30

nr 13­14 (401­402) | 29.07­15.08.2022

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

X SchulzFest w Drohobyczu

2022 rok Senat RP oglosil

jakby nie są najistotniejsze.

Rokiem Brunona Schulza,

Mówilam to otwarcie w Lubli-

polskiego pisarza i malarza

nie i teraz mogę powtórzyć. Tak,

pochodzenia żydowskiego.

w tej chwili najistotniejszy jest

Tegoroczny Jubileuszowy

znany pisarz ukraiński Serhij

Dziesiąty Międzynarodowy

Żadan, który tak do nas dzisiaj

Festiwal SchulzFest

przemawial (wyglosil esej in-

w dniach 7-10 lipca przebiegal

auguracyjny online z Charkowa

w Lublinie, a 12 lipca, w 130.

­ K.Cz.) Nie Schulz. Zaskoczy-

rocznicę urodzin Schulza

lam Pana, prawda? Co nie zna-

w pomieszczeniu Lwowskiego

czy, że nie będę organizowala

GRZEGORZ JÓZEFCZUK

Akademickiego Obwodowego

dalej festiwalu. Co nie znaczy że

Teatru Muzyczno-

nie będę dalej kochala Schulza.

Polonia Narodowego Centrum

Dramatycznego im. Jurija

Co nie znaczy że nie będę zaj-

Kultury, który jest bardzo kon-

Drohobycza w Drohobyczu

mowala się jego twórczością.

kurencyjny w tym sensie, że

odbyla się inauguracja drugiej

Ale tu i teraz, w tej chwili nie

kilkanaście czy kilkadziesiąt

edycji festiwalu. Powstal

jest on dla mnie najistotniejszy.

procent kandydatów się tam

on tym mieście w 2002

Skladam mu życzenia urodzi-

dostaje, a jednak z miasta Dro-

roku dzięki inicjatywie

nowe, kocham go, ale istotnym

wlaśnie o to chodzi, że to jakby

hobycz niewiarygodnie dużo

Polonistycznego Centrum

i jakby znakiem życia mo-

miejsce, które daje tę energię. To

osób otrzymalo to stypendium.

Naukowo-Informacyjnego przy

jej dzisiejszej egzystencji jest

miejsce, które ma swoją pamięć.

Te osoby wyrastaly z dzialal-

Państwowym Uniwersytecie

Serhij Żadan. Dlatego bardzo się

To miejsce, którego energią caly

ności wokól Festiwalu. Poziom

Pedagogicznym im. Iwana

cieszę, że przyszedl dzisiaj wir-

czas jest Schulz. Ale ta energia

lokalny jest bardzo ważny, po-

Franki w Drohobyczu.

tualnie, zdalnie. Nie mógl przy-

jak gdyby rozprzestrzenia się.

nieważ, moim zdaniem, prze-

jechać fizycznie. Ale na pewno

I nie musi to już być ilustracja.

konuje to także wladze Uniwer-

nie raz jeszcze przyjedzie. Mieli

Nie musi to być coś jest bez-

sytetu, wladze miasta, wladze

KONSTANTY CZAWAGA

być goście z czternastu kra-

pośrednio związane z Schul-

rejonu czy inne ośrodki poli-

- To jest cykl dwuletni ­ wy-

jów, ale każdy uczestnik zglosil

zem, literalnie. Idziemy dalej.

tyczne, które mogą tu mieć róż-

jaśnila dziennikarzowi Kuriera

przyczynę, dla której nie mógl

To jest arka wyobraźni Bruno-

ne odniesienia. A jednak muszą

dr Wiera Meniok, kierownik

dziś przybyć do Drohobycza.

na Schulza ­ podkreślila Wiera

to zaakceptować, ponieważ bu-

Centrum, który teraz nosi imię

Wszyscy tu są rodzynkami.

Mieniok.

duje to rzeczywistość kulturalną

Igora Menioka, jej śp. męża. -

Andrzej Stasiuk, który nigdy

Grzegorz Józefczuk jest dyrek-

Drohobycza. A drugi poziom to

Corocznie mamy wlaściwie

nie byl w Drohobyczu. Nie byl

torem artystycznym Między-

ogólnoeuropejski. Skoro tu spo-

inny projekt, w rocznicę tra-

na lubelskiej odslonie. Powie-

narodowego Festiwalu Brunona

tykają się najwybitniejsi pisarze

gicznej śmierci Brunona Schul-

dzial, że jedzie do Drohobycza,

Schulza i prezesem Stowarzy-

i poeci, wymienię choćby tylko

za czyli ,,Druga jesień", 19-20

bo jego obecność będzie wspar-

szenia Festiwal Brunona Schulza

Andruchowycza i Żadana, czy

listopada. Natomiast Między-

ciem dla Ukrainy. Dlatego ro-

z siedzibą w Lublinie.

Bojczenkę i Lubkę, Wynnyczuka

narodowy Festiwal Brunona

bimy zbiórki na drohobycki

­ Refleksje są z jednej stro-

i Prochaśkę. Przyjeżdżają tacy

ukraińskich wszyscy chcie-

Schulza to ogromne wydarze-

batalion. Możliwość wsparcia

ny proste, a z drugiej strony

artyści jak Nikita Kadan, którzy

nie. Taki festiwal mieści w so-

li, żeby Festiwal się odbywal.

Serhija Żadana, który opiekuje

są bardzo skomplikowane ­

z tymi pisarzami się nie znali

bie 50-60 wydarzeń. Nie może

Żeby mimo wojny byla pewna

siedmioma jednostkami woj-

stwierdzil w naszej rozmowie.

i teraz wspólnie robią projekty

więc odbywać się corocznie.

skowymi. On nie ma innego celu

­ Ja zawsze uważalem i uwa-

namiastka normalności, tym

w Ukrainie. Ma to także zna-

Już na początku, w 2004 roku,

poza zwycięstwem. Jak zawsze,

żam, że ten Festiwal powi-

bardziej że chodzi o Schulza,

czenie dla ludzi z innych krajów,

który sam byl ofiarą. Zapomi-

przyjęliśmy z mężem zasadę,

czolówka nasza ukraińska ­

nien się odbywać niezależnie

przede wszystkim Polski. Że

że festiwal będzie caly czas się

nając o Schulzu zapomni się

Jurij Andruchowycz, Oleksan-

od tego co się dzieje, ponieważ

też poznają środowiska ukra-

następnie o pewnych innych

rozbudowywal. Jego architek-

der Bojczenko, Taras Procha-

ten Festiwal jest dedykowa-

ińskie. Potem to się przeklada

tonika będzie rozbudowywana,

swoich bohaterach, którzy byli

sko, Jurij Wynnyczuk, Ostap

ny Brunonowi Szulcowi, który

na procesy tlumaczeń, na przy-

ale odbywać się będzie co dwa

Slywyńskyj, Andrij Lubka... To

jest ofiarą faszyzmu, Holocau-

w to wlączeni. Nie jest to proste,

klad prozy czy poezji. Przeklada

lata. Żeby można bylo odnowić

bo trzeba przekonywać róż-

czolówka wspólczesnej litera-

stu, w pewnym sensie też ko-

się na zaproszenia na festiwale.

energię. Żeby byl czas na zro-

ne warstwy ludzi, a teraz trze-

tury ukraińskiej. I to byla moja

munizmu, wszelkich skrajności

Przeklada się na różne formy

ba przekonywać, że to nie jest

dzenie się nowych idei, pomy-

misja. To byl mój cel najważ-

dziejowych, które prowadzą do

wspólpracy. Nie jest to taki fe-

slów interpretacyjnych itd.

przeciwko sytuacji, jaka jest

niejszy, żeby Festiwal Schul-

zniszczenia wolności twórczej

stiwal, że intelektualiści polscy

W tym roku mamy festiwal

za nie byl desantem z innych

i wartości, które my nazywa-

na Ukrainie. Raczej wspomaga

i twórcy kultury robią desant

jubileuszowy, dziesiąty i za-

Ukrainę w jej walce, ponieważ

krajów, że przyjechali świet-

my wartościami europejskimi.

na Drohobycz, pogadają, zbio-

razem Rok Schulza, ponieważ

jest gestem solidarności. Ge-

ni badacze i tlumacze Schulza

I w związku z tym, że kiedyś już

rą pieniądze, wyjeżdżają i nic

stem również wsparcia finan-

2022 rok przez Senat RP zo-

z 15 krajów ­ tym się chwalimy

zapomniano o Brunonie Schul-

nie pozostaje. To wlaściwie caly

stal ogloszony Rokiem Schulza,

sowego. Nie boję się tego slowa

oczywiście, ale najważniejsze

zu i zapomniano o tych warto-

czas trwa i caly czas jest odczu-

gdyż obchodzimy w tym roku

jest to, co zostanie w Ukrainie.

ściach. Więc trzeba zawsze do

użyć, ponieważ Festiwal wyda-

wana chęć, żeby to wydarzenie

130. urodziny Schulza. Wla-

je środki na hotele, w restaura-

Co zostanie w Drohobyczu. Dla-

tego wracać, niezależnie od tego

znowu za dwa lata się odbylo.

śnie dzisiaj. Dlatego te kartki

cjach, wydaje dla różnych grup.

tego fakt, że Schulza przetlu-

cokolwiek się dzieje. Czyli to, że

I jak mi się wydaje, nie mamy

I co ciekawe ­ odzew środowisk

byly wysylane wirtualnie, na

maczyl najlepszy pisarz ukra-

nie chcemy czucia zostawić na

tu żadnych kontrowersji przy

razie przez tlumaczy i badaczy

artystycznych byl znakomity

iński Jurij Andruchowycz, jest

los chwili, jest pewną metafo-

organizacji, żadnych jakichś

Schulza z różnych krajów świa-

przecież efektem Festiwalu.

rą, dotyczącą nie tylko Schulza,

i potwierdzil to moje myśle-

sporów z lokalnymi elitami.

ta. Potem dotrą do nas fizycznie.

nie, gdyż wiele osób, wiele grup

Również to, że Serhij Żadan już

ale także odnoszącą się do róż-

Wszystko odbywa się w sposób

Więc to dzisiaj mamy te 130-te

chcialo przyjechać deklarując,

po raz trzeci pisze esej poświę-

nych sytuacji wspólczesnych.

uporządkowany. Festiwal wrósl

że nie potrzebują honorarium.

urodziny, a 19 listopada będzie-

cony Schulzowi. Nie będę już

Wydaje mi się, że to zadzia-

w tę lokalność, ale też w proces

my obchodzić 80. rocznicę tra-

Że chcą po prostu uczestni-

zdradzać tajemnicy, bo mamy

lalo, ponieważ mimo różnych

ogólnoukraiński. Zostaly prze-

gicznej śmierci Brunona Schul-

z Serhijem dalszy plan. To

oporów ze strony środowisk

czyć w tym wydarzeniu. I może

prowadzone analizy polskich

za. Te daty się zbiegają. Koniec

nawet nie ma wielkiego zna-

wydarzeń kulturalnych, któ-

staje się początkiem, początek

czenia, że jest to wydarzenie

re są promocją kultury polskiej

polsko-ukraińskie, a Polska

staje się końcem.

na Ukrainie, i Międzynarodo-

Bardzo mocno zastanawia-

jest przyjacielem Ukrainy i ją

wy Festiwal Brunona Schulza

liśmy się nad tym i mieliśmy

wspomaga, tylko że jest to mię-

w Drohobyczu znalazl się w trój-

ogromny dylemat czy Festiwal

dzynarodowe spotkanie i że ten

ce najważniejszych wydarzeń

odbędzie się w ogóle, ponieważ

dialog nie odbywa się gdzieś

promocji kultury polskiej, która

na zewnątrz, gdzieś w miejscu

byl zaplanowany na początek

odbywa się na Ukrainie. Ta pro-

czerwca. Zaplanowany z wy-

bezpiecznym. Bo każdy może

mocja nie polega na tym, że pro-

przedzeniem. I stalo się, jak po-

przyjechać do Berlina czy Pa-

muje się artystów polskich, ale

wiedziala Bogumila Berdy-

ryża, a proszę przyjechać do

artystów różnej narodowości,

chowska parę dni temu podczas

Lwowa czy Drohobycza...

którzy są zainteresowani kul-

W samym Drohobyczu po-

tej realizacji odslony lubelskiej

turą polską. Tym zaś lącznikiem,

Festiwalu. Stalo się. Apokalip-

jawili się liderzy artystyczni

tym punktem, pryzmatem, któ-

sa. I apokalipsa trwa. W moim

i kultury, którzy dali impuls dla

ry lączy, jest Bruno Schulz".

przekonaniu Festiwal w tym

Festiwalu i potem przez Festiwal

Wydarzenia

festiwalo-

roku wcale nie mial się odbyć.

byli pokazywani, promowa-

we odbywaly na salach oraz

ni. Na przyklad program Gaude

Jako znak dystansu, że te rzeczy

w schronach. Alarm powietrzny