16

nr 18 (406) | 30.09.­17.10.2022

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Konserwatorskie projekty Związku Rodowego

Dzieduszyckich herbu Sas we Lwowie

Już trzeci rok Związek

Rodowy Dzieduszyckich

prowadzi we Lwowie

renowacje cennych

dziel kultury i sztuki.

W 2022 roku szeroki

rozglos otrzymal projekt

konserwacji (a faktycznie

ratowania od zaglady)

grupy rzeźbiarskiej

,,Chrzest Chrystusa" na

zabytkowej kamienicy

Szolc-Wolfowiczów

na rogu Rynku i placu

Katedralnego. Kamienica

znajduje się w samym

sercu historycznej części

miasta wpisanej na listę

UNESCO. Jest ona znana

każdemu mieszkańcowi

miasta. Nie omijają

zabytkowej kamienicy

także liczni turyści

i goście Lwowa.

TEKST I ZDJĘCIA

JURIJ SMIRNOW

N

iestety  cenna  XVII-

-wieczna  kompozycja

jeszcze gorszy, niż to wygląda-

23) nie jest zanotowana na tej

rzeźbiarska znajdowala

lo z dolu i może być określony

liście. Jednak krytyczny stan

się w stanie awaryjnym i cze-

jako bardzo zly i wymagający

cennej renesansowej kompozy-

kać jeszcze rok ­ dwa bylo po

podjęcia pilnych prac ratun-

cji rzeźbiarskiej ,,Chrzest Chry-

prostu rzeczą niemożliwą. W tej

kowych. Wedlug ekspertów

stusa" zdecydowal, że Związek

sytuacji na pomoc lwowskim

po pęknięciu wspierala się je-

Instytutu ,,Polonika", ponad

Rodowy Dzieduszyckich po-

na podstawie z plyt wapien-

konserwatorom

pospieszyl

dynie na glowie Chrystusa.

300-letnia ekspozycja rzeźb

stanowil wlączyć się w spra-

nych. Najważniejszy problem

Związek Rodowy Dzieduszyc-

Calość pokrywaly liczne wtór-

w niekorzystnych warunkach

wę ratowania owego zabytku

konserwatorski polega na tym,

kich i obecnie cenne rzeźby

ne uzupelnienia, nawarstwie-

zewnętrznych jest dobrze wi-

i zlożyl odpowiedni wniosek do

że z uplywem czasu fundamenty

demontowano i zawieziono do

nia atmosferyczne, spękania

doczna w stanie zachowania

MkiDN i Instytutu ,,Polonika".

i plyty wapienne zostaly wto-

pracowni konserwatorskiej, zaś

i przemalowania. Wymycie

rzeźb.

Uwagę na krytyczny stan rzeź-

pione w ziemię i byly calkiem

w narożniku kamienicy usta-

warstwy powierzchniowej ka-

Mocno zdegradowany mate-

by zwrócila Lilia Onyszczenko,

zasypane gruntem. Dookola

wiono rusztowania i rozpoczę-

kierownik Lwowskiego Miej-

rial kamienny i silnie skorodo-

mienia doprowadzilo do unie-

pomnika znajduje się żeliwne

to prace. Wlaśnie wielki baner

czytelnienia przedstawień. Ze-

skiego Zarządu Ochrony Środo-

wane żelazne kotwy montażo-

ogrodzenie wmurowane w plyty

świadczy, że prace konserwa-

spól konserwatorów zajmuje się

we wkrótce mogly doprowadzić

wiska Historycznego. Konser-

fundamentu. Obecnie wszystkie

torskie prowadzi Związek Ro-

w pracowni w pierwszej kolej-

do calkowitego odspojenia nie-

wacja tego obiektu o bezcennej

elementy pomnika zostaly zde-

dowy Dzieduszyckich przy

ności zatrzymaniem postępu-

wartości artystycznej będzie

których elementów. Szczególnie

montowane przez konserwa-

wsparciu finansowym projek-

jącej degradacji rzeźb oraz za-

trwala przez kilka lat. Praca-

zagrożona jest figura Chrystusa

torów i będą oczyszczone, pod-

tu przez polskie Ministerstwo

hamowaniem jej skutków.

ze względu na brak fragmen-

mi konserwatorskimi zajmuje

dane renowacji i znów zlożone.

Kultury i Dziedzictwa Narodo-

tu prawej nogi i przelamanie

Związek Rodowy Dziedu-

się zespól polsko-ukraińskich

Problem polega jednak na tym,

wego (MK i DN) i warszawski

szyckich rozpocząl swoją szla-

lewej nogi. Postać Chrystu-

konserwatorów pod kierow-

że faktycznie trzeba zbudować

Narodowy Instytut ,,Polonika".

chetną dzialalność ratowania

nictwem Anny Kudzi z War-

sa trzymala się tylko na jednej

nowy fundament i zabezpie-

Kompozycja

rzeźbiarska

zabytkowych pamiątek we

szawy. Relacja konserwatorów

kotwie montażowej lączącej ją

czyć go przed dalszym osunię-

,,Chrzest Chrystusa" sklada się

Lwowie dwa lata temu, w 2020

z wnęką. Podobnie bylo z pra-

brzmi alarmująco, stan zacho-

ciem ziemi. Pracami konserwa-

z kilka rzeźb. W dolnej par-

wą ręką Jana Chrzciciela, która

roku. Byly to prace konserwa-

wania grupy rzeźbiarskiej jest

torskimi kieruje również Anna

tii, na wysuniętym gzymsie

torskie na Cmentarzu Lycza-

Kudzia, zaś nadzorują prace pro-

umieszczona jest pólleżąca po-

kowskim, gdzie znajduje się 15

fesor Janusz Smaza z warszaw-

stać bogini Fortuny. Powyżej

nagrobków na grobach czlon-

skiej Akademii Sztuk Pięk-

cokól z kartuszami herbowy-

ków owej rodziny. W latach

nych i profesor Jurij Ostrowski

mi. Na nim mieści się grupa

2020­2021 odnowiono cztery

ze lwowskiej Akademii Sztuki,

rzeźbiarska  przedstawiająca

nagrobki, zaś w 2022 zaplano-

znani i bardzo cenieni fachow-

wlaśnie scenę chrztu Chry-

wano odnowić kolejne dwa. Są

cy w sprawach konserwator-

stusa przez Jana Chrzcicie-

to nagrobki powstańca listopa-

skich, zwlaszcza w konserwacji

la. Postacie umieszczone są

dowego Edmunda Dzieduszyc-

zabytków z kamienia i metalu.

w niszy wypelnionej kompo-

kiego, który znajduje się na polu

W zespole Anny Kudzi od lat już

zycją z podlużnych plakiet de-

nr 2 i marmurowy nagrobek

pracują Ukraińcy Maks Tara-

koracyjnych z reliefem o mo-

Klaudii Dzieduszyckiej z sy-

now, Artur Garmider i Oleksij

tywie roślinnym. Po bokach

gnaturą lwowskiego rzeźbiarza

Abramow.

calość zamykają kanelurowane

i wlaściciela firmy kamieniar-

Pomnik  wzniesiony  na

kolumny w porządku korync-

skiej Leopolda Schimsera.

grobie Klaudii z Mazarakich

kim, a od góry przedstawienie

W tym grobie pochowana jest

Dzieduszyckiej (1815­1880),

golębicy symbolizującej Ducha

również Elżbieta Skibniewska,

drugiej żony Kajetana Dziedu-

Świętego.

siostrzenica  Klaudii Dziedu-

szyckiego zachowal się w nie-

Przewodn icząc y

Rady

szyckiej. Nagrobek Edmunda

co lepszym stanie. Marmurowy

Związku Rodowego Mateusz

Dzieduszyckiego przedstawia

pomnik powstal w warsztacie

Dzieduszycki powiedzial, że we

kamienny krzyż z żeliwną fi-

Leopolda Schimsera, znane-

Lwowie i na ziemi lwowskiej

gurą Chrystusa Ukrzyżowane-

go lwowskiego przedsiębiorcy

jest dużo miejsc związanych

go. Krzyż ustawiono na cokole

i przedstawiciela rodziny wy-

z rodziną Dzieduszyckich, która

stylizowanym na bryly skalne.

bitnych rzeźbiarzy lwowskich.

osiadla tu w XV wieku, zaś wla-

Na cokole zostala wmontowana

Glównym zadaniem eki-

śnie XVI-wieczna kamieni-

tablica marmurowa ze stosowną

py konserwatorskiej w tym

ca Szolc-Wolfowiczów (Rynek

inskrypcją. Calość zmontowano

przypadku jest zatrzymanie