17

nr 18 (406) | 30.09.­17.10.2022

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

szkodliwych skutków dzia-

10 osób, wśród nich slynny hi-

Dzieduszyckich, rękopis ,,Kró-

i  bibliograficzną  wartość.

lania czynników zewnętrz-

storyk, pisarz i kustosz Zakla-

la Ducha" Juliusza Slowackiego.

Na przyklad jest wśród nich

nych. Trzeba zbudować nowy

du im. Ossolińskich Maurycy

Część książek o tematyce przy-

unikatowa ,,Historia zwie-

fundament betonowy i przy-

Dzieduszycki (1813­1877). Ka-

rodniczej Wlodzimierz Dziedu-

rząt" szwajcarskiego lekarza

wrócić marmurowej plycie in-

plica zostala zniszczona pod-

szycki postanowil przenieść

i przyrodnika Konrada Gesnera

skrypcyjnej pierwotny wygląd,

czas dzialań wojennych drugiej

do Muzeum Przyrodniczego,

(1516­1565). Książka liczy 517

utracony wskutek destrukcji

wojny światowej. Paradok-

które zorganizowal na podsta-

kart i jest oprawiona w jasną

materialu.

salnie nie zachowalo się żadne

wie swoich bogatych zbiorów

skórę na drewnianych deskach,

Renowacja w 2022 roku

zdjęcie tej kaplicy, dlatego jej

przyrodniczych, znajdujących

zapinających się na metalo-

dwóch kolejnych nagrobków

odbudowa jest na razie niemoż-

się przy ul. Teatralnej 18. Los

we zapinki. Napisana w języku

jest kontynuacją prac konser-

liwa. Staraniem dyrekcji Mu-

biblioteki przy ul. Kurkowej byl

niemieckim. Niestety znajdo-

watorskich inicjowanych przez

zeum Cmentarz Lyczakowski

tragiczny. We wrześniu 1939

wala się w zlym stanie i teraz

Związek Rodowy Dzieduszyc-

oczyszczono fundamenty ka-

roku palac Dzieduszyckich za-

fachowa renowacja przywróci

kich na Cmentarzu Lycza-

plicy, ale poszukiwania jej pro-

jęla jednostka Armii Czerwonej

cenne dzielo wybitnego Szwaj-

kowskim w latach 2020­2021.

jektu lub zdjęć nie przyniosly

i żolnierze spalili część książek

cara do dobrego stanu.

W tych latach zostaly odno-

rezultatu.

w piecach. Pozostale w 1940

Szlachetna

dzialalność

wione cztery nagrobki. Wśród

Absolutną nowością w pol-

roku przeniesiono do Ossoli-

Związku Rodowego Dziedu-

nich dzielo znanego rzeźbia-

sko-ukraińskich pracach kon-

neum i ,,uratowano od zupelne-

szyckich herbu Sas znajduje

rza Henryka Periera na grobie

serwatorskich jest cenna ini-

jego syn Wlodzimierz Dziedu-

go zniszczenia z rąk kwaterują-

wdzięczny odzew wśród ukra-

Edwarda Juliana Dzieduszyc-

cjatywa Związku Rodowego

szycki postanowil przenieść

cych w palacu Dzieduszyckich

ińskiego spoleczeństwa Lwo-

kiego (1818­1880), dwie mo-

Dzieduszyckich dotycząca re-

zbiory do Lwowa i umieścić

żolnierzy  radzieckich.  (M.

wa i fachowców. Poszerzeniu

numentalne plyty granitowe

nowacji dziesięciu zabytko-

w kamienicy przy ul. Kurkowej

Matwijów ,,Walka o lwowskie

informacji o tej dzialalności

na grobach Kazimierza i Róży

wych książek z kolekcji tak

17, obok palacu Dzieduszyc-

dobra kultury"). Zbiór biblio-

posluży też konferencja na-

Dzieduszyckich i ich synów

zwanej Biblioteki Poturzyckiej.

kich. Zbiory biblioteczne li-

teczny Muzeum Przyrodni-

ukowa pt. ,,Wokól kolekcjo-

Stanislawa i Adama, wykona-

Obecnie część zbiorów owej bi-

czyly ponad 50.000 książek

czego na szczęście ocalal, lecz

nerskich pasji Dzieduszyc-

ne w warsztacie Juliana Mar-

blioteki znajduje się we lwow-

przeważnie z dzialów historii

zabytkowe książki potrzebują

kich" zorganizowana przez

kowskiego oraz wysoka arty-

skim Państwowym Muzeum

i literatury polskiej. W biblio-

,,leczenia". Wlaśnie tym zaj-

Związek Rodowy Dzieduszyc-

styczna rzeźba Matki Boskiej

Przyrodniczym NAN Ukrainy

tece znajdowaly się unikatowe

muje się konserwator Ulia-

kich w Zarzeczu (wojewódz-

na grobie Ludwiki z Potockich

(dawne Muzeum im. Dziedu-

książki drukowane począw-

na Romaniw, która ratuje od

two podkarpackie) w dniu

Dzieduszyckiej  (1789­1874),

szyckich). Zalożycielem Bi-

szy od roku 1473, wiele inku-

zniszczenia pierwsze 10 ksią-

30 września 2022 roku. Na

również  wapienny  obelisk

blioteki Poturzyckiej byl Józef

nabulów i rzadkości bibliogra-

żek, wedlug programu wspól-

konferencję zaproszono rów-

na grobie Anastazji z Mierów

Dzieduszycki, zaś znajdowala

ficznych. W dziale rękopisów

nych dzialań polsko-ukraiń-

nież ukraińskich fachowców,

Dzieduszyckiej. Osobno trzeba

się ona w jego majątku Poturzy-

byly przechowywane m.in. li-

skich. Wszystkie wytypowane

wspólpracujących ze Związ-

powiedzieć o kaplicy Dziedu-

cy pod Sokalem, skąd wlaśnie

sty królów polskich. Rękopisy

do konserwacji książki mają

kiem w dziele ratowania dziel

szyckich, w której pochowano

pochodzi nazwa. W 1857 roku

Dlugosza, archiwum rodzinne

wielką historyczną, kulturalną

wspólnego dziedzictwa.

Nie byloby Iwano-Frankiwska bez Stanislawowa. 360 lat wspólnej historii

W dniach 16­17 września

br. odbyla się VII

Międzynarodowa Konferencja

Naukowa ,,Stanislawów

i Ziemia Stanislawowska.

360 lat wspólnej historii". Ze

względu na trwającą wojnę

na Ukrainie wydarzenie

mialo format online. Podczas

obrad prawie 40 naukowców

z różnych miejscowości

i uczelni Polski oraz Ukrainy

analizowalo wydarzenia

historyczne, dyskutowalo

i wymienialo się opiniami.

­ Mówiliśmy o 360-leciu

się historią tego terenu. Obec-

mlodych naukowców, history-

DANUTA STEFANKO

Iwano-Frankiwska, pamiętając,

ni mieszkańcy Stanislawo-

ków i krajoznawców.

TEKST

że nie byloby Iwano-Frankiw-

wa mają wielki sentyment do

­ Ważne jest to, żeby spoty-

ANDRZEJ LEUSZ

ska bez Stanislawowa. Nie by-

swego miasta, ale ci, którzy tam

kać się i w dalszym ciągu dys-

ZDJĘCIA

loby tego miasta bez wspólnego

kiedyś mieszkali, też mają. To

kutować, usilować tworzyć

­ W tym szczególnym cza-

wysilku Polaków, Ukraińców,

jest wzruszające, że mamy tak

pewne warunki, które w tej

sie chcemy pokazać, że żadna

Żydów, Niemców i jeszcze wielu

wielki sentyment do tego mia-

atmosferze wojny, ale też poza

wojna, która teraz nas dzieli,

przedstawicieli innych naro-

sta, które rzeczywiście lączy

wojną, pozwolą na kontynu-

nie potrafi zatrzymać kulturę,

dowości. Ta Konferencja uczy

ludzi, a nie dzieli. To jest naj-

owanie dobrej myśli o wspól-

naukę, wyksztalconych ludzi,

nas, jak korzystać z przeszlo-

większa zasluga tej konferen-

pracy, poszukiwaniu wspól-

którzy niosą wiedzę, pewną

ści, aby budować dobrą przy-

cji ­ mówil prof. nadzw. dr hab.

nasze blędy i sukcesy histo-

nych wartości i korzeni. Te

misję i przekazują je przyszlym

szlość. Rozmawiamy o tych

inż. Jerzy Hickiewicz z Pra-

ryczne dla rozbudowywania

dyskusje są czasem nielatwe,

pokoleniom. Bardzo się cie-

lepszych momentach z historii

cowni Historycznej Stowarzy-

ale chcemy, żeby byly żywe

wzajemnych relacji. W trud-

szę, że kolo ludzi interesują-

i tych gorszych, ale wylącz-

szenia Elektryków Polskich.

nych warunkach wojny z Ro-

i owocne. Mamy szukać wspól-

cych się historią miasta i tych

nie po to, żeby nam się jeszcze

sją Polacy i Ukraińcy pokazali

nych ścieżek ­ powiedzial dr

Ideą przewodnią

ziem się poszerza. Konferen-

lepiej wspólpracowalo, żeby-

Mariusz Kardas z Akademii

się nie tylko jako partnerzy, ale

inicjatywy jest

cja ma slużyć temu, abyśmy się

śmy się jeszcze lepiej rozumie-

jako bratnie narody. Ta bieda

Marynarki Wojennej w Gdyni.

poznawali, gdyż tylko wtedy,

li ­ mówil prof. nadzwyczajny

jeszcze raz zaświadczyla, że je-

Międzynarodowa  Konfe-

promocja historii

kiedy się poznajemy i dyskutu-

dr hab. Adam Ostanek z Woj-

żeli jesteśmy razem, to zawsze

rencja Naukowa ,,Stanislawów

Iwano-Frankiwska

jemy ze sobą, nie będzie między

skowej Akademii Technicznej

będziemy mieli sukces ­ po-

i Ziemia Stanislawowska" zo-

i okolic oraz

nami żadnych podzialów ­ po-

w Warszawie.

wiedzial prof. dr hab. Ihor Ce-

stala zorganizowana przez Cen-

wyświetlanie

wiedziala Maria Osidacz, dy-

W ciągu dwóch dni przed-

trum Kultury Polskiej i Dialogu

penda, rektor Przykarpackiego

wielonarodowości

rektor Centrum Kultury Pol-

stawiane byly tematy dotąd

Uniwersytetu Narodowego im.

Europejskiego w Iwano-Fran-

i wielokulturowości

skiej i Dialogu Europejskiego

slabo lub w ogóle niezbadane.

kiwsku, Przykarpacki Uni-

Wasyla Stefanyka.

w Iwano-Frankiwsku.

Relacje międzynarodowe, poli-

Efektem konferencji po raz

wersytet Narodowy im. Wasyla

tych terenów od

W roku bieżącym mija 360

tyka, wojskowość, gospodarka,

kolejny stanie się publikacja,

Stefanyka, Wojskową Akade-

momentu zalożenia

lat od momentu zalożenia przez

administracja, kultura, religia,

zawierająca referaty przed-

mię Techniczną w Warszawie

miasta w 1662 roku aż

Andrzeja Potockiego Stanisla-

osobliwości językowe ­ o tym

stawiające badania prelegen-

oraz Akademię Marynarki Wo-

do końca XX wieku.

wowa, wspólczesnego Iwano-

rozmawiali polscy i ukraińscy

jennej w Gdyni we wspólpracy

tów. Patrząc w przyszlość, or-

-Frankiwska, toteż tegorocz-

naukowcy, historycy, krajo-

­ To, co robimy, tworzy tę

ganizatorzy planują rozpocząć

z Biblioteką Naukową Przykar-

na edycja konferencji skupila

znawcy i badacze przeszlości.

prace, związane z powstaniem

packiego Uniwersytetu Naro-

wspanialą atmosferę, która

się na okresie 360 lat historii

­ Wydaje mi się, że ta kon-

dowego. Projekt finansowany

wychowuje cale pokolenia lu-

polsko-ukraińskiej monogra-

wspólistnienia wielu narodów

ferencja pięknie się rozwija. To

fii historii miasta. Również

ze środków Konsulatu General-

dzi, interesujących się histo-

i kultur w Stanislawowie i na

bardzo dobrze, że przychodzą

nego Rzeczypospolitej Polskiej

rią nie tylko po to, żeby mieć

planowane są inicjatywy za-

Ziemi Stanislawowskiej.

mlodzi ludzie, którzy zajmują

wiedzę, ale, żeby wykorzystać

chęty do prac badawczych dla

we Lwowie.