12

nr 12 (400) | 30.06.­28.07.2022

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Sztuka rodem z Ukrainy wojennej

Mimo wojny w naszym

ludzkich cech z żywej osoby.

Przed moimi oczami caly czas

kraju toczy się też życie

stoi armia trupów, przeciwko

artystyczne. Malarze

której żyjąca ludzkość musi się

i rzeźbiarze, którzy

zjednoczyć. W przeciwnym ra-

pozostali na ziemi

zie czeka nas triumf śmierci.

ojczystej, poprzez

Wolodymyr Budnikow wska-

swoje prace dzielą się

zal na swe kilkumetrowe prace

refleksjami na temat

i wyjaśnil, że powstaly nad Mo-

rzem Azowskim, w miasteczku

tego co dzieje się w kraju.

Prymorskie, które jest teraz pod

Obrazy jakimi przekazują

okupacją rosyjską. Zachowaly

ból wojny można zobaczyć

się obrazy w Irpiniu, które przez

na otwartych w czerwcu

zbieg okoliczności nie zostaly

wystawach we Lwowie i na

skradzione ani zniszczone przez

Zamku w Podhorcach.

najeźdźców. O losie swoich dziel

i Urbanistyki ,,Baszta Procho-

na innych okupowanych teryto-

wa". Wystawę otwarto w ramach

riach artysta nic nie wie.

TEKST I ZDJĘCIA

projektu ,,Muzy nie milczą". Po-

Zdaniem obecnych badaczy

KONSTANTY CZAWAGA

ROMAN ZILINKO (OD LEWEJ) I PAWEL HUDIMOW

myslodawcą, glównym organi-

sztuki wystawa Wolodymy-

Schronienie w Palacu

okupantów, a także ich język są

technice" szkiców za pomocą

zatorem oraz kuratorem projektu

ra Budnikowa pt. ,,Czas wojny"

Potockich we Lwowie

skrajnie pornograficzne ­ za-

dlugopisu i farb akwarelowych.

jest Pawel Hudimow, zalożyciel

to żywy przekrój wydarzeń,

stąpione przez propagandowe

,,W tych dniach w Muzeum

­ Kiedy uciekliśmy z Kijo-

Art-Centrum ,,Ja ­ Galeria".

odcinek czasu wypelniony

hasla legitymizujące brutalne

Modernizmu we Lwowie i na

wa do Lwowa, od razu kupilam

­ Teraz jest bardzo trud-

wspomnieniami, do których

ludobójstwo Ukraińców. Czlo-

paczkę papieru do kopiarki,

Zamku w Podhorcach zostaly

ny czas dla twórczości, bo lu-

będziemy wracać wielokrot-

wiek sowiecki nie powinien

później farby akwarelowe i pra-

otwarte dwie wystawy slyn-

dzie różnie reagują ­ zazna-

nie. Kiedy ta rana jest otwarta,

mieć wlasnych slów. Na począt-

cowalam codziennie ­ wyja-

nych kijowskich artystów Wla-

czyl w naszej rozmowie Pawel

każdy z nas w niej się odnajdu-

ku jest to karane, ale potem język

dy Ralko i Wolodymyra Bu-

śnila Wlada Ralko. ­ To byl mój

Hudimow. ­ Są tacy, którzy nie

je. Pewnego dnia zdamy sobie

sowiecki zaczyna wydawać się

dnikowa, powstale w czasie

drugi dziennik w ilustracjach.

mogą tworzyć, nie mogą wyjść

sprawę, że przeszliśmy przez to

kuszący, ponieważ mówienie

W latach 2013­2015 powstal

wojny ­ powiedzial dziennika-

z tego stanu odrętwienia i szo-

wszystko.

jej ,,Dziennik Kijowski" ­ spe-

cudzymi slowami pomaga za-

rzowi Kuriera Taras Wozniak,

ku, a dla kogoś innego tworze-

Wystawa w Muzeum Mo-

cjalny cykl skladający się z 258

gluszyć glos sumienia. Mówie-

dyrektor Lwowskiej Narodowej

nie jest pewnego rodzaju tera-

dernizmu  potrwa  do  14

nie wlasnym językiem to jest

rysunków poświęconych kro-

Galerii Sztuki. ­ Przyjechali

pią. Dzięki pracy uzewnętrznia

sierpnia.

dzielo artysty i jego sumienia.

nice wydarzeń z Euromajdanu

w pierwszych dniach wojny, po

smutne myśli, dzieli się na-

Lwowski dziennik

Robię te rysunki w czasie woj-

w Kijowie, przesuwających się

24 lutym i znaleźliśmy dla nich

dzieją, optymizmem, i najważ-

Wlady Ralko na Zamku

ny, bo nie chcę milczeć. W tym

etapami w kierunku przemo-

miejsce w naszym Palacu Po-

niejsze ­ pozostawia ślad w hi-

w Poghorcach

zamku mieliśmy swoją wysta-

cy, starć i rewolucji. Ta seria

tockich, gdzie przebywali oko-

storii tu i teraz. Faktem jest, że

wę z zeszlym roku. Ekspozycja

przedstawia pogląd autorki na

lo póltora miesiąca. W trakcie

Wlada Ralko, malżonka Wo-

aby zmontować wystawę, trze-

byla w już wyremontowanych

rosyjską agresję i ekstermina-

swego pobytu stworzyli dwie

lodymyra Budnikowa jest też

ba mieć określoną metodologię.

salach, jednak tym razem chcia-

cję Ukraińców, jej reakcję na

serie grafik: 80 prac ­ Wlada

znaną malarką, która pracu-

Musisz znać podejścia, musisz

lam przedstawić swój ,,Dziennik

aneksję Krymu przez Rosjan

Ralko i okolo 60 prac ­ Wolody-

je raczej w stylu ekspresjo-

mieć kontakty i oglądać me-

Lwowski" pod sklepieniem sali,

i na początek dzialań wojen-

myr Budnikow. Sprezentowali

nistycznym. Jej sztuka byla

dia spolecznościowe. Niektórzy

gdzie są widoczne dewastacja

je Lwowskiej Galerii Sztuki. Te-

nych na wschodzie Ukrainy.

prezentowana na wystawach

z artystów, których zaprosilem

i zniszczenia dawnego piękna,

Zdaniem Wlady Ralko język

raz zorganizowaliśmy te dwie

w Ukrainie, a także na Scope

na wystawę ,,Muzy nie milczą"

które bylo dokonane po wkro-

ma charakter polityczny.

wystawy, by pokazać, że życie

Art Show w Miami Beach, Lin-

we Lwowie, to artyści, z którymi

czeniu najeźdźców ze Wschodu

­ Język czyni czlowieka

toczy się jednak dalej. Wojna

coln Center w Nowym Jorku,

zrobilem już kilkanaście projek-

na tę ziemię. Podobnie jak teraz

czlowiekiem ­ stwierdza autor-

wojną, ale musimy żyć, musimy

Dallas Art Fair oraz w galeriach

tów, a innych zaprosilem po raz

czynią barbarzyńcy rosyjscy.

ka wystawy. ­ Tylko czlowiek

robić wystawy. Spoleczeństwo

sztuki w Niemczech i Austrii.

pierwszy, poznając ich w wirtu-

Zauważyliśmy, że decydo-

musi funkcjonować i nie czuć się

W 2019 roku miala swą wysta-

mówiący może się oprzeć sa-

alnej przestrzeni Internetu.

wana większość odwiedzają-

spoleczeństwem okaleczonym,

dystycznemu atakowi agresora.

wę w Galerii Arsenal w Bialym-

Dla Pawla Hudimowa naj-

cych obie wystawy to osoby

Ukraina i reszta świata stanęla

lecz jako spoleczeństwo żywe,

stoku. W 2000 roku otrzymala

ważniejszym dzielem na tej

w obliczu zla, które nie zosta-

tymczasowo przemieszczone na

dynamiczne i zwycięskie".

Ogólnoukraińską Nagrodę Ma-

wystawie jest ,,Hopak Wujka

ziemię lwowską z terytoriów,

lo jeszcze wlaściwie nazwane

Wolodymyr Budnikow to

larską, a w 2019 ­ nagrodę UN

Czarnobaja" Dmytra Molda-

na których toczą się walki.

i dlatego nie zostalo jeszcze uka-

Women in the Arts.

znany ukraiński malarz abs-

wanowa. Praca nawiązuje do

­ Mamy nadzieję, że wysta-

rane. Rosja na wzór technologii

Wystawa Wlady Ralko pt.

trakcjonista, profesor Ukra-

miejscowości Czarnobajewka

wimy te prace też za granicą,

sowieckich nieustannie gwalci

,,Dziennik Lwowski" obejmu-

ińskiej Narodowej Akademii

pod Chersoniem, gdzie Ukraiń-

może i w Polsce, może na Litwie

slownik. Dzialania przemocowe

je prace wykonane w ,,szybkiej

Sztuki. Jego prace są obecne

cy 16 razy pokonywali Rosjan.

­ zapewnil dyrektor Lwowskiej

w muzeach i zbiorach prywat-

­ Ten rysunek to obraz, jak

Narodowej Galerii Sztuki Taras

nych w wielu krajach świata.

Ukrainiec w walecznym tańcu

Wozniak. ­ Mamy ambicje zro-

­ Mój syn i wnuk przebywa-

,,Hopak" niszczy tę calą obrzy-

bić to na większą skalę.

ją teraz w Krakowie, my nato-

dliwość, która wkradla się na

miast się zatrzymaliśmy się we

naszą ziemię ­ podreślil Hudi-

Niemilczące muzy w Baszcie

Lwowie i kontynuowaliśmy tu

mow. ­ Wszystko plonie, krew

Prochowej

swoją pracę jako artyści ­ wy-

się leje na szarym tle, ale Czarno-

Ponad 50 autorów z calej

jaśnil Wolodymyr Budnikow.

baj dalej walczy. Uderzylo mnie,

Ukrainy (w tym też wspomnia-

W Muzeum Modernizmu jego

że kiedy patrzysz na rysunek,

ni wyżej Wolodymyr Budni-

dziela są prezentowane w dwóch

obraz czy rzeźbę na ekranie te-

kow i Wlada Ralko) zaprezen-

salach.  Otwarcie  wystawy

lefonu lub komputera, to nie mo-

towalo swoje prace w Centrum

uświetnil śpiew Natalii Rybki-

żesz sobie wyobrazić, jak ta czy

Architektury,  Projektowania

-Parchomenko z Akademickie-

inna praca będzie oddzialywać

na widza w przestrzeni. Kiedy

go Mlodzieżowego Teatru im.

zmontowaliśmy tę wystawę, nie

Lesia Kurbasa we Lwowie.

zobaczyliśmy w tych dzielach

­ To są prace z wielkiej serii

,,Świat wojny" ­ mówil dalej. ­

sztuki pesymizmu, żalu, który

się przelewa. Artyści to ludzie

Zapoczątkowalem ją od razu po

kreatywni, którzy z optymi-

rosyjskiej inwazji na Ukrainę

zmem patrzą w przyszlość.

i nadal nad nią pracuję. Rosyj-

W ekspozycji można też zo-

ska agresja przyniosla zagla-

baczyć dwa plakaty z okresu

dę i śmierć, stawiając calemu

komunistycznego. Pawel Hu-

światu naglące pytanie: jak

dimów wyjaśnil:

ma na imię zlo, które kusi czlo-

­  Specjalnie  umieścilem

wieka, aż wszystko co ludzkie

okladkę magazynu, na którym

w nim umrze? Moim zdaniem

widnieje plakat artysty I. Iwa-

państwo rosyjskie przynosi nie

nowa o tym, jak rosyjscy żol-

tylko śmierć fizyczną. Jeszcze

nierze, armia rosyjska wyciąga

od czasów sowieckich jego wy-

,,pomocną dloń" do Ukraińców

silki mialy na celu usunięcie

HOPAK WUJKA CZARNOBAJA

MAL. ROMAN ZILINKO