7

nr 19 (407) | 18­31.10.2022

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Dni dziedzictwa europejskiego we Lwowie

Podczas deszczowych

Wspomniane pomniki byly bardzo

Lwowie dzialacz cerkiewny i kulturalny

wrześniowych dni 2022

ważnymi dominantami przestrzeni miej-

dr teologii o. Sebastian Dmytruch i prze-

roku zorganizowano we

skiej naszego miasta, zostaly jednak

wodnik Halina Zadorowska opowiadali

Lwowie wielkie, na skalę

zniszczone przez okupantów sowieckich.

zebranym o zbiorach Cerkwi-Muzeum bl.

europejską, wydarzenie

Naukowiec Iwan Dudycz poświęcil swoją

Klemensa Szeptyckiego w dawnym ko-

kulturalne. Byly to dni

lekcję kurtynie Henryka Siemiradskiego

ściele św. Kazimierza i klasztorze ojców

dziedzictwa europejskiego,

,,Parnas" i mitom, legendom, symbolom

Reformatów przy ul. Masyma Krywonosa

które zorganizowal

z nią związanym. Oleg Druziew oprowa-

(dawnej Teatyńskiej).

wydzial promocji turystyki

dzil po podziemiach świątyni oo. jezuitów

Niezwykle interesującym bylo już tra-

lwowskiej Rady Miejskiej.

(obecnie świątynia garnizonowa UGKC),

dycyjne dla dni dziedzictwa europejskiego

Można zaakcentować kilka

zaś konserwator Lesia Hanulak opowiada-

zwiedzanie ogrodu botanicznego Uniwer-

wątków tego wydarzenia.

la o konserwacji fresków i innych zabyt-

sytetu Lwowskiego, który zostal zalożony

Po pierwsze, nasze miasto

ków tejże świątyni. Już teraz widoczne są

170 lat temu, w 1852 roku, na miejscu daw-

już tradycyjnie, od wielu lat

wyniki tytanicznej pracy zespolu polskich

nego ogrodu i parku klasztoru ojców try-

bierze czynny udzial w tej

i ukraińskich konserwatorów pod kierow-

nitarzy. Na terenie ogrodu botanicznego

inicjatywie europejskiej.

nictwem krakowskiego profesora Pawla

znajduje się ponad 300-letni cis ­ wedlug

Po drugie, Lwów po raz

Bolińskiego.

pracowników ogrodu, jest to najstarsze

kolejny zademonstrowal swój

O wspólnych pracach polsko-ukra-

drzewo we Lwowie. Natomiast milośnicy

niezwykle wysoki potencjal

ińskich konserwatorów mówiono rów-

fauny mogli wyjechać do miejscowości

kulturalny, glębokie poklady

nież podczas wycieczki na Cmentarz

Domażyr i zwiedzić ,,Przytulek niedźwie-

dziedzictwa historycznego

Lyczakowski. Dziennikarz ,,Kuriera Gali-

dzi". Olga Lidowska, aktywna dzialaczka

i intelektualnego,

cyjskiego" Jurij Smirnow i Aleksy Loziń-

żydowskiego towarzystwa ,,Hesed-A-

zademonstrowal swoją

ski, koordynator projektów Narodowego

rieh", z pasją oprowadzala po dzielnicy

przynależność do tradycji

Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kultu-

żydowskiej we Lwowie. Zwiedzanie mialo

europejskiej, swoje

ralnego za granicą ,,Polonika" we Lwowie,

wymowny tytul ­ ,, O czym milczą kamie-

ogromne zasoby duchowego

opowiadali o nagrobkach odnowionych

nie". Innym akcentem żydowskiej historii

i materialnego dziedzictwa

wspólnym wysilkiem Polaków i Ukraiń-

Lwowa byla opowieść o dawnym cmenta-

historycznego oraz troskę

ców na cmentarzu, szczególnie akcentując

rzu żydowskim przy ul. Rapaporta. Histo-

naszego pokolenia o jego

projekt Instytutu ,, Polonika", dotyczący

ria cmentarza sięga XV wieku, ale zostal

zachowanie. Po trzecie, dni

odbudowy i konserwacji kaplic. Dokladnie

zniszczony przez hitlerowców w latach

dziedzictwa europejskiego

omówiono prace przy wspaniale odnowio-

II wojny światowej. Chętnych, by poznać

udalo się zorganizować

nych kaplicach Krzyżanowskich i Bar-

zawiklane dzieje cmentarza oprowadzala

i z sukcesem przeprowadzić

czewskich, również odbudowę kaplicy

muzealników, krajoznawców, historyków,

zapomnianych. Do realizacji programu

Helena Kolb, aktywna dzialaczka i badacz

w warunkach wojny i agresji

hrabiów Dunin-Borkowskich, która trwa

konserwatorów, milośników Lwowa. Pro-

dni dziedzictwa europejskiego dolączyly

historii Żydów lwowskich i galicyjskich.

rosyjskiej oraz ograniczeń

już drugi rok. Wszystkie prace prowadzi

lwowskie muzea. Z powodu ograniczeń

gram dni dziedzictwa europejskiego obej-

Podczas zwiedzania można bylo poznać

stanu wojennego.

warszawska firma ,,Monument Service"

wojennych, niektóre z nich nie są czynne

mowal ponad osiemdziesiąt pięć unikato-

również historię i stan wspólczesny in-

pod kierownictwem Marcina Kozarzew-

wych spotkań, wycieczek, lekcji. Wśród

i niestety niedostępne dla zwiedzających.

nych cmentarzy żydowskich na ziemi

skiego. Przy okazji obecni poznali historię

nich ­ wycieczka do gmachu Lwowskiego

We Lwowie są również muzea nieznane

lwowskiej. Pani Kolb nauczyla obecnych

JURIJ SMIRNOW

tych rodzin i legendy z nimi związane.

Radia przy ul. Kniazia Romana (dawnej

nawet rdzennym lwowianom. Na przyklad

jak trzeba czytać daty na napisach żydow-

Dni dziedzictwa europejskiego zo-

Wedlug  obliczeń  organizatorów,

­ muzeum podków przy Akademii Wetery-

Batorego) 6, w którym są prowadzone

skich. Historii i zabytkom starego Lwowa

staly wlączone w panoramę życia kul-

wszystkie lokacje, wszystkie wycieczki

narii czy muzeum zoologiczne Uniwersy-

prace konserwatorskie na wielką skalę.

poświęcil swoje zwiedzanie Starego Ryn-

turalnego Europy w 1991 roku, zgodnie

i spotkania odwiedzilo okolo 1300 osób i to

Między innymi, odnowiono historyczne

tetu im. Iwana Franki. Organizatorzy dni

ku i okolicznych uliczek Jaroslaw Bysz-

z inicjatywą Rady Europy. Od tego czasu

nie zważając na deszczową pogodę i alar-

bramy, odnaleziono zamalowane malo-

dziedzictwa europejskiego zaprosili rów-

kiewicz, naukowiec, pracownik Muzeum

w krajach europejskich (również w Ukra-

my powietrzne. Najwięcej ludzi przyszlo

widla ścienne. W toku organizacji jest

nież do odwiedzenia Stryjskiego Parku,

Historycznego. Dzięki jego glębokiej wie-

inie), które dolączyly do Europejskiej

do kaplicy pw. Matki Boskiej Nieustającej

Kajzerwaldu, dendrarium Uniwersytetu

Muzeum Radia Lwów. Andrij Mysak, pro-

dzy można bylo poznać wiele ciekawych

Konwencji Kulturalnej, organizowano

Pomocy, dawnej Katolickiego Seminarium

Leśnictwa, parku Żelazna Woda. Również

fesor Lwowskiej Akademii Weterynarii

faktów dotyczących historii kościolów

każdego roku ekskluzywne wycieczki,

Duchownego. Od 2011 roku kaplica znaj-

zostaly zaproponowane oryginalne trasy

(Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu

św. Jana Chrzciciela, św. Marii Śnieżnej,

spotkania, odczyty, konferencje w miej-

duje się pod duchową opieką ojców do-

zwiedzania Cmentarza Lyczakowskiego,

Medycyny Weterynaryjnej), oprowadzil

cerkwi św. Mikolaja, żydowskich synagog

scach malo znanych, w magazynach mu-

grupę uczestników dni dziedzictwa euro-

minikanów. We wspólczesnym Lwowie

Cmentarza Janowskiego czy też terenu

i nawet Wysokiego Zamku. Historyk Rok-

zealnych, na obiektach zamkniętych i na

pejskiego po unikatowym Muzeum Pod-

kaplica znana jest w pierwszej kolejności

dawnego XIV-wiecznego Cmentarza Ży-

solana Holowata opowiadala o lwowskich

co dzień niedostępnych dla szerszej pu-

dowskiego. Owe miejsca przechowują

ków, opowiedzial wiele ciekawych faktów

konserwatorach w czasach II Rzeczypo-

jako kaplica Rosena. Nie jest to przypadek.

bliczności. W 2022 roku haslo lwowskich

pamięć o pokoleniach lwowian, które wy-

z historii hipodromu lwowskiego, rozwoju

spolitej czyli w latach 20­30 XX wieku,

Niesamowita polichromia wykonana przez

dni dziedzictwa europejskiego brzmialo

bitnie dolożyly się do rozwoju naszego

transportu we Lwowie oraz kawalerii. Olga

w latach odrodzonej niepodleglej Polski.

genialnego polskiego malarza sakralnego

­ ,,Zagubione, zachowane, uratowane".

miasta, jego kultury i sztuki. W realizacji

Wolkodaweć oprowadzila grupę zaintere-

Wśród tych, którzy dbali o zachowanie

Jana Henryka Rosena w latach 1929­1931

Wlaśnie w tym roku jesteśmy zmuszeni

sowanych dawną Drogą Sokolnicką, czyli

tak ambitnego programu wzięlo udzial

i konserwację lwowskich zabytków, byli

robila i robi bardzo silne wrażenie. Żeby

ratować nasze zabytkowe zbiory muze-

wspólczesną ulicą Kopernika. Znany we

kilkudziesięciu lwowskich przewodników,

dr Józef Piotrowski i dr Zbigniew Hornung.

to zrozumieć ­ trzeba przyjść i zobaczyć

alne, nasze pamiątki architektury, rzeź-

Pośród zabytków starannie odnowionych

na wlasne oczy! Dlatego wlaśnie do kapli-

by, malarstwa od zniszczenia z powodu

w owych latach jest zespól zabudowań

cy przyszlo na lekcję okolo 100 osób! To

ostrzalów rakietowych armii rosyjskiej.

klasztorów oo. bernardynów, oo. domi-

byl rekord dni dziedzictwa europejskiego.

W programie dni dziedzictwa euro-

nikanów, Arsenalu Miejskiego i wiele in-

Przewodnik Jurij Smirnow dwie godziny

pejskiego znaczną uwagę poświęcono nie

nych. Roksolana Holowata oprowadzila

opowiadal zebranym o polichromii kaplicy

tylko i nie tyle historycznemu średnio-

zebranych tą samą trasą, którą w 1921

i twórczości Jana Henryka Rosena, który

wiecznemu centrum miasta, co również

roku oprowadzal po zabytkach lwowskich

rozpocząl swoją drogę twórczą we Lwowie,

dzielnicom poza jego granicami, nie wpi-

konserwator dr Józef Piotrowski swoich

ozdabiając freskami zabytkową Katedrę

sanym na listę światowego dziedzictwa

gości, delegatów VI zjazdu konserwa-

Ormiańską i kaplicę seminaryjną, a zakoń-

UNESKO. Są to np. dzielnice Kastelówka,

torów polskich. Historyk Jewhen Guluk

czyl w USA, w Waszyngtonie jako profesor

Podzamcze, Zniesienie. W każdej z nich

zebral cenne materialy dotyczące lwow-

Uniwersytetu Katolickiego i autor ponad

są ciekawe i cenne, zabytkowe pamiąt-

skich pomników z czasów austriackich

50 monumentalnych realizacji w obiektach

ki historii i architektury. W każdej z nich

i polskich. Jego opowieść o tragicznych lo-

sakralnych. Kaplica pw. Matki Boskiej Nie-

mieszkali wybitni ludzie, którzy zapisali

sach polskich monumentów nie mogla ni-

ustającej Pomocy znajduje się nieco na ubo-

się zlotymi zgloskami w historii naszego

kogo pozostawić obojętnym. Nowa wladza

czu glównych szlaków turystycznych, jest

miasta. Od pierwszych lat swego istnienia

sowiecka niezwykle zawzięcie niszczyla

też jeszcze malo znana wśród rdzennych

Lwów rozwijal się jako miasto wielonaro-

figury świętych, liczne postacie Matki Bo-

lwowian, ale już o niej opowiadają legendy.

dowe, wielokulturowe, wieloobrządkowe,

żej, która od wieków otaczala Lwów i jego

Nie zawsze też można do niej wejść, trzeba

miasto różnorodnych kultur i tradycji.

mieszkańców swoją opieką.

dostosować się do nabożeństw i spotkań

Dlatego w programie dni dziedzictwa eu-

ojców dominikanów z mlodzieżą katolicką.

Obecni mogli

ropejskiego nie zabraklo akcentów dzia-

Ojcowie dominikanie są bardzo gościnni

dowiedzieć się o losach

lalności kulturalnej na jego terenie przed-

i zapraszają wszystkich zainteresowanych.

pomników Franciszka

stawicieli różnych narodów. Uczestnikom

Na zakończenie można stwierdzić,

zaproponowano ciekawe trasy w dzielnicy

że w trudnych warunkach 2022 roku,

Smolki, króla Jana III

żydowskiej, na placu Stary Rynek i jego

w warunkach wojny i agresji Rosji, dni

Sobieskiego, Agenora

okolicach, dawną Drogą Sokolnicką. Nie-

dziedzictwa europejskiego we Lwowie

hr. Goluchowskiego,

które lekcje i spotkania byly bezpośrednio

nie tylko udaly się we wszystkich swoich

hetmana Stanislawa

poświęcone wylącznie życiu i dzialalności

aspektach, ale byly najbardziej udane, naj-

Jablonowskiego,

zaslużonych dla historii Lwowa postaci,

bardziej efektowne, najbardziej masowe

Aleksandra hr. Fredry

tych szeroko znanych (np. Juliana i Alfre-

ze wszystkich poprzednich lat organizacji

i innych.

da Zachariewiczów), jak i niezaslużenie

tego wydarzenia.