13

nr 21 (409) |15­28.11.2022

Z pamiętnika podróżnika

www.kuriergalicyjski.com

Kościól św. Piotra i Pawla ­ zapomniane arcydzielo

Jana Sas-Zubrzyckiego

Znany architekt, profesor

Następnie wykorzystywano ją

Tluste ­ to jego miejscowość

Politechniki Lwowskiej Jan

jako magazyn nawozów sztucz-

rodzinna.

Sas-Zubrzycki (1860­1935)

nych i środków chemicznych.

Cerkiew ta stoi w centrum

jest autorem projektów 45

Jak powiedzial mieszkaniec

miejscowości, więc ominąć ją

świątyń, a 15 zostalo przez

Różanówki Petro Olijnyk, który

nie sposób. Liczni turyści, przy-

niego przebudowanych. Jest

dobrowolnie opiekuje się świą-

bywający, by zachwycać się

autorem projektów licznych

tynią, specyficzny zapach che-

ruinami Czerwonogrodu czy

budynków mieszkalnych

mii pozostal mimo nieustanne-

Dżuryńskim wodospadem, obo-

i użytkowych. Ogólem jego

go wietrzenia.

wiązkowo zatrzymują się przy

dorobek tworzy ponad

W 1990 roku kościól prze-

tej cerkwi. Wznoszenie świąty-

120 budowli sakralnych

kazano miejscowym greko-

ni trwalo dość dlugo ­ od 1912 do

i świeckich. Najbardziej

katolikom. Zostal wyremon-

1939 r. Początkowo przeszko-

znanym jego dzielem jest

towany, a na dachu zjawila się

dzila temu I wojna światowa,

kościól pw. Matki Boskiej,

ni to sygnaturka, ni to kopul-

a potem kryzys międzywojenny.

Świętego Różańca i św.

ka, charakterystyczna dla tego

W tejże miejscowości archi-

Stanislawa (popularnie ­

obrządku. 8 listopada 1990 r.

tekt stworzyl projekt kościola

dominikanów) w Czortkowie.

kaplan cerkwi greckokatolic-

pw. Świętej Trójcy (też z 1912

Ta świątynia sprawiedliwie

kiej o. Josyp Smiszko odprawil

r.). Niestety dotrwal do czasów

uważana jest za najpiękniejszą

w niej pierwsze nabożeństwo.

obecnych w przebudowanym

budowlę neogotycką na

Dla dość licznych wiernych

stanie, bo komuniści zniszczy-

Ukrainie. Budując ten kościól

świątynia okazala się zbyt cia-

li jego ozdobę ­ strzelistą wieżę

architekt harmonicznie

sna, wobec czego w 1997 roku

gotycką. Za sowietów w świą-

wlączyl w jego mury elementy

zaczęto obok niej budować nową

tyni dzialal szpital polożni-

wież i ścian poprzedniej

cerkiew św. Eucharystii, którą

czy i dom kultury. Po zwrocie

budowli z 1610 roku

ukończono w 2005 r. Kapliczkę

kościola wiernym świątynia

KOŚCIÓL DOMINIKANÓW W CZORTKOWIE, ARCH. JAN SAS-ZUBRZYCKI

natomiast przekazano katolikom.

zmienila patrona na św. Annę.

Wedlug slów Petra Olijny-

Jak podają, w uroczystości

Niewielu orientuje się, że

pseudobizantyjskiej  cerkwi,

TEKST I ZDJĘCIE

ka początkowo opiekowali się

zalożenia kamienia węgielnego

a zaraz za nim zadziwiający,

o kilka kilometrów od Tluste-

DMYTRO POLUCHOWYCZ

K

nią dominikanie z Czortkowa.

wzięlo udzial 12 księży, co jest

go, w miejscowości Różanów-

podobny do zabawki kościólek

Nabożeństwa odbywaly się tu

jednak wątpliwe. Byla to tylko

olejne arcydzielo znajduje

ka mamy kolejne arcydzielo

z ciosanego kamienia. Przy tym

cztery razy do roku: na Boże Na-

kapliczka, obslugiwana przez

Jana Sas-Zubrzyckiego, które

pięknie grzechem byloby się

się w miejscowości Tluste,

rodzenie, na Wielkanoc, w uro-

księdza z Tlustego i należala do

z powodu oddalenia od tras tu-

nie zatrzymać.

również w rejonie czort-

czystość świętych Apostolów

parafii tego miasteczka. Więc

rystycznych, jest nieslusznie

kowskim. Wspaniala cerkiew

Kościól pw. św. Piotra

Piotra i Pawla i 1 listopada.

12 księży ­ to lekka przesada,

zapomniane.

greckokatolicka pw. św. Mi-

i Pawla stanąl w 1930 r.

Dziś kapliczką opiekuje się

ale wszystko jest możliwe.

Do  Różanówki  trafilem

chala Archaniola wslawila się

ks. Marek Gulik z Zaleszczyk.

Jak większość budowli kato-

przypadkowo ­ zablądzilem

bardzo interesującą architek-

W niektórych źródlach

Na te cztery nabożeństwa przy-

lickich na terenach Tarnopol-

w drodze z Jazlowca do Zalesz-

turą jako swego rodzaju wybu-

jego budowa datuje się

chodzi blisko trzydziestu wier-

szczyzny również tę kapliczkę

czyk. Początkowo za oknem

chowa mieszanka stylu bizan-

latami 1932­1933, ale na

nych. Świątynia jest otwarta co

zamknęli komuniści, prawdo-

samochodu mignąl tradycyj-

tyjskiego i gotyku. Projektując

kościele widnieje data

dnia, aby każdy przechodzień

podobnie w latach 1944­1945.

ny dla Tarnopolszczyzny ko-

tę cerkiew, Jan Sas-Zubrzyc-

1930.

mógl wejść i się pomodlić.

Dokladnych  danych  brak.

pulasty korpus wspólczesnej

ki bardzo się postaral, bowiem

Zaduszki na Cmentarzu Janowskim we Lwowie

2 listopada w Kościele

Podczas uroczystej mszy

nasz obowiązek. My, Polacy

katolickim przypada

świętej przy grobie św. arcy-

lwowscy, a zostala nas garstka,

biskupa Józefa Bilczewskie-

powinniśmy czcić to święto,

Dzień Pamięci Wszystkich

go zgromadzeni na cmentarzu

pamiętać o tych naszych bli-

Zmarlych czyli Dzień

skich i drogich nam zmarlych.

wierni i duchowieństwo mo-

Zaduszny. W tym

Odwiedzamy również groby,

dlili się za tych, których nie ma

dniu Polacy lwowscy

już wśród nas. Liturgii prze-

którymi opiekujemy się jako

tradycyjnie przychodzą

wodniczyl metropolita lwowski

Towarzystwo. Kiedy sprząta-

na Cmentarz Janowski,

abp Mieczyslaw Mokrzycki.

my groby swoich bliskich, za-

Kazanie wyglosil biskup po-

wsze staramy się posprzątać

drugi po Lyczakowskim,

również te zapomniane obok

mocniczy archidiecezji lwow-

największy cmentarz we

­ powiedziala.

skiej Leon Maly. Uroczystość

Lwowie. Odwiedzają tu

upiększyl swoim śpiewem chór

Jak mówią sami lwowiacy,

mogily swoich bliskich,

katedry lwowskiej im. św. Jana

biale i czerwone znicze zapalo-

ale też pamiętają, by

Pawla II.

ne na polskich grobach symbo-

kontynuujemy i nasze dzie-

wczoraj, ale nie szkodzi. Naj-

zapalić znicze na grobach

lizują wieczność życia i pamięć

ci również pomagają roznosić

ważniejsza jest pogoda ducha ­

­ Modlimy się za tych

opuszczonych.

o poleglych rodakach. ­ To jest

znicze. Są tu uczniowie lwow-

mówi Jan Kot, czlonek zarządu

wszystkich,  którzy  jeszcze

oczekują na spotkanie z Chry-

tradycja polska. Nasi rodzi-

skich szkól nr 10 i nr 24. Dzisiaj

Towarzystwa Kultury Polskiej

stusem Milosiernym, by mogli

ce zawsze tak robili, teraz my

mamy trochę gorszą pogodę niż

Ziemi Lwowskiej.

TEKST I ZDJĘCIA

wejść do Domu Ojca Niebieskie-

KARINA WYSOCZAŃSKA

C

go. Nasze modlitwy mogą im

w tym pomoc, bo sami zmarli nie

o roku 2 listopada przy-

mogą już, niestety, sobie w tym

chodzi na Cmentarz Ja-

pomóc. Możemy ofiarować za

nowski Maria Mazurek,

nich mszę świętą, naszą mo-

Polka ze Lwowa. Są tu po-

dlitwę, odpust zupelny i to jest

chowane jej ciocia i najbliższa

dar dla wszystkich zmarlych, za

koleżanka. ­ Przychodzimy,

tych, którzy oczekują w czyśćcu.

aby odwiedzić swoich rodzi-

Dlatego jestem bardzo wdzięcz-

ców, swoich bliskich, najbliż-

ny wszystkim, którzy dzisiaj tu

szych i znajomych, którzy

przychodzą i pamiętają o swo-

pozostali w naszej pamięci

ich bliskich, o duszach, które

­ powiedziala.

potrzebują i czekają na naszą

Od godzin porannych zni-

modlitwę ­ powiedzial abp Mie-

cze na zapomnianych gro-

czyslaw Mokrzycki, metropoli-

bach zapala wraz ze swo-

ta lwowski.

im mężem Halina Rumińska,

Po mszy świętej wierni udali

czlonkini Towarzystwa Mi-

się w procesji różańcowej alej-

lośników Dziedzictwa Kultu-

kami cmentarza.

ry Polskiej ZABYTEK. ­ To jest