21

nr 18 (406) | 30.09.­17.10.2022

Zapiski wojenne

www.kuriergalicyjski.com

Relacje wojenne z Charkowa  (cz. 4)

Przez pięć miesięcy

W naszym miasteczku jeździl

samochód i pilnowal porządku,

Charków prawie

aby nikt się nie narażal. Niektó-

codziennie jest

rzy wyjechali z Charkowa, aby

bombardowany. Pociski

spędzić te dni w spokojniejszych

trafiają w szkoly,

miejscach. 25 sierpnia jadąc do

uniwersytety, fabryki...

Charkowa widzialam kolejki na

Latwiej chyba powiedzieć,

wjazd, jak za dawnych czasów.

Nie tracimy poczucia humo-

gdzie nie trafiają. Są ofiary,

ru, przez caly dzień sluchając

dużo ofiar. Dzieci, dorośli,

alarmów pisaliśmy do siebie, że

seniorzy. Z powodu wojny

to taka sobie dyskoteka, że caly

cierpi również ogromna

czas chce się zmienić piosenkę,

ich historii. Na ich podstawie

a na drogach prawie nie bylo sa-

ilość dzikich i domowych

że DJ jest okropny, a zamawia-

moglaby powstać książka.

mochodów. Ukraińcy widzą cel,

zwierząt. Nigdzie nie jest

jący dyskotekę jeszcze gorszy,

Wczoraj poznalam dziew-

nie widzą przeszkód.

bezpiecznie. Ludzie nie

że wcześniej byla prawdziwa

czynę z miasteczka, w którym

W Charkowie, w centralnej

zabawa, na przyklad rok temu.

teraz mieszkam. Mówi, że do

części miasta, tradycyjnie sadzą

wyjeżdżają z różnych

Tak walczymy ze stresem, może

polowy kwietnia cala jej rodzi-

kwiaty. Jestem ciekawa w jakim

powodów. Pozostaje tylko

nie są to najlepsze sposoby, ale

na chowala się w piwnicy. Ona

celu, chociaż odpowiedź chyba

szanować ich decyzje.

wkurzylo i oburzylo, iż pomy-

inaczej nie potrafimy.

się bala i strasznie panikowala.

jest zbyt oczywista. A tymcza-

ślalam wtedy, że miasto mnie

Muszę się przyznać, że żadne-

sem na asfalcie obok idealnych

Rozpacz lączy się

kontroluje. Ludzie sami sie-

go razu nie bylam ani w schro-

klombów można zauważyć inne

MARGARYTA KONDRATENKO

M

z ironią, ironia

bie ograniczają, budują miasta,

nie, ani w piwnicy. Z Charkowa

,,kwiaty". Te drugie sprawia-

wprowadzają reguly i podpo-

ieszkamy teraz 10 ki-

szybko wyjechaliśmy i tu w po-

ją większe wrażenie. Obok idą

ze śmiechem, śmiech

rządkowują się im. W ten spo-

lometrów od Charko-

równaniu z domem czulam się

pary, trzymają się za ręce, piją

ze zlością.

sób tracą wolność. To miasto

wa, 30 km od naszego

bezpiecznie. No i nie mamy du-

kawę, chwytają się normalno-

decyduje, kiedy możemy przejść

Wydawalo mi się, że kiedy

mieszkania. Każdy przyjazd

żej piwnicy. Nie twierdzę, że to

ści. Ja też się jej chwytam.

przez drogę, a kiedy należy się

wrócę z Polski do domu, zapo-

do miasta to jak loteria. Nigdy

sluszne zachowanie, tylko chcę

Dla większości

zatrzymać, inaczej zostaniemy

mnę jak to jest żyć pod Char-

nie wiadomo jak pójdzie. Trud-

powiedzieć, że każdy reaguje

Ukraińców dom ma

ukarani, możemy nawet stracić

no sobie wyobrazić jak to jest

kowem, że będę inaczej reago-

i zachowuje się inaczej.

życie. Sami sobie wybudowa-

mieszkać tam na stale. Sąsiad-

wać na wszystko, co się dzieje.

Na placu zabaw mala dziew-

ogromne znaczenie.

liśmy klatki w postaci bloków

Jednak po powrocie nic się nie

ka z bloku niedawno zapytala

czynka uspokaja dzieci i mówi,

Zawsze tak bylo i nadal

i zamieszkaliśmy w nich, na-

zmienilo. Poczulam spokój, cie-

mnie, czemu jeszcze nie wra-

że to nasze samoloty, że nie ma

tak jest. Często się

zwaliśmy to domem. Walczymy

szylam się, że jestem w obec-

camy do domu? Nie wiedzialam

powodu się bać. Dzieci slucha-

przeprowadzalam,

o niepodleglość, o wolność na-

co odpowiedzieć... Nie spodzie-

nym, tymczasowym domu.

ją i przestają plakać, wierzą jej.

ale lubilam każdy

szego kraju. Czyli pojęcie wol-

walam się takich pytań. Może

Czasem budzę się od wybu-

Mój kot też się boi, kiedy samo-

swój dom. Ostatniej

ności nabywa już innego zna-

dlatego, że nie jest bezpiecznie,

chów, przewracam się na drugi

loty lecą strasznie nisko, też go

czenia. Tak, do końca nigdy nie

bok, mając nadzieję, że tym ra-

że nie chcę obciążać miasta

przytulam i mówię że to nasze

przeprowadzki nie

będziemy niezależni, jednak

zem nikt nie zostal ranny czy

swoją obecnością, że nie wiem

i on się uspokaja. Kot też kibi-

planowalam, może

chcemy sami określać granice

zabity i zasypiam. A rano czy-

gdzie się chować, nie chcę sie-

cuje Zbrojnym Silom Ukrainy

dlatego tak źle sobie

tej wolności.

tam wiadomości. Przeklinam

dzieć w metrze. A dlaczego ona

(ZSU).

z nią radzę.

Urodzilam się w 1991 roku,

nie wyjeżdża? Przecież o to nie

Rosjan, staram się ogarnąć i ro-

Mój mąż jako wolontariusz

zawsze mówilam, że nasze po-

pytam. Może nie ma dokąd,

Niedawno zwiedzalam Mu-

bić coś pożytecznego.

pomagal odwozić paczki na

kolenie urodzilo się, abyśmy

na pewno ma swoje powody ­

zeum  Śląskie,  zobaczylam

Nowy dom potrzebuje re-

pocztę. Przyjechaliśmy do pew-

byli wolnymi. Wiem, co to jest

w nim makietę bloku. Takich

montu, aby gościć nas w zimie.

mnie to nie obchodzi.

nej pani, zaprosila nas, by poka-

wolność i jak to jest być wol-

Budujemy, burzymy, podlącza-

Przyjeżdżamy, podlewamy

bloków pelno jest na Saltiwce

zać czym się zajmuje. Wcześniej

nym czlowiekiem. Teraz poznaję

kwiaty, zabieramy jakieś rze-

w Charkowie, w takim bloku

my wodę. Mnóstwo pracy, dużo

widocznie byla projektantką,

cenę tej wolności. Dopiero teraz

czy. Pod sąsiednim blokiem roz-

mieszkam, to znaczy mieszka-

nerwów. Nie mamy innego wyj-

teraz szyje plecaki, apteczki

dają jedzenie, prawdopodobnie

lam... Wracalam wieczorem do

uświadamiam sobie jak drogo

ścia, nie chcemy wyjeżdżać da-

i odnosi je dla wojska. Oprócz

kosztuje. Tak, wiedzialam o tym

barszcz i jakieś drugie danie.

hostelu w Lublinie i zobaczylam

lej. Może glupio jest coś budować,

tego szyje mundury wojsko-

zawsze, mam mocną pamięć ro-

przecież nie wiadomo jak dalej

Przeraża mnie ten widok. Duża

podobny blok, tylko bardziej

we dla kobiet. Ten strój akurat

dzinną, przekazywaną z poko-

potoczy się wojna. Pozostaje tyl-

kolejka, poznaję parę osób. Życie

wyrazisty, bardziej wspólcze-

dumnie wisial na manekinie,

lenia na pokolenie, mocno prze-

zmienilo się nie do poznania.

sny. Ogarnąl mnie straszliwy

ko wierzyć w Zbrojne Sily Ukra-

a w tle zauważylam wiesza-

smutek. Patrzylam na światlo

żywalam aneksję Krymu i wojnę

iny (ZSU), w Ukraińców i Ukra-

20 lipca 2022 roku Inter-

ki z sukienkami, kostiumami,

w Doniecku i Lugańsku, jednak

w oknach i tak mi się chcialo

inki, w Ukrainę, w państwa,

net oblecialo zdjęcie modlącego

wyszywanką. Drogie materialy,

nigdy nie wierzylam, że Char-

wrócić na Saltiwkę, stanąć pod

się ojca, trzymającego za rękę

które nie męczą się nas wspie-

świetne fasony. Tak wyglądala

ków zazna takich ataków. By-

moim blokiem, wejść do miesz-

rać i w samych siebie. I kto wie,

umarlego syna. Każdy czul ból

jej praca przed wojną. Ogrom-

lam przekonana, że najgorsze już

kania, zdjąć buty, bo po 24 lute-

może potem ten tymczasowy

i rozpacz. To okrutne zabójstwo

nie się cieszyla, że odwieziemy

za nami. A teraz caly świat koja-

go nie zdejmuję. Zaparzyć kawę,

dom stanie się domem na stale.

mialo miejsce póltora kilometra

plecaki, a nam nie sprawialo to

rzy, gdzie leży Charków i co to za

wziąć prysznic, nie spieszyć

od mojego domu. Dzień wcze-

Życie za miastem też ma swo-

żadnego klopotu. Okazuje się, że

osiedle Saltiwka.

się, ponarzekać na krzyki są-

je uroki. Lepiej jest jednak mieć

śniej bylam tam i bylo cicho,

pomóc można nawet takim dro-

Dzień Niepodleglości w tym

siadów, pójść spać do swojego

wybór. Przeprowadzać się z wla-

i tydzień wcześniej, miesiąc, 2

biazgiem. Opowiadala, że kiedy

roku też wyglądal inaczej. W ob-

lóżka, obudzić się i biec do pra-

miesiące, 5 miesięcy temu bylo

snej woli.

nie dzialala komunikacja miej-

wodzie charkowskim od godzi-

cy, jechać metrem i nie wslu-

Czasem mam wyrzuty su-

spokojnie. A teraz taka trage-

ska, kolega pożyczyl jej swój sa-

ny 19:00 ­ 23 sierpnia i do godz.

chiwać się w dźwięki dokola.

mienia. Budujemy dom, mamy

dia. A dalej chyba też będzie ci-

mochód i nauczyl ją prowadzić.

07:00 ­ 25 sierpnia zostala

Następnego dnia dlugo sta-

możliwość powracać do Char-

cho. Nie mieści się to w glowie.

Nie mając prawa jazdy, jeździla

ogloszona godzina policyjna.

lam na światlach i tak mnie to

Może też dlatego nie wracamy.

kowa. Moje lokalne problemy

za miasto, aby przywieźć kraw-

to nic w porównaniu z sytu-

Ostatnio często rozmawiam

cowe do pracy, bo wojsko ma

acją jeńców z Azowstalu, z losa-

z różnymi osobami, slucham

wielkie potrzeby, bo trzeba szyć,

mi Ukraińców, którzy nie mają

gdzie lub do kogo wracać. Po-

wtarzam sobie, że trzeba żyć

i przetrwać, cieszyć się czym-

kolwiek, by nie zwariować. Nie

istnieje uniwersalny sposób na

wszystko, każdy ma swój. Waż-

ne jest nie osądzać, choć czasem

nie da się czegoś zrozumieć.

32. rocznicę niepodleglości

Ukrainy, już za rok, na pewno

będę świętować w Charkowie!

Hucznie i ze lzami w oczach,

z uśmiechem i z bólem, z dumą.

Charków byl, jest i pozostanie

ukraińskim miastem. Jak glo-

si pewne charkowskie graffiti

,,Ukraina albo śmierć".