42

nr 23­24 (411­412) |20.12.2022­16.01.2023

Z przedwojennej prasy

www.kuriergalicyjski.com

Zaklad naukowy Zofii Strzalkowskiej

W poprzednim numerze

,,Nowego Kuriera

Galicyjskiego" Iwan

Bondarew zamieścil

roczne sprawozdanie

stanislawowskiego

gimnazjum. Dziś

proponuję Czytelnikom

fragmenty ,,Sprawozdania

Zakladów Naukowych

Zofii Strzalkowskiej

za rok szkolny 1912/13".

Material interesujący,

gdyż byl to pierwszy rok

nauki w nowym gmachu

STRONA TYTULOWA

szkoly we Lwowie przy

,,SPRAWOZDANIA..."

OKLADKA ,,SPRAWOZDANIA...",

ul. Zielonej 22 a. W latach

i Sosnowski, obejmuje

PRZYGOTOWANA PRZEZ

powojennych mieścila

UCZENNICE SZKOLY

budynek glówny

się tam rosyjska szkola

i dwa skrzydla boczne

średnia nr 6, a obecnie

mieszkanek sypialni liczba umywalń z zim-

i doskonale rozwiązuje

6. liceum.

ną i gorącą wodą.

zagadnienie światla

Podlogi ubikacyi wylożone parkietami

i twardemi deszczulkami, kurytarze o plyt-

OPRACOWAL

i przestrzeni. Plan jego

kach szamotowych i kselolicie ulatwiają

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

jest tak przedziwnie

ODNOWIONE MOZAIKI NA FRONTONIE SZKOLY

utrzymanie porządku, czemu niepospolitą

prosty, że kto go

i pieczolowitości dla uczennic ze strony

jadalnia-terasa z prześlicznym widokiem na

poslugę odda także vacuum.

Po przezwyciężeniu rozlicznych trud-

raz zwiedzil, ten

ności, spowodowanych ciężkiem przesile-

przelożonej zakladu.

miasto i nawet... oranżerya.

Obszerne korytarze, sale zabaw w razie

z pewnością trafi od

Na ostatniem piętrze znalazla pomiesz-

niem gospodarczem, jakie caly kraj prze-

Jak daleko idą starania o hygienę

sloty, wielka tarasa w razie pogody, duży

chodzi, znalazl się zaklad dnia 5. czerwca

i wyrobienie zarazem zmyslu porządku

czenie doskonale urządzona i zaopatrzona

ogród, boisko, plac zabaw z kręgielnią, ten-

razu wszędzie.

br. we wlasnych murach przy ul. Zielonej

we wszystkie najdrobniejsze nawet przy-

u uczennic, świadczy fakt ustawienia na

nisem, krokietem, krikietem, murawa do

korytarzach przy każdej klasie odpowied-

rządy szkola gospodarstwa domowego oraz

gier, cienista aleja ogrodowa zapewniają

1. 22a. Przebywszy ośmnastoletni okres

Nie ma tu zaulków, nie ma ciemnych,

rozwoju, urósl zaklad w największą na

niej ilości szafek, przeznaczonych na prze-

kuchnia postępowo, wymyślnie uposażona.

mlodzieży dużo swobodnego ruchu, dużo

malych ubikacyi, wszystko jest jasne, prze-

I o slużbie zakladowej pomyślano

ziemiach Polski instytucyę wychowawczą

chowywanie ubrań i niezbędnych szkol-

powietrza i radości".

stronne, wszędzie widać ukochanie moty-

dla dziewcząt ­ liczba uczennic gimnazy-

nych drobiazgów dla każdej uczennicy. Na

troskliwie. Każdy z tych najbiedniejszych

Dr. H. B. pisze w ,,Gazecie Wieczornej"

wów swojskich, na każdym kroku wyczuwa

um i seminaryum nauczycielskiego urosla

każde dwie uczennice wypada jedna taka

funkcyonaryuszy zakladu ma swój pokoik

z 8. czerwca b. r.:

się wprost sercem, że rządzić tu ma ktoś, co

w br. szk. do 522.

dość obszerna szafka. Dalej ściany kory-

jasny i hygieniczny ­ a nawet pralnie. Tak

,,Zaklad p. Zofii Strzalkowskiej obej-

glęboko ukochal mlodzież, co zrozumial jej

wiele szczególów już podaliśmy, a ile jesz-

tarzy również są ozdobione malowidlami

mujący seminaryum wraz ze szkolą ćwi-

upodobania, co w najdrobniejszych szczegó-

W dniu otwarcia nowego

cze ważnych pominąć musimy, by czytelni-

oraz podobiznami portretowymi i biustami

czeń i ogródkiem freblowskim oraz gimna-

lach umilić jej chcial monotonne nieraz życie

gmachu cala prawie

ka zbytnio nie nużyć. Każdy chyba z tego

różnych wybitnych zaslużonych spole-

zyum klasyczne nie ma sobie równego na

szkolne.

pobieżnego tylko opisu zdać sobie może

czeństwu, narodowi i ludzkości obywateli.

ziemiach polskich pod względem hygieny

Świadczy o tem choćby aula zakla-

prasa polska we Lwowie

Wreszcie znajdujemy w korytarzach ostat-

sprawę, jak znakomitego dziela dokonala

i komfortu, pod względem drobiazgowej

du o 240 m2 powierzchni zajmująca dwa

i niektóre dzienniki

nią nowość: poidelka Są to wśród kwiecia

p. Strzalkowska.

staranności z jaką obmyślano każdy szcze-

piętra wysokości. Aula cala zdobiona

krakowskie pomieścily

ustawione przyrządy wytryskujące, za

,,Slowo Polskie" z d. 5. czerwca pisze

gól, mogący zapewnić wychowankom lep-

jest bogatem malowidlem o motywach

obszerne artykuly,

w artykule: ,,Nowy gmach szkolny":

odpowiedniem nakręceniem kurka, wodę

sze warunki zdrowotne, większe wygody

ludowych, wykonanem przez p. Stefano-

opisujące szczególowo

do picia. Sale szkolne wypelniają parter

,,Warunki hygieniczne zadowolą naj-

i latwiejsze korzystanie z nauki.

wicza, utrzymanem w kolorycie cieplym

nowy zaklad, z których

i pierwsze piętro. Na piętrach drugiem

wybredniejsze wymagania. System prze-

i bujnym. Wspanialą jadalnię, ze stropem

Olbrzymi,

przytaczamy tutaj

wietrzania zakladu dostarcza świeżego

i trzeciem mieszczą się po jednej stronie sy-

wspartym na slupach, malowidlami ścien-

czteropiętrowy gmach,

powietrza 2­4 razy w przeciągu godziny.

pialnie dla pensyonaryuszek zakladu, a po

nemi udekorowal również Stefanowicz,

kilka wyjątków.

Centralne ogrzewanie wodą, uznane za

drugiej sale domowej nauki popoludniowej,

jako też i bibliotekę.

wzniesiony kosztem

,,Kurjer Lwowski",

separatki dla lekcyi fortepianowej muzyki ­

najzdrowsze, zapewnia jednostajną tem-

Z tarasu widać obszerny ogród będą-

blisko póltora miliona

z dnia 10. czerwca pisze

sale rekreacyjne w okresie zimowym ­ sale

peraturę w salach i korytarzach. Każda

cy resztką dawnego parku hr. Zamoyskich

koron, projektowany

w artykule p. t ,,Czyn

sypialnia (a są one obszerne, jasne, z poto-

gimnastyczne, sala amfiteatralna dla wy-

pelen drzew cienistych i kwiatów, przecię-

i wykonany przez

obywatelski":

kami wschodniego slońca) polączona jest

kladu chemii i fizyki, gabinety przyrodni-

ty aleją grabową na dwie części. Z jednej

firmę Zacharyewicz

z lazienką wylożoną kaflami, w której mie-

cze ­ dalej zaś wprost wspaniale urządzona

strony mieszczą się boiska, korty tenisowe

,,Przy ul. Zielonej na miejscu dawnego

i przyozdobiona malaturami wielka i mala

ści się obszerna wanna i odpowiednia do

i trawniki, z drugiej ogród doświadczalny

palacyku Zamojskich stanąl wielki, wzo-

i grządki dla uczenie, które pod kierownic-

rowo urządzony gmach, przeznaczony dla

twem prof. dr. K. Ciesielskiego zaprawiać się

celów nauki i wychowania. Mieszczą się

będą w ogrodnictwie".

w nim zaklady naukowe żeńskie (liceum,

Oto pokrótce i bardzo pobieżnie opis

seminaryum, gimnazyum i pensyonat)

zakladu, który będąc jedną z osobliwości

prowadzone przez Zofię Strzalkowską.

Lwowa najbardziej godnych zwiedzenia,

Ktokolwiek mial sposobność obejrzeć

stanie się na pewne jego chlubą.

ten wspanialy budynek, ten z podziwem

Uroczystość poświęcenia i otwarcia no-

i holdem odnieść się musi do energii

wego gmachu odbyla się dnia 5. czerwca,

i pieczolowitości ­ tej, której wylącznem

a jej nastrój podniosly, obecność przedsta-

staraniem gmach ten stanąl. Wokól auli,

wicieli, Wieleb. Duchowieństwa, Wysokich

przedzielone od niej kurytarzem, biegną

Wladz, Prasy polskiej. Towarzystw, Rodzi-

sale szkolne, przestronne, widne, dosko-

ców, Wychowawców i bylych uczennic

nale wentylowane. Stereotypowe krucy-

zakladu, wykazaly niezbicie, że między

fiksy ­ zastąpione zostaly przez obrazy

zakladem a spoleczeństwem zadzierzgnąl

treści pobożnej pędzla arcymistrzów re-

się serdeczny węzel życzliwości i porozu-

nesansu. Sale te niezmiernie mile są dla

mienia. Toteż radość szczera przeniknęla

oka dzięki malaturze ścian ­ jasnej, trzy-

serca, twórczyni tej instytucyi i Jej wspól-

manej w jednej barwie ­ opasanych u góry

pracowników wobec tylu dowodów uzna-

artystycznym fryzem z kwiatowych mo-

nia i tego ciepla życzliwości, które plynęlo

tywów. W stosownym dostroju z barwą

z przemówień i życzeń wypowiedzianych

ścian każdej sali trzymana jest również

w dniu tego szkolnego święta, tudzież z li-

barwna politura katedry i lawek, spo-

stów i telegramów gratulacyjnych. Radość

rządzonych wedle najnowocześniejszych

blyszczala w oku mlodzieży szkolnej roz-

modelów ­ bardzo wygodnych. W każdej

rzewnionej skierowanemi do niej ustępami

klasie znajduje się ponadto umywalnia. To

przemówień JE. ks. arcyb. Teodorowicza

dbanie o czystość, o hygienę, a także o jak

i in., radość i duma plynąca z poczucia, że

najbardziej dodatnie i mile wrażenia wzro-

ta uczelnia, którą za wzór calej Polsce sta-

kowe jest dowodem niepospolitego serca

wiają, jest dla niej jakby drugim domem

BUDYNEK SZKOLY