27

nr 20 (408) | 31.10.­14.11.2022

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Humor

Stanąwszy przed doktorem,

jedynie duża rzeźba kamien-

pacient przedstawil się:

na oraz mauzoleum rodziny

żydowski

­ Wyrwa jestem.

Boimów, renesansowy klejnot

Chwiejnym krokiem podcho-

17-wieczny zwany także kapli-

dzi do krzesla, wzrok jego blądzi

cą Ogrojcową, zaś w samej ka-

po ścianach, z lękiem zatrzymuje

tedrze stylowa kaplica rodziny

Do cadyka przychodzi strapiony Żyd:

się na gablotce z instrumentami...

Kampianów. Wspaniale nagrob-

­ Rabbi, mam kurzą fermę ­ i prawie

­ Ladne pan doktor ma miesz-

ki rycerskie kryją podziemia

polowa kur moich zdechla.

kanie. Ile też czynsz wynosi?

Dominikanów, gdzie szlachta

­ A czym ty je karmisz?

­ No, więcej niż bym pla-

chowala swych przedstawicieli

­ Owsem.

cić pragnąl. Ale proszę siadać.

i Bernardynów. Ormianie kladli

­ Bardzo niedobrze! Należy je karmić

Szkoda czasu.

swe plyty nagrobkowe kolo mo-

pszenicą. Minęly dwa dni.

Pan Wyrwa opuszcza się na

nasteru św. Anny na żólkiew-

­ Rabbi, znowu padlo dwadzieścia kur!

fotel z miną skazańca sadowio-

skim, a grekokatolicy kolo daw-

­ A jaką im wodę dajesz do picia?

nego na krześle elektrycznym,

nej cerkwi Bohojawlenija przy

­ Studzienną.

­ Usta otworzyć. Który

ul. Fredry. Część plyt nagrob-

­ Bardzo niedobrze! Należy im dawać

ząb pana boli? ­ padają slowa

kowych, zachowana ze starego

gotowaną.

dentysty.

kościola ormiańskiego, ulożona

Po tygodniu:

GABINET DENTYSTYCZNY W NIEMIECKIM SZPITALU WOJSKOWYM

- Proszę odlożyć kleszcze,

zostala na podwórzu katedry

­ Rabbi, znowu zdechlo pięćdziesiąt

widok ich denerwuje mnie.

Ormiańskiej pod krużgankiem

miejsc wiecznego spoczynku

leżal holdem na średniowiecz-

sztuk! Wasze rady nic nie pomogly...

­ Ależ ja wprzód obejrzę

kościelnym w sposób charak-

dla jego zmarlych, rozpoczęto

nym szlaku tatarskim, t.zw.

Cadyk z uśmiechem:

i opukam ząb, niechże więc się

terystyczny dla pokory boga-

już przed wojną zakladanie no-

,,czarnym  szlaku".  Również

­ Sluchaj, przyjacielu! Ja mam jeszcze

pan nie boi.

tych patrycjuszy ormiańskich,

wego centralnego cmentarza na

i w czasie gigantycznych zma-

bardzo wiele dobrych rad, ale czy ty masz

­ Ja się wcale nie boję.

którzy pragnęli, aby wierni

Zamarstynowie oraz drugiego

gań dzisiejszej doby przeżylo

jeszcze kury?...

Mam tylko trochę strachu ze

przechodzili po ich prochach do

w lesie Bialohorskim.

miasto wiele. Sporo domów zo-

zdenerwowania.

wnętrza świątyni.

stalo uszkodzonych pociskami,

Żydówka zadaje cadykowi pytanie:

Tradycyjną byla rubryka Z no-

­ Niechżeż się pan uspokoi.

Cmentarze polożone w sa-

gdzieniegdzie powstaly poża-

­ Czy wolno zarżnąć kurę, matkę

tatnika reportera, gdzie umiesz-

No, proszę...

mym śródmieściu staly się z bie-

ry. Największą stratę wyrządzil

piskląt?

­ Na diabla panu doktorowi

giem czasu zjawiskiem niepożą-

czano wiadomości o wypadkach:

pożar kościolowi oo. Bernardy-

­ Wolno ­ odpowiada rabbi. ­ Zakon nie

kleszcze do obejrzenia. Można

danym, tak że w r. 1787 wydaly

Pedusako Aleksandra, lat 17

nów, gdyż od wybuchu granatu

zabrania.

palcami zbadać ząb.

wladze administracyjne zarzą-

(Lyczakowska 19) wpadla pod

zapalil się dach kościelny, któ-

­ Ale czy wolno tak postąpić, jeśli

­ Dość tej gadaniny rzucil

dzenie przeniesienia cmenta-

kola przejeżdżającego samo-

ry zostal doszczętnie strawiony

istnieje pewność, że pisklęta bez matki

zniecierpliwiony już dentysta.

rzy poza obręb miasta. Wówczas

chodu u zbiegu ulic Kościusz-

przez ogień. Na szczęście zabyt-

zginą?

Przecież pana ząb boli i należy ból

też zarząd m. Lwowa zalożyl

ki i Kollątaja doznając kontuzji

kowy ten kościól, wzniesiony

O tym rabbi nie pomyślal, każe więc

uśmierzyć. Widzi pan szczypce

w czterech punktach zamiej-

ogólnych. Po udzieleniu pierw-

w XVII w. w stylu barokowym

kobiecie zglosić się nazajutrz.

odkladam.

skich cmentarze Żólkiewski,

szej pomocy lekarz Pogotowia

ocalal wraz z pięknym klasz-

­ Bóg mi do tego czasu pomoże rozwią-

­ Nareszcie! Dlaczego pan

Gródecki, Stryjski i Lyczakow-

przewiózl ofiarę nieszczęśliwe-

torem z r. 1627. Również ruiny

zać ten problem.

doktor zaraz tego nie zrobil, za-

ski. Najstarszy cmentarz żól-

go wypadku do szpitala przy ul.

starożytnego zamku Wiśnio-

Uczony mąż do późnej nocy przerzuca

miast godzinę calą trzymać

kiewski, zwany Paparówką już

Pijarów 4.

wieckich nie doznaly uszczerb-

karty Talmudu, lecz nie znajduje zadowala-

mnie na tym przeklętym krześle.

w średniowieczu byl mogilni-

Prowadzący przez jezdnię

ku w czasie ostatnich walk.

jącej odpowiedzi.

­ Panie Wyrwa, proszę prze-

kiem zmarlych na ,,morowe po-

wózek ręczny Slabiniak Piotr

Zamek zbaraski, wzniesiony

Następnego dnia Żydówka wbiega do

stać. Usta otworzyć. O, jest!

wietrze", a zamknięty zostal w r.

lat 81 (pl. Prusa 7) zostal potrą-

za księcia Jerzego Zbarazkiego

jego komnaty z krzykiem:

Tak, chwileczkę. Usta trzymać

1866, zaś na jego miejscu wznie-

cony przez samochód, wskutek

przez holenderskiego aręhitek-

­ Rabbi! Tej nocy lis pożarl mi kurę

rozwarte.

siono dworzec Podzamcze.

czego upadl na dyszel wózka

tę Henryka van Poene niemiec-

wraz z pisklętami.

­ Doktorze, jeżeli się pan

Cmentarz Gródecki, polożo-

doznając poważnych kontuzji

ką wspólczesną sztuką fortyfi-

­ A widzisz, niewiasto ­ powiada

zbliży z kleszczami strzelam.

ny na miejscu dawnych obozo-

brzucha. Po prowizorycznym

kacyjną, przedstawial potężny

z westchnieniem ulgi rabin ­ mówilem:

­ Czym?

wisk wojskowych, przetrwal

zaopatrzeniu lekarz Pogotowia

obiekt obronny, którego walory

Bóg pomógl!

­ Strzelam, jak mi Bóg mily.

do r. 1875, podczas gdy Stryjski

przewiózl go do szpitala przy

wystąpily w pelni w czasie dlu-

­ Dość tej zabawy. Spelniam

slużyl do publicznego użytku do

ulicy Rappaporta 8.

gotrwalych oblężeń. Do wla-

Okolica Krynicy. Ścieżką polną prze-

swą powinność. Gębę rozsze-

r. 1893, a w czasie pierwszej woj-

ściwego palacu w stylu rene-

chadza się rabbi w towarzystwie szamesa.

Natomiast Wieści z powia-

rzyć. Tak...

ny światowej stanowil miejsce

sansowym prowadzila piękna

Nagle z chlopskiej zagrody wybiega duży

tów podawaly ciekawostki z ży-

­ Do jasnej cholery, co pan

spoczynku wiecznego poleglych

barokowa brama wjazdowa, do

pies i zaczyna straszliwie ujadać. Cadyk

zrobil.

żolnierzy rosyjskich. Cmentarz

cia w różnych regionach:

dziś dosyć dobrze zachowana,

podwija poly chalata i pędzi co sil w no-

Huculszczyzna. Duża wieś

­ Au!.. Siotro, siostro?

Lyczakowski otwarto pierwszy

podczas gdy palac zostal w czasie

gach w stronę uzdrowiska.

Mimo asystentki, jakby fu-

raz w r. 1786, liczy sobie zatem

Żabie, wysunięta na poludnie

poprzedniej wojny europejskiej

­ Rabbi ­ stara się go uspokoić szames

rią gnany, wybiegl z gabinetu

przeszlo póltora wieku istnie-

od Kolomyi, ma za sobą paręset

spalony i zburzony przez wojska

­ i po co my wlaściwie uciekamy? Przecież

pan Wyrwa.

nia, świadectwem czego jest już

lat przeszlości niezwykle bujnej

rosyjskie. Odkladając na lepszą

Talmud powiada, że pies nie dotknie zęba-

­ Wyrwal? ­ pyta żalośnie

tylko jeden zachowany w środ-

i obfitej. Wysokogórskie poloże-

przyszlość odbudowę zamku,

mi uczonego czlowieka.

doktor. ­ Wyrwal? To pan dok-

kowej części pomnik na którym

nie i specyficzne warunki tere-

Zbaraż leczy swe wojenne przez

­ To prawda ­ odpowiada cadyk nie zwal-

tor wyrwal...

widnieje data 1787. Piękno tego

nowe stanowily swego rodzaju

bolszewików zadane mu rany.

niając biegu. ­ Ale czy pies czyta Talmud?

­ Proszę, niechżeż pani

cmentarza da się najlepiej wyra-

azyl dla różnego materialu ludz-

Odbudowa widoczna na każdym

patrzy.

zić tym stwierdzeniem, iż sama

kiego, z którego wyroslo bogactwo

kroku. Nie ma już szczerb i ruiny,

Do bogacza malomiasteczkowego

I dentysta wskazal na ol-

przyroda ulożyla się tu na ksztalt

opowieści, ,,gadek" o rozbójnikach

wszędzie znać nowe życie.

przybiega sąsiad z nowiną:

brzymich rozmiarów kiel leżący

mogilnika dla ludności Lwowa.

i opryszkach, legend i baśni po-

­ Reb Chaim, radujcie się! Nasz wieleb-

obok krzesla.

Szereg grobów i pomników

dawanych z ust do ust przez cale

Nie braklo też kącika z hu-

ny rabbi zapowiedzial, że Mesjasz zjawi się

­ Olbrzymi ­ orzekla asy-

najznakomitszych  obywate-

pokolenia. Może wlaśnie dzięki

morem, bo dopóki czlowiek się

lada dzień!

stentka. ­ Ekstrakcja musiala

li Lwowa, poczynając od czasów

tej bujności życia, Żabie stalo się

śmieje, to żyje...

­ Uchowaj nas Boże od takiego nie-

być bolesna.

dawnej Galicji a na najnowszych

ośrodkiem najbogatszych gospo-

szczęścia! ­ przerazil się bogacz. ­ Pomy-

Ząb za ząb

­ Diabla tam ekstrakcja. To

kończąc; pomniki i nagrobki

darstw, najpiękniejszych ubio-

ślcie tylko: wszyscy moi umarli krewni

W poczekalni dentysty dlu-

nie ząb pacjenta! To mój wlasny!

znakomitego dluta rzeźbiarzy

rów i pieśni. Żabie ciągnie się

wstaną z grobów i zwalą mi się na glowę...

gim rzędem siedzą pacienci.

Ten wariat wybil mi go, gdy tylko

takich, jak C. Godebski, T. Blot-

wzdluż 7.5 km, liczy 2717 nume-

Wiercą się na fotelikach, postę-

kleszczami dotknąlem jego zęba.

nicki, Dykas, P. Eutele, Kurzawa,

rów gospodarstw, 9028 ludności,

Rabin z Brzeżan, do którego pewna

kują, a od czasu do czasu jędrne

Perier, bracia Schimserowie, H.

w tym szkolnych dzieci 1747.

gmina żydowska w Slowacji zwrócila się

,,psia krew" daje wyraz bólu do

Z  innych  ciekawostek:

Witwer i w. in. czynią to wielkie

Duża ta wieś obejmuje 31.465

z prośbą o referencje dla osobiście mu zna-

ostateczności doprowadzone-

Niemcom widocznie znudzi-

pole spoczynku drogim każdemu

ha lasów, 7298 ha pastwisk, 9176

nego kandydata na fotel rabinacki, wydal

go pacjenta. Wtem otwierają się

la się ersatz-kawa, i postano-

Lwowiakowi. Punkt ciężkości

ha polonin, oraz przeszlo 100

o tymże kandydacie następującą opinię:

wili zasadzić... krzewy kawowe

drzwi gabinetu dentysty. Ukazu-

pogrzebów przeniósl się w ostat-

tysięcy ha obszaru ziemi or-

,,On jest jako Mojżesz, jako król Salomon,

w Niemczech.

je się w nich urocza asystentka:

nich latach w stronę polożonego

nej, nieużytków i in. Czasy bol-

jako Arystoteles...".

­ Następny, proszę ­ oznajmila.

Moguncja.  Pewien  rol-

po drugiej, przeciwleglej stronie

szewickie pozostaly w pamię-

Ale kandydat, objąwszy stanowisko

Spod ściany odzywa się glos

nik nad górnym Renem zasial

miasta cmentarza Janowskie-

ci mieszkańców jako koszmar

duszpasterza, okazal się nieukiem, lekko-

­ Następny wyszedl, mial coś

w swej winnicy, przesyconej

go, zalożonego w r. 1888, który

aresztowań i wysiedleń, które

duchem i kiepskim mówcą.

pilnego do zalatwienia. Wróci za

slońcem, kilka ziarnek niepa-

byl dlugo cmentarzem malucz-

dotknęly okolo 150 osób. Obecnie

Gdy zawiedziona gmina zwrócila się

godzinę.

lonej kawy, z których rozwinę-

kich, a dopiero przez obranie go

życie w Żabiem idzie normalnym

z wyrzutami do opiniodawcy, rabin z Brze-

­ To poproszę pana...

ly się krzewy kawowe. Krzewy

na miejsce wiecznego spoczynku

torem w codziennej trosce poko-

żan mial odpowiedzieć:

­ Nie, musi być porządek, ja

te wydaly dojrzale owoce, od-

kochanego przez wszystkich ar-

nywania trudów i wysilku pracy

­ Czego wy chcecie? Napisalem najpraw-

dopiero po owym następnym.

znaczające się pięknym aroma-

cybiskupa Bilczewskiego wszedl

dla lepszego jutra.

dziwszą prawdę: on się jąka jak Mojżesz,

Leczy się z ran. Zbaraż, wsla-

­ Ależ jego przecież nie ma,

tem. Zresztą od okolo 30-tu lat

do rzędu świętych dla każde-

biega za ladnymi kobietami jak król Salomon

wyszedl. Za godzinę będzie pan

w cieplych okolicach nad gór-

go mieszczanina lwowskiego

wiony historią swej obrony

i nie zna języka hebrajskiego jak Arystoteles.

już w domu, szczęśliwy, że po-

nym Renem czyniono już tego

miejsc.

w r. 1649 przez księcia J. Wi-

zbyl się bólu.

rodzaju próby ze zmiennym

Przewidując w miarę roz-

śniowieckiego, przeżywal nie-

WYBÓR

­ Niech stracę, chodźmy.

rezultatem.

rostu miasta potrzebę nowych

gdyś liczne zdarzenia wojenne,

KRZYSZTOF ŻMUDA