20

nr 19 (407) | 18­31.10.2022

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Tajemnice Stryjskiego Parku

(cz. VIII)

Już podczas organizacji

maja 1894 roku do końca 1895

w stronę elektrowni miejskiej

roku odnotowano 25 wypad-

i stacji kolejowej Persenków-

Powszechnej Wystawy

ków, w których zginęly cztery

ka i dalej do ulicy Stryjskiej.

Krajowej w 1894 roku

osoby. Oto opis jednej z awa-

Prace budowlane prowadzo-

wyniklo pytanie dojazdu

rii wprost obok bramy wjaz-

no od wczesnej wiosny 1933

publiczności zwiedzającej

dowej Wystawy Powszechnej:

roku, zaś 2 września tegoż roku

pawilony usytuowane

,,Po szóstej wieczorem zjeżdżal

nowa linia tramwajowa nr 10

na znacznej odleglości

z góry stryjskiej tuż kolo bramy

zostala uroczyście otwarta.

od centrum miasta.

wystawowej jeden wóz tram-

Tory doprowadzono do zabudo-

wajowy, naturalnie przepel-

wań Rozglośni Polskiego Radia

Chodzilo o przewiezienie

niony publicznością. Za chwilę

przy ul. Ponińskiego obok wej-

nawet kilkuset tysięcy

ruszyl z góry drugi wóz, wiozą-

ścia bocznego na teren Targów

ludzi. Po odpowiednich

cy również kilkadziesiąt osób.

Wschodnich. Nowa linia znacz-

konsultacjach pod koniec

U tego drugiego wozu byl już to

nie ulatwila dojazd do Panora-

1891 roku Rada Miejska

popsuty hamulec, już to skut-

my Raclawickiej, centralnego

postanowila wybudować

kiem braku należytego nadzo-

pawilonu ,,Podkowa" i pawilonu

ru a tloku na tylnej platformie.

fabryki wódek i likierów J. A.

we Lwowie pierwsze linie

Hamulec odkręcil się i wóz, ten

kierunku. Dlatego Rada Miej-

wykonanie tej ustawy postępo-

Baczewskiego. ,,Gazeta lwow-

tramwaju elektrycznego.

drugi, począl calym pędem gnać

ska postanowila odbudować

walo bardzo opornie.

ska" z entuzjazmem opisala owe

W sierpniu 1893 roku

z góry. Woźnica mimo wszyst-

tory tramwajowe ulicami św.

Wznowienie ruchu tramwa-

wydarzenie. W przeddzień pra-

rozpoczęto ukladanie

kich starań nie byl w stanie

Zofii i Raclawicką do bramy

jów do Placu Powystawowego

ca informowala lwowian, że...

torów kolei elektrycznej,

wozu zahamować tak aby tenże

wjazdowej na Plac Powystawo-

i rozbudowa linii tramwajo-

,,dnia 2 września b.r. o godzinie

zaś kontrakt na budowę

stanąl i stalo się co można bylo

wy. Odcinek ten zostal urucho-

wych do stacji Persenkówka

9 rano zostanie podjęty ruch

przewidzieć, wóz ten najechal

miony 15 czerwca 1907 roku

bylo jednym z najważniejszych

wozów tramwajowych na no-

podpisano z niemiecką

z calym impetem poprzedzają-

i sprawnie dzialal do I wojny

zadań  dyrekcji  tramwajów

wej linii przez ul. Ponińskiego.

firmą ,,Siemens und

cy go tramwaj. Skutkiem silne-

światowej.

lwowskich. (Miejskich Zakla-

Na linii tej będą kursować wozy

Halske Baubureau fur

go zdarzenia kilka osób zostalo

Ciekawostką w funkcjo-

dów Elektrycznych ­ MZE).

linii ,,10" z rogatki Zamarsty-

Elektrische Bahn".

potluczonych, kilka skaleczo-

nowaniu sieci tramwajowej

Decydujące znaczenie dla

nowskiej ulicą Zamarstynow-

nych, dwie osoby, stojące na

w czasie I wojny światowej bylo

rozbudowy linii tramwajowych

ską, Żólkiewską, pl. Krakow-

platformie zrzucilo, a kilku wi-

zatrudnienie kobiet jako kon-

w tej dzielnicy miasta miala or-

skim, pl. Goluchowskich kolo

JURIJ SMIRNOW

F

dząc grożące niebezpieczeń-

duktorek i motorowych. Przyj-

ganizacja od 1921 roku na Placu

Teatru Wielkiego, Legionów, pl.

irma zobowiązala się na

stwo, zeskoczylo. W ogóle ma

mowano kobiety ,,godne zaufa-

Powystawowym  corocznych

Mariackim, pl. Halickim, Ba-

podstawie uzyskanej kon-

być siedem osób skaleczonych,

nia, przekraczające 25 lat". Panie

Międzynarodowych  Targów

torego, Zyblikiewicza, św. Zo-

cesji wybudować ,, wla-

a na miejscu poplynęly stru-

otrzymaly mundury i czapki.

Wschodnich. I Międzynarodo-

fii, Ponińskiego do stacji Radia

snym kosztem i staraniem

gi krwi". (,,Gazeta Narodowa",

W tramwajach lwowskich zja-

we Targi Wschodnie odbyly się

Polskiego". W uroczystościach

i eksploatować kolej na nastę-

10.09.1894 roku)

wily się też zawodowi zlodzie-

w dniach 25 września ­ 5 paź-

otwarcia nowej linii uczestni-

pujących liniach:

Większość awarii zdarzyla się

je, którzy okradali pasażerów.

dziernika 1921 roku. W tym

czyl prezydent miasta Waclaw

- z glównego dworca kolejowego

wlaśnie na odcinku ulicy św. Zo-

Oto relacja ,,Gazety Narodowej"

czasie Targi Wschodnie zwie-

Drojanowski, wiceprezydenci,

ulicami: Dojazdową, Szeptyc-

fii, a pierwsza z nich miala miej-

z kolejnego przykrego wypad-

dzilo ponad 20.000 osób, zaś

delegacja Magistratu na cze-

kich, Leona Sapiehy, Koperni-

sce już 10 czerwca 1894 roku.

ku: ,,donosiliśmy swego czasu,

w latach następnych frekwencja

le z dyrektorem Mazurkiewi-

ka, Slowackiego i Sykstynską,

Zderzyly się dwa wozy tram-

że istnieje cala szajka zlodziei ­

wzrosla do 150.000 ­ 300.000

czem, dyrektorowie zakladów

aż do rogu ulic Kilińskiego

wajowe, a jednym z powodów

specjalistów w okradaniu pasa-

osób. Przewiezienie takiej liczby

miejskich. O godzinie 9 rano

i Hetmańskiej.

wedlug ,,Kuriera lwowskiego"

żerów tramwajowych. Wczoraj

ludzi bylo wielkim wyzwaniem

wóz  tramwajowy  ozdobio-

- ulicą Hetmańską, przez place

bylo ,,niestosowne zachowanie

udalo się schwytać na gorącym

dla lwowskiego tramwaju. Już

ny chorągiewkami wyruszyl

Mariacki i Halicki, ulicami: Ba-

się publiczności. ,,Już 17 czerw-

uczynku dwóch bez wątpienia

organizacja I Międzynarodo-

z przystanku na Walach Het-

torego, Pańską i Zyblikiewicza,

ca prawie w tym samym miejscu

czlonków tego ,,towarzystwa"...

wych Targów Wschodnich wy-

mańskich. U zbiegu ulic Poniń-

do szkoly św. Zofii, z prowi-

obok szkoly św. Zofii ,,wóz tram-

Usilowali oni uciec, wyskakując

magala ponownej budowy linii

skiego i Raclawickiej czekal na

zorycznym przedlużeniem na

wajowy źle hamowany uderzyl

z tramwaju, ale jednego z nich

tramwajowej z placu św. Zofii

dostojnych gości dyrektor MZE

plac Wystawowy". (,,Tramwaje

zjeżdżając z góry wystawowej,

zatrzymano. Ów Izak Wanste-

do ulicy Raclawickiej i dalej do

Karol Barwicz z reprezentan-

lwowskie 1880­1944"). Wspo-

przejeżdżający kolo szkoly św.

in mial przy sobie skradzione

bramy wjazdowej na Plac Po-

tami dyrekcji kolei elektrycz-

mniane przedlużenie prowizo-

Zofii wóz wlościański. Woźnica

pieniądze. Zostal aresztowany".

wystawowy, który od owego

nej. W dluższym przemówieniu

ryczne zbudowano w górę ulicą

obalony wraz z wozem i końmi

Liczba zlodziei kieszonkowców

czasu nazywano Placem Targów

,,zobrazowal on pracę okolo no-

św. Zofii, a dalej w prawo ulicą

odniósl ciężkie obrażenia w glo-

znacznie wzrosla w czasie I woj-

Wschodnich. W kierunku placu

wego toru" i poprosil prezyden-

Raclawicką do wejścia glów-

ta W. Drojanowskiego o oficjal-

wę i zostal przez slużbę miejską

ny światowej i w pierwszych

św. Zofii organizowano dojazd

nego na Powszechną Wystawę

ne otwarcie nowej linii.

odstawiony do szpitala. Wóz ko-

latach powojennych.

dwoma liniami tramwajowymi,

Krajową.

Wladze miejskie kontynu-

lei elektrycznej pomknąl w dal-

Od samego początku ru-

mianowicie z dworca kolejowe-

31 maja 1894 roku rozpoczę-

owaly budowę linii do elektrow-

szą drogę ku miastu".

chu tramwajowego we Lwowie,

go i z centrum miasta. Jednak

to regularny ruch lwowskiego

ni na Persenkówce i ,,wkrótce po

Już w pierwszych latach XX

również w calym Imperium Au-

możliwości owych linii byly

tramwaju elektrycznego, zaś do

ukończeniu dalszej części torów,

wilku, z powodu licznych wy-

strowęgierskim obowiązywal

zdecydowanie za male, zwlasz-

glównego wejścia na wystawę

linia ta zostanie przedlużona

staw na Placu Powystawowym

ruch lewostronny. Dopiero od

cza w sezonie letnim. Dlatego

dopiero 6 czerwca. Po zakoń-

o fragment biegnący ulicą Ko-

i popularności Panoramy Ra-

dnia 7 października 1921 roku

Rada Miejska 18 maja 1933 roku

czeniu Powszechnej Wystawy

zielnicką do rogatki Stryjskiej".

clawickiej, wyraźnie odczuwal

w Państwie Polskim wpro-

uchwalila projekt budowy ko-

2 października 1933 roku od-

Krajowej rada miejska posta-

się brak możliwości dogodne-

wadzono zasadę ruchu pra-

lejnej linii tramwajowej od ulicy

dano do eksploatacji również

nowila zlikwidować prowizo-

go dojazdu publiczności w tym

wostronnego, ale we Lwowie

św. Zofii do ulicy Ponińskiego

ryczną linię i tramwaj kurso-

i ten odcinek trasy. W latach

1936­1937 wzdluż ulicy Poniń-

wal tylko do szkoly św. Zofii.

skiego dobudowano drugi tor.

,,Gazeta Lwowska" pisala, że

Przed wrześniem 1939 roku nie

uchwala o likwidacji linii zo-

zdążono jednak zbudować dru-

stala przyjęta 25 października

gi tor na ulicę Kozielnickiej. Po

1894, a demontaż torów zakoń-

II wojnie światowej rozebrano

czono w listopadzie tegoż roku.

tor na ulicy Raclawickiej i zli-

Wagony tramwajowe dostar-

kwidowano ruch tramwajów do

czyla do Lwowa austriacka fa-

bramy dawnego Placu Targów

bryka z Grazu ,,Grazer Waggon

Wschodnich. Tramwaje na linii

und Maschinen Fabriks AGvor-

nr 10 od 1946 roku kursowaly

mals Johann Weitzer".W pierw-

tylko ulicą Iwana Franki (daw-

szym okresie zakupiono 16

na Ponińskiego) do skrzyżowa-

wagonów, każdy wagon prze-

nia z ulicą Kozielnicką. Tory po

wozil maksymalnie 30 osób.

ulicy Kozielnickiej do rogatki

Pierwsze wozy tramwajowe

Stryjskiej rozebrano. 27 maja

,,wytwarzaly chwilami dużo

1972 postanowiono zlikwido-

iskier, wyblyskujących spód

wać ruch tramwajów również

kól i z drutów przewodowych".

od pl. św. Zofii do ul. Kozielnic-

Wypadki z pasażerami i awarie

kiej, czyli w górę ulicą Iwana

wozów od pierwszych dni nie

Franki.

byly rzadkością. W okresie od