16

nr 13­14 (401­402) | 29.07­15.08.2022

Zapiski wojenne

www.kuriergalicyjski.com

Wojna

Przeżyl, ale jest ranny. Ale jego

ciągnik jest kompletnie zepsu-

ty. Gospodyni prowadzi nas do

(część 9)

podziemia, pośrodku którego

widzimy piecyk: ,,Mieszka-

liśmy tu w sumie trzydzieści

chce dostać. Pomaga nam mlo-

dni. Również pies sąsiada. Go-

TEKST I ZDJĘCIA

da para, która wlaśnie napisa-

towalam tu jedzenie, kąpalam

DMYTRO ANTONIUK

la list. Dla siebie nic nie biorą,

malego".

Kijowszczyzna,

chociaż odkladamy dla nich

Olizarówka zostala mocno

pomoc humanitarna

paczki ,,dorosle" i ,,dziecięce" ­

zbombardowana z samolotów,

27­28 maja 2022 r.

mają malą córeczkę. Mężczy-

a niektóre domy zostaly calko-

,,Dowiedzieliśmy się, że nie-

zna mówi, że pomoc trafia do

wicie zniszczone. Uszkodzeniu

siecie pomoc humanitarną do

glównej siedziby gminy tery-

ulegla także szkola, w której

sąsiednich wiosek Kuchary

torialnej, ale do samych wiosek

piwnicach ukrywala się po-

i Teteriwskie, ale nic w ogóle

dociera niewiele lub nic.

lowa wsi. Przechodzimy przez

nie dociera do naszej Żerewy

W Żerewiej czeka na mnie

warsztat, w którym znajdują się

i Żerewpola. Jeśli jest taka moż-

szczególna atrakcja: dwór Bra-

maszyny. Tutaj jest najwięcej

liwość, zapraszamy do nas. Tu-

nickich! To moja specjalizacja,

zniszczeń. Idziemy na silownię.

tejsi ludzie nie mają już nic". Moi

ponieważ piszę zaktualizowa-

z supermarketów, gdzie hurtowo

że wszystko zostalo zrabowane

Jest cala. Ktoś zostawil zabawkę

niemieccy i angielscy przyja-

ną wersję mojej książki ,,Polskie

sprzedaje się żywność i artyku-

w czasie okupacji i dopiero teraz

na ścianie i robi się nam bardzo

ciele otrzymali taki list jeszcze

zamki i rezydencje na Ukrainie"

ly higieniczne. Ladujemy kilka

życie powoli wraca. Ma tu kon-

smutno...

przed wyjazdem na Ukrainę.

i nic wcześniej nie wiedzialem

dużych wózków. Kupujemy olej,

takty, dzwoni do sąsiadów i bar-

Jesteśmy bardzo glodni, ale

Tak więc, po strefie Czarnoby-

o tym dworku. Idę pospiesznie

cukier (nie ma soli), ryż (nie ma

dzo szybko otaczają nas ludzie.

mamy ze sobą przenośny grzej-

la tego samego dnia udajemy się

starą aleją do tego drewnianego

kaszy hreczanej), mąkę, konser-

Zadzwonila też do sąsiedniej Oli-

nik i konserwy. Proszę, aby po-

do tych dwóch wiosek. Dobrze,

domu. Dziś mieści się tu leśnic-

wy, herbatę, czekoladę, ciastka,

zarówki. Tam też na nas czekają.

kazano nam ladne i bezpiecz-

że zniszczone mosty zostaly już

two. Kilka lat temu wymieniono

mydlo, pastę do zębów i chleb.

Drogą ze Żmijówki mijamy

ne miejsce w pobliżu wioski.

tymczasowo odbudowane, bo

okladzinę budynku na nową, ale

Ze wszystkich podobnych wy-

Sydorowicze. Stoi tu drew-

Chlopcy jadą z nami ­ w pobli-

inaczej musielibyśmy zrobić

zachowaly się niepowtarzalne

praw wiem, że świeży chleb jest

niana cerkiew Jana Bogoslowa

żu jest ogromny staw. Trzeba

wielki luk na niepewnych dro-

zdobienia na fryzie, przypomi-

najcenniejszą rzeczą dla miesz-

(Teologa). Otwarta. Wchodzi-

do niego podjechać polną dro-

gach gruntowych.

nające koniki morskie. Takiego

kańców wsi. Traktują go niemal

my. Wewnątrz jeden, dość mlo-

gą. Obawiam się. Pytam, czy

Mijamy wieś Rozważew. Na

wystroju nie widzialem nigdzie

jak świętość. Więc wypelniamy

dy ksiądz, cicho odmawia mo-

wszystko tutaj zostalo spraw-

przystanku autobusowym jest

na Ukrainie. Niestety zabytek

ostatni wózek górą bochenków

dlitwy. Jest bardzo zaskoczony

dzone pod kątem min. Mówią,

wielu mieszkańców, glównie

również zostal uszkodzony przez

bialego chleba. Produkty odbie-

naszym widokiem. Mówi, że

że wiele osób już tu przejechalo,

osoby starsze, ale są też dzieci.

moskali: wybuchy min uszko-

ramy w dużych paczkach, więc

okupanci myśleli, że on też byl

ale najpierw chodzili z wykry-

Bez wątpienia czekają na pomoc

dzily część bocznej ściany i da-

szybciej jest je przeliczyć przy

w partyzantce. Jestem pewien,

waczem metalu. Znajdujemy się

humanitarną. Tutaj z nikim nie

chu. Leśnicy mówią jednak, że

kasie niż pojedynczo.

że cerkiew nadal należy do pa-

w naprawdę bajecznym miej-

umawialiśmy się, ale zatrzy-

wszystko zostanie odbudowane.

Ważnym momentem jest te-

triarchatu  moskiewskiego,

scu. Wysoki sztuczny brzeg

mujemy się, bo mamy specjalne

Mówi się też, że byl to dwór my-

raz wlożenie tego wszystkiego

jednak nie pytam o to konkret-

nad naprawdę dużym stawem,

paczki dla dzieci z zabawkami

śliwski ,,niejakiej hrabiny Bra-

do 90 papierowych toreb. Jest

nie. Pop, dowiadując się, że jest

na przeciwleglej stronie którego

i slodyczami. Dzieci oczywiście

nyckiej". Otóż, nie wiedząc o tym,

nas czworo i rozdzielamy, kto

wśród nas Anglik, przypomina

roztaczają się ląki. Natychmiast

są szczęśliwe, ale ich dziadko-

przeprowadzilem badania krajo-

jakie towary odbierze. Proces

sobie zwroty, których nauczyl

podchodzi do mnie kot, który

wie tak naprawdę nie rozumie-

znawcze i przyszla księga będzie

trwa okolo godziny, a kiedy

się w szkole. Żartuje, że na pew-

prawdopodobnie prosil o je-

ją, dlaczego nic nie dostali. Cóż,

dopelniona kolejnym obiektem.

jest już po wszystkim, moglem

no dobrze by sobie poradzil ze

dzenie wędkarzy. Oczywiście

taka jest smutna rzeczywi-

W pobliskim Żerewpolu resz-

stwierdzić, że zdobylem kolej-

slownikiem.

nie pozbawiam go smakolyków.

stość każdej podróży z pomocą

tę pomocy przekazujemy spo-

ny fach ­ sortowania. Gotowe

Olizarówka. Czeka na nas

Burzowe chmury, lagodny kot,

humanitarną: zawsze są tacy,

tkanym ludziom. Nie ma tu

paczki zajmują calą przestrzeń

caly tlum. Nie widzialem ta-

pluskająca woda, malowniczy

którym się nie udaje pomóc...

też lączności komórkowej, ale

w naszym minivanie, więc

kiego wcześniej. Najpierw M.

krajobraz ­ to wszystko nas po

Nawiasem mówiąc, dzieci ba-

wszyscy już o nas wiedzą i przy-

udajemy się do tego samego re-

mówi krótkie slowa o naszych

prostu fascynuje. Myślę, że to

wią się teraz glównie w wojnę.

jeżdżają na rowerach, które są

jonu, co wczoraj.

zagranicznych przyjaciolach

wspaniala nagroda dla naszych

Budują swoje punkty kontrolne

niezbędne w każdej wsi. Stoimy

Dziś musimy zawieźć pomoc

i ich pomocy, a potem ja roz-

zagranicznych towarzyszy, za

z kartonu, robią z drewna kara-

przy chacie. Na lawce siedzi bar-

do wsi Żmijewka i Olizarówka,

daję paczki. Znowu jest tloczno

to, że wlożyli swoje pieniądze,

biny, które z daleka wygląda-

dzo stary dziadek. Obok znajduje

skąd ludzie też pisali do nas listy.

i żalują, że nie dla wszystkich

czas i wysilek, przybywając na

ją jak prawdziwe, zatrzymują

się drewniana brama ozdobio-

O dziwo, wszędzie jest dość do-

ich wystarczy. Pomaga nam

pomoc zwyklym Ukraińcom,

samochody i proszą o podanie

na pięknym wiejskim malowi-

bra asfaltowa droga, choć wioski

ulewny deszcz, który zaczy-

odleglym o tysiące kilometrów.

hasel. Takich maluchów wi-

dlem w stylu naiwnym. Są labę-

są bardzo odlegle. W pierwszej

na się akurat, gdy kończą się

Jest to prawdziwe czlowieczeń-

dzimy w Dytiatkach, po drodze

dzie i urocza wiewiórka. Zawsze

spotyka nas mężczyzna. Mówi,

nam paczki. Ludzie uciekają do

stwo i jest to bezcenne.

z Czarnobyla. To smutne echo

imponują mi takie rzeczy, więc

że zostal ciężko pobity przez

swoich domów. Zapraszają nas

Zaporoże ­

wojny i nie wiadomo, jak dlugo

robię zdjęcie. Wlaściciele ­

okupantów, którzy podejrze-

do jednego domu, aby przecze-

miasto blisko frontu

będziemy je slyszeć.

prawdopodobnie dzieci tego sta-

wali wszystkich o pomoc Silom

kać zlą pogodę. Pokazują licz-

4 czerwca 2022 r.

Przy wjeździe do wsi Żere-

ruszka ­ cieszą się, że podoba mi

Zbrojnym Ukrainy. ,,Mieszkal

ne fragmenty pocisków wro-

wa widzimy spalony las i frag-

się ich brama. Pytają, co doklad-

u mnie Czeczen, który studio-

ga, które leżaly w calej wiosce.

Jeśli nie brać pod uwagę mojej

menty aluminiowego kadluba.

nie jest napisane na jednej z pa-

wal na uniwersytecie w Kijowie.

Niestety widać tu ślady wojny:

kilkugodzinnej wizyty na wy-

Wiemy już, że to bomba fos-

czek żywnościowych przywie-

Pytam go: ,,Czy widzisz tu cho-

dwóch mężczyzn zostalo wy-

spę Chortycę wiosną 1989 roku

forowa. Jej części po trafieniu

zionych z Niemiec. Tlumaczę, że

ciaż jednego nazistę?" Nie mógl

sadzonych w powietrze przez

podczas rejsu z mamą po Dnie-

w czlowieka, palą cialo do kości,

to owsianka i kurczak. Są bardzo

na to nic odpowiedzieć."

minę, gdy orali ziemię trakto-

prze z Kijowa do Odessy, to nigdy

a wróg nie waha się rzucić tym

zadowoleni. My nie mniej.

W centrum wsi znajduje się

rem. Kolejny traktor też naje-

nie bylem w Zaporożu. To mia-

zarówno w naszych wojsko-

Następnego dnia wczesnym

maly sklep. Sprzedawczyni i wy-

chal na minę. Należal do wlaści-

sto zawsze mnie zachwycalo hi-

wych, jak i cywilów, choć tego

rankiem udajemy się do jednego

daje się, że wlaścicielka, mówi,

ciela domu, który odwiedzamy.

storią Kozaków, pierwszą Siczą

typu bomby są zabronione przez

i w ogóle calą jego architektu-

międzynarodowe konwencje.

rą. Do lutego mieszkalo tu okolo

Żerewa jest naprawdę bardzo

700 tysięcy ludzi, co oznacza,

zniszczona: gdzieniegdzie ruiny

że Zaporoże jest jednym z więk-

spalonych domów. W centrum

szych miast Ukrainy. Trzeba

czekają na nas ludzie. Niewielu,

bylo na wlasne oczy zobaczyć,

okolo dwudziestu osób. Jak tyl-

jak tu mieszkają ludzie, slysząc

ko wysiadam z samochodu, ko-

artyleryjskie wybuchy oddalo-

bieta pyta mnie, jak konkretnie

ne o 50 kilometrów, jak wygląda

można uzyskać pomoc finanso-

Chortyca z Kozakami.

wą od państwa. Znowu czuję się

Nocny pociąg wjeżdża na pe-

nieco zaskoczony, bo znam tylko

ron dworca z czasów Chrusz-

oficjalne informacje, o których

czowa z napisem ,,Zaporoże-1".

wszyscy już wiedzą.

Zbiera się tlum: policja sprawdza

Tymczasem przy bagażniku

wszystkich, robi zdjęcia danych

jest prawie tlok na otrzymanie

paszportowych. Nie widzialem

paczek. Cierpliwie tlumaczy-

tego wcześniej, ale zgadzam się,

my, że wystarczy dla wszyst-

że w obecnych okolicznościach

kich (nie ma wielu ludzi, przy-

tak powinno być.

pominam), ale niektórzy już się

Po przejściu kontroli wycho-

klócą. M. przywiózl też pudelko

dzę na duży plac przed dwor-

z odzieżą militarną, którą każdy

cem. Wszyscy ci ludzie, którzy