17

nr 19 (407) | 18­31.10.2022

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

Uroczyste otwarcie uniwersyte-

nowych osób, które chcą dolączyć do

tu w Stryju odbylo się 9 lutego 2012

naszego grona.

roku. Mróz 20 stopni, a tu wszyscy

Czy zmienily się panie od po-

przychodzą na zajęcia. Dziwilam się,

czątku wojny?

dlaczego. Co tych ludzi motywuje?

Powiedzialabym sobie: no nie, taki

Oczywiście, że się zmienily. Bar-

mróz, nigdzie nie pójdę, nie chce mi

dziej doceniają to, co mają. Synowie

się. A tutaj taka frekwencja. I już mi

niektórych są na froncie. Na począt-

jakoś nie pasuje nie chcieć.

ku niektóre nie chcialy przycho-

dzić i cokolwiek robić. Jednak dzięki

Jak wyglądają zajęcia?

swoim koleżankom z uniwersytetu

Na samym początku byl język polski.

zostaly wyciągnięte z domów i we

Bylo dwie grupy: język polski jako

wspólnocie czują się inaczej.

ojczysty i jako język obcy. Nasi para-

Powiedzialabym, że nie ma teraz

fianie do tej pory rozmawiali w języ-

ostrych dyskusji, jedna drugiej robi

ku polskim, ale chcieli też poslugiwać

dużo komplementów, dużo jest takiego

się językiem poprawnym, literackim.

wsparcia. Nawet w trudnych sytu-

Następnie byly języki niemiecki

acjach poszukują coś dobrego, co bę-

i angielski, zajęcia z obslugi kompu-

dzie wspierać, podtrzymywać. Powie-

tera, sekcji teatralna, sekcja zlotych

dzialbym, że zmiany są ku dobremu.

rączek, turystyczna oraz zajęcia z wf.

Wiadomo, że są bolesne wydarzenia.

Panie bardzo też byly zainteresowa-

Ciężko się je przeżywa, ale być może

ne obslugą komputera. Jedna z nich

to też w jakiś sposób z Góry jest nam

mówi: ,,Niedziela. Przychodzą dzieci,

ukazane, że są rzeczy, na które warto

wnuki. Rozmawiają o jakimś tam Go-

zwrócić uwagę i je doceniać.

ogle i jeszcze coś. Ja w ogóle tego nie

Jak Pani osobiście przeżywa to

rozumiem. Pytam, a oni mi mówią,

co dzieje się teraz na Ukrainie?

żebym szla lepiej do kuchni i przygo-

towala im pyszny obiad, bo po co mi

Niektóre panie nauczyly się placić

Mamy panią, która kiedyś pracowala

wyjechal. Później jedna z pań przy-

Myślę tylko o zwycięstwie. Na swo-

ten Google i cala reszta". I tak się ze-

za uslugi komunalne przez Internet.

jako nauczycielka i potrafi przepro-

szla do miejskiego sztabu pomocy

je urodziny, które mialam 26 lutego,

zlościla, że postanowila udowodnić

Kiedy zmuszeni byliśmy prowadzić

wadzić podobne spotkania w sposób

humanitarnej i zaczęla tam dzialać.

w trzecim dniu wojny, pomyślalam,

wnukom, co potrafi. I rzeczywiście.

zajęcia w trybie online, myślalam, że

wyjątkowy. Czlonkinie uniwersyte-

Chciala po prostu być potrzebną. Za-

że musimy zwyciężyć. Nie ma jakie-

Zalożyla sobie pocztę elektronicz-

nie będzie to możliwe. Okazuje się, że

tu wybierają sobie jakiegoś poetę czy

dzwonila do swojej koleżanki z UTW

goś przepisu na to, żeby być spokoj-

ną, nauczyla się pisać maile, wysy-

dają sobie radę. Pytaly, co to jest zoom

poetkę. Uczą się na pamięć ulubio-

i następnego dnia poszly tam razem.

nym, czy przyzwyczaić się do wojny.

lać kartki życzeniowe, zalożyla so-

i jak go zainstalować. Pokazaliśmy,

nych utworów.

Od 28 lutego nasze panie zaczęly co-

Do tego nie można się przyzwyczaić.

bie stronę na Facebooku, nauczyla

nasze panie dolączyly i prowadzili-

Przed wojną panie uczestniczyly

dziennie, oprócz niedzieli, pleść siat-

Bardzo mi osobiście pomógl udzial

się wyszukiwać informacje w Go-

śmy zajęcia przez zoom. Więc gdzie

również w kiermaszach dobroczyn-

ki maskujące dla ukraińskich żol-

w wolontariacie. Szukanie tych, któ-

oglu i nawet robić kartki świąteczne

jest ta granica, że ktoś czegoś nie po-

nych fundacji Dajmy Nadzieję we

nierzy. Ktoś z domu, ktoś przychodzi

rzy potrzebują pomocy. Po prostu

w WordArtcie. Niedziela, przychodzą

trafi? Nie ma.

Lwowie, w Przeglądach Najnowszych

tutaj. A pracując, recytują, śpiewają,

żeby być razem, nie siedzieć w swo-

jej krewni, a ona mówi: ,,Kto potrafi

Jeżeli chodzi o wyjazdy edukacyj-

Filmów Polskich, w Polskiej Wiośnie

uczą się języka polskiego.

ich czterech ścianach, lecz myśleć

zrobić kartkę urodzinową w Wor-

ne, to uczniowie też potrafią je sami

Teatralnej czyli wszędzie, gdzie się

o dobrych rzeczach. To też promie-

Ile osób i w jakim wieku

dArtcie?". Zdziwieni wnukowie py-

zorganizować. Każdego roku uczest-

da.

niuje na otoczenie i daje nadzieje. Do

uczęszcza do uniwersytetu?

tają: ,,Babciu, co to jest WordArt?".

niczą w Czytaniu Narodowym i chcą

wojny nie można się przyzwyczaić,

Jak seniorzy odreagowali na

A babcia odpowiada: ,,To jest taka

czytać. Każdy się przygotowuje. Wy-

Od 60 do 80 lat. Moja mama jest naj-

ale można zastanowić się co zrobić,

wybuch wojny na Ukrainie?

strona, na której można robić róż-

myślają ubrania, lokalizacje, żeby to

starsza. Ma 83 lata. Obecnie jest okolo

by nawet malą cząstką swojej pracy

ne prezentacje i kartki świąteczne.

nie bylo ciągle w jednym miejscu, de-

Kiedy zaczęla się wojna, to też prze-

30 osób. Natomiast największa liczba

kogoś wesprzeć.

Wszystko można znaleźć w Googlu."

koracje. Czasami ja się od nich uczę.

żywaly jakieś zawieszenie. Nikt nie

osób to bylo 85. Kilka pań wyjechalo,

Dziękuję Pani za rozmowę.

Tak po prostu wszystkich zaskoczyla.

Byly też takie spotkania literackie.

wiedzial, kto i gdzie jest i czy ktoś

ktoś już nie żyje, ale mamy też sporo

Konferencja naukowa ,,Góry Marmaroszu ­ środowisko przyrodnicze, ewolucja historyczna i kulturowa"

Międzynarodowa konferencja

w Klużu) ­ ,,Zbójnicy w Górach Marmaro-

naukowa pn. ,,Góry

skich" czy Vasila Chiș (kierownika sekcji

Marmaroszu ­ środowisko

nauk przyrodniczych Muzeum Marmaro-

przyrodnicze, ewolucja

skiego w Sygiecie Marmaroskim) ­ ,,Slupki

historyczna i kulturowa"

graniczne na poloninie Apeckiej, Ukraina"

(rum. Munții Maramureșului

i prof. dr Odarki Bout (Colegiul Național Pe-

­ mediul lor natural, evoluția

dagogic ,,Regele Ferdinand") oraz prof. Si-

istorică șiculturală) odbyla

mony Havrileţ (Colegiul Național ,,Dragoș-

się w dn. 1 ­ 3 września

-Vodă") ­ ,,Tożsamość i kultura Huculów

2022 r. w Centrum Badań

z Gór Marmaroskich".

Historycznych Akademii

Po konferencji przedstawiciele Sto-

Rumuńskiej Giulești

warzyszenia ,,Res Carpathica" ­ wraz

w regionie marmaroskim

z delegacją gminy Giulești ­ zlożyli kwia-

w Rumunii. Sesję glówną

ty i zapalili znicze w polskich barwach

prowadzil prof. dr Gheorghe

narodowych na cmentarnej kwaterze

Onișoru (pierwszy

polskich legionistów w miejscowości

przewodniczący Kolegium

Berbești, przy drewnianym monumencie

Narodowej Rady Badań nad

postawionym staraniem dra Laurenția

UCZESTNICY KONFERENCJI POD POMNIKIEM ILII LAZARA W GIULEȘTI

Archiwami Bezpieczeństwa

Batina. Jak co roku oddaliśmy również

­ CNSAS ­ w Bukareszcie)

W imieniu zaproszonych gości: prof. Anca-

Iwan, Stoh i Hnitesa (Ignateasa) ­ pomię-

z Zakarpacia, Apșa de Jos,Ukraina) ­ ,,Góry

hold polskim legionistom, więzionym

wraz z dr Liwią Ardelean

-Minodora Costin-Hendea (Sekretarz Sta-

dzy historią a legendą", prof. dr hab. Jaro-

Beșicura i ich rola w życiu Rumunów po

w 1918 r. w ośmiu obozach odosobnie-

(dyrektor Centrum Badań

nu w Ministerstwie Rodziny), dr Gheorghe

slaw Komorowski ­ ,,Pisane skaly ­ pisane

prawej stronie Cisy", prof. Georghe'a Oni-

nia na obszarze ówczesnego Komitatu

Giulești, starszy doradca

szoru ­ ,,Międzynarodowy kontekst afery

Anghel(radca i konsul, Konsulat Rumunii

ściany. Jak zbójnicy, mieszkańcy i turyści

Marmaroskiego, przy odsloniętej stara-

Wydzialu Archiwów

w Solotwinie, Ukraina), prof. Gheorghe

zapisywali się w historii", dr Dariusz Dyląg

Odoviciuca (styczeń ­ kwiecień 1945)", dra

niem Stowarzyszenia ,,Res Carpathica"

Narodowych w Klużu).

Teodora Ardeleana (dyrektora Biblioteki

Berinde (przewodniczący Rady Rejonu

­ ,,Polski ruch turystyczny w Karpatach

tablicy na dziedzińcu dawnego ciężkiego

Powital zgromadzonych

Tiacziw, Zakarpacie, Ukraina), dr Stephen

Marmaroskich i Alpach Rodniańskich do

Wojewódzkiej w Baia Mare) ­ ,,Górale ­ po-

więzienia austrowęgierskiego, a obecnie

i wyglosil slowo wstępne dr

(Istvan) Pogany (emerytowany profesor

wybuchu I wojny światowej na wybranych

most między Polską a Rumunią", dr Klary

Memorialu Ofiar Komunizmu w Sygiecie

Laurențiu Batin (organizator

przykladach", jak również Aleksander Dy-

Guseth (dyrektor Wydzialu Powiatowego

Marmaroskim. Na ręce dr. Laurenția Ba-

Wydzialu Prawa, University of Warwick,

konferencji i burmistrz gminy

Wielka Brytania), dr Jan Sklodowski (pre-

mek ­ ,,Jak pisalem przewodnik pt. «Góry

Marmaroskich Archiwów Narodowych)

tina i wszystkich pracowników gminy

Giulești, historyk, badacz

­ ,,Marmaroskie Archiwa Narodowe ­ 70

zes Stowarzyszenia ,,Res Carpathica",

RumuniiČ".

Giulești, którzy gościli nas w Rumunii,

losów polskich uchodźców

Warszawa). Odczytano także list od kon-

Spośród grona prawie trzydziestu

lat od zalożenia", dr. Laurenția Batina ­

skladamy bardzo serdeczne podzięko-

wojennych w Rumunii).

sula Jaroslawa Szkirpana (Ambasada RP

prelegentów największe zainteresowanie

,,Cmentarz wojenny «MirajČ w Górach

wania. Zachęcamy Czytelników ,,Kuriera

Marmaroskich", prof. Mariusa Voinaghi

w Bukareszcie) skierowany do uczestni-

wzbudzily m.in. prezentacje prof. Istvana

Galicyjskiego" do zwiedzania rumuńskie-

ków konferencji.

Pogany ­ ,,Z Marmaroszu do Manchesteru

­ ,,«OsoiČ ­ semantyka historyczno-geo-

go Maramureszu i jednocześnie do od-

DARIUSZ DYLĄG

graficzna", Sztefana Andrejki (Poliția de

Stronę polską reprezentowali badacze

­ podróż jednej kobiety", dr Liwii Ardelaen

wiedzania zachowanych i odnowionych

zrzeszeni w Stowarzyszeniu ,,Res Carpa-

­ ,,Góry Marmaroskie i ich rola w ewolucji

Frontieră Vișeu de Sus) ­ ,,Stare toponimy

upamiętnień na mogilach polskich legio-

Glos zabrali w imieniu gospodarzy:

thica", którzy wyglosili wyklady o nastę-

spolecznej i ruchach migracyjnych lud-

z doliny Vaser (Valea Râului) w Górach

nistów w Berbești i Cârlibabie, jak rów-

Ionel Bogdan (przewodniczący Rady

Marmaroskich", dra Gabriela Rusu (prof.

Województwa Marmaroskiego) i Rudolf

pującej tematyce: dr Jan Sklodowski ­ ,,Mi-

ności", dra Iona Botosza (przewodniczą-

nież na dziedzińcu Memorialu w Sygiecie

tyczne szczyty Karpat Wschodnich: Pop

cego Regionalnego Związku Rumunów

nadzw. Uniwersytetu ,,Babeș-Bolyai"

Marmaroskim.

Stauder (prefekt Okręgu Marmaroskiego).