22

nr 13­14 (401­402) | 29.07­15.08.2022

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

Odnowienie kościola w Dźwiniaczce na Podolu

Dobiegają końca prace

remontowe kościola pw.

Matki Bożej Anielskiej

w Dźwiniaczce, gdzie po

powrocie z zeslania w Rosji

zamieszkal św. arcybiskup

Zygmunt Szczęsny Feliński.

W to dzielo zaangażowali się

KS. DR JACEK WALIGÓRA

i KS. MAREK HULYK,

w którymi rozmawial

KONSTANTY CZAWAGA.

Proszę przybliżyć naszym czy-

telnikom historię tej świątyni.

Józef Jarek. Kolejni kaplani to księża:

Pierwsza Msza św. zostala odpra-

Rozpoczyna się ona od kaplicy dwor-

Karol Maksymowicz, Stanislaw No-

wiona 4 sierpnia 2016 roku. Czyli po

skiej hrabiny Koziebrodzkiej (w nie-

wacki, Wojciech Stuglik, Jan Grygiel,

ponad siedemdziesięciu latach od za-

istniejącym dziś palacu Kęszyckich).

Michal Pawlowski. Pierwszym i wla-

mknięcia. Msza św. sprawowana byla

Miejscowa ludność rzymskokatolicka

ściwie jedynym proboszczem parafii

w nawie, a miejsce do modlitwy przy-

do kościola parafialnego miala dość

w Dźwiniaczce byl ks. Józef Muszyń-

gotowali wtedy miejscowi grekokato-

daleko (Mielnica), dlatego korzystala

ski. Parafię erygowano w 1926 r.

licy na czele ze swoim proboszczem o.

z poslugi duszpasterskiej sprawowanej

Ks. J. Maksymowicz urodzil się w 1890

Mikolajem. W 2017 roku Dźwiniaczkę

przez kapelana przy dworskiej kaplicy.

roku. W 1915 roku przyjąl święcenia

odwiedzila ówczesna matka general-

kaplańskie. Do Dźwiniaczki przybyl

na, s. Janina. I serce ją zabolalo.

Od sierpnia 1883 roku kapelanem, na

prośbę i zaproszenie hrabiny Kozie-

w 1926 roku, a parafię opuścil w 1945

Pierwsze prace to rok 2018. Rozpo-

brodzkiej, zostal arcybiskup Zygmunt

roku wraz z siostrami i wyjeżdżający-

częcie remontów poprzedzilo wielkie

Szczęsny Feliński. Oprócz obowiąz-

mi Polakami. Ks. Maksymowicz trafil

sprzątanie. Ekipa sprzątająca z Sam-

ków spelnianych w kaplicy należala do

najpierw do domu sióstr w Szamo-

bora, Bóbrki, Zaleszczyk i Tolstego

tulach, potem do Ciechocinka. Zmarl

rozpoczęla od wynoszenia pustych

niego troska o chorych w okolicznych

wioskach. Do czasu, aż w Dźwiniaczce

w 1949 roku mając tylko 59 lat.

butelek. To bylo kilkanaście wor-

pojawili się kolejni kaplani, powraca-

Można więc powiedzieć że historia

ków... 2018 rok to wstawienie okien

jący z zeslania, do obowiązków do-

parafii od powolania ekspozytury ­

i tymczasowych drzwi. Zabezpiecze-

chodzila katechizacja dzieci. W 1883

to trzydzieści dziewięć lat.

nie przed dalszą dewastacją.

W 2019 roku kościól otrzymal nowy

roku przy kościele w Mielnicy i kaplicy

Budowę rozpoczęto w 1893 roku na

Franciszkanek  Rodziny  Maryi.

Po II wojnie światowej rzymscy

w Dźwiniaczce powstaly kongregacje

parceli ofiarowanej przez dwór. Ar-

Z wielkim trudem, ale dokończyly

dach, rozpoczęto prace we wnętrzu.

katolicy byli zmuszeni do wy-

III Zakonu św. Franciszka.

cybiskup z wlasnych kosztów opla-

one dzielo rozpoczęte przez swego

Sprzątanie strychu, wzmocnienie

jazdu, kościól zostal zamknięty.

Inicjatywy duszpasterskie przy ka-

cal majstrów i material budowlany.

zalożyciela. Stare Schematyzmy po-

sklepienia w miejscach gdzie bylo

Jakie byly losy tej świątyni?

plicy byly rozmaite. Najlepszym

Przywóz materialów i wszelkie nie-

dają informację, że kościól zostal wy-

zawalone lub spalone. Rozebrano

Jak większość świątyń w Związku

ścianę oddzielającą prezbiterium od

przykladem jest przeprowadzenie

fachowe prace wykonywali miesz-

budowany w 1884 roku. Jest tu chyba

w 1884 roku misji parafialnych, któ-

kańcy Dżwiniaczki. Budowla byla

pewna nieścislość, bo jak wspomnia-

Radzieckim, kościól zostal zaadopto-

nawy. Wykonano pierwsze wylew-

re poprowadzili oo. jezuici. To ważna

skromna, ale bardzo funkcjonalna.

lem, trud dokończenia budowy spadl

wany na potrzeby sowieckiej wladzy.

ki. Uzupelniono zawalone fragmenty

inicjatywa, bo misje zasadniczo od-

Po lewej i prawej stronie nawy glów-

na siostry. Początkowo świątynia

Trudno dziś dokladnie, chronolo-

ścian. Od strony duchowej 2019 rok

bywają się w kościolach parafialnych,

nej byly dodatkowe pomieszczenia.

spelniala rolę kościola (kaplicy) fi-

gicznie ustalić co i kiedy mieścilo się

­ to czas, gdy w świątyni odprawiono

w kościele. Prezbiterium zostalo prze-

pięć pierwszych sobót miesiąca. Co

a w filiach mogą być gloszone nauki.

Po lewej stronie byly pomieszcze-

lialnej. Msza św. byla sprawowana

Tu natomiast miejscem misji byla ka-

nia przeznaczone na mieszkanie dla

nieregularnie.

budowane na dwa poziomy (piętra).

miesiąc uczestniczyly siostry z in-

plica dworska. W misjach uczestni-

księdza. Po prawej stronie sala dla

W 1904 roku arcybiskup Józef Bil-

Na piętrze mieścily się biura kolcho-

nej prowincji zgromadzenia. W na-

zu. Nawa zostala adoptowana na salę

bożeństwach brala udzial miejscowa

czyla ludność miejscowa i okoliczna.

spotkań grup parafialnych ( m.in. dla

czewski podczas wizytacji parafii

Dwie liczby są godne uwagi. Do Ko-

chóru) oraz male pomieszczenie, tzw.

w Mielnicy udal się na konsekrację

gimnastyczną. W pomieszczeniach,

ludność oraz diaspora rzymskokato-

munii świętej przystąpilo 2000 osób

apteczka (gdzie miala dyżur siostra

odnowionego kościola w Okopach

gdzie mieszkal proboszcz, byla sto-

licka z okolicznych wiosek.

obrządku rzymskokatolickiego, w ob-

lówka ,,Romaszka". Po prawej stronie

W 2020 roku byly wielkie plany,

pielęgniarka).

Trójcy Świętej. Po drodze zatrzymal

rządku greckokatolickim przystąpilo

Arcybiskup Feliński nie doczekal

się w kościele w Dźwiniaczce. Efek-

świątyni urządzono zlewnię mleka.

ale niestety pandemia wszystko

W pomieszczeniach, gdzie byla ap-

wstrzymala. Dalsze prace ruszyly

do Komunii 500 osób.

zakończenia budowy kościola. Stąd

tem wizyty bylo zezwolenie na stale

Kaplica dworska byla niewielka, stąd

trumna z cialem arcybiskupa wysta-

przechowywanie w kościele Naj-

teczka, trzymano cement. Z wyposa-

dopiero w roku 2021. Wytynkowa-

też arcybiskup podjąl decyzję budo-

wiona byla w kaplicy dworskiej, a na-

świętszego Sakramentu.

żenia kościola zachowal się jedynie

ne zostaly wszystkie pomieszczenia.

wy kościola. Byla to zresztą kolejna

chór i ambona. W prezbiterium sufit

Uzupelniono wszystkie wylewki.

stępnie zlożona w grobowcu rodzin-

Od 1906 roku kościól stal się ekspo-

inicjatywa budowlana. W 1885 roku

nym Kęszyckich.

zyturą parafii Mielnica. Wobec wladz

zdobily resztki fresków. Po opuszcze-

Wstawiono nowe drzwi wewnętrzne.

niu kościola przez różne instytucje,

Wykonano instalację elektryczną.

sprowadzil arcybiskup do Dźwi-

Po latach, gdy zdecydowano na prze-

kościelnych byla to pelnoprawna

niaczki siostry z zalożonego przez

wiezienie trumny z cialem arcybi-

parafia (wyznaczone byly granice

sprofanowana świątynia coraz bar-

W pomieszczeniach przyleglych do

siebie zgromadzenia zakonnego. Tu

skupa do Warszawy, w Dźwiniaczce

parafii, do ekspozytury należalo 14

dziej popadala w ruinę. W kościele za-

kościola ulożono plytkę ceramiczną,

przez wiele lat za życia arcybiskupa

mieszkaly golębie. Na strychu suszono

a na sufitach pojawila się nowa bo-

odbyla się uroczystość pożegnalna.

wiosek). Natomiast od strony prawa

i po jego śmierci dzialal nowicjat zgro-

Mialo to miejsce 31 maja 1920 roku.

państwowego parafie te czekaly na

tytoń i kukurydzę.

azeria. Dzięki temu na Boże Narodze-

nie mogla zostać odprawiona kolejna

madzenia. W 1886 roku, ze wzglę-

Trumnę z kaplicy grobowej przenie-

zatwierdzenie i takie zatwierdze-

Kiedy powzięto decyzję o od-

du na zwiększającą się liczbę dzieci

siono do kościola.

nie Dźwiniaczka otrzymala dopiero

Msza św. w godnych warunkach.

nowieniu kościola i przywró-

chcących się uczyć, rozbudowal dom

Dokończenie budowy kościola spa-

6 maja 1913 roku. Pierwszym sta-

Obecny rok, jak to bywa przy remon-

ceniu go do funkcji sakralnych?

sióstr. Ponieważ dzieci z roku na rok

tach, to wyścig z czasem. Prace opóź-

dlo na siostry ze Zgromadzenia

lym kaplanem przy kościele zostal ks.

bylo coraz więcej, arcybiskup zostal

nil wybuch wojny. Dzięki Bogu, po

Wielkanocy pracownicy zdecydowali

inicjatorem budowy pierwszej szkoly

w Dźwiniaczce. Budowę Szkoly Ludo-

się na podjęcie pracy. Dni do 16 wrze-

wej rozpoczęto w roku 1892.

śnia uplywają bardzo szybko. Czasami

Kolejną inicjatywą arcybiskupa byl

za szybko. Ale tak to przy remontach

dom dla księży powracających z zesla-

bywa.

Kiedyś siostry Franciszkanki Rodzi-

nia z Rosji. Ten pomysl z różnych przy-

czyn nie zostal zrealizowany. Glównym

ny Maryi dokończyly budowę kościo-

powodem bylo polożenie Dźwiniaczki.

la rozpoczętą przez zalożyciela ­ św.

Wszędzie bylo daleko. Stąd księża po-

Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.

wracający z zeslania woleli większe

Dzisiaj siostry podniosly z ruin spro-

fanowaną świątynię. Myślę, że za-

miejscowości, a nie maleńką wioskę,

gdzieś na końcu świata.

lożyciel w niebie cieszy się z dziela

To nie byla negatywna opinia księży,

swoich duchowych córek.

którzy nie chcieli tu zamieszkać. Na

16 września b.r. pod przewodnictwem

tę uwagę trzeba spojrzeć przez pry-

abpa Mieczyslawa Mokrzyckiego ma

zostać odprawiona Msza św., podczas

zmat arcybiskupa Felińskiego. Mógl

wybrać wielki świat, wielkich lu-

której odbędzie się konsekracja od-

dzi ­ wybral malą wioskę z prostym,

nowionej świątyni.

wiejskim ludem.

Dziękuję za rozmowę.

Kiedy  rozpoczęto

budowę

kościola?

zdjęcia z archiwum ks. Jacka Waligóry