18

nr 9 (397) | 17­30.05.2022

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

Lwowski okres kardynala Mariana Franciszka Jaworskiego

Kościól rzymskokatolicki we Lwowie w latach 1945­1991  (cz. 6)

Ks. Zygmunt Haluniewicz

ze Lwowa podtrzymywal

staly kontakt z kilkoma

kaplanami archidiecezji

lwowskiej w Polsce,

m.in. z administratorem

apostolskim w Lubaczowie

bpem Janem Nowickim

i duszpasterzem chorych

ks. Janem Szurlejem.

MARIAN SKOWYRA

Z

achowane listy od ks. Jana

Nowickiego do ks. Zyg-

munta Haluniewicza z lat

MINISTRANCI KATEDRY LWOWSKIEJ LUDWIK MARKO (OD PRAWEJ)

1965­1972 zostaly w 2021 roku

I STANISLAW DURYS

opublikowane przez ks. Józe-

o tym zawarl ks. Stanislaw Bi-

fa Wolczańskiego. Zachowala

modlą. Już chyba nie ma domu,

się również relacja o przekazie

zuń we wspomnianych już nie-

gdzieby nie bylo Jego portretu

pieniężnym dla uwięzionego

publikowanych zapiskach pt.

albo obrazka: chyba ­ może na

,,Śmierć i pogrzeb śp. Ks. Abpa

w lagrach sowieckich ks. Halu-

prowincji.

Eugeniusza Baziaka i obrazki

niewicza z Krakowa, od księży

A teraz wszyscy są jeszcze

z lat następnych. 1962­1968".

lwowskiej archidiecezji Bole-

pod wrażeniem tej wizyty. Caly

slawa Grudzieńskiego i Wlady-

czas sluchaliśmy radia. Czytali

Jeszcze w trakcie

slawa Matusa. Jak podawal

polskie gazety. Ci, co mieli an-

KOŚCIÓL MATKI BOŻEJ NIEUSTAJĄCEJ POMOCY WE LWOWIE-ZBOISKACH

pogrzebu abpa Baziaka,

ks. Józef Wolczański ,,Niezna-

teny telewizyjne nastawione

ne bliżej zabiegi (o zwolnienie

ks. Ignacego Chwiruta, o. Rafala

,,Lwów bynajmniej nie jest

na Polskę ­ oglądali wszystko

który odbyl się na

z lagrów ks. Haluniewicza) mial

Kiernickiego OFM Conv oraz ks.

ubogi w element polski. Do pol-

w telewizji.

Wawelu 19 czerwca

również prowadzić w Krakowie

Jana Cieńskiego, proboszcza ze

skości przyznają się oficjalnie

Zdolniejsi ukladają o Nim

1962 roku, kaplani

abp Eugeniusz Baziak", co rów-

Zloczowa. Z szacunkiem wypo-

(na podstawie spisu ludności)

i dla Niego ­ wiersze i pieśni.

lwowscy z terenów

nież świadczylo o jego dobrym

wiadal się o lwowskich polskich

takie tlumy (dochodzą do 45 ty-

...Otwarto tu kilka nowych

Polski zadawali sobie

obeznaniu z sytuacją religijną

lekarzach: dr Irenie Pelczarskiej

sięcy), jakimi na początku tego

placówek,  które  obslugują

pytanie ,,co będzie

we Lwowie.

i dr Henryku Mosingu.

stulecia w mieście dysponowal

mlodsi z duchownych: rocznie

Ks. Haluniewicz przyjmowal

Tak o wizycie do Lwowa

metropolita Andrzej Szeptycki,

takich 3 do 4 przybywa.

dalej z archidiecezją

również wizyty sporadycznie

w dniach 17.08.­7.­09.1967

wladyka świętojurski. Aby dać

Okazuje się, iż w dzisiejszym

w Lubaczowie. Kto go

przybywających do Lwowa ka-

sprawozdanie zlożyl ks. Michal

zatem swoisty wyraz euforii na

świecie środków masowego

bodaj tymczasowo

planów z Polski, choć sam mimo

Banaś (1897­1977) z Opola, któ-

wieść wyniesienia metropolity

przekazu nie tak znów tragicz-

zastąpi". Pewne

wielu zaproszeń nigdy nie opu-

ry podróżowal tam z ks. Adolfem

z Krakowa na stolicę apostolską

nie bywa w wypadku odcięcia

spekulacje snuto na

ścil granic ZSRR. Prawdopo-

Maciągiem (1928­1990) z Luba-

w Rzymie obchodzono zaraz

od spoleczności polskich tam-

temat bpa Karola

dobnie w 1970 roku przeslal

czowa. Pod koniec 1967 roku

w październiku 250-lecie tego

tych, co Lwowa mimo wszystko

Wojtylę, który

poufną drogą pismo do Stolicy

Lwów odwiedzil ks. Tadeusz Kle-

kościola św. Antoniego, od któ-

nie opuścili".

Apostolskiej, informując papie-

can (1892­1973). Sam zaś ks. Jan

rego kluczy piszący nie oddal

byl przewidziany

Starania o mianowanie

ża Pawla VI o sytuacji Kościo-

Nowicki, mimo że interesowal

4-tego czerwca 1946 roku, kie-

na stanowisko

biskupa dla Lubaczowa po

la we Lwowie. ,,W odpowiedzi

się tamtejszymi wydarzeniami,

dy ostatni transport duchow-

wielkiego kanclerza

śmierci abpa E. Baziaka

otrzymal list sekretarza Rady

,,jednak nawet nie podjąl pró-

nych porzucal to tzw. Wierne

i rektora Katolickiego

Mówiąc  o  archidiecezji

ds. Publicznych Kościola dato-

by wyjazdu, zakladając a priori

miasto.

Uniwersytetu

z siedzibą w Lubaczowie, na-

wany 9.IX.1970 r. z podzięko-

tzw. czarny scenariusz. Obawial

Z tego więc Grodu (Semper

Lubelskiego,

waniem oraz darami od papie-

leży również dodać, że od 1962

się bardziej braku możliwości

Fidelis) znamienne po wizycie

roku powstaly tam niebez-

ża. Byly to: egzemplarz Nowego

powrotu do Polski z wizyty za

papieskiej w Polsce nadeszly oto

a równocześnie

podstawne obawy o nomina-

Testamentu z autografem Pawla

wschodnią granicą, co w kon-

slowa pisane w noc świętojań-

na ordynariusza

cję biskupa po śmierci arcybi-

VI, blogoslawieństwo apostol-

tekście jego wypowiedzi o chęci

ską (24 czerwca 1979 r.):

w Lubaczowie.

skupa-wygnańca Eugeniusza

skie oraz kielich mszalny".

fizycznej pomocy polskich ka-

Jak Go tu wszyscy kocha-

Baziaka. Szczególowe relacje

Również bp Jan Nowicki jako

planów na Ukraińskiej SSR wy-

ją. Cieszą się Nim. Za Niego się

Kolejnym omawianym kan-

formalny zwierzchnik archi-

daje się groteskowe. Wladze so-

dydatem na Lubaczów byl bi-

diecezji lwowskiej poczuwal się

wieckie chętniej pozbywaly się

skup Wincenty Urban z Wro-

do troski o kaplanów przeby-

duchownych z wlasnego teryto-

clawia, o którym bp Latusek

wających na obszarze Związku

rium, niż ich zatrzymywaly".

wobec biskupów i duchowień-

Sowieckiego, choć sam nigdy

U autora opracowania za-

stwa mial się wyrazić, że ,,wla-

nie skorzystal z okazji, aby od-

chowal się wycinek pewnej

ściwie bp Urban nie jest nam tu

wiedzić Lwów, mimo zaproszeń

polskojęzycznej gazety, wyda-

potrzebny".

kierowanych doń przez daw-

wanej we Francji z 18 lipca 1979

Wreszcie  trzecia  wersja

nego kanclerza ks. Zygmunta

roku, gdzie zostal zamieszczony

podawala, że Lubaczów bę-

Haluniewicza. ,,Na Bukowinie

artykul mieszkającego wów-

dzie stanowil ,,unię personalną

mieszkala przecież jego umie-

czas w Rzymie ks. Hieronima

z Krakowem, że dla Lubaczowa

rająca już wówczas siostra ­

Kwiatkowskiego. W niniej-

ewentualnie będzie wyznaczo-

pisal ks. Józef Wolczański ­ co

szym artykule autor przytacza

ny biskup sufragan". Z tej też

moglo dlań stanowić mocną

list ze Lwowa, w którym jest

racji jako jedyną kandydatu-

motywację do podjęcia podró-

wyrażona radość z wyboru na

rę wysuwano ks. prof. Mariana

ży nie tylko o charakterze ro-

Stolicę Apostolską papieża Jana

Jaworskiego ,,przyjaciela abpa

dzinnym, ale też kościelnym

Pawla II oraz jakichś bliżej nie-

Wojtyly". Również tę wersję

dla rozpoznania sytuacji i po-

wiadomych nowych otwartych

podtrzymal przed śmiercią ks.

trzeb lokalnych rzymskokato-

placówkach duszpasterskich,

Stanislaw Szurek (1885­1964),

lickich wspólnot. Obawa przed

które w realiach komunistycz-

który przekazal: ,,Powiedzcie o.

dość malo wówczas realnymi

nych ulegaly uszczupleniu,

Fidelisowi, niech się nie martwi

represjami ze strony wladz so-

a nie zwiększeniu. Na margine-

o Lubaczów. Już jest dla Luba-

wieckich powstrzymywala go

sach ks. Kwiatkowski wlasno-

czowa wyznaczony biskup: ks.

wszakże od podjęcia jakich-

ręcznie dokonal adnotacji, że

Marian Jaworski. W swoim cza-

kolwiek prób w tym względzie.

list ten, otrzymany ze Lwowa,

sie będzie to ogloszone".

Ograniczyl swoje kontakty

przekazal osobiście papieżo-

Obawy o Lubaczów byly rze-

z kresowymi rodakami do kore-

wi. Z racji wyjątkowości arty-

czywiście uzasadnione. Jeszcze

spondencji oraz przyjmowania

kulu autorstwa ks. Hieronima

w pierwszym roku po śmier-

ich wizyt w Lubaczowie". Mimo

Kwiatkowskiego pt. ,,Polska

ci abpa Baziaka ze stanowiska

to żywo interesowal się losami

radość we Lwowie" pragniemy

wikariusza kapitulnego zre-

ks. Zygmunta Haluniewicza,

przytoczyć go w calości.

zygnowal ks. Michal Orliński.

POGRZEB O. ALOJZEGO KASZUBY. LWÓW 22.09.1977