29

nr 12 (400) | 30.06.­28.07.2022

Z pamiętnika podróżnika

www.kuriergalicyjski.com

W Satanowie uchodźcy wysprzątali stary zamek

18 czerwca na terenie

już podczas pierwszej kontroli.

Na dworze bylo zaledwie kilka

starego zamku

stopni powyżej zera... Pomimo,

w Satanowie bylo

że widać bylo, iż autem jedzie

ludno i gwarno. Nie

rodzina z malym dzieckiem, do-

halasowali tam jak

kladnie kontrolowano nas na

zwykle turyści, którzy

każdym punkcie.

przyjechali podziwiać

Zachowanie rosyjskich żol-

zabytek i fotografować

nierzy bylo różne: jedni syczeli:

,,Co, ukrop (rosyjskie określenie

się na tle ruin. Tym

Ukraińca ­ red.), za dzieckiem

razem pracowali tu

się ukrywasz?" i szturcha-

uchodźcy ­ odbywala się

li karabinem... Inni wspólczuli.

akcja, zorganizowana

Najbardziej bezwzględna byla

przez zjednoczenie

tzw. ,,milicja" z DNR. Ci to palali

wolontariuszy ,,Zachyst"

klasową nienawiścią do miesz-

kańców naszego do niedawna

(Obrona), wspierana przez

bogatego i kwitnącego mia-

wladze lokalne.

sta, które znacznie różnilo się

przed ostrzalem... I to w mroźne

od nędznego bytu ich ,,mlodej

TEKST I ZDJĘCIA

dni lutego! Od tego czasu przez

republiki".

DMYTRO POLUCHOWYCZ

S

Satanów przewinęlo się ponad

Nawet nie wiem, który

atanów, jak i wiele miast

dwa tysiące uchodźców.

z tych okupantów

na Zachodniej Ukrainie,

W akcji sprzątania wzięlo

stal się przytulkiem dla

udzial okolo 50 osób. Przyszli za-

denerwowal bardziej ­

ludzi, uchodzących z okolic

równo uchodźcy, jak i miejscowi

ciągnie Oleksij, ­ ten, co

walk przed okrucieństwami

w wieku od 1 roku do lat 70. Ci

otwarcie zachowywal

rosyjskiej agresji,. Wielu z nich

najmlodsi, naturalnie, wspiera-

się po chamsku, czy ten

wyrwalo się z takiego piekla,

li akcję psychologicznie. Geo-

,,wspólczujący". Gdyby nie

jakie wielu mieszkańcom spo-

graficznie przedstawione byly

Rosjanie, nadal spokojnie

kojnych okolic nawet trudno

wschód i poludnie Ukrainy: ob-

sobie wyobrazić.

wody doniecki, lugański, char-

i w pokoju żylibyśmy

Jednym z problemów uchodź-

kowski, mikolajowski, zaporoski

w naszym pięknym,

ców jest poczucie bezczynności.

i chersoński.

wspanialym Mariupolu.

Ale z pracą, pozwalająca na jakieś

Nasza praca ­ to sposób

zapomnienie, jest na prowincji

komin na zewnątrz. Ale i to nie

Mieszkanka Mariupola Ole-

Informacja historyczna

odwdzięczenia się

ciężko. Nawet ludność miejsco-

pomagalo. Caly czas pragnęli-

na Mosijenko (matka wspo-

wa musi wyjeżdżać na zarobki za

mnianej już Anny), też jedna

śmy się zagrzać ­ cieplo stalo

Zamek w Satanowie powstal

mieszkańcom Satanowa

granicę. Pieniądze od państwa,

się nieosiągalnym marzeniem.

okolo XV wieku dzięki które-

z organizatorek akcji, podzielila

za ich gościnność ­

pomoc wolontariuszy i gotowość

Obawa przez chlodem po-

muś z ówczesnych wlaścicieli

się wspomnieniami:

mówi Iryna Zaliska,

do pomocy mieszkańców Sata-

zostala do dziś. Wspomina-

­ Już 27 lutego wojna zapu-

miasteczka z polskiej rodziny

mieszkanka miejscowości

nowa pomagają przetrwać fi-

jąc poniewierkę Olena raptem

kala do naszych drzwi ­ wspo-

Odrowążów. Wybudowano go

Bereznoguwate w obw.

zycznie. Ludzie jednak powinni

mina. ­ Zapukala tak glośno,

spytala: ,,Czy zimy na Podolu są

w miejscu niewielkiego mu-

mikolajowskim. Rodzina

czuć się potrzebni w spoleczeń-

mroźne?".

rowanego umocnienia z XIV

że pocisk wpadl do kuchni.

zmuszona byla opuścić swój

stwie i mieć możliwość zaadop-

O ostrzalach Mariupola mówi

wieku, powstalego w okresie

Na szczęście mieszkaliśmy

towania się w nim. Tą sprawą,

dość spokojnie, jak o pogodzie.

już w piwnicy ­ bylo tam sto-

panowania książąt litewskich

dom po tym, jak znalazl się

oprócz spraw codziennych, po-

­ Ostrzaly ­ to drobnostka ­

sunkowo bezpiecznie. Jedze-

Koriatowiczów. Z tego ,,litew-

on faktycznie na linii ognia.

stanowilo zająć się zjednoczenie

wspomina Olena. ­ Prawdziwe

nie gotowaliśmy na ogniskach

skiego" okresu zachowala się

­ W Satanowie przyjęto

wolontariuszy ,,Zachyst", w któ-

pieklo zaczęlo się, gdy Rosjanie

i piecykach przed domem.

niewielka  ,,Okrągla"  wieża.

nas bardzo gościnnie

rym dzialają również uchodźcy.

zastosowali lotnictwo. Rakiety

W polowie XVI wieku praw-

W pierwszych dniach wojny

­ mówi dalej Iryna. ­

- My, jak nikt inny, rozumie-

i pociski nadlatywaly niespo-

dopodobnie za Jana Krzyszto-

przepadlo światlo, woda i gaz.

Naszej trzypokoleniowej

my uczucia uchodźców ­ opo-

Szukaliśmy najbliższych stud-

dziewanie. Mogly przelecieć

fa Tarnowskiego zamek uzy-

rodzinie znaleziono lokum,

wiada dziennikarzowi Kuriera

ni. Mieliśmy wielkie problemy

dalej, albo i nie. Samoloty po-

skal obecny ksztalt ­ pięciokąt

Galicyjskiego szefowa wolonta-

jawialy się wedlug zegarka.

z wodą. Ja, na przyklad, topilam

z basztami w narożnikach.

przy tym bezplatne ­

riuszy Anna Mosijenko, do nie-

Nasz rejon byl bombardowany

śnieg.

Po okresie nawaly osmań-

splacamy jedynie oplaty

dawna mieszkanka splądrowa-

o 4:30, sąsiedni o 5:30... Ocze-

skiej silami hetmana wielkie-

Jednak najstraszniejszy, we-

komunalne. Oprócz tego

nego Mariupola ­ Sami dobrze

dlug Oleny, byl staly chlód.

kiwanie na ponowny przylot

go koronnego Adama Mikolaja

stale nam pomagają. Ludzie

wiemy, że ludziom oprócz da-

­ W naszej piwnicy znala-

samolotów bylo nie do wy-

Sieniawskiego fortyfikacje zo-

doskonale rozumieją, że

chu nad glową, odzieży i poży-

trzymania, doprowadzalo do

staly odbudowane i wzmocnio-

zlo schronienie kilkadziesiąt

jesteśmy tu nie z wlasnej

wienia potrzebne są dzialania,

szalu... Gdy zaczęli bombar-

rodzin. Mężczyźni urządzili

ne. Nie wprowadzono wówczas

woli.

świadomość, że są potrzebni.

dować, zrozumieliśmy, że nie

żelazny piecyk i wyprowadzili

jakieś kardynalnych zmian. Na

Ważne, by wydobyć ich ze sko-

zważając na ryzyko, trzeba

dziedzińcu wybudowano je-

rupy wewnętrznych przeżyć,

uciekać. ,,Grady" i pociski jesz-

dynie wspanialy palac, o czym

odwrócić uwagę od okrutnych

cze można przeczekać w piw-

świadczą przebite w murach

wspomnień. Dlatego powstala

nicy, ale bomby robią z piw-

otwory okienne. Sam palac nie

idea wysprzątania terenu Sa-

nicy jedną wspólną mogilę dla

zachowal się. Sieniawski by-

tanowskiego zamku. Nie jest

wszystkich.

wal tu rzadko, oddając prze-

to tylko wspólne dzialanie, ale

O trudnościach dotarcia do

wagę innej swojej rezydencji ­

możliwość obcowania z takimi

nieokupowanych terenów opo-

w Zinkowie.

samymi uchodźcami, możliwość

wiedzial mieszkaniec Mariupo-

Od końca XVIII wieku ów-

jakiegoś oderwania.

la Oleksij Gorskich.

czesna wlaścicielka Klemen-

Projekt wolontariuszy popar-

­ Trzeba bylo pokonać kilka

tyna z Tyszkiewiczów Potocka

ly wladze Satanowa. Jak stwier-

rosyjskich punktów kontrolnych.

obok zamku wybudowala cu-

dzil przewodniczący gminy Al-

Ponieważ mieliśmy zaciemnia-

krownię. Część umocnień zo-

bert Sobkow, wladze pomogly

ne szyby w aucie, jechaliśmy

stala rozebrana na budulec dla

organizacyjnie i przeznaczyly

z otwartymi szybami ­ inaczej

fabryki. Do naszych czasów

fundusze na zakup produktów

okupanci mogli rozstrzelać sa-

dotrwaly jedynie dwie naroż-

na niewielki piknik po zakoń-

mochód. O tym uprzedzono nas

ne baszty, dolne piętro trzeciej,

czeniu prac, daly transport na

fragment murów i ,,Okrągla"

wywóz śmieci. Dom Kultury

wieża z czasów Koriatowiczów.

zabezpieczyl transmisję patrio-

tycznych piosenek.

PS.

Należy tu podkreślić znacz-

Zjednoczenie wolontariuszy

ną rolę wladz gminy w orga-

,,Zachyst" poinformowalo, że ta

nizacji pobytu uchodźców na

akcja nie byla pojedynczą i pla-

swoim terenie ­ wiele ludzi

nowane są kolejne w malowni-

przyjechalo doslownie w tym,

czych i popularnych wśród tu-

co mieli na sobie, uciekając

rystów zakątkach Satanowa.