15

nr 20 (408) | 31.10.­14.11.2022

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

pierwszego od czasów II wojny

jest prowincją Kościola po-

światowej ordynariusza die-

wszechnego, którego glową

cezji luckiej w osobie biskupa

jest biskup Rzymu. W dalszej

Marcjana Trofimiaka. W roku

kolejności podano historycz-

jubileuszowym od 15 marca

ny zarys struktur metropoli-

2000 zostal wydany kolejny

talnych sięgających 1375 roku

schematyzm.

oraz diecezje, które wschodzą

Po zakończeniu roku jubile-

w sklad wspomnianej metro-

uszowego archidiecezja otrzy-

polii. Podstawowym zadaniem,

mala kolejny informator die-

postawionym wobec istniejącej

cezjalny, gdzie zawarto dane na

metropolii byla ,,harmonizacja

koniec 2001 roku. Wszystkie

życia i dzialalności Kościola

schematyzmy zostaly wydru-

dla pelnego duchowego zabez-

kowane w języku polskim. Ko-

pieczenia duchowych potrzeb

lejne schematyzmy wydawa-

wiernych w Ukrainie".

no w dwóch językach: polskim

Niniejszy dokument okre-

i ukraińskim i ukazywaly się

ślal także prawa i obowiązki

PUBLIKACJA ZENONA BLĄDKA

kolejno w latach 2003, 2006

metropolity, do których nale-

O ARCHIDIECEZJI LWOWSKIEJ

i 2011.

żalo: reprezentowanie metro-

Schematyzmy z lat 1994­

polii wobec wladz cywilnych,

dyktatura sowiecka, jak i nowa,

dbanie o zabezpieczenia ko-

2006 byly redagowane przez

która nie w pelni wyzbyla się

ścielnej dyscypliny, wizytacje

ks. Mariana Buczka, a ostatni

ideologicznych

przeslanek,

parafialne, wyznaczanie od-

przez ks. Wladyslawa Grym-

wiedziala, że brak kaplanów

powiedniego  administratora

skiego, kanclerza kurii me-

jest  doskonalym  powodem,

w wakujących stolicach bisku-

tropolitalnej we Lwowie. Nie-

by życie parafialne stopnio-

pich, zwolywanie Synodu, ery-

odzowną pomoc w poznaniu

wo zamieralo. Odciąć doplyw

gowanie prowincji i kustodii

rozwoju struktur archidiecezji

nowo konsekrowanych osób

zakonnych, w porozumieniu ze

lwowskiej stanowi ,,Kurenda.

poprzez likwidację ośrodków

Stolicą Apostolską zakladanie

Wiadomości urzędowe kurii

edukacyjno-formacyjnych".

wyższych i średnich katolic-

archidiecezji we Lwowie 1991-

Jednak jak stwierdzil Ze-

kich uczelni, zarząd finansami,

2000" oraz sporządzane każde-

non Blądek, ,,Abp Marian Ja-

TURKA 7.05.1996. ARCYBISKUP MARIAN JAWORSKI NAWIEDZA

go roku statystyki kurialne dla

a także wszystkie obowiązki,

worski okazal się odporny na

PARAFIĘ I JEJ PROBOSZCZA KS. KAZIMIERZA BUBĘ

Stolicy Apostolskiej.

które na metropolitę naklada

szykany i piętrzące się utrud-

Jaworski przyjmowal jako do-

Teren archidiecezji lwow-

Kodeks Prawa Kanonicznego.

nienia. Znając lokalne uwa-

1992, gdyż tylko w tym roku

cenienie przez wladze dzialal-

skiej przez caly okres rządów

zwrócono 12 kościolów. Osta-

r unkowania,

historycznie

Stosunki Kościól ­ państwo

ności Kościola rzymskokato-

arcybiskupa Mariana Jawor-

utrwaloną mentalność oraz

tecznie do 1996 roku w dwóch

Pomimo oddzielenia Kościo-

lickiego na tych ziemiach oraz

skiego pokrywal się nieprze-

dekanatach, luckim i rówień-

nacjonalistyczne  nastawie-

la od państwa nieodzownym

rwanie z administracyjnymi

dziękczynienie Opatrzności za

skim, funkcjonowalo już 40

nie miejscowych dysydentów

aspektem wspóldzialania po-

terenami czterech województw:

wszystko, co udalo się osiągnąć

kościolów i kaplic, w 14 stalych

przyjąl zasadę drogi cierpie-

czerniowieckiego, iwanofran-

winna być wzajemna harmo-

dla gloszenia Slowa Bożego.

parafiach, gdzie na stale rezy-

nia, lagodności, perswazji oraz

nia. W tym też aspekcie należalo

kiwskiego, lwowskiego i tar-

dowali kaplani diecezjalni i za-

przestrzegania prawa wyzna-

Odbudowa struktur

nopolskiego. Z dawnej diecezji

ustalić ważniejsze kwestie, czy

konni. Należy dodać, że w tym

niowego Ukrainy. Ksiądz abp

diecezji luckiej

też sprawy sporne na najwyż-

luckiej do 1998 roku w sklad ar-

czasie również wzniesiono dwa

Marian Jaworski byl nieza-

szym szczeblu prezydent-metro-

chidiecezji lwowskiej wlączo-

Obok odnowienia struktur

nowe kościoly. Byly to świąty-

przeczalnym wzorem skrom-

no województwa: rówieńskie

polita. Tutaj należy zauważyć, że

archidiecezji lwowskiej, metro-

nie w Torczynie i Dubyszczach.

ności i podporą dla tych, którzy

i wolyńskie.

przyjęcie nowego metropolity we

polita lwowski arcybiskup Ma-

również w nieludzkim tru-

Archidiecezja lwowska

W dniu odnowienia struktur

Lwowie przez wiernych archi-

rian Jaworski zająl się również

dzie odbudowywali nie tyl-

w poszczególnych

diecezji po nominacji bylo bardzo

archidiecezjalnych 16 stycz-

odnowieniem dawnej diecezji

ko materialną bazę kościelną,

schematyzmach

radosne, gdy tymczasem wladze

nia 1991 roku w archidiece-

luckiej. Toteż po erygowaniu

ale i duchową. Glęboka wia-

i statystykach państwowych

miejskie i wojewódzkie przyjęly

zji lwowskiej bylo czynnych

struktur kościelnych, a także

ra w Opatrzność i Bożą pomoc

Rozwój reorganizacyjny Ko-

stanowisko negatywne.

po reorganizacji struktur pa-

92 kościoly. Liczbę tę udalo się

pozwolila abpowi Marianowi

ściola katolickiego obrządku

Arcybiskup Marian Jawor-

rafialnych i ośrodków dusz-

ustalić na podstawie samo-

na stopniowe bezkonflikto-

lacińskiego na terenie archidie-

ski, chcąc przedlożyć program

pasterskich na terenie dawnej

dzielnego zestawienia kościo-

we wdrażanie planu wtórnej

cezji lwowskiej w interesują-

dzialania Kościola, a także trud-

diecezji luckiej, dnia 18 maja

lów nieprzerwanie czynnych

ewangelizacji na tej niegdyś tak

cym nas okresie, oddają w mia-

ności, jakie się nagromadzily,

1996 roku papież Jan Pawel II

i poświęconych po 1987 roku.

bardzo urodzajnej ziemi".

rę systematycznie ukazujące

zabiegal od początku o spotka-

odnowil dzialalność tej diecezji,

Z racji oczywistych takich da-

Pierwsze spotkanie

się schematyzmy. Pierwszy od

nie z glową państwa. Dodatko-

a jej pierwszego administratora

nych dotychczas nie prowa-

na najwyższym

zakończenia II wojny świato-

wo miejscowe wladze wszelkimi

mianowal w osobie arcybisku-

dzono, więc pewne dane mogą

wej Schematyzm Archidiecezji

sposobami próbowaly zniechę-

pa Mariana Jaworskiego me-

wymagać uzupelnienia, gdyż

szczeblu pomiędzy

Lwowskiej, ukazujący odno-

cić arcybiskupa do pracy we

tropolity lwowskiego obrządku

dat poświęcenia 5 kościo-

przedstawicielami

wione i utworzone struktury

Lwowie. Metody w pierwszych

lacińskiego we Lwowie. W nie-

lów nie udalo się ustalić. Z tej

Kościola

kościelne ukazal się na początku

latach byly różne: ,,od ignoro-

spelna dwa lata później papież

liczby 92 kościolów najwię-

rzymskokatolickiego

1995 roku, gdzie zawarto dane

wania wszelkich próśb i petycji

podjąl kolejną historyczną de-

cej odzyskano jeszcze w 1989

na czele z arcybiskupem

z 31 grudnia 1994 roku. Na-

po nieprzyjmowanie arcybi-

cyzję mianując 25 marca 1998

roku na terenie dawnej diece-

Marianem Jaworskim

stępnie światlo dzienne ujrzalo

skupa na rozmowy z przedsta-

roku pierwszego ordynariusza

zji przemyskiej, co może być

i przedstawicielami

kolejnych pięć schematyzmów

wicielami wladz. Między inny-

dla Lucka biskupa Marcjana

uzasadnione największą licz-

państwowymi na czele

z danymi za lata: 1995, 1997,

mi tlumaczono, że jako obywatel

Trofimiaka, dotychczasowe-

bą mieszkających tam Pola-

z prezydentem Ukrainy

2000 oraz 2001 roku. Pierwszy

go biskupa pomocniczego ar-

obcego kraju nie ma prawa żądać

ków i rzymokatolików, którzy

Leonidem Krawczukiem

schematyzm dwujęzyczny zo-

chidiecezji lwowskiej oraz od 1

zwrotu majątku Kościola w ob-

samodzielnie podejmowali się

stal wydany na początku 2004

cym kraju". Nie mialo znaczenia,

lipca 1996 wikariusza general-

organizowania w dwudziest-

odbylo się w Kijowie

roku i zawieral dane na koniec

nego diecezji luckiej. Uroczy-

że nowy metropolita byl z po-

ki i zabiegali u miejscowych

dopiero 12 maja 1993

2003 roku. Najpelniejszy dwu-

sty ingres do katedry św. Piotra

chodzenia lwowianinem.

i wojewódzkich wladz o swoje

roku. W czasie spotkania

języczny schematyzm przedsta-

Profesor Zenon Blądek w pu-

i Pawla bpa Marcjana Trofimia-

świątynie. Nieraz udawano się

arcybiskup Marian

wial dane na koniec 2006 roku,

ka odbyl się 16 maja 1998 roku.

blikacji pt. ,,Metropolia lwowska

w tej sprawie do Moskwy.

Jaworski na pierwszy

którego uklad, a także zawarte

Byl to pierwszy od ponad 70 lat

obrządku lacińskiego. Marian

Przykladem może tu być pa-

plan wysunąl sprawę

dane informacyjne wykazują

ingres biskupi.

Kardynal Jaworski metropoli-

rafia w Strzalkowicach kolo

notorycznego naruszania

podobieństwo do schematyzmu

ta lwowski 1991-2008. Dzieje

Z dawnej diecezji luckiej do

Sambora, gdzie wierni upo-

przez wladze lokalne

z 1936 roku.

1991 roku zachowala się za-

odnowienia metropolii" jesz-

rczywie zabiegali o odzyskanie

prawa wolności religijnej

Drugi  ze  wspomnianych

ledwie jedna parafia w Krze-

cze doglębniej rozwinąl ten te-

kościola, a po jego otrzymaniu

schematyzmów ukazal się na

mat na podstawie wywiadów

mieńcu, która ostatecznie zo-

pozostawiali wlasne prace za-

w przekazywaniu dawnej

początku 1996 roku, tuż przed

stala wlączona do archidiecezji

ze świadkami ówczesnych wy-

robkowe, aby przez caly dzień

wlasności kościelnej.

odnowieniem dzialalności luc-

lwowskiej wraz ze wszystkimi

darzeń: ,,W latach misjonarskiej

pracować  nad  restauracją

kiej diecezji. Wydany zaś na po-

Kolejne spotkanie lwowskie-

kościolami województwa tar-

dzialalności wladze staraly się

świątyni. Ofiarowali też wla-

czątku 1998 roku schematyzm

go metropolity odbywaly się

zniechęcić nowego arcybisku-

nopolskiego, w którym znalazla

sne oszczędności na potrzebne

z danymi na temat parafii i ko-

niemal każdego roku z racji róż-

się ta parafia.

pa Kościola rzymskokatolic-

materialy oraz nawiązali kon-

ściolów archidiecezji zbiegl się

nych okoliczności. Wszystkie

W latach 1989-1990 na te-

kiego do pracy i utrudnić mu

takty z dawnymi mieszkańca-

z dniem ogloszenia lwowskiego

one mialy na celu normalizację

renie obecnej diecezji luckiej

odtworzenie sieci historycz-

mi Strzalkowic, rozsianymi po

metropolity arcybiskupa Ma-

życia religijnego w archidie-

udalo się odzyskać pięć kościo-

nych parafii, zakonów a przede

calej Polsce. Na dzień poświę-

riana Jaworskiego kardynalem

cezji, a otrzymywane w póź-

lów. W roku następnym do tej

wszystkim wznowienie dzia-

cenia 30 września 1989 roku

,,in pectore" przez papieża Jana

niejszych latach odznaczenia

liczby dolączono kolejne trzy

lalności dydaktyczno-forma-

świątynia  byla  calkowicie

Pawla II, a także z nominacją

i nagrody kardynal Marian

cyjnej. Poprzednia bezwzględna

kościoly. Przelomowym byl rok

odrestaurowana.