32

nr 18 (406) | 30.09.­17.10.2022

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Oltarz wojska niebiańskiego w skansenie we Lwowie

W Muzeum Architektury

starą rzeźbą drewnianą, która

Ludowej i Życia

już wyszla z użytku. Ta świą-

tynia w skansenie również jest

Codziennego we Lwowie

jakby wyjęta z bezpośredniego

od 26 sierpnia można

użytku religijnego. I teraz wla-

obejrzeć ,,oltarz wojska

śnie tym obiektom, wyjętym

niebiańskiego", który

z użytku, przywracane jest cal-

zostal wystawiony

kowicie inne, nowe życie. Ten

w zabytkowym

fakt odzyskania nowego życia

wydaje się być bardzo waż-

drewnianym kościele

ny. My wszyscy teraz jesteśmy

z Jazlowczyka kolo

wyjęci z kontekstu. My wszy-

Brodów. Autorką dziela

scy teraz jesteśmy po prostu

jest Albina Jaloza, artystka

wyjęci z życia przez tę woj-

pochodząca z Charkowa,

nę. Ten projekt przywraca nam

która obecnie mieszka

wszystkim nadzieję.

Mychajlo Zakopeć, p.o. dy-

w Kijowie.

ALBINA JALOZA

rektora skansenu , powiedzial,

O. TARAS BAJCAR (OD LEWEJ), ROMAN ZILINKO, MYCHAJLO ZAKOPEĆ

że pomimo zagrożeń wojen-

lokalizację i jest gotowy wywo-

TEKST I ZDJĘCIA

nych, mimo usunięcia z eks-

że musimy go pokazać. Teraz,

lać nową falę dyskusji i emocji ­

Roman Zilinko. ­ Wspólnie

KONSTANTY CZAWAGA

O

pozycji cennych eksponatów,

dodal Pawlo Hudimow, kurator

uczestniczyliśmy w plenerach

w tym roku, gdy mamy tyle ofiar,

ltarz sklada się z 60 li-

by je bezpiecznie przechować,

ikonografii w Nowicy. Byly to

gdy mamy tę okropną wojnę,

wystawy.

norytów, zmontowanych

liczba zwiedzających skansen

projekt oltarza wojska niebiań-

Glos zabral też greckoka-

spotkania artystów ­ Polaków,

w symboliczną przegrodę

lwowski nie zmniejszyla się.

tolicki kaplan Taras Bajcar

skiego jest szczególnie aktualny.

Ukraińców, Bialorusinów i in-

świątyni, na wzór ikonostasu

W poszukiwaniu ciszy i glęb-

Albina wybiera sakralne rzeźby,

z Katolickiego Uniwersytetu

nych, podczas których praco-

w cerkwi.

szych wrażeń przychodzi tam

Lwowskiego, który przywolal

waliśmy nad ikoną jako sztuką

które wyszly z użytku, które są

­ Oltarz powstal na począt-

sporo rodzin uchodźców wo-

już jakby obiektem muzealnym

doświadczenie rodziny, w któ-

religijną, sztuką sakralną. Zna-

ku wojny rosyjsko-ukraińskiej,

jennych ze wschodu i poludnia

i znajdują się poza kościolem,

rej maly synek ze zdziwieniem

my Albinę jako wspólczesną ar-

w latach 2015­2016, jednak do-

Ukrainy, gdzie toczą się bitwy

zauważyl rówieśnika bez ręki.

poza cerkwią. Podobnie jak ten

tystkę, plastyczkę, Ukrainkę,

piero teraz tutaj znalazl swoje

z rosyjskim najeźdźcą.

kościól, który jest nieczynny

Po wyjaśnieniu rodziców, że to

która bardzo czynnie uczestni-

miejsce ­ powiedziala dzienni-

Zabytkowy kościól z Ja-

dziecko jest ofiarą wojny, chlo-

czy w ukraińskim życiu arty-

i jest obiektem muzealnym. Po-

karzowi ,,Kuriera" Albina Jalo-

zlowczyka kolo Brodów jest je-

stycznym w Kijowie, Charko-

mysl pojawil się w maju i od tego

pak przez caly dzień nie mógl

za. ­ Jest to oltarz wojska Pana

dynym obiektem drewnianej,

wie, Odessie, w ostatnich latach

czasu powoli pracowaliśmy nad

dojść do siebie. Bohaterowie bez

Boga, ale to my wszyscy nim

lacińskiej architektury sa-

kończyn na obrazach Albiny

tym, aby zrealizować go tu, w tej

we Lwowie. Albina pokazala mi

jesteśmy. Cala Ukraina, która

kralnej w skansenach Ukra-

Jalozy wywolują niewątpliwie

świątyni na terenie skansenu

projekt tego oltarza wcześniej.

stoi jak mur i nie pozwala armii

iny. Zostal zbudowany w latach

na publiczności wielkie wraże-

lwowskiego.

Po raz pierwszy zaprezentowa-

rosyjskiej na dalsze postępy. Je-

1936­1937 ze skladek miesz-

Otwarcie wystawy Albiny

nie ­ zaznaczyl duchowny.

la go na biennale Szeptyckiego,

steśmy tarczą nie tylko Ukra-

kańców i przy pomocy Kurato-

­ Uważam, że to jest bar-

zorganizowanym na Ukraiń-

Jalozy zgromadzilo artystów

iny, jesteśmy tarczą calej Euro-

rium Budowy Kaplic i Domów

i badaczy sztuki.

dzo udany i ważny projekt,

skim Katolickim Uniwersyte-

py, calego kontynentu. Sily zla

Ludowych. Autorem projektu

przede wszystkim ze wzglę-

­ Dzisiejszy projekt, któ-

cie w 2020 roku. Wlaściwie nie

chcą nas zniszczyć, ale czynimy

byl prawdopodobnie inż. Ste-

du na kontekst ­ zaznaczyla

ry ma dlugą historię oczeki-

bylo miejsca, gdzie można by-

wszystko, by się obronić. Sami

fan Zassowski, on też budo-

Olena Turiańska, artystka ze

wania na miejsce wystawien-

loby zaprezentować ten oltarz.

nie bylibyśmy w stanie, bez na-

wę nadzorowal. Po 1945 roku

Lwowa. ­ Albina inspiruje się

nicze, znalazl dla siebie dobrą

Chodzilo mi więc po glowie,

szych ukochanych Polaków, bez

wladze sowieckie umieścily

innych ludzi, Europejczyków,

w świątyni magazyn kolcho-

Amerykanów, którzy nas teraz

zowy. Świątynia niszczala i po-

wspierają bronią, pieniędzmi

padala w ruinę. W 2012 roku

i dobrym slowem. Ten oltarz, ta

z inicjatywy śp. prof. Romany

ściana też jest obroną. Figu-

Cielątkowskiej z Politechniki

ry aniolów, archaniolów i che-

Gdańskiej przeniesiono go do

rubinów na moich obrazach są

lwowskiego skansenu. Wspól-

jak gdyby kalekie, również my,

ny polsko-ukraiński projekt

Ukraińcy, jesteśmy okalecze-

zostal zrealizowany w ramach

ni fizycznie i duchowo. Kiedy

międzynarodowego  progra-

siedem lat temu zaczęlam two-

mu ,,Dziedzictwo przeszlości ­

rzyć ten oltarz, zrozumialam, że

fundamentem przyszlości".

coś się dzieje, że coś nadchodzi.

­ Zaangażowali się w to stu-

Nigdzie go nie pokazalam, byl

denci polscy oraz nasi pracow-

ukryty. Wystawiany jest po raz

nicy ­ powiedzial Mychajlo Za-

pierwszy i dopiero teraz zyskuje

kopieć. ­ Byl to bardzo żywy

moc. Tak, może jest to jakiś mój

przyklad  dobrej  wspólpracy.

wklad w walkę z wrogiem mojej

Teraz, w czasie wojny, rosyjscy

Ojczyzny. Jestem też wolonta-

agresorzy celowo niszczą obiek-

riuszka, darczyńcą. Jako artysta

ty dziedzictwa historycznego

i jako Ukrainka nie mogę stać

w Ukrainie, dlatego naszym za-

obok. Tworzę, by pomóc mental-

daniem jest jak najbardziej je za-

nie. Pracuję rękami, by wspo-

chować, dbać o to, aby obiekty

móc finansowo nasze wojsko

materialne naszej wspólnej histo-

i jest to dla mnie ważne.

rii zawsze byly w dobrym stanie.

Wystawić to dzielo do oglą-

W zeszlym tygodniu wróciliśmy

du publicznego pomógl Albi-

z dlugiej podróży do Polski. By-

nie malarz i kierownik dzialu

liśmy w Lublinie, Warszawie.

wystaw skansenu lwowskiego

Prowadzimy stalą wspólpracę ze

Roman Zilinko, z którym razem

skansenami w Polsce oraz w in-

uczestniczyli w plenerach iko-

nych krajach.

nografii w Polsce.

Wystawa ,,Oltarz wojska nie-

­ Z Albiną znamy się od kil-

biańskiego" Albiny Jalozy potrwa

ku dobrych lat ­ powiedzial

do 26 października.

Partnerzy medialni