20

nr 17 (405) | 16­29.09.2022

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

Zmiany polityczne po 1991 roku i ich wplyw na sytuację religijną

w archidiecezji lwowskiej

Nominacja dotychczasowego administratora apostolskiego

w Lubaczowie biskupa Mariana Jaworskiego na metropolitę

archidiecezji lwowskiej (cz. 6)

Węgrów, Niemców, Ormian)

MARIAN SKOWYRA

stwierdzil m.in., że można liczyć

Odnowienie stosunków

na przyzwolenie na biskupstwo,

dyplomatycznych Ukrainy

ale arcybiskupstwo raczej nie

z Watykanem

wchodzi w rachubę. Zauważyl

Na etapie państwowo-ko-

przy tym, że prawo radzieckie ­

ścielnym 1 grudnia 1991 roku

choć może już przestarzale ­ nie

zostaly odnowione kontakty

stracilo mocy obowiązującej,

ze Stolicą Apostolską, a 8 lutego

w związku z czym nowo mia-

1992 roku między tymi dwo-

nowany metropolita lwowski

ma państwami byly na nowo

obrządku lacińskiego, podpo-

ustanowione stosunki dyplo-

rządkowując się tym normom

matyczne. Po Rosji Ukraina

prawnym, musialby przyjąć

byla pierwszym postsowiec-

obywatelstwo ukraińskie". Nie

kim państwem, które podjęlo

skutkowaly również argumen-

ten krok.

ty, że nowy arcybiskup archi-

Pierwszym nuncjuszem apo-

diecezji lwowskiej jest z pocho-

stolskim na Ukrainie 28 marca

dzenia lwowianinem.

1992 roku zostal mianowany

Należy przy tym zauważyć,

przez papieża Jana Pawla II ar-

że nie byly to jedyne naciski na

cybiskup Antonio Franco, który

metropolitę Jaworskiego o zmia-

pelnil tę funkcję do 1999 roku.

nę obywatelstwa. Jeszcze w 1992

Dzięki jego staraniom zostal

roku arcybiskup Jaworski, aby

GRYGORIJ FOKOWYCZ CHORUŻYJ W OTOCZENIU LWOWSKICH KARDYNALÓW ­ KARD. LUBOMIRA

wybudowany budynek Nun-

móc pozostać we Lwowie, czy-

HUZARA I KARD. MARIANA JAWORSKIEGO

cjatury Apostolskiej w Kijowie.

nil starania o przyjęcie obywa-

początku Kościól katolicki byl

14 sierpnia 1993 roku Franco

telstwa ukraińskiego. Jednak

otrzymal nominację na admini-

traktowany jako polski, a przez

16 stycznia 1992 roku w liście

stratora apostolskiego Zakarpa-

to nie mający żadnej osobowości

do przedstawiciela RP na Ukra-

cia, którą pelnil do 1996 roku.

prawnej. Wszystkie wówczas

inie ministra Jerzego Kozakie-

W 1999 roku nowym nuncju-

odradzające się Kościoly przy

wicza tak pisal: ,,W związku ze

szem apostolskim dla Ukrainy

rejestracji państwowej do wla-

staraniem się o obywatelstwo

zostal ustanowiony arcybiskup

snej nazwy dolączaly przymiot-

Republiki Ukrainy po rozmo-

Nikola Eterowicz. Na szczegól-

nik ,,Kościól Ukraiński".

wie z konsulem Henrykiem Li-

ną uwagę w czasie jego kaden-

Kościól rzymskokatolicki,

twinem zwracam się z prośbą

cji zaslugują starania o przyjazd

spośród calej plejady zareje-

o poparcie mnie u wladz ukraiń-

papieża Jana Pawla II na Ukra-

strowanych wyznań religij-

skich, bym mógl zachować rów-

inę, które czynil wraz z kardy-

nych, zostal zarejestrowany

nocześnie obywatelstwo polskie

nalem Marianem Jaworskim

jako ,,Kościól rzymskokatolicki

przynajmniej przez pewien czas.

i przedstawicielami Kościola

na Ukrainie", bez przymiotni-

Chodzi o to, bym mógl w Polsce

greckokatolickiego. Po uply-

ka określającego przynależność

skorzystać ze świadczeń le-

wie kadencji zostal w 2004 roku

narodową. Powyższe sformulo-

karskich, które mi przyslugu-

zwolniony z urzędu i miano-

wanie nie zostalo przyjęte przez

ją z tytulu dlugoletniej pracy".

wany Sekretarzem Generalnym

niektóre organizacje narodo-

Ostatecznie wraz ze zmienia-

Synodu do spraw Biskupów.

we, które w formowaniu się

jącą się sytuacją polityczną

Wreszcie w latach 2004-2011

rzymskokatolickich struktur

arcybiskupowi Marianowi Ja-

NUNCJUSZ APOSTOLSKI ABP IVAN JURKOVIČ (OD PRAWEJ) W KATEDRZE

stanowisko nuncjusza apostol-

kościelnych widzialy jedynie

worskiemu wladze państwowe

LWOWSKIEJ NA MSZY ŚW. DZIĘKCZYNNEJ ZA KANONIZACJĘ ŚW. JANA

skiego na Ukrainie pelnil arcy-

agresję ze strony państwa pol-

przyznaly prawo stalego po-

PAWLA II. 10.11.2005 R.

biskup Ivan Jurkovič.

skiego. Do glosu doszly zatargi

bytu na Ukrainie bez potrzeby

Ukrainie, wyrażal oburzenie

ostatnie wydarzenia świadczą,

Pierwszy dyplomata ze strony

i niesnaski, jakie mialy miejsce

zmiany obywatelstwa.

z powodu jakoby bezprawnej

iż zdania Wojewódzkiej Rady

państwa ukraińskiego w Waty-

na tych terenach w minionych

W tym miejscu należy po-

nie uwzględniono, jak zresz-

kanie zostal mianowany dopiero

latach. Innym czynnikiem nie-

ingerencji Polski i Watykanu,

dać, że jako potwierdzenie nie-

tą protestu odnośnie nomina-

snasek byl brak zrozumienia, że

a nade wszystko przekonywal,

w 1998 roku. Do tego czasu sto-

prawdziwości zarzutów wobec

Kościól jest poslany do wszyst-

że bez porozumienia w tej spra-

cji obywatela innego państwa

sunki dyplomatyczne pomię-

Kościola rzymskokatolickiego

wie z wladzami państwowymi

na kierownika rzymskokato-

kich narodów, a nie tylko do ja-

dzy Ukrainą a Watykanem byly

może slużyć list z 28 marca 1991

lickiego centrum religijnego

nastąpila ingerencja w sprawy

podtrzymywane przez konsula

kieś określonej grupy narodo-

roku wystosowany przez Radę

polityki Ukrainy.

w Ukrainie".

wościowej czy partyjnej.

Ukrainy we Wloszech Anatoli-

w sprawach religii przy Radzie

Zamieszczono też komen-

Również 15 marca 1991 roku

Zatem Kościól katolicki i jego

ja Orela. Pierwszym dyplomatą

Ministrów Ukraińskiej Repu-

arcybiskup Marian Jaworski,

tarz do tekstu Wiaczeslawa

przewodniczący  Obwodowej

z ramienia państwa ukraińskie-

bliki Radzieckiej, który wyraź-

wśród ówczesnych przedsta-

Czornowola: ,,Fakt utworzenia

Rady Deputowanych Wiacze-

go przy Watykanie zostala usta-

nie stwierdza, że nuncjusz Apo-

slaw Czornowil, występując

wicieli wladz, które nie zdola-

rzymskokatolickiego religijne-

nowiona Nina Kowalska, która

stolski Francesco Colasuonno

w telewizji lwowskiej w progra-

go centrum w naszym mieście

ly calkowicie wyzbyć się spu-

pelnila tę funkcję do 2003 roku.

przeprowadzal we Lwowie i Ki-

jest zjawiskiem, które nie mieści

mie ,,Z Wysokiego Zamku", po

ścizny komunistycznej, budzil

W latach 2003-2007 roku urząd

jowie w 1990 roku odpowiednie

raz kolejny wyrazil negatywne

ogromne kontrowersje. Czy-

się w ramach prawnych. Przede

dyplomaty  przy  Watykanie

rozmowy na temat przyszlych

nily one różnorakie przeszko-

wszystkim dlatego, że we Lwo-

stanowisko wobec odnowienia

pelnil Hryhorij Chorużyj, a od

nominacji biskupich na Ukra-

wie nie ma podstaw do jego za-

struktur archidiecezji lwow-

dy w odradzaniu się prastare-

30 marca 2007 do 2019 roku ­

inie oraz że wladze otrzymaly

skiej. W przemyskich ,,Nowi-

lożenia, a z drugiej strony, nawet

go arcybiskupstwa sięgającego

Tetiana Iżewska.

listę proponowanych kandyda-

tworząc takie centrum, należy

nach" tak pisano: ,,W obecności

swymi korzeniami XIV wieku.

tów W piśmie także podkreśla-

Stanowisko wladz lwowskich

dziennikarzy przewodniczą-

Tak oto na lamach lwowskiej

przejść szereg etapów: zatwier-

no, że powyższe rozmowy mogly

wobec wskrzeszenia struktur

gazety ,,Молода Галичина"

dzić odpowiedni statut, zare-

cy W. M. Czornowil raz jeszcze

być dobrym początkiem wspól-

Kościola katolickiego

jestrować go w państwowych

wyartykulowal swoje obiek-

z dnia 5 marca 1991 roku

pracy pomiędzy Watykanem

Wszystkie wyżej wymienio-

cje związane ze wznowie-

ukazal się artykul pod ty-

urzędach. O tym wszystkim jak

a Ukrainą.

tulem ,,Навіщо нам чуже

ne czynniki wspólpracy pomię-

stwierdzil pierwszy zastępca

niem dzialalności archidiecezji

W tym też liście skiero-

кадило?", w którym przewod-

dzy Kościolem a Ukrainą oraz

lwowskiej obrządku lacińskie-

przewodniczącego Lwowskiej

wanym do abpa Sodano pisa-

zabiegi o normalizację życia

niczący Lwowskiej Obwodowej

Obwodowej Rady Deputowa-

go. Przyznając, że Kościól ka-

no: ,,Przyjęta niedawno ustawa

religijnego nie zdolaly uśmie-

nych Mykola Horyń, powiado-

tolicki na Ukrainie ma zasięg

Rady Deputowanych Ludo-

USRR o wolności religijnej i re-

rzyć antykościelnych nastro-

wielonarodowościowy (oprócz

wych Wiaczeslaw Czornowil,

miono Radę Ministrów Ukrainy

ligijnych organizacjach tworzy

jów, zwlaszcza na terenie Za-

oraz przedstawiciela papieża

Ukraińców, obejmuje mniej-

odnośnie odnowienia struk-

wolność i obronę praw wierzą-

chodniej Ukrainy. Już od samego

szości narodowe m.in. Polaków,

tur Kościola lacińskiego na

nuncjusza Colasuonno. Jednak

cych i Kościola. Równocześnie