17

nr 10 (398) | 31.05.­16.06.2022

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

­ kamienica tzw. Kencowska pod nu-

Aleksander Tarnowski, i tam wpadla

przy ul. Grodzkiej 6, dzialal jeszcze we

merem 38 na Rynku. Od 1823 r. do

mu w oku mlodziutka córka wlaści-

wczesnych latach powojennych.

1834 r. prowadzil tu z żoną niewielką

ciela? W każdym razie w 1908 roku

Z falą ekspatriantów ze Lwowa

cukiernię Szwajcar Lorenzo Paganino

w kościele Mariackim przy Rynku

i Kresów w latach 1945­1946

Cortezy. Wlaśnie tę cukiernię przejąl

Glównym odbyla się ceremonia zaślu-

przybyli przecież również mi-

byly subiekt cukierniczy u Jana Was-

bin ­ zięć jednakże nie byl krakowia-

strzowie w tym zawodzie czy

salego w Krakowie ­ Gaudenty Redol-

ninem, pochodzil z Trościańca.

pracownicy fabryk czekolady...

fi. Cukiernia Redolfiego byla chlubą

Nie możemy zapomnieć o ,,Cu-

Krakowa. Od roku 1868 jedynym wla-

Ot, chociażby byly pracownik firmy

kierni Lwowskiej" Jana Micha-

ścicielem kamienicy i cukierni zostal

,,L. Zalewski", a później wlaściciel

lika i o Ludwiku Zalewskim.

Maurizio, jednak firma jeszcze dlugie

wlasnej wytwórni wyrobów cukier-

lata dzialala pod dawną nazwą ,,Redol-

Obaj panowie znali się z czasów

niczych ,,Sokólka" przy ul. Sokola 6

fi". U Maurizio obowiązkowo ciastka

wspólnej pracy w cukierni Aleksan-

i cukierni przy Rynku 24 we Lwo-

kupowal ,,caly Kraków". Tutaj scho-

dra Bienieckiego i Adama Hausera

wie ­ Antoni Kurylo, albo Stanislaw

dzila się krakowska śmietanka towa-

we Lwowie. Obydwaj byli niemalże

Krzanowski ­ we Lwowie prowadzil

rzyska, chwalono nie tylko wyborne

rówieśnikami ­ Michalik urodzony

w okresie międzywojennym cukier-

ciastka ale i nalewki. Mawiano, że

w 1871 r., Zalewski dwa lata starszy,

nię przy ul. Walowej 29 ­ który zalo-

,,przed obiadem wypić u Maurizia kie-

urodzony w 1869 r. Michalik otwie-

żyl wytwórnię herbatników przy ul.

liszek wiśniówki czy dereniówki to

rając swoją ,,Cukiernię Lwowską"

Kazimierza Wielkiego w Krakowie;

tak, jak lekarzowi wyjąć talara z kie-

przy ul. Floriańskiej 45 powierzyl

czy Piotr Czop, który otworzyl w 1947

szeni". Slynąl Maurizio z wybornych

Zalewskiemu stanowisko kierow-

r. przy ul. Starowiślnej pracownię

ciastek, pączków nadziewanych różą,

nika. Jak wynika z wystawionego

cukierniczą. W latach 70. wspólni-

kandyzowanych owoców, makaroni-

przez Jana Michalika świadectwa

kiem zostal krakowski cukiernik

ków i kwadratowych pierników oble-

pracy, Ludwik zatrudniony zostal

Adam Cichowski, a gdy z racji wieku

wanych czekoladą ­ na wspomnienie

już w sierpniu 1895 r., jeszcze przed

p. Czop wycofal się z zawodu, cukier-

których Magdalena Samozwaniec po

oficjalnym otwarciem lokalu. Za-

nia przeszla w ręce p. Adama a na-

latach oblizywala wargi pamiętając

lewski nie porzucil jednak marzeń

stępnie jego syna Zdzislawa Cichow-

ich smak z dzieciństwa.

o wlasnej cukierni. W styczniu 1901

skiego. W tamtych wczesnych latach

Na początku lat 60. XIX w. pojawili

r. w prasie krakowskiej pojawila się

40. specjalnością cukierni byla ga-

się w Krakowie kolejni lwowscy cu-

reklama nowej cukierni, którą pro-

lanteria czekoladowa i karmelowa

WEJŚCIE DO KAWIARNI J. MICHALIKA ­ 2022

kiernicy ­ Giacomo Maurizio, Gio-

wadzić mieli przy ul. Floriańskiej 28

­ wszystko na starych lwowskich

vanni Pollo i bracia Grossmannowie,

Pinocińska, od nazwiska wlaścicie-

Adam Roszkowski, nadając mu na-

Józef Kiss i Ludwik Zalewski. Jednak

recepturach. Cukiernia ,,Cichowscy"

Fryderyk i Rudolf.

la w XVII w. Hieronima Pinocci, wy-

zwę ,,Cukiernia Warszawska". Rudolf

w maju tego samego roku Ludwik

dziala do dzisiaj i cieszy się znako-

dawcy ,,Merkuriusza Polskiego". To

zmarl w 1890 r. w wieku 53 lat. Spo-

zawiązal spólkę z Filomeną Solecką

mitą renomą. A ja sama wspominam

Czy wiadomo, gdzie byly ich

wlaśnie tam Giacomo Maurizio i Gio-

cząl obok brata Fryderyka w jednym

z Krakowa i wyjechal z rodziną do

ich wspaniale nugaty i ciasteczka

lokale w Krakowie?

vanni Pollo otworzyli w 1862 lub 1863

grobie na Cmentarzu Rakowickim

Lwowa. Z rodziną, bowiem już od 5 lat

grylażowe!

Tak, przy Rynku Glównym ­ je-

r. swój lokal. Giovanni (Jan) Pollo figu-

w Krakowie ­ zapomniana historia

ożeniony byl z poznaną w Krakowie

Tuż przy Rynku Glównym, na uli-

cy św. Jana, byla jeszcze niewiel-

den w kamienicy pod numerem 15,

ruje w ,,Sprawozdaniu Dyrekcyi Zjed-

i zapomniany grób. Zachowane jedy-

Ewą Kornecką, panną pochodzącą

ka lwowska cukiernia o nazwie

a drugi pod numerem 31. Z Rudol-

noczonego Towarzystwa Przyjaciól

nie w pamięci rodziny.

z Królestwa Polskiego, mial dwójkę

,,Wschodni Targ", należąca do Kazi-

fem Grossmannem wiąże się przede

Sztuk Pięknych w Krakowe" na rok

dzieci ­ pierworodnego syna Wlady-

Zachowala się z początków

mierza Sagana. Pojawila się w 1946 r.

wszystkim pobliska kamienica przy

1863/64 jako ,,cukiernik w Krakowie".

slawa i córkę Jadwigę. A z ciekawo-

wieku XX pocztówka rekla-

Na ścianach wisialy fotografie daw-

Rynku 31, tzw. kamienica Tencze-

Jednak w czasach gdy przyjechali wraz

stek warto dodać, że Zalewscy miesz-

mowa Józefa Brzeziny ze Lwo-

nego Lwowa, a gościom podawano ta-

rowska. Również i ona nie przetrwala

z Grossmannami do Krakowa budynek

kali w Krakowie przy ul. Dlugiej 10,

wa, który otworzyl cukiernię

kie lwowskie specjaly jak raczki, ba-

w dawnym ksztalcie. Budynek zbu-

wyglądal inaczej. Niewykluczone, że

zaś w sąsiedniej kamienicy pod nu-

w dawnych pomieszczeniach

jaderki, korę czekoladową i... tajojki!

rzono w 1912 r., po pierwotnej próbie

Szwajcarzy zaprowadzili swój lokal na

merem 12, przedsiębiorca krakowski

Rudolfa Grossmanna.

Bylo też i palermo. Cóż to byl za sma-

jego nadbudowy i wzniesiono nowy

I piętrze w dawnych pomieszczeniach

Adam Piasecki mial cukiernię i wy-

kolyk. Oczywiście, nie znam palermo

gmach. W kamienicy tej dzialala od

traktierni Antoniego Fochta, a potem

Lwowianin Józef Brzezina (ur. 1858)

twórnię czekolady. Nie wyobrażam

od pana Sagana, ale wiele lat później

końca XVIII w. jedna z pierwszych

jego zięcia Antoniego Ziębińskiego.

prowadzil cukiernię w Krakowie w la-

sobie, żeby Zalewski i Piasecki się

można bylo je kupić w sklepie cukier-

w Krakowie kawiarń Magdaleny Sę-

,,Rocznik Towarzystwa Dobroczyn-

tach 1905­1912. Pan Józef przyjechal

nie znali. Natomiast cukiernia Józefa

niczym przy Rynku Podgórskim. To

drakowskiej. Byl to lokal skromnie

ności miasta Krakowa" odnotowu-

do Krakowa ze Lwowa, gdzie od 1894

Kissa dzialala przez następnych kil-

byla krucho-miękka żóltawa kulka

urządzony, zlożony tylko z dwóch po-

je wśród ofiarodawców datków do

r. prowadzil cukiernię przy ulicy Het-

ka lat.

z jasnego karmelu bodajże, w środku

mieszczeń. Lawki pod ścianami, a do

skarbonki w kościele Najświętszej

mańskiej 12, a potem Walowej. Zjechal

Jest więcej lwowskich cukier-

której zatopiony byl kruchy orzech

stolików przytwierdzone na lańcusz-

Maryi Panny cukiernię Pollo w roku

tutaj z rodziną ­ żoną Julią z Pintelów,

niczych śladów w Krakowie?

wloski.

kach blaszane lyżeczki. W 1836 r. dom

1867. Jednak dwa lata później, w 1869

również lwowianką; owdowialym oj-

Czasami sobie myślę, że to nieco za-

darowala Sędrakowska w testamencie

r. w anonsach prasowych jako wlaści-

cem Antonim ­ lwowskim piekarzem;

Oczywiście, znajdzie się ich sporo,

bawne ­ w dzieciństwie i w mlodości

pannie Sewerynie Nikoledon, potem

ciel cukierni ,,przy wchodzie w ulicę

i urodzonymi w Stryju, gdzie onegdaj

choć nie zawsze w grę wchodzą tak

bywalam w tych wszystkich miej-

wlaścicielami byli Hilary i Feliks Gó-

Grodzką" widnieje Rudolf. Grossman-

pracowal, dziećmi ­ Romanem i Ma-

reprezentacyjne lokale, o jakich do-

scach i wówczas zupelnie nie intere-

rzyńscy, a następnie wlaśnie Rudolf

nowie początkowo mieszkali w ka-

rią. Wikary kościola Mariackiego ks.

tąd mówilyśmy. W latach 30. XX w.

sowala mnie ich historia. Do ,,Mauri-

Grossmann. A wiele lat później w po-

mienicy nr 9 przy Rynku Glównym,

Kazimierz Buzala poświęcil nowo

na parterze kamienicy ul. Szewskiej

zia" chodzilam razem z mamą ­ to byla

mieszczeniach cukierni Grossman-

w tzw. kamienicy Bonerowskiej.

otwartą cukiernię w 1905 roku. Kra-

2 dzialala cukiernia o wdzięcznej

wtedy kawiarnia ,,Antyczna"; do daw-

nów prowadzil wlasną cukiernię

W trzy lata po przybyciu Grossman-

kowska prasa nie omieszkala przy

nazwie ,,Jagienka" należąca do Anny

nego ,,Wschodniego Targu" ­ później

przybyly ze Lwowa Józef Brzezina.

nów do Krakowa, w 1867 r., doszlo do

tej okazji nie tylko podkreślić wie-

i Zygmunta Kaniów. Na darmo szukać

slynnego ,,Rio" ­ wpadalam na kawę

Bracia Grossmannowie przyjechali ok.

nieszczęścia ­ Fryderyk spadl z ganku

loletnie doświadczenie wlaścicie-

o niej jakichś informacji. W stworze-

w czasie studiów, do ,,Noworola" zaglą-

1863 r. do Krakowa z żonami, Fryderyk

trzeciego piętra kamienicy, w której

la i pochwalić gustowne urządzenie

niu lokalu pomógl finansowo Tadeusz

dalo się z bardziej nobliwymi gośćmi...

z Anną z Ehrbarów, a Rudolf z Joan-

mieścila się cukiernia, ginąc na miej-

lokalu, ale i wspomnieć, że w tym

Höflinger, wlaściciel lwowskiej fa-

ną, również z Ehrbarów, siostrą Anny.

scu. Notabene, w tym wlaśnie roku

samym miejscu przed laty mieści-

bryki cukrów i czekolad ,,Jan Höflin-

To prawda. Też chodzilam na

Fryderyk pobieral nauki we Lwowie

obydwaj bracia zostali przyjęci do

ly się pierwszorzędne cukiernie

ger". Nie dziwota, bowiem Zygmunt

lody w miejscu, gdzie znajdo-

w pracowni cukierniczej Ehrbarów

gminy miasta Krakowa i stali się jego

Grossmanna i Roszkowskiego.

Kania byl bratem jego żony, Wlady-

wala się cukiernia chociażby

przy Rynku 29 ­ należącej wcześniej

obywatelami. Wdowa Anna wrócila

Brzezina szybko zżyl się z miastem.

slawy Kaniówny. Nic więc też dziw-

Zalewskiego czy w mlodości

do Dominika Andreoli. Ożenil się

do Lwowa. Męża przeżyla o lat ledwie

Jego cukiernia byla chętnie odwie-

nego, że na pólkach sklepu nigdy nie

również bywalam w dawnej ka-

z córką swego pryncypala Jana Ehrba-

pięć. Zmarla w wieku 35 lat w 1872 r.

dzana zwlaszcza przez mlodzież aka-

brakowalo slodyczy z lwowskiej fa-

wiarni Szkockiej, nazywanej

ra, Anną Karoliną. W tym mniej więcej

Pochowano ją na Cmentarzu Lycza-

demicką. Może jednym z bywalców byl

bryki. Podczas okupacji niemieckiej

barem Desertnyj. A teraz tam

czasie wlaściciele jednej z pierwszych

kowskim, w rodzinnym skromnym

student Uniwersytetu Jagiellońskiego,

sklep zostal przeniesiony i mieścil się

jest bank i hotel. Wielka szkoda.

cukierni we Lwowie ­ Maurizio i Pol-

grobie. Rudolf zaś kontynuowal karie-

lo wpadli na pomysl otworzenia wla-

rę w ,,slodkim zawodzie". I to on popro-

A pamiętasz, Haniu, pozwo-

snego lokalu w Krakowie. Na zarzą-

wadzil lokal Maurizio i Pollo, a potem

lę sobie zwrócić się do Ciebie

dzającego wybrali mlodego Fryderyka

w zakupionej na rogu Rynku i ulicy

tak, jak nazywano nas w domu

Grossmanna. Nie dziwota, bowiem ro-

Szewskiej kamienicy otworzyl wla-

w dzieciństwie (bo przecież

dziny Grossmannów, Maurizio i Pollo,

sną cukiernię, która szybko zyskala

Twoja rodzina pochodzi ze

a także Ehrbarów, Andreola i Schne-

stalą klientelę i popularność. W 1875

Lwowa!) o naszym marzeniu?

iderów od lat utrzymywaly we Lwowie

r. krakowski ,,Czas" określal cukiernię

Pochodzić  ulicami  Lwowa,

bliskie kontakty. Wszyscy przybyli

Rudolfa mianem ,,najpryncypalniej-

usiąść w zacisznej kawiarence

do Lwowa ze szwajcarskiej Gryzonii.

szej krakowskiej cukierni". Serwo-

i dalej snuć opowieści o ,,slod-

A o zażylości tychże z rodziną An-

wano tu ciasta, torty, konfitury, soki

kim" grodzie ­ jedynym dla nas,

dreola niech świadczy choćby fakt, że

oraz najprzedniejsze likiery krajowe

jak i wielu innych na świecie.

Andreola zapisal im w testamencie 1 /4

i zagraniczne, a dla rozrywki gości

Niestety, teraz trwa wojna. Ale

kamienicy, co pozwolilo im prowadzić

postawiono stól bilardowy i stoliki do

marzyć zawsze warto!

dalej ,,slodki interes".

gry w karty. W lutym 1883 r. lokal wy-

Z  pewnością  znasz  kamienicę

dzierżawil od Grossmannów ­ a w kil-

Dziękuje bardzo za to przemile

z restauracją ,,Wierzynek" pod nr 15 na

ka lat później odkupil od nich wraz

spotkanie w Krakowie.

Rynku Glównym. To tzw. kamienica

z kamienicą ­ przybysz z Warszawy,

CUKIERNIA ,,REDOLFI" ­ ,,MAURIZIO"