickiego, gdzie

się ono czymś fantastycznym.

gnaj slońce...); stopniowo za-

panie ­ mówię z widoczną nie-

na granicach, o ludziach porzu-

są wszystkie glówne kurorty,

Już na miejscu dowiadujemy

opatrujemy schron. Ale jakie

cających samochody i idących

chęcią ­ coś tu zgubileś". Wska-

dużo samochodów z Kijowa.

się, że lotnisko w Starokon-

to wszystko nieważne! Co po-

pieszo do przejść.

zuję na śmieci. Gość się stawia,

Zastanawiamy się, dlacze-

stantynowie zostalo zbombar-

winienem zrobić? Jak pomóc?

W radzie miasteczka pro-

wskazuje na inne śmieci, pró-

go. Wyjazd z miasta. Do trasy

dowane wlaśnie wtedy, gdy za-

Kijów wciąż stoi przed oczyma.

szę o wpisanie mnie do obro-

buje powiedzieć, że wszyscy

w kierunku Chmielnickie-

wróciliśmy z tej drogi...

Z wiadomości dowiadujemy

ny terytorialnej. Mówię, że

tak robią, ale po tym, jak upie-

go prowadzą dwie równolegle

Ojciec Mikolaj zostawia nas

się, że wróg zdobyl elektrownię

mam traumatyczną broń, więc

ram się, żeby teraz usunąć ten

drogi. Z tej, którą wybraliśmy,

w doskonalych warunkach:

atomową w Czarnobylu i Strefę

kobiety w biurze są bardzo

syf ­ sprząta. Jest większy ode

wszyscy z jakiegoś powodu za-

cieplo, woda gorąca, jedzenie,

Wykluczenia, gdzie przez wiele

zadowolone.

mnie, ale jestem w takim stanie,

wracają i kierują się na sąsied-

internet. Mówi jednak, że inni

lat pracowalem, jako przewod-

Następnego dnia w domu

że gotów desperacko rzucić się

nią. Robimy to samo, prawdo-

ludzie już są w drodze do niego

nik. Zdobyte Orane, Prybirsk,

kultury miasteczka nie ma

do walki...

podobnie ulegając owczemu

i być może będziemy musie-

Iwanków. Orkowie są coraz

gdzie wrzucić jablka: odbywa

Nadchodzi nasza kolejka.

pędowi. Jedziemy pól godziny

li przeprowadzić się do domu,

bliżej: w Hostomelu wylądo-

się pierwsze spotkanie obro-

Wkladam pistolet i nagle sly-

drogą przez las. Jest komplet-

w którym od kilku lat nikt nie

wal desant, trwa walka. Mo-

ny terytorialnej. Burmistrz

szę odlegle syreny w mieście.

nie zapchana samochodami,

mieszkal, ale jest piec, więc nie

skale spalili największy sa-

na wstępie prosi przybyszów

Wszyscy są zdezorientowani,

panuje chaos. Wszyscy mó-

zginiemy.

molot transportowy ,,Mrija".

o podniesienie rąk. Oprócz

nie wiedzą, co robić. Niektórzy

wią, że trzeba wracać i jechać

Idziemy spać, ale jeszcze

Muszę tam wrócić! Ale jakie to

mnie zglasza się kilku męż-

opuszczają kolejkę i jadą dalej;

przez Starokonstantynów, a to

dlugo śledzimy w smartfonach

przerażające...

czyzn. Slyszymy, że najpierw

inni (w tym i ja) patrzą w nie-

dodatkowe 100­150 kilome-

niekończące się wiadomości

Krążą pogloski o Ukraińcach

wezmą miejscowych, a go-

bo. Zostajemy, rozglądając się,

trów. Ledwo udaje mi się za-

z frontu...

w wieku poborowym, którzy

ści ­ w razie potrzeby. W sa-

gdzie moglibyśmy się schro-

wrócić. Postanawiam wypró-

Ostatni tydzień lutego 2022,

wyslali swoje rodziny za gra-

mochodach tworzone są nocne

nić. W końcu tankujemy i nagle

bować pierwszą opcję i ­ o mój

Podole: wyrzuty sumienia

nicę, a teraz smażą kebaby i piją

zmiany z lokalnymi myśliwy-

nasz samochód nie chce odpa-

Boże! ­ na drodze nikogo nie

gdzieś na Zachodniej Ukrainie,

Następnego poranka i przez

mi. Nie ma mowy o rozdawaniu

lić. Komputer wyświetla jakieś

ma, ale kilka kilometrów da-

więc niektóre miasta przestają

caly dzień, przybywają nowi

broni, choć krążą pogloski, że

komunikaty. Nie znam się na

lej napotykamy niekończący

akceptować takich ludzi. Jesz-

ludzie. Część z nich już pozna-

nocą w sąsiedniej wiosce wi-

technice. Znajomy radzi przez

się korek. Nie rozumiem dla-

cze bardziej wstydzę się swoje-

liśmy. To para w naszym wieku

dziano już dywersantów. Tutaj?

telefon odlączyć na kilka minut

czego. Nagle slyszymy w radiu

go bezpieczeństwa.

z dziećmi, rodzicami i dużym,

Na Podolu?! Sabotażyści?? Na

zaciski na akumulatorze, zre-

monotonny glos: ,,Odwolanie

Postanawiamy przenieść się

spokojnym psem. Po polu-

pierwszy rzut oka wydaje się

setować system. Ale nie mam

alarmu lotniczego. Odwolanie

do nowego miejsca. Kilkadzie-

dniu zjawia się kolejna rodzina

to niewiarygodne, ale czytali-

nawet kluczy, by je odkręcić.

alarmu lotniczego". W końcu

siąt kilometrów. Jest tam stary

i mężczyzna mówi, że następne-

śmy już wieści z innych dużych

Pomagają ludzie z sąsiednich

bez przeszkód przekraczamy

polski palac otoczony pięknym

go dnia wróci do Kijowa z kimś

miast, w tym z naszego Kijowa,

samochodów. Jednak próba po-

trasę do Chmielnickiego i po-

parkiem ­ moja znajoma, która

innym. Mówię żonie, że też po-

o walkach ulicznych z grupa-

nownego uruchomienia jest

ruszamy się drugorzędnymi,

opiekuje się palacem, przyjmuje

winienem z nimi pojechać, ale

mi dywersyjnymi. Mówi się,

bezskuteczna. Odpychamy auto

czasem bardzo zlymi drogami

ludzi. Konieczne jest udostęp-

ona ze strachem mówi, że nie

że wrogowie z wyprzedze-

na bok, żeby nie przeszkadzalo.

na poludniowy zachód. Sloń-

nienie tego wygodnego pokoju

może tu zostać beze mnie. Na

niem wynajmowali mieszkania

Alarm lotniczy trwa. Na mapie

ce zachodzi, gdy wyjeżdżamy