18

nr 12 (400) | 30.06.­28.07.2022

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

Zmiany polityczne po 1991 roku i ich wplyw na sytuację religijną

w archidiecezji lwowskiej

Nominacja dotychczasowego administratora apostolskiego

w Lubaczowie biskupa Mariana Jaworskiego na metropolitę

archidiecezji lwowskiej (cz. 2)

Istnieje realne niebezpie-

MARIAN SKOWYRA

czeństwo, że po upadku dyk-

Zmiany spoleczne w Europie

tatury wybuchną one na nowo,

po 1989 roku w świetle

powodując poważne konflikty

encykliki Jana Pawla II

i rozlew krwi, jeśli zabraknie

Centesimus Annus

postawy moralnej i świadomego

Pontyfikat papieża Slowiani-

wysilku, by dawać świadectwo

na od początku byl nacechowa-

prawdzie, jak to mialo miejsce

ny walką z ideologiami mark-

w czasach minionych.

sistowskimi i komunistycznymi,

Należy sobie życzyć, by nie-

które doskonale mu byly znane

nawiść i przemoc nie zatriumfo-

z czasów krakowskich. Papież

waly w sercach tych zwlaszcza,

przypominal, że ,,czlowiek sam

którzy walczą o sprawiedliwość

bez Boga, może zdecydować,

i aby wszystkich przenikal duch

że pewna grupa ludzi powinna

pokoju i przebaczenia" (CA 27).

być unicestwiona. Takie decy-

Powyższe slowa papieskie

LWÓW, 1990. KATEDRA, ABP

zje, na przyklad, byly podejmo-

staly się prorocze, kiedy to 24

FRANCESCO COLASUONNO,

wane w Trzeciej Rzeszy przez

lutego 2022 roku na kontynen-

PIERWSZY STALY

osoby, które po dojściu do wla-

cie europejskim wybuchla nowa

PRZEDSTAWICIEL STOLICY

dzy na drodze demokratycznej

wojna poprzez zaatakowanie

APOSTOLSKIEJ W MOSKWIE

uciekaly się do nich, aby reali-

niezależnej Ukrainy przez Fede-

zować przewrotny program ide-

rację Rosyjską i wojska rosyj-

ologii narodowego socjalizmu,

skie, zmierzające do calkowitej

inspirującej się przeslankami

likwidacji struktur państwowo-

rasowymi. Podobne decyzje po-

ści tego kraju, a przyczyn tej woj-

dejmowala też partia komuni-

ny można dopatrywać się w licz-

styczna w Związku Radzieckim

nych zaniedbaniach ze strony

i krajach poddanych ideologii

krajów bogatych w stosunku do

marksistowskiej. W tym kon-

odradzających się narodów po

tekście dokonala się ekster-

wielowiekowym zniewoleniu

LWÓW, PL. WOLNOŚCI PRZED DEMONTAŻEM POMNIKA LENINA

minacja Żydów, a także innych

komunistycznym. O pomoc dla

grup, jak na przyklad Romów,

którą potrafil odegrać na arenie

Papież  również  dobitnie

takich krajów jak Ukraina papież

chlopów na Ukrainie, ducho-

międzynarodowej".

przypominal, że w wielu tych

jeszcze w 1991 roku apelowal

wieństwa prawoslawnego i ka-

Papież rozumial zatem nie-

krajach ,,nauka i technika są

w następujących slowach: ,,Dla

tolickiego w Rosji, na Bialorusi

bezpieczeństwa, które zagrażają

wykorzystywane do produk-

niektórych krajów Europy roz-

i za Uralem". Z tej też racji wal-

Europie po upadku niniejsze-

cji broni wciąż doskonalonych

poczyna się w pewnym sensie

ka z komunizmem i jego an-

go reżimu, dlatego, w 1991 roku

i coraz bardziej niszczących,

dopiero teraz prawdziwy okres

tyludzkimi ideologiami mogla

oglosil encyklikę ,,Centesimus

równocześnie zaś od ideologii,

powojenny. Radykalna reorga-

przynieść zamierzony sukces

Annus", która ukazala się w set-

będącej wynaturzeniem auten-

nizacja gospodarki do niedaw-

poprzez wybór papieża z kraju,

ną rocznicę encykliki papieża

tycznej filozofii, żąda się dok-

na skolektywizowanej stwarza

LWÓW, 14.09.1990. DEMONTAŻ

który tak mocno doświadczyl

Leona XIII ,,Rerum novarum".

trynalnych usprawiedliwień

problemy i wymaga wyrzeczeń

POMNIKA LENINA

prześladowań  komunistycz-

To wlaśnie w niej poddal anali-

dla nowej wojny" (CA 18).

porównywalnych z tymi, któ-

nych. To również doskonale ro-

zie upadek ideologii marksizmu

Zmiany na kontynencie eu-

W kontekście tych slów wy-

re po drugiej wojnie światowej

zumial papież, gdy w książce

i socjalizmu realnego, ale też do-

ropejskim rzutujące na przy-

daje się bardziej zrozumiala de-

podjęly kraje zachodniej Europy

,,Pamięć i tożsamość" tak kon-

strzegl i wskazal na inne nie-

szlość, w znaczącym stop-

cyzja, którą kierowal się papież

dla dokonania wlasnej odbudo-

kludowal swój wybór na stolicę

bezpieczeństwa, które zagrażaly

niu dokonaly się w 1989 roku.

Jan Pawel II, gdy 16 stycznia

wy. W obecnej trudnej sytuacji

Piotrową: ,,Z tego punktu wi-

wolności czlowieka i jego pra-

Odbylo się to poprzez upadek

1991 roku mianowal na pierw-

inne narody powinny solidar-

dzenia powolanie papieża z Pol-

wu do kierowania się jedynie

marksizmu, który wywolal

szego arcybiskupa odrodzo-

nie wspierać byle kraje komu-

ski, z Krakowa, moglo mieć wy-

prawem sumienia związanego

,,pustkę duchową wytworzo-

nej po wieloletniej dyktaturze

nistyczne. Oczywiście, one same

mowę niejako symboliczną. Nie

z prawdą naturalną i objawioną.

ną przez ateizm". Papież także

komunistycznej archidiecezji

muszą się stać pierwszymi twór-

bylo to także powolanie kon-

Jan Pawel II we wspomnianej

wskazal, że wśród glównych

lwowskiej wlaśnie abpa Ma-

cami wlasnego rozwoju; trzeba

kretnego czlowieka, ale calego

encyklice tak pisal: ,,Co praw-

czynników, które daly począ-

riana Jaworskiego, lwowianina

jednak im to w sposób racjonal-

Kościola, z którym byl on zwią-

da od roku 1945 na kontynen-

tek zmianom, bylo niewątpli-

i dlugoletniego profesora filozo-

ny umożliwić, co z kolei wymaga

zany od urodzenia; pośrednio

cie europejskim broń zamil-

wie pogwalcenie praw pracy

fii religii w Krakowie, o którym

pomocy innych krajów. Zresztą

bylo to także powolanie narodu,

kla; jednak trzeba pamiętać, że

czlowieka, oraz niesprawność

na kanwie książki ,,Przekro-

aktualne trudności i niedosta-

do którego należal. Zdaje mi się,

prawdziwy pokój nigdy nie jest

systemu gospodarczego. Jed-

czyć próg nadziei" tak mówil:

tek są skutkiem historycznego

że tę sprawę szczególnie jasno

wynikiem zwycięstwa mili-

nak ta pustka duchowa, jak pi-

,,Dlatego tak ważna dla wspól-

procesu, w którym kraje te byly

widzial i wyrazil kard. Stefan

tarnego, ale zaklada przezwy-

sal ­ doprowadzila do tego, ,,iż

czesnej myśli jest filozofia re-

często przedmiotem, a nie pod-

Wyszyński. Osobiście bylem

ciężenie przyczyn wojny i au-

w nieustannym poszukiwaniu

ligii, która choćby taka, jaką

miotem, a zarazem ich sytuacja

zawsze przekonany, że wybór

tentyczne pojednanie między

wlasnej tożsamości i sensu ży-

uprawia Mircea Eliade, a u nas

nie jest wynikiem wolnego wy-

Polaka na papieża tlumaczyl się

Narodami. Tymczasem istnie-

cia (mlode osoby) odkrywaly na

w Polsce na przyklad abp Ma-

boru czy popelnionych blędów,

tym, czego Prymas Tysiąclecia

jąca przez wiele lat w Europie

nowo religijne korzenie kultury

rian Jaworski oraz szkola lu-

lecz narzuconego przemocą cią-

belska. Stajemy się świadkami

wraz z Episkopatem i Kościo-

i w świecie sytuacja byla raczej

swych narodów oraz samą oso-

gu tragicznych wydarzeń histo-

znamiennego powrotu do me-

lem polskim potrafili dokonać

nieobecnością wojny, aniże-

bę Chrystusa, jako adekwat-

rycznych, które uniemożliwily

tafizyki (filozofia bytu) poprzez

w warunkach ograniczeń, uci-

li autentycznym pokojem. Po-

ną egzystencjalnie odpowiedź

im pójść drogą gospodarczego

integralną antropologię. Nie

sku i prześladowań, jakim byli

lowa kontynentu znalazla się

na pragnienie dobra, prawdy

i obywatelskiego rozwoju.

poddani w tamtych trudnych

pod rządami dyktatury komu-

i życia, obecne w sercu każde-

można pomyśleć czlowieka bez

Pomoc ze strony innych kra-

latach".

nistycznej, druga zaś polowa,

go czlowieka. Poszukiwanie to

tego odniesienia do Boga, które

jów, zwlaszcza europejskich,

Również ważną rolę papieża

zagrożona tym samym niebez-

czerpalo energię ze świadec-

jest dla niego konstytutywne".

które uczestniczyly w tej samej

Jana Pawla II w powaleniu ko-

pieczeństwem, organizowala

twa ludzi, którzy w trudnych

Jan Pawel II w encyklice

historii i ponoszą za nią odpo-

munizmu przyznawal Micha-

system obrony przed nim. Licz-

warunkach i pośród prześla-

również przewidywal, że ,,licz-

wiedzialność, jest wymogiem

il Gorbaczow, który twierdzil,

ne narody, tracąc możliwość

dowań pozostali wierni Bogu.

ne niesprawiedliwości indywi-

sprawiedliwości. Leży to jed-

że ,,wszystko to, co w ostatnich

decydowania o sobie, zostają

Marksizm zapowiadal, że wy-

dualne i spoleczne, obejmujące

nak również w interesie Europy

latach mialo miejsce w Euro-

zamknięte w dlawiących gra-

korzeni potrzebę Boga z serca

regiony i narody, popelnione

i sluży jej ogólnemu dobru". Ze

pie Wschodniej, nie byloby

nicach imperium, dążącego do

czlowieka, ale rzeczywistość

zostaly w latach, kiedy panowal

strony Zachodniej Europy zatem

możliwe, gdyby nie obecność

zniszczenia ich pamięci histo-

dowiodla, że nie da się tego do-

komunizm, a także wcześniej;

należy jasno rozumieć papie-

tego papieża, gdyby nie wiel-

rycznej i wiekowych korzeni

konać, nie zadając gwaltu ludz-

nagromadzilo się wiele niena-

skie przeslanie o potrzebie po-

ka  rola,  także  polityczna,

ich kultury" (CA 18).

kiemu sercu" (CA 24).

wiści i uraz.

mocy ekonomicznej, militarnej